Toàn bộ kiến thức về 'Deep Work' – Làm thế nào để từ bỏ 'tạm thời' và 'đạt đỉnh' mỗi ngày

Làm việc sâu không phải là một khái niệm quá phức tạp và xa xỉ. Bạn có thể bắt đầu thực hiện ngay lúc này, ngay bây giờ. Trong cuốn sách 'Bụt là hình hài, Bụt là tâm thức', Thiền sư Thích Nhất Hạnh đã chỉ ra rằng ngay cả khi bạn đang đi bộ, bạn cũng có thể thực hành 'Deep Work': 'Thở vào, bước một bước và tập trung hoàn toàn vào đôi chân của bạn. Nếu bạn không thể 'về' đến mức 100%, hãy dừng lại. Bạn có thể làm được điều này ngay lúc này. Khi bạn chắc chắn rằng bạn đã thực sự 'ở đây', hiểu biết thực tế một cách sâu sắc, thì hãy mỉm cười và đi tiếp. Bằng cách này, bạn sẽ cảm thấy vững chắc, thảnh thơi và hạnh phúc.'

Lợi ích của việc làm việc sâu

Dưới đây là một số lợi ích cơ bản mà, như Thiền Định, việc này có thể mang lại cho bạn nếu bạn dành ít nhất 1 giờ mỗi ngày để thực sự 'sống sâu'.

Hạnh phúc ngay bây giờ: Tâm trạng mơ mộng không phải là tâm trạng hạnh phúc. Bạn không cần phải là Tôn Ngộ Không để thực hiện chiêu Thần Hành, khi linh hồn có thể tạm thời rời khỏi thể xác và tự do di chuyển. Bây giờ, bạn đang ngồi trên ghế, tay đặt ngay ngắn trên bàn, mắt bạn đang nhìn những chữ rất đắm chìm nhưng tâm trạng lại băn khoăn về hàng loạt thứ “không quan trọng”. Bữa tối qua mình ăn gì nhỉ? Người yêu có còn giận mình nữa không? Sắp được đi Đà Lạt rồi, thật hào hứng phải không? Có nên chụp ảnh cuốn sách này rồi đăng lên Facebook để mọi người biết mình cũng sâu sắc lắm không?... Tóm lại, trong khi đọc sách, bạn suy nghĩ về mọi thứ… trừ việc đọc sách.

Nếu bạn chuyển sang chế độ 'Deep Work', tâm trạng sẽ cần tập trung cao độ vào công việc hiện tại. Giống như một thí sinh toàn tâm toàn ý vào việc giải đề trong 2 tiếng thi đại học, hoặc một chuyên gia cần nhập tâm hết mức vào việc gỡ bom, toàn bộ năng lượng của bạn sẽ được hấp thụ và tập trung vào công việc. Cảm giác căng thẳng tràn ngập, nhưng cũng đầy hạnh phúc.

Nâng cao hiệu suất: Thần thoại về việc ngồi 8 tiếng tại văn phòng là bạn sẽ hoàn toàn tập trung trong 8 tiếng, nhưng thực tế chỉ cần tập trung 2 tiếng mỗi buổi sáng, buổi chiều cũng là một thành công với nhân viên văn phòng. Thời gian còn lại, chúng ta thường phải dành cho những công việc nhỏ nhặt như trả lời email, trò chuyện với đồng nghiệp, trò chuyện qua Skype, ăn vặt buổi chiều, tiệc sinh nhật đồng nghiệp tháng 3... Nhớ lại những lúc phải làm thêm tại văn phòng, hoặc làm việc vào cuối tuần, một mình trong văn phòng, đôi khi cô đơn nhưng lại hoàn thành được “biết bao công việc”. Hiệu suất rất cao vì không bị ai làm phiền, gián đoạn sự tập trung.

Thúc đẩy sự chuyên sâu: Trong khi đó, mức lương và điều kiện đãi ngộ của bạn sẽ tăng lên tương ứng với sự hiểu biết sâu sắc của bạn về công việc. Lương bạn nhận được có thể càng cao hơn nếu sếp ít lựa chọn từ thị trường lao động để thay thế bạn. Thời kỳ của sự sâu sắc và hiểu biết sẽ vẫn còn kéo dài, nhưng xã hội sẽ luôn phần thưởng cho những chuyên gia: những người rất giỏi và hiểu rõ công việc của họ. Và bạn hiếm khi có thể trở thành một chuyên gia trong lĩnh vực (và tạo lợi thế cạnh tranh cho bản thân) nếu không thực sự hiểu sâu về nó. “Deep Work” có thể được xem như là cách tốt nhất để thúc đẩy việc rèn luyện chuyên sâu & hiểu biết hàng ngày.

