1. Toán lớp 4 trang 117, 118: Luyện tập quy đồng mẫu số cho các phân số
Bài 1: Quy đồng mẫu số cho các phân số trong bài tập:
Cách giải
Để quy đồng mẫu số cho hai phân số, bạn có thể thực hiện theo các bước sau:
- Nhân tử số và mẫu số của phân số đầu tiên với mẫu số của phân số thứ hai.
- Nhân tử số và mẫu số của phân số thứ hai với mẫu số của phân số đầu tiên.
Giải đáp:
Bài tập 2Phương pháp giảia) Chuyển số 2 thành phân số có mẫu số là 1, rồi nhân cả tử số và mẫu số của phân số này với 5.
b) Chuyển số 5 thành phân số với mẫu số là 1, sau đó quy đồng với các mẫu số 9 và 18.
Lời giải:
Bài 3: Quy đồng mẫu số các phân số (theo hướng dẫn) :
Ví dụ: Quy đồng mẫu số các phân số 12, 13 và 25.
Chúng ta có:
Vậy: Quy đồng mẫu số các phân số 12, 13 và 25 sẽ là 1530, 1030 và 1230.
Cách giảiĐể quy đồng mẫu số của ba phân số, ta thực hiện như sau:
- Nhân tử số và mẫu số của phân số đầu tiên với tích của mẫu số của phân số thứ hai và phân số thứ ba.
- Nhân tử số và mẫu số của phân số thứ hai với tích của mẫu số của phân số đầu tiên và phân số thứ ba.
- Nhân tử số và mẫu số của phân số thứ ba với tích của mẫu số của phân số đầu tiên và phân số thứ hai.
Giải pháp:
Tuy nhiên, điều này không áp dụng cho tất cả học sinh.
Bài 4:Phương pháp giải quyếtChúng ta có: 60 chia cho 12 bằng 5 và 60 chia cho 30 bằng 2. Vì vậy, để quy đồng mẫu số của phân số 7/12 và 23/30 về mẫu số 60, ta nhân cả tử số và mẫu số của 7/12 với 5, và cả tử số và mẫu số của 23/30 với 2.
Giải pháp:
Bài 5: Thực hiện theo hướng dẫn mẫu :
Phương pháp giải quyếtPhân tích tử số và mẫu số thành các thừa số, sau đó chia tử số và mẫu số cho các thừa số chung một cách tuần tự.
Giải chi tiết:
2. Hướng dẫn cách làm bài tập quy đồng mẫu số
a) Để quy đồng mẫu số của hai phân số, ta có thể thực hiện như sau:
- Nhân tử số và mẫu số của phân số đầu tiên với mẫu số của phân số thứ hai.
- Nhân tử số và mẫu số của phân số thứ hai với mẫu số của phân số đầu tiên.
b) Nếu mẫu số của phân số thứ hai chia hết cho mẫu số của phân số thứ nhất, ta có thể quy đồng mẫu số hai phân số bằng cách:
- Chọn mẫu số chung là mẫu số của phân số thứ hai.
- Tìm thừa số phụ bằng cách chia mẫu số của phân số thứ hai cho mẫu số của phân số thứ nhất.
- Nhân cả tử số và mẫu số của phân số đầu tiên với thừa số phụ vừa tìm được.
Lưu ý: Chúng ta thường chọn mẫu số chung là số nguyên nhỏ nhất khác 0, đồng thời chia hết cho tất cả các mẫu số.
Phương pháp quy đồng mẫu số các phân số hiệu quả và nhanh chóng.
Trong trường hợp này, mẫu số chung (MSC) là: 3 x 6 x 15 = 270
Cách chọn mẫu số chung (MSC) hiệu quả hơn là chọn số nhỏ nhất có thể như sau:
- Chọn mẫu số lớn nhất trong số các mẫu số cần quy đồng.
- Thử chia mẫu số lớn nhất cho từng mẫu số còn lại.
- Nhân mẫu số lớn nhất với các số như 2, 3, 4, … cho đến khi mẫu số này chia hết cho tất cả các mẫu số còn lại, từ đó chọn mẫu số chung (MSC).
Trong ví dụ, mẫu số lớn nhất là 15. Khi thử 15 x 2 = 30, thấy 30 chia hết cho các mẫu số còn lại, nên chọn MSC = 30. Việc quy đồng mẫu số sẽ nhanh hơn so với việc chọn MSC = 270.
Để quy đồng mẫu số trong toán lớp 4, thực hiện các bước sau:
Bước 1: Xác định mẫu số chung của các phân số.
Bước 2: Tìm tỷ số giữa mẫu số chung và mẫu số của từng phân số.
Bước 3: Nhân mẫu số và tỷ số với từng phân số.
