1. Phép cộng và trừ với số thập phân
Câu 1: Tính toán các biểu thức sau:
a) 3,124 + 4,56
b) 28,321 - 1,89
Kết quả
a) 3,124 + 1,56 = 4,684
b) 28,321 - 1,89 = 26,431
Câu 2: Chuyển đổi các phép tính sau thành phép cộng hoặc trừ hai số thập phân dương như với số nguyên:
a) (-3,2) + (-1,78)
b) (-1,9) + 3,5
c) 6,45 - 9,71
Kết quả
a) (-3,2) + (-1,78) = - (3,2 + 1,78) = - 5,00
b) (-1,9) + 3,5 = 3,5 - 1,9 = 1,6
c) 6,45 - 9,71 = - (9,71 - 6,45) = - 3,26
Câu 3: Tính toán sau đây:
a) (- 9,112) + 45,9
b) (-0,891) - 12,8
Kết quả:
a) (-9,112) + 45,9 = 36,788
b) (-0,891) - 12,8 = -13,691
Câu 4: Nhiệt độ trung bình hàng năm tại Bắc Cực là -3,2 độ C, trong khi ở Nam Cực là -49,2 độ C. Xác định nơi có nhiệt độ trung bình cao hơn và mức chênh lệch giữa hai nơi.
Kết quả:
Nhiệt độ trung bình tại Bắc Cực cao hơn và chênh lệch là: -3,2 - (-49,2) = 46 độ C
Câu 5: So sánh:
a) 201,03 - (-3,2) với (-123,45) + 237,1
b) (-47,36) + 24,33 với 8,361 + (-22,09)
Kết quả:
a) Ta có:
201,03 - (-3,2) = 204,23
(-123,45) + 237,1 = 113,65
Nhận thấy: 204,23 lớn hơn 113,65
Kết luận: 201,03 - (-3,2) lớn hơn (-123,45) + 237,1
b) Ta có:
(-47,36) + 24,33 = -23,03
8,361 + (-22,09) = -13,729
Nhận thấy: -23,03 nhỏ hơn -13,729
Do đó: (-47,36) + 24,33 nhỏ hơn 8,361 + (-22,09)
2. Phép nhân với số thập phân
Câu 1: Thực hiện phép tính sau
a) 22,8 x 3,6
b) 6,89 x 2,4
Đáp án
a) 22,8 x 3,6 = 82,08
b) 6,89 x 2,4 = 16,536
Câu 2: Thực hiện các phép nhân sau bằng cách chuyển đổi về phép nhân hai số thập phân dương như với số nguyên
a) (-56,1) x 4,6
b) (-56,1) x (-4,6)
Đáp án
a) (-56,1) x 4,6 = - (56,1 x 4,6) = - 258,06
b) (-56,1) x (-4,6) = 56,1 x 4,6 = 258,06
Câu 3: Thực hiện phép tính
a) 6,78 x (-7,13)
b) (-0,561) x (-5,5)
Đáp án:
a) 6,78 x (-7,13) = -48,3414
b) (-0,561) x (-5,5) = 3,0855
Câu 4: Một chiếc xe máy tiêu thụ 1,3 lít nhiên liệu cho mỗi 100km. Vào ngày 10/9/2023, giá xăng E5 RON 92-II là 25.000 đồng/lít (đã bao gồm thuế). Vậy, chi phí xăng cho quãng đường 100km là bao nhiêu?
Đáp án: Chi phí xăng là: 25.000 x 1,3 = 32.500 đồng
3. Phép chia với số thập phân
Câu 1: Thực hiện các phép chia sau:
a) 53,44 : 3,2
b) 40,32 : 22,4
Đáp án
a) Khi tính toán, chúng ta có: 53,44 : 3,2 = 5344 : 32 = 167. Do đó, 53,44 : 3,2 = 16,7
b) Tính như sau: 40,32 : 22,4 = 4032 : 224 = 18. Vậy, 40,32 : 22,4 = 1,8
Câu 2: Thực hiện các phép chia sau bằng cách chuyển về phép chia hai số thập phân dương như với số nguyên:
a) (-51,48) : 2,6
b) (-51,48) chia cho (-2,6)
Đáp án
Kết quả phép tính được tính như sau:
a) (-51,48) : 2,6 = - (51,48 : 2,6) = -19,8
b) (-51,48) : (-2,6) = 51,48 : 2,6 = 19,8
Câu 3: Thực hiện các phép tính
a) (-9,72) chia cho 3,24
b) (-14,784) chia cho (-4,2)
Đáp án
a) (-9,72) : 3,24 = -3
b) (-14,784) chia cho (-4,2) = 3,52
Câu 4: Anh Sang có số dư tài khoản vay là -2,36 tỷ đồng. Nếu anh trả một nửa số nợ còn lại, số dư tài khoản của anh sẽ là bao nhiêu?
Đáp án
Khi anh Sang trả được một nửa số nợ, số dư tài khoản của anh sẽ là:
-2,36 chia 2 = -1,18 (tỷ đồng)
Kết quả: -1,18 tỷ đồng
Câu 5: Tính giá trị của các biểu thức sau đây
a) 2,5 x (4,1 - 3 - 2,5 + 2 x 7,2) + 4,2 chia 2;
b) 2,86 x 4 + 3,14 x 4 - 6,01 x 5 + 32.
