Buzz
Ông Trần Chánh Chiếu muốn truyền đạt điều gì với Cai Tuất một cách gián tiếp? Nhân vật và sự kiện được đề cập ở đây (ông Lê Văn Cửu, Huỳnh Đình Điểu, khách sạn Nam Kỳ, Công ty Cổ phần “Nam Kỳ Minh Tân công nghệ”..) có thực sự tồn tại, có sự kiện diễn ra không?
Đọc văn bản 1
Câu 1 (trang 94, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Ông Trần Chánh Chiếu muốn truyền đạt gì với Cai Tuất theo một cách gián tiếp?
Phương pháp giải:
Đọc văn bản và phân tích ý nghĩa của câu “Tham chi đồng bạc con cò/ Bỏ cha, bỏ mẹ theo phò Lang Sa!” để hiểu ý ông Trần Chánh Chiếu muốn gửi gắm gì với Cai Tuất.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Qua câu “Tham chi đồng bạc con cò/ Bỏ cha, bỏ mẹ theo phò Lang Sa!” , ông Trần Chánh Chiếu muốn truyền đạt với Cai Tuất rằng: đừng hoàn toàn quên lãng tình thân và gia đình chỉ để theo đuổi vật chất và danh vọng. Tiền bạc và danh vọng có thể mang lại lợi ích tạm thời, nhưng nếu đánh đổi bằng việc bỏ lỡ tình cảm gia đình, một người sẽ mất đi nhân phẩm và lòng nhân ái. Ông muốn nhắc nhở Cai Tuất rằng cần trân trọng những giá trị đích thực trong cuộc sống và không bao giờ lãng phí đi tình thân trong cuộc sống.
Đọc văn bản 2
Câu 2 (trang 95, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Người và sự kiện được đề cập ở đây (ông Lê Văn Cửu, Huỳnh Đình Điểu, khách sạn Nam Kỳ, Công ty Cổ phần “Nam Kỳ Minh Tân công nghệ”..) có thực sự tồn tại không?
Phương pháp giải:
Tìm hiểu thông tin qua sách báo, các tài liệu tham khảo để xác định các nhân vật, sự kiện được đề cập có thực sự tồn tại không.
Lời giải chi tiết:
- Người và sự kiện được đề cập ở đây (ông Lê Văn Cửu, Huỳnh Đình Điểu, khách sạn Nam Kỳ, Công ty Cổ phần “Nam Kỳ Minh Tân công nghệ”..) là có thực sự tồn tại.
+Doanh nhân Huỳnh Đình Điển (chưa rõ năm sinh, năm mất) là người làng Thành Phố, tổng Hòa Lạc Hạ, tỉnh Gò Công (nay thuộc thị xã Gò Công, tỉnh Tiền Giang). Hiện không có nhiều thông tin về xuất thân của ông nhưng ông đã để lại tiếng thơm của một nhà kinh doanh hết lòng yêu nước.
+Ông sinh năm 1867 (năm Đinh Mão, mùng 2, tháng 6 âm lịch) tại quận Vân Tập, chợ Rạch Giá, cùng năm sinh với nhà chí sĩ cách mạng Phan Bội Châu. Trần Chánh Chiếu là nhân vật chủ chốt của phong trào Minh Tân đất Nam Kỳ, đây là cuộc vận động để duy tân đất nước theo gương của người Trung Hoa và người Nhật đầu thế kỷ 20, với chủ trương phát triển công thương nghiệp, mở mang trường học, sửa đổi phong tục… để đạt mục đích cuối cùng là đánh đổ thực dân Pháp.
Hướng dẫn đọc 1
Câu 1 (trang 99, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Tóm tắt câu chuyện và xác định đề tài, chủ đề của văn bản trên.
Phương pháp giải:
Đọc nội dung của văn bản, sau đó tóm tắt câu chuyện, đồng thời xác định đề tài, chủ đề của văn bản.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Tóm tắt văn bản:
Câu chuyện kể về Cai Tuất, ông cùng với một số nhân sĩ yêu nước khác đã mở một xưởng sản xuất xà bông mang tên “Con Vịt” để khuyến khích người Việt sử dụng sản phẩm trong nước. Vợ của ông không tin rằng ông có tấm lòng quốc dân, hay chỉ quan tâm đến lợi ích cá nhân. Tuy nhiên, bà đã cùng với nhau chế biến xà bông từ dừa khô được mua từ nhiều nơi. Ông Tuất đã dọn dẹp các mộ xung quanh xưởng sản xuất để tạo ra môi trường kinh doanh thuận lợi. Xưởng của ông đã tạo ra việc làm cho nhiều người và làm cho cuộc sống trở nên sôi động hơn. Ông đã gặp gỡ điền chủ Dương, người đã chia sẻ về việc mở xưởng sản xuất gạo và sau đó bán hết đất của mình cho một người là Trần Bá Thọ. Ông không chịu được sự cốt yếu của thực dân Pháp và đã đề xuất một hướng đi mới cho dân Việt. Trong khi mọi người đang mừng vui với sản phẩm xà bông đầu tiên của ông Tuất, một số người chỉ trích của Pháp đã khiến cho các xưởng sản xuất như của ông Tuất bị đàn áp, và ông đã quyết định đốt cháy xưởng của mình. Hành động này của ông Tuất thể hiện tinh thần yêu nước và không sẵn lòng nhường những sản phẩm của người Việt cho thực dân Pháp.
