Buzz
Soạn bài Mùa xuân nhỏ nho nhỏ trang 90, 91, 92 một cách ngắn gọn nhưng vẫn đầy đủ, tuân theo chính sách sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Kết nối tri thức giúp học sinh dễ dàng hơn trong việc soạn văn 7.
Soạn bài Mùa xuân nhỏ nho nhỏ (trang 90, 91, 92) - Liên kết tri thức
* Trước khi đọc
Câu 1 (trang 90 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Mùa xuân trong lòng em là thời kỳ của những lễ hội, của sự nở hoa rộn ràng, đặc biệt là mùa Tết,..
Câu 2 (trang 90 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Mùa xuân là thời điểm tuyệt vời để trồng cây
* Đọc văn bản
Gợi ý trả lời câu hỏi trong văn bản:
1. Hình dung: Hãy miêu tả những màu sắc, âm thanh được thể hiện trong bài thơ?
- Nhà thơ đã mô tả một bức tranh về thiên nhiên mùa xuân với:
+ Âm thanh: âm thanh rộn ràng vui tươi của “chim chiền chiện”.
+ Màu sắc: màu xanh của dòng sông, màu tím của hoa, sắc xanh ngọc của giọt sương.
→ Màu sắc tươi sáng và âm thanh rộn ràng như một lời mời gọi chân thành kêu gọi con người đến gần với cuộc sống, với mùa xuân rực rỡ ở Huế.
2. Hình dung: Vẻ đẹp mùa xuân qua hình ảnh của “lộc”
- Hình ảnh của “lộc” đã làm cho bức tranh mùa xuân trong bài thêm phong phú:
+ Lộc của “người ra đồng”: nói về những người lao động, những người gieo mầm cho cuộc sống, gieo mầm cho tuổi trẻ trên những cánh đồng quê hương. Từ “lộc” gợi lên hình ảnh của những cánh đồng bao la với những chồi non mọc lên xanh biếc từ những hạt giống mùa xuân. Từ “lộc” cũng mang đến sức sống, sức mạnh của con người. Có thể nói rằng chính con người tạo ra sức sống cho mùa xuân thiên nhiên của đất nước.
+ Lộc của “người cầm súng”: gợi nhớ đến những người chiến sĩ, những người mang súng ra trận, mang trên vai hoặc lưng cành lá ngụy trang. Những cành lá ấy mang lộc tươi, chồi non, mang theo cả mùa xuân của thiên nhiên, của cây cỏ. Từ “lộc” khiến người ta cảm nhận sự tràn đầy niềm tin, hy vọng đã trao thêm sức mạnh ý chí để họ vươn xa hơn, bảo vệ đất nước.
→ Con người chính là yếu tố quyết định tạo ra, thúc đẩy sự phát triển của xã hội, của đất nước. Hình ảnh của “lộc” xuân theo người ra đồng là một điều tuyệt vời với cuộc sống lao động và chiến đấu. Xây dựng và bảo vệ, hai nhiệm vụ không thể tách rời, họ mang mùa xuân đến mọi nơi trên lãnh thổ quê hương.
3. Liên tưởng: Hình ảnh của con chim, cành hoa, mùa xuân, và giai điệu rộn ràng.
- Hình ảnh của con chim, nhành hoa, nốt nhạc trầm, và mùa xuân nhỏ nhắn đều là biểu tượng của vẻ đẹp tự nhiên, của trời đất và cũng là biểu tượng của sự sống tươi đẹp của con người.
- Con chim, cành hoa, và mùa xuân nhỏ nhắn là biểu tượng của những vẻ đẹp tinh tế trong cuộc sống.
- Nốt nhạc trầm là biểu tượng của sự hy sinh im lặng.
* Sau khi đọc
Nội dung chính: Bài thơ thể hiện tình cảm của tác giả trước mùa xuân của tự nhiên và khao khát muốn tạo ra một “mùa xuân nhỏ nhắn” để dành tặng cho cuộc sống.
Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc:
Câu 1 (trang 91 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
- Trong phần đầu của bài thơ, nhà thơ mô tả mùa xuân qua những hình ảnh: dòng sông xanh mát, những bông hoa tím biếc, tiếng chim chiền chiện vang lên trong không trung.
- Những hình ảnh đó làm cho tôi cảm nhận được vẻ đẹp tươi mới, rực rỡ của mùa xuân, được tạo nên từ sự hài hòa của thiên nhiên sống động và tràn đầy sức sống.
Câu 2 (trang 91 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
- Tác giả thể hiện cảm xúc của mình trước mùa xuân của thiên nhiên:
+ Nhà thơ có tình yêu thương với cảnh vật
+ Chạm vào “những giọt sương lấp lánh”: là giọt sương, cũng có thể là biểu tượng cho sự chuyển đổi cảm xúc chỉ qua âm thanh của tiếng chim “vang lên trong không trung”
→ Cảm xúc ngất ngây trước vẻ đẹp của mùa xuân tự nhiên, khao khát được hoà mình vào với thiên nhiên mênh mông.
Câu 3 (trang 92 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Hình ảnh người cầm súng và người ra đồng khiến tôi nhớ đến những người lính và những người nông dân.
