Buzz
1. Khái niệm về phép trừ phân số
Khi trừ hai phân số có cùng mẫu số, bạn chỉ cần trừ tử số của phân số thứ hai khỏi tử số của phân số thứ nhất, mẫu số vẫn giữ nguyên.
Ví dụ: 5/6 - 3/6 = (5 - 3)/6 = 2/6 = 1/3
Khi trừ hai phân số có mẫu số khác nhau: Để thực hiện phép trừ giữa hai phân số có mẫu số khác nhau, ta cần quy đồng mẫu số trước, sau đó mới tiến hành trừ các phân số.
Ví dụ: 4/5 - 2/3 = 12/15 - 10/15 = 2/15
Lưu ý: Khi thực hiện phép trừ giữa hai phân số, nếu kết quả chưa ở dạng tối giản thì cần phải rút gọn nó thành phân số đơn giản nhất.
- Dạng 1: Tính hiệu giữa hai phân số
Cách thực hiện: áp dụng quy tắc trừ các phân số đã quy đồng mẫu số
- Dạng 2: Tính giá trị của các biểu thức
Sử dụng các quy tắc tính toán như ưu tiên các phép toán trong ngoặc, thực hiện nhân và chia trước, cộng và trừ sau,...
- Dạng 3: So sánh phân số
Cách thực hiện: Tính giá trị các biểu thức rồi áp dụng các quy tắc so sánh để đưa ra kết quả.
- Dạng 4: Giải phương trình với x
Cách giải: Xác định vai trò của x và áp dụng các quy tắc đã học từ lớp dưới để tìm giá trị của x.
- Dạng 5: Bài toán với lời văn
2. Các bài tập thực hành
1. Tính toán
a. 7/9 - 2/9
b. 23/56 - 9/56
c. 220/225 - 14/15
d. 21/20 - 5/10
2. Trong một cuộc thi thể thao, số huy chương vàng chiếm 3/7 tổng số huy chương. Số huy chương bạc chiếm 7/8 tổng số huy chương. Hãy tính xem tổng số huy chương vàng và bạc chiếm bao nhiêu phần trăm tổng số huy chương.
3. Trong một mảnh vườn, 6/7 diện tích đã được sử dụng để trồng hoa và rau. Trong đó, diện tích trồng hoa chiếm 1/3 tổng diện tích mảnh vườn. Hãy tính diện tích trồng rau trong mảnh vườn.
a. Diện tích đất trồng rau chiếm tỷ lệ bao nhiêu phần trăm so với tổng diện tích của mảnh vườn?
b. Tính diện tích đất còn lại chưa được trồng trong mảnh vườn.
4. Hai chiếc ô tô cùng chuyển gạo từ kho. Ô tô đầu tiên vận chuyển 2/7 tổng số gạo, trong khi ô tô thứ hai vận chuyển 3/8 tổng số gạo. Hãy tính xem ô tô thứ hai đã chuyển nhiều gạo hơn ô tô đầu tiên bao nhiêu?
5. Trong một ngày, đội đầu tiên sửa chữa được 2/7 km đường, đội thứ hai sửa 3/7 km đường, và đội thứ ba sửa nhiều hơn đội thứ hai 1/7 km đường. Tổng số km đường mà cả ba đội sửa trong một ngày là bao nhiêu?
6. Hai bạn Hòa và Bình thi chạy trên cùng một đoạn đường. Hòa có thể chạy được 4/5 đoạn đường trong 1 phút, trong khi Bình chạy được 3/4 đoạn đường trong cùng thời gian. Hãy xác định ai chạy nhanh hơn và nhanh hơn bao nhiêu phần đoạn đường?
7. Một hình chữ nhật có chiều rộng là 6/7 mét và chiều dài lớn hơn chiều rộng 1/2 mét. Hãy tính:
a. Chu vi của hình chữ nhật này
b. Diện tích của hình chữ nhật này
8. Một cửa hàng đã bán được 75 chai dầu ăn, mỗi chai chứa 2/5 lít dầu. Biết rằng mỗi lít dầu ăn nặng 9/10 kg. Hãy tính tổng số kg dầu ăn mà cửa hàng đã bán được.
9. Hộp kẹo có trọng lượng 3/5 kg, còn hộp bánh nặng 4/5 kg. Hãy tính:
a. Hộp kẹo nặng tương đương bao nhiêu phần so với hộp bánh?
b. Hộp bánh nặng tương đương bao nhiêu phần so với hộp kẹo?
10. Hai hộp bánh tổng cộng nặng 4/5 kg, trong đó một hộp nặng 1/4 kg. Tính trọng lượng của hộp bánh còn lại.
11. Một máy cày đã làm xong 3/8 diện tích cánh đồng vào ngày đầu, và 2/5 diện tích vào ngày thứ hai. Hãy xác định ngày nào máy cày hoàn thành nhiều hơn và chênh lệch bao nhiêu phần trăm diện tích cánh đồng.
12. Một cửa hàng có tổng cộng 3/5 tấn gạo và đã bán đi 1/2 tấn. Tính số tạ gạo còn lại trong cửa hàng.
13. Để thực hiện phép trừ hai phân số có cùng mẫu số, ta cần làm gì?
