Buzz
1. Giới Thiệu Sơ Lược Về Tác Phẩm
“Bạn và bầu trời” là câu chuyện xoay quanh cuộc sống của Lam, một cậu bé 10 tuổi cùng với bạn bè của mình là Nghị và Hằng. Ba đứa trẻ này là những người bạn thân thiết sống gần nhau và cuộc sống của họ diễn ra bình thường cho đến khi gặp Tèo, em họ của Nghị. Cuộc sống của Tèo không như mọi người khác, anh đã phải trải qua nhiều khó khăn từ khi còn nhỏ: xa mẹ từ nhỏ và không biết cha là ai, bị dượng coi là con riêng rồi bị tai nạn làm Tèo bị thương cột sống không thể đi lại. Tuy nhiên, những tai nạn đó không làm mất đi lòng tốt của Tèo, cậu bé vẫn giữ tinh thần lạc quan và yêu thương. Nhờ Tèo, Lam, Nghị, Hằng và những người bạn khác đã học được cách lạc quan nhìn nhận cuộc sống qua con mắt ngây thơ và vui vẻ của Tèo.
Cách Tèo nhìn cuộc sống ngọt ngào và đầy vị tha, kết hợp với tính ngây thơ của tuổi thơ: “Tèo đã mơ thấy ba mình ít khi đánh mình hơn. Ba mình không còn đánh mình nữa” vì anh trai nói rằng “Ba mình đánh mình nhiều vì muốn cho mình biết thương”. Khi được hỏi về ước mơ, Tèo ước mình trở thành một con chó, điều này khiến mọi người bất ngờ nhưng câu trả lời của Tèo thực sự cảm động: “Vì con chó Vàng của nhà tôi sống một mình. Một con chó nếu không có bạn bè sẽ rất buồn. Tôi sẽ là bạn của nó”…
Một trái tim thuần khiết kết hợp với tính ngây ngô mở ra cho Tèo một thế giới tươi đẹp – nơi có những cô tiên bay xung quanh để bảo vệ cậu và mọi người. Mặc dù cơ thể bị hạn chế nhưng tinh thần của Tèo vẫn khỏe mạnh và tràn đầy tình yêu, là một tâm hồn trong sáng và vị tha.
Qua từng trang sách, Tèo đã dạy cho chúng ta bài học về cách nhìn nhận cuộc sống: “Không ai cấm bạn khi bạn tô màu cho thế giới của mình như thế nào. Vì sao bạn không tô cho mình một thế giới tươi đẹp nhất, đầy màu sắc nhất cho cuộc sống của chính bạn?” Hãy nhớ rằng:
“Con thuyền cuộc đời của bạn do chính bạn lái
Bản đồ cuộc đời là do bạn tự vẽ
Cuộc sống của bạn có vui hay buồn là do sự lựa chọn của chính bạn”
Một câu chuyện đơn giản nhưng ẩn chứa nhiều bất ngờ cho đến trang cuối cùng. Sự đẹp đẽ của lòng vị tha và tình yêu thương làm cho lòng người xao xuyến, đầy niềm vui và hạnh phúc. Cuốn sách là ngọn lửa thắp sáng cho khát vọng sống ý nghĩa trên cuộc đời.
2. Tóm Tắt Tác Phẩm “Làm Bạn Với Bầu Trời”
Phần Một
Bắt đầu câu chuyện, chúng ta được làm quen với Tèo. Một cậu bé 8 tuổi, phải nằm im vì một tai nạn. Nhưng việc phải ở yên một chỗ không làm phiền ai, thậm chí, với sự ngây thơ và trong sáng của mình, Tèo đã thu hút sự quan tâm và tình cảm từ tất cả mọi người xung quanh, cũng như độc giả của cuốn sách này. Với việc phải ở im, Tèo đã đọc nhiều sách, làm đồ hoạ tốt và thường mơ mộng nhìn về bầu trời xanh qua cửa sổ. Đối với Tèo, cuộc sống luôn đầy màu sắc và hy vọng. Nhân vật chính còn nhận xét:
“Trong thế giới của Tèo, mọi thứ dường như rất đơn giản: “Chỉ cần có lòng tốt, con người có thể làm được mọi điều”
Phần Hai
Tuy nhiên, khi chúng ta đến chương 2, chúng ta được nghe về quá khứ của Tèo. Dường như một cậu bé luôn nở nụ cười và hy vọng phải có một tuổi thơ hạnh phúc, nhưng không phải. Chúng ta sẽ biết rằng, Tèo không phải là con của cha mẹ. Tuổi thơ của cậu bé là những tháng ngày chịu sự lạnh lùng từ cha mình vì nghi ngờ cậu là con riêng của mẹ, và là những lần cha say rượu đánh đập. Và có một mối quan hệ thân thiết giữa Tèo và người anh em, Tí
Tí không hiểu. Nhưng Tèo biết một câu tục ngữ mà cậu vẫn nghe người lớn nói. Và cậu vui vẻ giải thích cho em mình:
- Mọi người thường nói rằng “Thương cho roi cho vọt ghét cho ngọt cho bùi” đó em
- Vậy ba đánh em là vì ba muốn em hiểu đúng đắn đó à anh ?
- Đương nhiên rồi
- Nhưng những lần ba đánh làm em đau quá anh ạ – Tèo xoa vết đau trên mông – Em chỉ mong ba thương em nhẹ nhàng hơn thôi. Như vậy, ba sẽ không đánh em mạnh nữa. Nghe em nói, thằng Tí không kìm được nước mắt. Lớn hơn Tèo 4 tuổi, Tí cũng thông minh hơn. Thậm chí, cả Tí cũng không muốn ba “thương” nó như cách ba “thương” Tèo. Tí chỉ nói như vậy để làm vui em. Nhưng đột nhiên, Tí cảm thấy hối tiếc. Cảm giác như đang lừa dối em. Tí không dám lau nước mắt, sợ Tèo biết mình đang khóc. Thay vào đó, Tí ôm Tèo lên vai, cố gắng che giấu nước mắt
Dù vậy, Tèo vẫn tin rằng anh trai nó nói đúng, với Tèo, cuộc sống vẫn luôn đầy màu sắc và hy vọng. Tèo luôn tin rằng có những linh hồn thiện lành luôn bảo vệ và ban phước cho mình.
Sự đối lập giữa quá khứ đau thương và bản tính thuần khiết, ngây thơ của Tèo càng làm nổi bật sự chỉ trích về thái độ không trách nhiệm của những người lớn đối với con cái, cũng như sự ghen tỵ quá mức trong gia đình
3. Cảm Nhận về Cuốn Sách “Làm Bạn Với Bầu Trời”
Trong bản chất của nội dung tư duy, tác phẩm “Gần gũi với bầu trời” được xây dựng dựa trên đề tài lạc quan, mang tính cổ tích, với nhân vật chính là một đứa trẻ không biết cha mẹ là ai. Thay vì sử dụng yếu tố kỳ diệu để chiến thắng tà ác, Nguyễn Nhật Ánh đặt niềm tin vào tình thương để lan tỏa cho mọi người.
“Gần gũi với bầu trời” kể về cậu bé Tèo mắc chứng liệt nửa cơ thể, ngày qua ngày, cậu nằm trên giường gần cửa sổ, ngắm nhìn mây trời và tạo bạn với thiên nhiên. Câu chuyện tập trung vào tính cách của cậu bé, từ bệnh tình, rồi mở ra thân thế. Mặc dù gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống, nhưng với niềm tin lạc quan và lòng từ bi bao trùm, trái tim và tâm hồn trong sáng của cậu bé 8 tuổi này làm sạch mọi vết bẩn của cuộc đời và của con người.
Tương tự như nhiều tác phẩm khác của Nguyễn Nhật Ánh, nhân vật “tôi” vẫn là người kể chuyện. Nhưng ở tác phẩm này, người kể không chỉ là một người yêu thương một cô bé nhỏ, mà còn là chính cậu bé Tèo, với sự sống động đặc biệt. Tèo được tái hiện qua con mắt của nhân vật “tôi” – một người luôn tràn đầy tình yêu thương, làm cho vẻ đẹp của tâm hồn cậu bé trở nên rực rỡ hơn, và truyền cảm hứng mạnh mẽ hơn.
“Gần gũi với bầu trời” không phải là một bước đột phá trong sự nghiệp của Nguyễn Nhật Ánh, nhưng lại mang tính khác biệt. Cuốn sách mang lại cảm giác nhẹ nhàng, ấm áp và an ủi cho tâm hồn.
Sự tàn nhẫn của người lớn.
Tồn tại trên thế giới này suốt 8 năm, từ khi ra đời, Tèo chưa từng phạm lỗi nào để phải chịu bất hạnh. Nhưng có vẻ như mọi cảm xúc đau khổ đều ném xuống đứa trẻ mảnh khảnh ấy, bởi vì những sai lầm và bản tính ích kỷ của người lớn.
Trong những vòng xoay của cuộc đời, mẹ từ bỏ để sinh ra em. Dù sinh ra em nhưng không thể nuôi nấng, nên em phải được gửi đến dì Hảo, vợ của dượng Quế, trong khi dượng đi làm xa. Sau đó, mẹ đi xa.
Khi dượng Quế trở về, do lòng ghen tức với vợ và nghi ngờ về thân thế của Tèo, ông nghĩ rằng em là con riêng của vợ. Vì lí do đó, suốt những năm tháng thơ ấu, Tèo phải sống trong sự bất công và lạnh lùng từ người “bố” này.
Người lớn làm sao có thể tàn nhẫn như vậy?
Một lần lầm lỡ, sự thiếu trách nhiệm của mẹ, sự thiếu tin tưởng trong hôn nhân của dượng… Vì sao lại là Tèo phải chịu đựng tất cả?
Cuộc sống thật khắc nghiệt! Đúng vậy! Con người sẽ gặp phải những lỗi lầm, những thất bại. Điều đó không tránh khỏi! Nhưng người mẹ đó rời đi để xây dựng một gia đình hạnh phúc với chồng đáng tin cậy và con cái ngoan ngoãn, nhưng lại không quan tâm, che đậy sự tồn tại của Tèo thì có phải là quá tàn nhẫn không? Đừng tự biện hộ cho những khó khăn của bản thân, hãy sống có trách nhiệm!
Nếu mẹ sinh ra không phải là Tèo, mà là một đứa trẻ bình thường khác, có lẽ cuộc sống đã ép uốn sự bình thường ấy. May mắn là cuộc đời không biết đến từ khóa “nếu”. May mắn là Tèo mang trái tim trong sáng để sưởi ấm cho những người xung quanh.
Hãy nhìn vào mặt hiện thực để thấy rằng sự thiếu trách nhiệm, thiếu tin tưởng và ích kỷ của người lớn đã đẩy trẻ em vào cuộc sống bấp bênh như thế nào, đừng xem đây như là một câu chuyện cổ tích có kết thúc hạnh phúc.
Sự lan truyền của tình yêu thương.
Thay vì tập trung vào nỗi đau mà Tèo phải chịu đựng, hãy nhìn vào cách em đối mặt với mọi thứ bằng lòng yêu thương, điều đó mới thực sự ấm lòng.
“Tâm hồn của cậu bé thật đẹp!”
Điều này là điều cứu rỗi tất cả. Thần kỳ là Tèo không cảm thấy bản thân mình không may mắn. Em không buồn chán, không u sầu, cũng không hận hay giận bất kỳ ai hoặc bất kỳ điều gì. Em sống cho hiện tại và tìm niềm vui trong chính cuộc sống của mình.
Tất nhiên, như mọi đứa trẻ khác, em cũng biết khóc:
Trong những ngày đầu bị liệt, em luôn khóc.
Khi khóc, tay em được sử dụng để lau nước mắt, làm cho tay cũng ướt đẫm nước mắt - đó là cách giải thích hài hước của Tèo. Những giọt nước mắt giúp em loại bỏ nỗi buồn, và sau đó, em nhìn đời bằng ánh mắt trong trẻo. Mặc dù Tèo bị liệt nửa người và phải nằm một chỗ, tư duy của em linh hoạt hơn rất nhiều so với người khác. Sự thông minh, tinh tế và sáng tạo của em không giới hạn, có sách làm thầy, bầu trời làm bạn, làm cho cuộc sống của Tèo luôn tràn đầy sức sống.
Với một trái tim đầy yêu thương, Tèo luôn tìm thấy cơ hội để tha thứ cho cuộc sống, cho sự tàn nhẫn của người lớn, và nhờ vậy, tâm hồn của em luôn bình yên. Trái tim đó còn là nguồn nhiệt cho người khác, những lời nói vô tình cũng có thể truyền đi yêu thương:
“Khi mình yêu ai đó, mọi thứ mà người đó làm đều trở nên tuyệt vời.”
Chơi cùng Tèo đã giúp nhân vật 'tôi' nhận ra mức độ yêu thương của mình dành cho mẹ, và việc làm cho mẹ hạnh phúc cũng trở nên đơn giản hơn nhiều.
Sự lan tỏa yêu thương của Tèo diễn ra một cách im lặng, nhưng không thể chống lại. Như dòng suối mát lành len lỏi trong lòng đất khô cằn, cho đến khi tất cả trở nên ẩm ướt.
Luôn nhận ra điều may mắn trong những thử thách, luôn rạng rỡ giữa những thời khắc u ám, luôn đối xử nhân từ với cuộc sống dù cuộc sống không luôn như vậy - những phẩm chất ấy tỏ ra đặc biệt ở Tèo, cậu bé coi việc làm bạn với bầu trời cao xanh và phong phú là niềm vui lớn. Lớn hơn rất nhiều so với những gì cậu đã mất.
Sự trưởng thành trong đứa trẻ ấy khiến người đọc cảm thấy ấn tượng với Tèo nhưng cũng đồng thời đau lòng hơn. Cuối cùng, việc trẻ con hiểu biết quá nhiều cũng không phải là điều tốt.
Chủ tịch Hồ Chí Minh dạy bảo:
“Như búp trên cành,
Biết ăn ngủ, biết học tập là đức hạnh.”
Gắn bó với bầu trời là sự kết hợp giữa câu chuyện của trẻ con và những lo âu của người lớn.
Trong tác phẩm này, Nguyễn Nhật Ánh đã mô tả một thế giới tuổi thơ rực rỡ với những khoảnh khắc sum họp của đám trẻ, những ngày hè dạo chơi trong vườn, với những cuộc đi câu cá dưới ao hoặc những đêm thầm nhìn bầu trời rực rỡ sao.
“Hào thường mời tôi và thằng Nghị đến nhà chú ấy chơi. Cả đám chúng tôi hái ổi non trong vườn rồi nhai mãi cho đến khi miệng đầy rồi ra ao câu cá. Đôi khi, Hào cũng dẫn tụi tôi ra sông. Sông lớn và sâu, không ai dám nhảy xuống. Chúng tôi chỉ dám đứng bên bờ nhặt đá, ném đá để xem đá của ai nhảy trên mặt nước lâu hơn.”
– Kết bạn với bầu trời
Đó là những trải nghiệm thú vị mà ít đứa trẻ thành thị nào được trải qua. Vì thế, Nguyễn Nhật Ánh đã tái hiện một thế giới tuổi thơ đẹp đẽ trong Làm bạn với bầu trời, mang lại cảm giác như làm lại cuộc sống tuổi thơ một lần nữa cho trẻ nhỏ. Nguyễn Nhật Ánh đã thực hiện rất tốt sứ mệnh và vai trò của văn chương, như nhà phê bình văn học Hoài Thanh từng nói:
“Văn chương tạo ra những cảm xúc mà chúng ta không có, làm cho chúng ta trải qua những cảm xúc chúng ta đã có.”
Bên cạnh những câu chuyện tuổi thơ, Làm bạn với bầu trời cũng không thiếu sự hiện diện và những lo âu của những người đã trưởng thành.
Gia đình ảnh hưởng sâu sắc đến tuổi thơ của trẻ nhỏ, như đã được nhắc đến trong cuốn sách Làm bạn với bầu trời.
Các vấn đề của thế giới người lớn được nhìn nhận qua góc nhìn của trẻ em, những hình ảnh này đã thể hiện rõ sự ảnh hưởng sâu sắc của gia đình đối với tuổi thơ của chúng.
Nhờ có những người lớn kiên nhẫn, tôn trọng và thông minh như bác Đỉnh hoặc chú Vịnh, Lam, Tí và Tèo đã phát hiện ra niềm đam mê với sách, sự ham muốn trau dồi kiến thức và lòng hăng hái trong việc khám phá điều mới.
Tuy nhiên, ngoài những người lớn đồng hành thông thái đó, Nguyễn Nhật Ánh cũng mô tả loại người lớn như dượng Quế.
Dượng Quế không phải là người cha xấu hoặc người dượng tồi, nhưng ông thiếu sự dung dưỡng, điều này khiến những lo lắng và rối bời trong lòng ông trở thành hành động, gây tổn thương cho tâm hồn non nớt của trẻ em.
Cuốn sách “Làm bạn với bầu trời” truyền cảm hứng về điều kỳ diệu từ tình yêu thương và lòng khoan dung, dạy cho trẻ em cách sống tốt đẹp, sống thảnh thơi và suy nghĩ sâu sắc. Nhưng nếu người lớn đọc tác phẩm này, họ nên suy ngẫm về những nhân vật “trưởng thành” trong truyện, về những hành động của họ đã gây ra những rắc rối và nguy hiểm cho một số phận vô tội.
Một câu chuyện đơn giản nhưng ẩn chứa nhiều bất ngờ cho đến trang cuối cùng. Và đẹp rực rỡ, bởi lòng biết tha thứ và tình yêu thương, khiến trái tim cảm động vì niềm vui mãnh liệt. Cuốn sách như một ngọn lửa thắp sáng khát khao sống đẹp trên thế giới.
Viết về điều tốt không phải là điều dễ dàng, viết sao cho độc giả có thể cảm nhận được những cảm xúc tích cực và mong muốn thực hiện những điều tốt nhỏ nhoi... đó thật sự là một thách thức. 'Làm bạn với bầu trời' của Nguyễn Nhật Ánh đã làm được điều này, ông đã 'mô tả những điều tốt đẹp để mọi người yêu thích nó', như ông đã từng nói 'điểm mạnh của văn chương nằm ở khả năng thấu hiểu. Bằng hình thức đặc biệt của mình, văn chương giúp làm sáng tỏ những ý niệm đạo đức trong tâm trí độc giả một cách không đáng kể. Nó tôn lên tinh thần và nhân cách một cách im lặng và kiên nhẫn, đó là nhiệm vụ cốt lõi của văn chương, đặc biệt là văn chương dành cho tuổi trẻ.'
Đánh giá chi tiết bởi: Ánh Ngọc - MyBook