Hướng dẫn đọc 2
Câu 2 (trang 99, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Kẻ mẫu bảng dưới đây vào vở và liệt kê một số nội dung, chi tiết thuộc loại yếu tố xác định (phi hư cấu) hoặc yếu tố không xác định (có thể hư cấu) được sử dụng trong các đoạn của văn bản:
|
Đoạn |
Nội dung, chi tiết |
Yếu tố xác định (phi hư cấu) |
Yếu tố không xác định (có thể hư cấu) |
|
Một |
|
|
|
|
Hai |
|
|
|
|
Ba |
|
|
|
|
Tư |
|
|
|
Phương pháp giải:
Khai thác nội dung văn bản, đồng thời xác định được những chi tiết có thực và không có thực để phân loại và hoàn thành bảng đề bài đã cho.
Lời giải chi tiết:
|
Đoạn |
Nội dung, chi tiết |
Yếu tố xác định (phi hư cấu) |
Yếu tố không xác định (có thể hư cấu) |
|
Một |
- Cai Tuất có tài lựa chọn chó tốt cả vùng Sầm Giang - chọn chó khôn cần lưu ý “Mắt to, phá trên chân mày điểm sậm màu…. đốm đầu thì nuôi, đốm đuôi thì…” - Giu-béc Chiếu nhờ điền chủ Dương nói với Cai Tuất câu ca dao “Tham chi đồng bạc con cò/ Bỏ cha, bỏ mẹ theo phò Lang Sa - Phong trào Minh Tân trên đất Mỹ Tho -Nam Kỳ thuộc Pháp |
x
x |
x
x
x
|
|
Hai |
- Lê Văn Cửu, một trong tám người gốc gác dân Mỹ Tho, là sáng lập viên Công ty Cổ phần “Nam Kỳ Minh Tân công nghệ” - ông Huỳnh Đình Điển, chủ khách sạn Nam Kỳ - Minh Tân là phong trào yêu nước, kết nối giữa phong trào Đông Du và phong trào Duy Tân. Mục đích cuối cùng là đánh đuổi thực dân Pháp, giành độc lập, tự do cho Tổ quốc |
x
x
x
|
|
|
Ba |
- Điền chủ Dương là chủ nhà máy xay xát gạo lớn bậc nhứt ở Long Hưng - “Nam Kỳ thương cuộc” do ông Trần Văn Thạnh ở Chợ gạo thành lập: “,,,lập sở nhà máy xay lúa, lập hãng ăn lúa gạo (để trực tiếp xuất khẩu) hoặc là lựa con dân đứa nào thông thái thì cho nó qua bên Tây học bác vật…” (Lục Tỉnh tân văn) Chủ tỉnh Mỹ Tho phát lịnh từ tòa Bố đàn áp, bắt bớ và tịch thu các cơ sở của Minh Tân |
x
x
|
x
|
|
Tư |
Cai Tuất châm lửa đốt những thùng dầu bao quanh thành chiến lũy. Rừng lửa trùm mất hút bọn thực dân Pháp và lũ tay sai |
|
x |
Hướng dẫn đọc 3
Câu 3 (trang 99, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Phân tích tính cách của Cai Tuất, biểu hiện sự phong phú và đa chiều của nhân vật thông qua việc kết hợp hư cấu và phi hư cấu.
Phương pháp giải:
Chú trọng vào các đặc điểm và hành động nổi bật của nhân vật Cai Tuất, từ đó phân tích tính cách của nhân vật và thể hiện sự kết hợp giữa hư cấu và phi hư cấu trong việc phát triển tính cách này.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Tính cách của Cai Tuất được thể hiện rõ qua những chi tiết đặc sắc trong văn bản:
+ “Không ai không ngưỡng mộ tài lựa chọn chó tốt của Cai Tuất tại vùng Sầm Giang. Ông không chỉ không giấu giếm nghề nghiệp mà còn chia sẻ với xóm giềng về cách chọn lựa chó khôn ngoan” → Ông Cai Tuất là một người tài năng trong việc chọn lựa chó tốt, được cả khu vực biết đến, nhưng lại không kiêng kiệt, thân thiện với xóm làng, sẵn lòng chia sẻ kinh nghiệm chọn chó thông minh mà không che đậy.