Tạo điều kiện cho việc Làm Việc Sâu

Để chuyển sang chế độ 'Deep Work', việc quan trọng nhất không phải là bắt tay vào công việc ngay lập tức, mà là cần tạo ra một môi trường lý tưởng trước tiên. Như là không ai mở lớp hành thiền ngay tại Ngã Tư Sở, mà họ cần một không gian thanh tịnh và linh thiêng của chùa để tĩnh tâm, đôi khi không phải vì tâm trí muốn 'phượt' khắp nơi, mà vì tâm bị thu hút và tấn công bởi quá nhiều kích thích bên ngoài.

Một trong những cách thông minh nhất để đối phó với cám dỗ không phải là chống lại chúng mà là khiến chúng biến mất, hoặc loại bỏ chúng khỏi môi trường của bạn. Đừng cố gắng kiềm chế mình khỏi việc sử dụng Instagram hoặc ngừng chơi Candy Crush, hãy thử xóa luôn ứng dụng đó khỏi iPhone của bạn. Đây là những gợi ý bạn nên thử.

1. Tắt hết thông báo (bao gồm cả chữ, âm thanh, và thông báo đẩy) của tất cả các ứng dụng như Facebook, Instagram, Zalo, Viber... trên mọi nền tảng từ máy tính, điện thoại, đến đồng hồ thông minh…

1. Chọn không gian làm việc yên tĩnh. Nếu bạn dễ bị xao lạc bởi tiếng ồn hoặc có khả năng tập trung kém, hãy cố gắng tìm những địa điểm tôn trọng giá trị của sự yên lặng để làm việc. Ví dụ như phòng làm việc của tôi, ngoài tiếng quạt vận hành, và đôi khi có tiếng chim hót từ ngoại vi, không có tiếng động nào có thể làm gián đoạn tâm trí của tôi và công việc tôi đang làm. Bàn làm việc của tôi luôn hướng về bức tường trắng, và tôi thường tránh xa những khu vực ra vào, nơi có nhiều người nói chuyện, và luôn tránh xa những người có nhu cầu giải tỏa tâm trạng bằng tiếng ồn.

1. Bạn có thể thử chuyển thanh Taskbar/Dock của Windows/MacOS sang bên phải (nằm bên cạnh tầm nhìn) thay vì để ở dưới cùng. Đối với tôi, việc xếp chúng ở góc dưới cuối cùng giống như các hệ điều hành cài đặt mặc định sẽ rất thuận tiện cho tâm trí khi đang tập trung vào một công việc mà vẫn muốn chuyển sang ứng dụng khác.

1. Thực hiện chủ nghĩa tối giản trên bàn làm việc: Loại bỏ hoàn toàn những vật dụng không cần thiết khỏi bàn làm việc. Trên bàn của tôi, chỉ có một máy tính, một chuột, một chai nước, và một cây đèn.

1. Làm việc sâu giống như kích hoạt chế độ 'Turbo', bạn sẽ tiêu tốn năng lượng rất nhanh. Tốt nhất là nhớ đến cảm giác đói của bạn và ăn một cách đều đặn (ví dụ, mỗi giờ ăn một quả táo) để duy trì mức độ hăng say tốt nhất.

1. Nên ngồi bàn làm việc thay vì ngồi bàn gấp hoặc nằm trên giường. Một số người sử dụng Kindle để đọc sách nhiều hơn, nhưng thực tế là nhiều người mua Kindle... chỉ để giúp họ ngủ dễ dàng hơn. Vì tư thế đọc sách phổ biến của họ thường là: nằm trên giường, nghiêng người, cầm Kindle, đọc được 2 trang sách, rồi nhắm mắt chậm rãi và đi vào giấc ngủ. Làm việc thông minh có nghĩa là chuẩn bị cho mình một không gian làm việc thoải mái trước tiên.

Khi nào bạn nên Làm Việc Sâu?