Bước 4: Tính tổng (hoặc hiệu, tích, thương tùy theo yêu cầu) các phân số đã quy đồng.
Lưu ý: Chọn mẫu số chung là bội chung nhỏ nhất để việc tính toán dễ dàng hơn. Khi nhân tỷ số, cần nhân cả tử số và mẫu số của phân số.
Các bài tập quy đồng mẫu số có độ khó tăng dần bao gồm:
Lớp 4:
Bài tập 1: Quy đồng mẫu số của hai phân số với mẫu số khác nhau.
Bài tập 2: Tìm giá trị của biểu thức số học có chứa phân số và tổng hai phân số có mẫu số khác nhau.
Lớp 5:
Bài tập 1: Quy đồng mẫu số của nhiều phân số với mẫu số khác nhau.
Bài tập 2: Tìm giá trị của biểu thức số học có chứa phân số và hiệu hai phân số có mẫu số khác nhau.
3. Một số bài tập tương tự
Bài tập 1.
Quy đồng mẫu số cho các phân số sau:
Bài tập 2
Quy đồng mẫu số cho các phân số dưới đây:
Bài tập 3: Quy đồng mẫu số cho các phân số dưới đây:
Bài tập 4: Quy đồng mẫu số cho các phân số dưới đây:
Bài tập 5: Quy đồng mẫu số cho các phân số dưới đây:
Bài tập 6
Rút gọn phân số trước khi quy đồng mẫu số cho các phân số dưới đây:
Bài tập 7
a) Viết các phân số tương ứng với 7/9 và 5/12 sao cho có mẫu số chung là 36.
b) Viết các phân số tương ứng với 4 và 21 sao cho có mẫu số là 7 và 14.
c) Viết các phân số tương ứng với 88 và 8 sao cho có mẫu số là 11 và 22.
Bài tập 8
Tính toán theo hướng dẫn mẫu:
Đáp án
Bài tập 1
d) Chọn mẫu số chung là 9, ta có:
e) Chọn mẫu số chung là 24, ta có:
g) Nếu chọn mẫu số chung là 30, ta có:
Bài 2.
b) Chọn 24 làm mẫu số chung (vì 24 chia hết cho 3, 4, 8). Sau khi quy đồng mẫu số, ta có:
c) Chọn 30 làm mẫu số chung (vì 30 chia hết cho 5, 6, 30). Sau khi quy đồng mẫu số, ta có:
d) Chọn 12 làm mẫu số chung (vì 12 chia hết cho 3, 4, 12). Sau khi quy đồng mẫu số, ta có:
Bài 3
4. Bài tập nâng cao về quy đồng mẫu số lớp 4
Câu 1. Quy đồng mẫu số cho 3 phân số sau với mẫu số chung nhỏ nhất:
D. Các đáp án khác.
Câu 3. Ba phân số tương ứng với 2/15, 7/30 và 1/45 là:
A. 12/90; 21/90; 2/90
B. 24/180; 37/180; 4/180
C. 4/30; 7/30; 3/180
Câu 4. Ba phân số tương ứng với 1/3, 2/5 và 1/2 là:
A. 11/30; 12/30; 15/30
B. 10/30; 12/30; 15/30
C. 5/30; 6/30; 7/30
Câu 5. Hai phân số tương ứng với 3/7 và 1/2 có mẫu số chung bằng 42 là:
A. 18/42; 14/42
B. 9/42; 15/42
C. 18/42; 21/42
Câu 6.
Người ta đã bán 3/7 số gạo có trong bao. Nếu bao gạo được chia thành 126 phần, vậy số gạo đã bán chiếm bao nhiêu phần trong số đó?
Câu 7. Tìm mẫu số chung:
a) Mẫu số chung nhỏ nhất có thể của hai phân số 11/56 và 3/28 là số tự nhiên nào?
b) Mẫu số chung nhỏ nhất của ba phân số 13/36, 23/72 và 31/54 là số tự nhiên nào?
c) Mẫu số chung nhỏ nhất của các phân số 3/5, 4/5 và 2/3 là gì?
d) Mẫu số chung nhỏ nhất của hai phân số 7/9 và 2/3 là gì?
Câu 8. Quy đồng mẫu số cho ba phân số sau với mẫu số chung nhỏ nhất: 7/30, 17/45, 11/60.
A. 42/80; 34/180; 33/180
B. 84/360; 136/360; 66/360
C. 42/180; 68/180; 33/180
Câu 9:
Người ta đã bán 3/7 số gạo trong bao. Nếu số gạo trong bao được chia thành 126 phần, thì số gạo đã bán chiếm bao nhiêu phần trong tổng số đó?
Câu 10:
Mẫu số chung nhỏ nhất của hai phân số 7/9 và 2/3 là: .............
Câu 12: Quy đồng mẫu số cho các phân số sau: