Đối với tác giả và tác phẩm Tôi và chúng ta trong môn học Ngữ văn lớp 9, điều quan trọng nhất được tập trung trình bày về nội dung chính, bao gồm bố cục, tóm tắt, nội dung, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật, dàn ý, phân tích, ...
Tôi và chúng ta - Ngữ văn lớp 9
I. Giới thiệu về tác giả
- Lưu Quang Vũ (1948- 1988)
- Quê quán: xã Thiệu Cơ, huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ, nguyên quán tại phường Hải Châu, quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng
- Sự nghiệp và cuộc đời sáng tác:
+ Từ năm 1965 đến 1970, Lưu Quang Vũ nhập ngũ và phục vụ trong Quân chủng Phòng không-Không quân=> thời gian này, tài năng thơ Lưu Quang Vũ bắt đầu tỏa sáng.
+ Từ năm 1978 đến 1988: Lưu Quang Vũ là biên tập viên của Tạp chí Sân khấu, bắt đầu sáng tác kịch nói, vở kịch đầu tiên của ông là Sống mãi tuổi 17
+ Các tác phẩm nổi bật: Hồn Trương Ba da hàng thịt, Linh hồn của đá, Chiếc ô công lý…
- Phong cách sáng tác:
+ Thơ của Lưu Quang Vũ không chỉ xuất sắc về kỹ thuật, mà còn chứa đựng nhiều tình cảm, suy tư, mong mỏi. Ông cũng là tác giả của nhiều truyện ngắn có phong cách riêng, các vở kịch sâu sắc về cuộc sống hàng ngày.
II. Các tác phẩm
1. Hoàn cảnh sáng tác
- Đoạn trích từ cảnh ba của vở kịch Tôi và chúng ta (vở kịch gồm 9 cảnh) – một vở kịch phản ánh cuộc đấu tranh gay gắt cũ- mới để phát triển
2. Bố cục
- Phần 1 (từ đầu vở kịch đến…. “tăng lên ít nhất là gấp năm lần”): Giám đốc Hoàng Việt và kĩ sư Lê Sơn triển khai kế hoạch kinh doanh mới.
- Phần 2 (tiếp theo từ đoạn 1 đến…. “các đồng chí giải tán”): Kế hoạch kinh doanh mới gặp phản đối nhưng giám đốc Hoàng Việt vẫn quyết thực hiện.
- Phần 3 (tiếp theo đến hết): Phản ứng của công nhân, phó giám đốc Nguyễn Chính, kĩ sư Lê Sơn khi kế hoạch kinh doanh mới bắt đầu thực hiện và chiến thắng của phe tiến bộ, đổi mới.
3. Giá trị nội dung
- Đoạn trích nhấn mạnh vấn đề đổi mới trong sản xuất, mang lại lợi ích cho đất nước và mọi người. Tác giả muốn nhấn mạnh rằng để phát triển, cần phải dứt bỏ suy nghĩ lạc hậu, dũng cảm đổi mới tổ chức và hoạt động.
4. Giá trị nghệ thuật
- Tạo ra các tình huống kịch đầy kịch tính
- Sử dụng nghệ thuật mô tả nhân vật một cách sống động và thành công
5. Phân tích tác phẩm
I. Mở đầu
- Giới thiệu một số đặc điểm về tác giả Lưu Quang Vũ: một nhà viết kịch tài ba với những vở kịch nói về các vấn đề nóng bỏng trong xã hội hiện nay
- Giới thiệu về vở kịch Tôi và chúng ta và trích đoạn: Qua cuộc trò chuyện sôi nổi giữa hai nhân vật chính diễn ra trong văn phòng của Giám đốc Hoàng Việt, chúng ta thấy sự đấu tranh khốc liệt giữa những người dám đổi mới và những người kháng đối, bảo thủ
II. Thân bài
1. Tình huống kịch và những mâu thuẫn cơ bản
- Tình huống kịch:
+ Sản xuất đình trệ tại xí nghiệp yêu cầu một giải pháp, Giám đốc Hoàng Việt quyết định công bố kế hoạch mở rộng sản xuất và đổi mới về cách làm ăn => Đối đầu với cơ cấu quản lý lạc hậu do Nguyễn Chính và Trương đại diện.
- Mâu thuẫn cơ bản giữa hai phe:
+ Hoàng Việt (giám đốc) và Sơn (kĩ sư): Tinh thần mới, tiến bộ, dám nghĩ dám làm
+ Phòng tổ chức lao động và tài chính (biên chế, tiền lương) quản lý phân xưởng: Bảo thủ, trì trệ, thụ động
2. Nhân vật
- Giám đốc Hoàng Việt:
+ Lãnh đạo trách nhiệm, năng động, quyết đoán.
+ Trung thực, kiên quyết với niềm tin vào chân lý.
- Kĩ sư Lê Sơn:
+ Chuyên môn cao, gắn bó lâu dài với xí nghiệp.
+ Sẵn lòng hỗ trợ Hoàng Việt thúc đẩy hoạt động xí nghiệp.
- Phó Giám đốc Chính và giám đốc phân xưởng Trương:
+ Thái độ bảo thủ, gian trá, và thông minh.
+ Thực hiện cách tiếp cận chống lại sự đổi mới, khéo léo lấy lòng.
3. Ý nghĩa của mâu thuẫn kịch và cách kết thúc tình huống
- Đấu tranh giữa hai phe: sự đổi mới và tính bảo thủ
⇒ Phản ánh sự căng thẳng và quan trọng của những mâu thuẫn đó trong thực tế cuộc sống.
- Bằng cách kết thúc tình huống, khẳng định sự tiến bộ so với sự lạc hậu, chứng tỏ những nỗ lực tiến bộ sẽ thắng.
III. Phần Kết
- Tóm tắt lại những điểm nổi bật về nội dung và nghệ thuật của đoạn trích: Bằng cách xây dựng các tình huống kịch thú vị và phát triển nhân vật một cách rõ ràng, Lưu Quang Vũ đã thành công trong việc miêu tả cuộc đấu tranh giữa cái cũ và cái mới.
- Liên kết với cuộc đấu tranh giữa cái cũ và cái mới trong thời đại hiện nay