Khi nói về mùa xuân của đất nước, nhà thơ đề cập đến hai hình ảnh người cầm súng và người ra đồng. Người cầm súng đại diện cho những người bảo vệ đất nước, trong khi người ra đồng đại diện cho những người lao động chăm chỉ để đất nước phồn thịnh. Đây là những khía cạnh quan trọng, giúp đất nước phát triển và mang lại sự ấm no cho nhân dân. Xây dựng và bảo vệ là hai nhiệm vụ không thể tách rời, họ là người mang mùa xuân đến mọi ngóc ngách của đất nước, vì vậy hai hình ảnh này được nhắc tới song hành với nhau.
Câu 4 (trang 92 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
- Cách sắp xếp vần trong khổ thơ: vần liền (lao – sao).
- Cách chia nhịp: câu 1, câu 2 và câu 3 có nhịp 3/2, câu 4 có nhịp ¼.
Câu 5 (trang 92 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
- Hình ảnh của con chim, cành hoa, nốt trầm, và mùa xuân nhỏ nhắn đều là những biểu tượng của vẻ đẹp tự nhiên, của đất trời và cũng là biểu tượng của lối sống tươi đẹp của con người.
- Tác giả mong muốn trở thành “một chú chim”, “một cành hoa”, “một nốt trầm” để thể hiện khao khát được cống hiến cho đất nước, cho cuộc sống.
- Tác giả mong muốn cống hiến trong một hoàn cảnh đặc biệt: khi ông đang nằm trên giường bệnh, chiến đấu với những ngày cuối đời, ông không sợ cái chết, không nghĩ đến bản thân mà lại nghĩ đến việc được cống hiến cho đất nước. Điều này thể hiện phẩm chất cao đẹp của nhà thơ và ý nghĩa cuộc sống.
Câu 6 (trang 92 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
- Trong phần đầu, tác giả sử dụng từ “Tôi”, sang phần sau, tác giả lại sử dụng từ “Ta”. Điều này không phải là việc sử dụng từ ngẫu nhiên trong bài thơ của mình mà tác giả thực hiện sự thay đổi này để thể hiện tư tưởng của mình.
+ Từ “Tôi” trong câu thơ “Tôi đưa tay tôi hứng” ở phần đầu của bài thơ thể hiện cảm xúc cá nhân của tác giả trước vẻ đẹp và sức sống của mùa xuân. Đó là tôi yêu thiên nhiên, cảm động trước vẻ đẹp của đất trời.
+ Trong các khổ thơ sau, từ “Tôi” được thay thế bằng từ “Ta” để thể hiện sự tâm niệm sâu sắc, khát khao được sống cống hiến cho cuộc sống. Từ “Ta” thể hiện khát khao không chỉ của tác giả mà còn của nhiều người, nhiều tôi lý tưởng khác.
→ Sự biến đổi từ cá nhân đến tập thể cùng một suy nghĩ và lý tưởng: sống cống hiến không chỉ là khao khát của một người, của riêng tác giả, mà còn của nhiều người, của cả cộng đồng, nhân dân, và đất nước.
Câu 7 (trang 92 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
- Tiêu đề 'Mùa xuân nho nhỏ' là một sáng tạo độc đáo của Thanh Hải. Mùa xuân ban đầu là một khái niệm trừu tượng chỉ về thời gian nhưng ở đây, mùa xuân lại có hình thức cụ thể, có khối lượng, mang một hình dáng 'nho nhỏ', đáng yêu.
- Tiêu đề này khơi dậy trong tâm trí của người đọc cảm giác về sự cống hiến của mỗi người đối với đất nước. 'Mùa xuân nho nhỏ' là một biểu tượng sáng tạo để nói về một ước mơ, một lối sống cao quý. Mỗi người hãy trở thành một mùa xuân, hãy đóng góp những điều tốt đẹp nhất, dù nhỏ bé, để làm đẹp cho mùa xuân của đất nước.
* Liên kết với nội dung đọc
Bài tập (trang 92 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Hãy viết một đoạn văn (khoảng 5 – 7 câu) nêu cảm nhận về một đoạn thơ trong bài 'Mùa xuân nho nhỏ' mà em yêu thích.
Dùng tham khảo:
Chúng ta trở thành tiếng hót của con chim
Chúng ta trở thành một cành hoa
Chúng ta hòa mình vào giai điệu tinh tế
Một nốt trầm đầy cảm xúc
Nhịp điệu thơ rộn ràng lên một cách khiêm nhường, nhưng thấm đẫm tình cảm, sâu sắc. Việc nói 'chúng ta trở thành' ở đầu mỗi câu thơ như là một khẳng định của những khát vọng đáng kính, cao quý thể hiện lòng khao khát được làm việc, cống hiến hết mình cho cuộc sống.
Hình ảnh lặp lại ở đầu bài thơ, 'con chim', 'cành hoa', 'nốt trầm', thể hiện mong ước cụ thể của tác giả được đóng góp dù là một cách nhỏ bé nhưng ý nghĩa cho thế giới. Là con chim, chúng ta mang lại âm thanh đẹp, những giai điệu quyến rũ, như là nốt nhạc, nốt trầm trong bản nhạc của cuộc sống, không thể thiếu sự hòa mình, nhất là trong bản hòa ca của tất cả mọi người.