Đáp án
a) 2,5 x (4,1 - 3 - 2,5 + 2 x 7,2) + 4,2 chia 2
= 2,5 x (-1,4 + 14,4) + 2,1 = 13 + 2,1 = 15,1
b) 2,86 x 4 + 3,14 x 4 - 6,01 x 5 + 32
= 4 x (2,86 + 3,14) - 30,05 + 9 = 24 - 30,05 + 9 = 2,95
Câu 6: Vào năm 2023, công ty may mặc ACB đã sản xuất 1,794 triệu tấn hàng hóa. Biết rằng để sản xuất 1 tấn giấy cần dùng 2,6 tấn vải, hãy tính tổng số tấn vải công ty đã sử dụng trong năm 2023.
Kết quả
Chuyển đổi 1,794 triệu tấn thành 1.794.000 tấn
Vào năm 2023, tổng số tấn vải mà công ty may mặc ACB đã sử dụng để sản xuất là:
1.794.000 chia 2,6 = 690.000 (tấn vải)
Kết quả: 690.000 tấn vải
4. Những điểm quan trọng khi làm bài tập toán lớp 6 về số thập phân
Số thập phân đóng vai trò quan trọng trong toán học và đời sống hàng ngày. Chúng ta sử dụng số thập phân để biểu thị các giá trị giữa các số nguyên, và điều này giúp thực hiện phép tính chính xác hơn. Dưới đây là các khía cạnh chính về số thập phân:
Phân số thập phân:
Phân số thập phân là một loại phân số có mẫu số là lũy thừa của 10, chẳng hạn như 10, 100, 1000, và cứ tiếp tục như vậy. Phân số thập phân có dạng a/b, với a là tử số nguyên và b là mẫu số, là một lũy thừa của 10.
Cách viết số thập phân:
Phân số thập phân có thể được chuyển đổi thành số thập phân. Để thực hiện điều này, chúng ta dùng dấu phẩy để phân tách phần nguyên và phần thập phân. Phần nguyên nằm bên trái dấu phẩy, còn phần thập phân nằm bên phải. Ví dụ, số 3,141 là số thập phân với phần nguyên là 3 và phần thập phân là 141.
Số đối của số thập phân:
Hai số thập phân được coi là đối nhau nếu chúng biểu thị hai phân số thập phân đối lập. Nói cách khác, nếu có hai số thập phân a và b, thì chúng là số đối của nhau nếu a + b = 0. Ví dụ, số 3 và -3 là số đối nhau vì 3 + (-3) = 0. Tương tự, số 0.5 và -0.5 cũng là số đối nhau.
So sánh số thập phân:
a) So sánh hai số thập phân:
Giống như việc so sánh các số nguyên, khi so sánh hai số thập phân khác nhau, chúng ta luôn tìm được một số lớn hơn và một số nhỏ hơn. Cách so sánh như sau:
- Nếu số thập phân a nhỏ hơn số thập phân b, ta ký hiệu a < b hoặc b > a để thể hiện sự khác biệt.
- Số thập phân lớn hơn 0 được gọi là số thập phân dương.
- Số thập phân nhỏ hơn 0 được gọi là số thập phân âm.
b) Cách thực hiện so sánh hai số thập phân:
Khi so sánh hai số thập phân có dấu khác nhau, số thập phân âm luôn nhỏ hơn số thập phân dương. Ví dụ, -2.5 nhỏ hơn 3.2. Để so sánh hai số thập phân dương, thực hiện các bước sau:
- Bước 1: So sánh phần số nguyên của hai số thập phân. Số nào có phần số nguyên lớn hơn thì được coi là lớn hơn. Ví dụ, 4.5 lớn hơn 3.9 vì phần số nguyên của 4.5 (4) lớn hơn của 3.9 (3).
- Bước 2: Nếu phần số nguyên của hai số thập phân dương bằng nhau, so sánh các chữ số sau dấu phẩy từ trái sang phải cho đến khi gặp cặp chữ số khác nhau. Chữ số lớn hơn trong cặp đó xác định số thập phân lớn hơn.
Ví dụ: So sánh 3.456 và 3.487, ta tìm cặp chữ số khác nhau đầu tiên là 5 và 8. Vì 8 lớn hơn 5, số 3.487 lớn hơn 3.456.
c) Cách so sánh hai số thập phân âm:
Nếu a nhỏ hơn b, thì -a sẽ lớn hơn -b. Nói cách khác, khi so sánh hai số thập phân âm, ta có thể đảo dấu của chúng rồi so sánh như đã hướng dẫn.
Cần lưu ý rằng việc so sánh số thập phân yêu cầu độ chính xác cao và sự cẩn trọng, vì sai sót có thể dẫn đến kết quả không như mong đợi.
Trong toán học và cuộc sống hàng ngày, số thập phân có vai trò thiết yếu trong việc đo lường, tính toán và biểu diễn các giá trị như tiền tệ, khoảng cách và thời gian. Hiểu biết và sử dụng số thập phân là một kỹ năng quan trọng trong nhiều lĩnh vực của cuộc sống.