A. Trừ tử số của phân số thứ nhất cho tử số của phân số thứ hai, sau đó cộng các mẫu số lại.
B. Trừ tử số của phân số thứ nhất cho tử số của phân số thứ hai, rồi trừ mẫu số của phân số thứ nhất cho mẫu số của phân số thứ hai.
C. Trừ tử số của phân số thứ nhất cho tử số của phân số thứ hai, và giữ nguyên mẫu số không thay đổi.
D. Nhân tử số của phân số thứ nhất với tử số của phân số thứ hai, còn mẫu số giữ nguyên.
14. Một quầy lương thực vào buổi sáng đã bán được 2/7 tổng số gạo. Trong buổi chiều, số gạo bán ra nhiều hơn buổi sáng là 1/5 tổng số gạo. Vậy số gạo còn lại chiếm bao nhiêu phần tổng số gạo của quầy?
15. Trong khoảng thời gian từ 19 giờ đến 21 giờ 31 phút, Bình dự định dành 1/4 giờ để rửa bát, 1/6 giờ để quét dọn nhà cửa và 1 giờ để làm bài tập. Thời gian còn lại, Bình dự định dùng để xem một bộ phim dài 45 phút. Bình có đủ thời gian để xem hết bộ phim không?
3. Toán lớp 4 trang 131: Bài tập luyện phép trừ phân số với đáp án chi tiết
Câu 1: Toán lớp 4 bài 1 trang 131
Tính toán:
a. 8/3 - 5/3
b. 16/5 - 9/5
c. 21/8 - 3/8
Phương pháp giải: Để trừ hai phân số có cùng mẫu số, ta chỉ cần trừ tử số của phân số này với tử số của phân số kia và giữ nguyên mẫu số.
Kết quả: Tính toán
a. 8/3 - 5/3 = (8 - 5) / 3 = 3/3
b. 16/5 - 9/5 = (16 - 9) / 5 = 7/5
c. 21/8 - 3/8 = (21 - 3) / 8 = 18/8
Câu 2: Toán lớp 4, bài 2, trang 131
Tính toán
a. 3/4 - 2/7
b. 3/8 - 5/16
c. 7/5 - 2/3
d. 31/36 - 5/6
Phương pháp giải: Để trừ hai phân số có mẫu số khác nhau, trước tiên ta cần quy đồng mẫu số, sau đó thực hiện phép trừ.
Đáp án: Tính toán
a. 3/4 - 2/7 = 21/28 - 8/28 = 13/28
b. 3/8 - 5/16 = 6/16 - 5/16 = 1/16
c. 7/5 - 2/3 = 21/15 - 10/15 = 11/15
d. 31/36 - 5/6 = 31/36 - 30/36 = 1/36
Câu 3: Toán lớp 4 bài 3 trang 131
Tính theo ví dụ:
a. 2 - 3/2
b. 5 - 14/3
c. 37/12 - 3
Cách giải: Chuyển số tự nhiên thành phân số tương ứng và sau đó thực hiện phép trừ các phân số như bình thường.
Kết quả:
a. 2 - 3/2 = 4/2 - 3/2 = 1/2
b. 5 - 14/3 = 15/3 - 14/3 = 1/3
c. 37/12 - 3 = 37/12 - 36/12 = 1/12
Câu 4: Toán lớp 4 bài 4 trang 131
Thực hiện rút gọn và tính toán:
a. 3/15 - 5/34
b. 18/27 - 2/6
c. 15/25 - 3/21
d. 24/36 - 6/12
Cách giải: thực hiện rút gọn các phân số nếu có thể, sau đó trừ các phân số như bình thường.
Kết quả: đã rút gọn
a. 3/15 - 5/35 = 1/5 - 1/7 = 7 - 5/35 = 2/35
b. 18/27 = 18 : 9 / 27 : 9 = 2/3
2/6 = 2 chia 2 / 6 chia 2 = 1/3
Tính toán:
18/27 - 2/6 = 2/3 - 1/3 = 1/3
c. Rút gọn:
15/25 = 15 chia 5 / 25 chia 5 = 3/5
3/21 = 3 chia 3 / 21 chia 3 = 1/7
Tính: 15/25 - 3/21 = 3/5 - 1/7 = 16/35
d. Rút gọn:
24/36 = 24 chia 12 / 36 chia 12 = 2/3
6/12 = 6 chia 6 / 12 chia 6 = 1/2
Tính:
24/36 - 6/12 = 2/3 - 1/2 = 1/6
Câu 5: Toán lớp 4 bài 5 trang 131
Trong một ngày, thời gian dành cho học và ngủ của bạn Nam là 5/8 ngày. Thời gian học là 1/4 ngày. Hãy tính thời gian ngủ của bạn Nam chiếm bao nhiêu phần của một ngày?
Phương pháp giải: Thời gian ngủ trong một ngày = thời gian học và ngủ - thời gian học.
Kết quả: Thời gian ngủ của bạn Nam chiếm phần trăm của một ngày là:
5/8 - 1/4 = 5/8 - 2/8 = 3/8 (ngày)
Kết quả: 3/8 ngày