Khung thời gian phù hợp có thể thay đổi tùy theo bản tính của bạn, nhưng thường rơi vào 2 khoảng thời gian, khi đô thị vẫn chưa bắt đầu hoặc kết thúc hoạt động vào 5-7h sáng hoặc 22h-24h. Tùy thuộc vào khả năng của mỗi người, nhưng thường bạn chỉ có thể tập trung được trong khoảng 1 giờ là đã rất đáng khen ngợi, sau đó cần phải nghỉ ngơi để tái tạo sự tập trung. Một số người có thể duy trì sự tập trung cao độ trong 3-4 giờ (làm việc mà không cảm thấy mệt mỏi, không cảm nhận được thời gian, hoàn toàn tập trung vào công việc, đến mức có thể phát hiện được sự chuyển động trong bảng Excel, đồng thời cảm nhận được sự lưu thông năng lượng), nhưng nếu bạn chưa bao giờ trải nghiệm làm việc siêu tập trung, hãy dành ra 1 khoảng thời gian cố định hàng ngày khoảng 90 phút là đủ.

Tóm tắt các bước để thực hành Làm Việc Sâu hàng ngày:

1. Chọn một khung giờ cố định mỗi ngày: Ví dụ như từ 22h đến 24h
2. Tránh tiếp xúc với bất kỳ ai trong thời gian đó nếu công việc của bạn đòi hỏi sự tĩnh lặng: Đặt biển 'Cấm Nhập', 'Nguy Hiểm, Tránh Tiếp Cận'. Đóng cửa chặt. Lúc ấy chỉ có 2 thứ tồn tại: Bạn và công việc.
3. Loại bỏ mọi điều phân tâm: Đặt điện thoại vào phòng khác hoặc cho vào một túi vải đen và bật chế độ máy bay. Không nên mở Email hoặc các ứng dụng Chat khi đang làm việc.
4. Chọn mức độ khó phù hợp với công việc: Nhiều người khi đọc sách chỉ sau 30 phút đã cảm thấy chán nản và bỏ cuộc, vì thế họ bỏ luôn ý định Làm Việc Sâu. Đôi khi do bản thân, nhưng cũng có thể do tài liệu không hấp dẫn. Để tạo động lực cho tâm trí, mức độ thách thức của công việc nên nằm giữa sự nhàm chán và sự không thể. Nghĩa là, công việc không quá dễ, cũng không quá khó, phải vừa sức. Nếu trình độ của bạn là 5, hãy học ở mức 7, đừng học ở mức 9 hoặc mức 3. Quá khó, bạn sẽ bỏ cuộc vì nản lòng và quá dễ cũng vậy.
5. Chỉ tập trung vào một công việc mỗi lúc: Khi đọc sách, hãy chỉ đọc, khi nghe giảng, hãy chỉ nghe, khi vẽ, hãy chỉ vẽ, khi lắng nghe, hãy chỉ lắng nghe. Tránh tình trạng đọc sách mà lại nhắn tin hoặc lướt Facebook, hoặc làm việc A nhưng lại bị phân tâm sang việc B đến Z.
6. Tập trung, thực sự tập trung vào công việc: Sử dụng ý chí để 'đưa linh hồn' vào công việc bạn đang làm. Giống như khi bạn sử dụng ý chí để chống lại việc đẩy 50 cái: sau khi đạt đến cái thứ 30, bạn có thể muốn bỏ cuộc, nhưng khi bạn sử dụng ý chí, ép mình, thêm một chút nữa, bạn có thể hoàn thành cả 49 cái.

Khi bạn bắt đầu Làm Việc Sâu, bạn sẽ cảm thấy hứng thú hơn, một trạng thái mà các nhà tâm lý học gọi là Dòng Chảy, khi bạn tiến sâu hơn, bạn sẽ cảm thấy mình trôi cùng với công việc, thay vì phải đẩy từng bước một tới đích. Tùy vào khả năng, nhưng thường sau một giờ làm việc, hãy nghỉ ngơi, ăn chút hoa quả, uống nước và lặp lại quy trình này cho đến khi cơ thể cảm thấy cần nghỉ ngơi. Chúc bạn thành công trong việc Làm Việc Sâu của mình.

[1] Bụt Là Hình Hài, Bụt Là Tâm Thức (Thái Hà Books)

Và nếu bạn cảm thấy cuốn sách này hữu ích, hãy truy cập link này, nhập mã 'doccungtram' vào phần ghi chú hoặc nhập mã, để được chiết khấu thêm 10% nhé bạn! Chúc các bạn tìm thấy nhiều niềm vui và những điều bổ ích với cuốn sách!

Minh Đào - Đại Lý Du Lịch của Tôi