Tôi nhìn thấy những bông hoa vàng trên nền cỏ xanh

Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh là một tiểu thuyết cho thiếu niên của tác giả Nguyễn Nhật Ánh, xuất bản lần đầu ở Việt Nam vào ngày 9 tháng 12 năm 2010 bởi Nhà xuất bản Trẻ với phần tranh minh họa do Đỗ Hoàng Tường thực hiện. Đây là một trong những truyện dài của Nguyễn Nhật Ánh, ra mắt sau Đảo mộng mơ và trước Lá nằm trong lá. Tác phẩm như một cuốn nhật ký về cuộc sống của những đứa trẻ ở một vùng quê nghèo tại Việt Nam, nổi bật là thông điệp về tình anh em, tình làng nghĩa xóm và những tâm tư của tuổi mới lớn. Theo Nguyễn Nhật Ánh, đây là lần đầu ông đưa vào truyện của mình những nhân vật phản diện, đặt ra vấn đề đạo đức như sự vô tâm hay cái ác

Là một trong những cuốn sách bán chạy nhất Việt Nam năm 2010, Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh đã được tái bản ngay trong ngày đầu phát hành, với tổng số hơn 20.000 bản in. Đây cũng là cuốn sách đầu tiên ở Việt Nam được in nhiều phiên bản với cả bìa mềm và bìa cứng được bán ra song song. Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh đã được chuyển thể thành phim điện ảnh cùng tên do đạo diễn Victor Vũ thực hiện, công chiếu vào tháng 10 năm 2015 với doanh thu phòng vé rất cao và gây nhiều chú ý. Nhờ ảnh hưởng tích cực của bộ phim, tiểu thuyết đã trở thành sách bán chạy nhất tại Hội sách Hà Nội năm 2015. Đến tháng 3 năm 2020, Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh đã được tái bản 43 lần với tổng số hơn 300.000 bản in.

Nội dung

Câu chuyện là những trang nhật ký về cuộc sống hàng ngày và tâm tư của Thiều, một học sinh lớp 7 sống ở vùng quê nghèo cùng với em trai Tường. Tường là một cậu bé dễ thương, hiền lành, bao dung, rất yêu quý anh trai và thích chơi đùa với nhiều loài động vật, bao gồm cả sâu bọ, rắn rết. Cậu sống nội tâm, mê đọc sách và rất say mê những câu chuyện cổ tích, đặc biệt là truyện Cóc tía, vì vậy cậu nuôi một con cóc dưới gầm giường và đặt tên nó là 'Cu Cậu'. Thiều thì hướng ngoại, tinh nghịch, nhiều lần vô tình làm em mình gặp rắc rối từ những trò chơi của mình. Thiều nhiều lần tỏ ra hẹp hòi nhưng trong lòng vẫn rất thương em và là người hào hiệp. Hai anh em Thiều và Tường tham gia vào những trò chơi cảm giác mạnh và có nhiều kỷ niệm đáng nhớ thời thơ ấu. Truyện cũng mở rộng mối quan hệ giữa hai anh em với người dân trong làng, bao gồm cả người thân và bạn học của họ. Ba của Thiều được miêu tả là người giảo hoạt, được dân làng yêu mến nhưng hay nổi nóng và thường đánh đòn hai anh em vì nhiều lý do, trong khi mẹ của họ dịu dàng hơn nhưng cũng không tránh khỏi việc la mắng khi các con làm sai.

Chú Đàn, em trai của ba Thiều, dù mất một tay do tai nạn nhưng vẫn yêu đời và thường kể chuyện ma cho Thiều và Tường. Dù vậy, chú chơi đàn ắc-mô-ni-ca rất giỏi. Chú yêu chị Vinh, con của thầy Nhãn - thầy giáo của Thiều, người mà Thiều sợ. Thiều thích cô bạn cùng lớp tên Xin, người hay bị cậu trêu chọc. Sơn, bạn học hơn Thiều ba tuổi nhưng học lực yếu, luôn phá phách và thô tục. Sau này, Thiều nhận ra mình thích Mận, cô bạn lớn hơn một tuổi, xinh xắn nhưng học không tốt vì phải chăm cha bệnh phong. Bí mật này chỉ Thiều và Tường biết, và họ phải đấu tranh với Sơn để bảo vệ Mận.

Biến cố xảy ra khi căn gác nhà Mận cháy, ba Mận bị phỏng nặng và người ta đồn rằng ông đã chết. Mận suy sụp, gia đình Thiều giúp đỡ và đón cô về ở chung. Mận biết ba mình còn sống và mẹ sẽ sớm được thả. Sự thân thiết giữa Tường và Mận khiến Thiều ghen tị. Cậu không can ngăn khi con cóc của Tường bị bắt làm thịt, khiến cậu ân hận khi thấy Tường buồn. Mùa lũ đến, làng chìm trong nước, khi nước rút, Thiều, Tường và Mận phát hiện chú Đàn và chị Vinh bỏ trốn. Thiều vô tình làm Tường bị thương nặng. Sau đó, Thiều biết được Mận thích cậu.

Mận được mẹ đón đi tìm ba, còn Thiều ở lại chăm sóc Tường và giấu ba mẹ nguyên nhân thật sự. Một hôm, Thiều vui mừng khi thấy Tường ngồi dậy được và kể về nàng công chúa đã động viên Tường. Hiếu kỳ, Thiều phát hiện công chúa là Nhi, con của người mổ lợn trong làng, người mà mọi người tưởng đã chết sau tai nạn ba năm trước. Nhi sống sót nhưng có vấn đề về thần kinh, tự xem mình là công chúa và cha là vua. Thiều kể lại với Tường, thúc đẩy cậu tập đi. Một ngày, họ thấy Nhi bị trêu chọc, Tường chạy đến bảo vệ Nhi, khiến cô bé nhớ lại mọi chuyện và trở lại bình thường.

Ảnh hưởng

Tác phẩm 'Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh' của ông ra mắt tại Nhật Bản bởi Canatia Communications, trước đó 'Mắt biếc' cũng được xuất bản tại Nhật Bản bởi Terrain Inc. vào năm 2004.