Soạn bài Chuyện cơm hến ngắn gọn nhưng vẫn truyền đạt đầy đủ ý nghĩa, tuân theo hướng dẫn của sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Kết nối tri thức, giúp học sinh dễ dàng soạn văn.
Tiến hành soạn bài Chuyện cơm hến
* Trước khi đọc
Câu 1 (trang 111 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Mỗi quốc gia, mỗi vùng miền đều có những đặc sản ẩm thực riêng: Shushi của Nhật, Kimbap của Hàn Quốc, Lẩu của Thái Lan,...
Câu 2 (trang 111 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Nếu phải nói về một món đặc sản từ quê hương của mình, tôi sẽ chọn món canh cá rô - Hưng Yên.
* Đọc văn bản
Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc:
1. Theo dõi: Chú ý đặc trưng của khẩu vị Huế
Người Huế thường ăn như cách họ sống, phải thử nếm đủ vị mặn, chát, chua, cay, ngọt, đắng; họ thích vị cay và đắng.
2. Suy luận: Tác giả thuộc vùng miền nào? Chi tiết nào làm nổi bật điều này?
- Tác giả là người Huế.
- Một ví dụ cho điều này là: Tôi muốn chia sẻ về một ngày “Hạnh phúc trên đất Huế” của chính tôi...
3. Theo dõi: Chú ý cách tác giả diễn đạt ý kiến cá nhân về đặc sản
Với tôi, món đặc sản như một biểu tượng văn hóa, nên phải giữ nguyên như xưa và mọi sáng tạo chỉ tạo ra “đồ giả”
4. Theo dõi: Chú ý các nguyên liệu cần cho món cơm hến
Gồm có hến, bún tàu, măng khô, thịt heo thái mỏng, rau sống (chuối hoặc bắp chuối thái mỏng, bạc hà, khế, rau thơm thái nhỏ, giá chần), và thêm một chút cánh bông vạn thọ.
4. Theo dõi: Chú ý vị thứ mười lăm của món cơm hến
Vị thứ mười lăm là lửa.
* Sau khi đọc
Nội dung chính: Từ món cơm hến, tác giả khám phá một khía cạnh đặc biệt về ẩm thực Huế.
Gợi ý trả lời các câu hỏi sau khi đọc:
Câu 1 (trang 115 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Cơm hến là một món ăn phổ biến vì được chế biến từ các nguyên liệu đơn giản, phù hợp với nhiều khẩu vị, bao gồm cơm nguội kết hợp với những con hến nhỏ.
Câu 2 (trang 115 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Người Huế ưa ăn đồ cay.
Câu 3 (trang 115 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Chuyện cơm hến không chỉ là một văn bản giới thiệu một món ăn. Tác giả cũng kể cho người đọc nghe những câu chuyện xoay quanh món cơm hến và đặc biệt là nhấn mạnh vào giá trị văn hóa tinh thần của món ăn.
Câu 4 (trang 116 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Theo tác giả, một món đặc sản cũng giống như một di tích văn hóa vì nó phải giữ nguyên như ngày xưa, và mọi ý đồ cải tiến chỉ tạo ra những 'đồ giả'.
Câu 5 (trang 115 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Hình ảnh của người bán cơm hến cùng bếp lửa thúc đẩy ta suy nghĩ về ý thức bảo tồn bản sắc văn hóa của người dân bản địa: giữ nguyên những nguyên liệu sẵn có để tạo ra một bát cơm hến đặc trưng của Huế dù lợi nhuận không lớn. Đồng thời, tạo cho tác giả nhận ra một hương vị thứ mười lăm của món cơm hến, là hương vị của lửa, của sự ấm áp, của tinh thần bảo tồn bản sắc văn hóa.
Câu 6 (trang 115 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Những từ ngữ trong bài tản văn Chuyện cơm hến cho thấy lối viết giống như tác giả đang trò chuyện với độc giả: 'Tôi xin giới thiệu một ngày 'Hạnh phúc trời hành' của dân Huế tui'; 'bạn nhậu'; 'cay dễ sợ'; 'túi mắt túi mũi'; tôi rất ghét; tôi thất kinh; xúc động tận chân răng…
Câu 7 (trang 116 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Bản tính của tác giả trong Chuyện cơm hến là yêu quê hương, yêu văn hóa ẩm thực của nơi sinh ra và lớn lên. Tác giả thể hiện quan điểm của mình về việc không thích sự cải tiến, muốn giữ nguyên giá trị, và khẳng định món ăn là một phần của văn hóa cổ truyền của dân tộc,…
* Viết kết nối với đọc
Bài tập (trang 116 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Viết một đoạn văn (khoảng 5 – 7 câu) về một nét sinh hoạt thể hiện vẻ đẹp của con người và truyền thống văn hóa ở địa phương em sống.
Đoạn văn tham khảo:
Dọc dài con phố Dịch Vọng, Cầu Giấy vẫn chứng kiến những gánh cốm non. Hương thơm của cốm non từ vùng quê tràn ngập trong làn gió bay. Những người bán hàng nhanh nhẹn và khéo léo đóng gói những gói cốm nhỏ cho người mua. Mùa thu ở góc phố Hà Nội khi ăn cốm, con người có thể cảm nhận vị dẻo thơm của hạt gạo theo một cách rất đặc biệt. Cốm đã trở thành biểu tượng không thể thiếu của đất nước văn minh hàng nghìn năm, không chỉ là một món quà ẩm thực ngon mà còn là hồn của người dân Hà Nội.