+ Ngoài ra, ông còn là một người hòa nhã, yêu thích động vật: Ông “không ưa ăn thịt chó, loài vật trung thành với chủ nhân; và cả thịt trâu, loài vật đồng hương của người nông dân”, “tự hào về chú chó mực nhà mình”
+ Cai Tuất là một người chăm chỉ, kiên trì khi mở cơ sở sản xuất xà bông dù gặp nhiều khó khăn, thử thách.
+ Ông còn là một người tốt, luôn mong muốn cuộc sống của mọi người tốt đẹp hơn, vì vậy ông đã thành lập nhà máy sản xuất xà bông 'Con Vịt' để cung cấp việc làm cho đồng bào.
+ Ông có tinh thần yêu nước mạnh mẽ, bền bỉ, luôn tuân thủ phương châm “Dùng hàng Việt, ủng hộ hàng Việt”, ông có thể mất tất cả nhưng không thể mất niềm tin vào đất nước.
- Sự kết hợp giữa hư cấu và phi hư cấu giúp thể hiện tính cách của nhân vật một cách sâu sắc và đa chiều hơn. Việc sử dụng các chi tiết hư cấu giúp tạo ra những tình huống đặc biệt để thách thức nhân vật, qua đó thể hiện tính cách, suy nghĩ, hành động và quan điểm của Cai Tuất.
Hướng dẫn đọc 4
Câu 4 (trang 99, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Bình luận về quyết định cuối cùng của Cai Tuất và tầm quan trọng của nó trong việc hiểu thêm về ý thức dân tộc và lòng yêu nước của các danh nhân Việt Nam thời đầu thế kỉ XX
Phương pháp giải:
Dựa vào hành động cuối cùng của Cai Tuất, đưa ra nhận xét cá nhân về quyết định đó và sự quan trọng của nó trong việc khám phá sâu hơn về ý thức dân tộc và tình yêu quê hương của các danh nhân Việt Nam trong giai đoạn đầu của thế kỉ XX
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Tại những dòng cuối cùng, Cai Tuất đã chọn “đốt lửa để tiêu diệt những thùng dầu bao quanh thành chiến lũy”. Hành động này của ông là minh chứng cho tình yêu nước sâu sắc, không thể nào thay đổi, không bị mờ nhạt bởi lợi ích hay vật chất. Ông có thể hy sinh tất cả, thậm chí cả sự nghiệp mà ông đã xây dựng nhưng không bao giờ mất lòng trung kiên với quê hương và dân tộc.
- Thông qua hành động đó của Cai Tuất, ta có thể thấy được ý thức và tinh thần yêu nước của các danh nhân Việt Nam vào thời kỳ đầu của thế kỷ XX là vô cùng sâu sắc. Họ là những con người mang trong mình tình yêu với đất nước, quê hương rộng lớn, luôn cố gắng để dân tộc không bị lệ thuộc, không bị khuất phục dưới bàn tay thực dân Pháp, họ luôn trung thành với phương châm “Dùng hàng Việt, ủng hộ hàng Việt”.
Hướng dẫn đọc 5
Câu 5 (trang 99, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Những dấu hiệu nào giúp bạn nhận biết văn bản Xà bông “Con Vịt” thuộc thể loại truyện kí.
Phương pháp giải:
Thông qua những hiểu biết của bản thân về thể loại truyện kí, đưa ra những dấu hiệu trong văn bản Xà bông “Con Vịt” thể hiện đây là văn bản thuộc thể loại truyện kí.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Văn bản "Xà bông Con Vịt" có những dấu hiệu sau đây giúp nhận biết nó thuộc thể loại truyện kí:
- Tác giả dùng lối kể chuyện rất thực tế và chi tiết về các sự kiện và hành động của nhân vật, mô tả rõ ràng những tình huống trong câu chuyện. Đồng thời, tác giả thường sử dụng ngôn ngữ dễ hiểu, gần gũi, không sử dụng những từ ngữ khó hiểu hoặc ngôn ngữ chuyên ngành.
- Văn bản thường mang tính cảm động và sâu sắc về mặt tâm lý, giúp độc giả suy ngẫm về cuộc sống và con người.
- Đề tài chủ yếu về cuộc sống và con người, đi sâu miêu tả số phận của những con người trong xã hội phong kiến cũ.
- Nội dung chan chứa tinh thần nhân đạo: yêu thương, trân trọng những tình cảm, phẩm chất đẹp đẽ, tố cáo những gì xấu xa, tàn ác, chà đạp lên cuộc sống của những người bình thường. Đồng thời ca ngợi, trân trọng tình cảm tốt đẹp, phẩm chất tốt đẹp của con người.
