“Theo định nghĩa của từ điển, ngôn ngữ là thứ mà con người dùng để nói chuyện, với nhau. Nhìn theo phương diện này, thì chúng ta là những sinh vật duy nhất có thể sử dụng ngôn ngữ, vì khái nhiệm trên chỉ giới hạn trong loài của chúng ta. Nhưng thú vị không khi biết rằng cây cũng có thể nói chuyện với nhau? Nhưng bằng cách nào?”.
_Trích sách Cuộc Sống Bí Ẩn của Cây_
Không phải ngẫu nhiên mà chúng ta thường sử dụng cụm từ “Hành tinh xanh” để chỉ địa cầu nơi chúng ta đang sống, đó không chỉ là màu xanh của đại dương mà còn là màu xanh của thảm thực vật. Thực vật được công nhận là một trong nhiều chủ nhân của trái đất trong buổi bình minh của sự sống. Từ những sinh vật nhỏ bè, tảo sống trong nước rồi tiến hóa thành rêu, từ dưới nước thực vật cũng bắt đầu di cư lên cạn trong trong kỷ Ordovic với sự xuất hiện của thạch tùng, dương xỉ cho đến thực vật hạt trần và thực vật hạt kín như ngày nay.
Hệ thống thực vật tồn tại trên trái đất được đánh giá là hết sức đa dạng và phong phú với xấp xỉ gần 500.000 loài. So sánh với sự xuất hiện sinh sau đẻ muộn của con người, thì thực vật đã tự sở hữu cho nó một bề dày tiến hóa và phát triển.
Cuộc Sống Bí Ẩn của Cây
Giới thiệu về tác giả và tác phẩm
Peter Wohlleben sinh năm 1964 tại Bonn, Đức. Ông là quản lý rừng và tác giả viết về sinh thái bằng ngôn ngữ đơn giản.
Cuộc đời ông như định mệnh với rừng. Sau khi tốt nghiệp trường lâm nghiệp ở Rottenburg am Neckar, ông trở thành nhân viên kiểm lâm cho chính phủ ở Rhineland-Palatinate vào năm 1987.
Nhiệm vụ chính của ông là quản lý khu rừng sồi và dẫn đoàn tham quan rừng cho sinh viên. Thời gian dài ở rừng đã gắn kết ông với cây cối. Ông cảm thấy thất vọng trước sự thiệt hại mà công nghệ gây ra cho cây cối.
Tác phẩm “Đời Sống Bí Ẩn Của Cây” (The Hidden Life Of Trees) xuất bản năm 2015, tạo nên tiếng vang và danh tiếng cho ông. Tác phẩm đạt danh hiệu best-seller do New York Times bình chọn và trở thành chủ đề chính của bộ phim tài liệu cùng tên vào năm 2020.
Tóm tắt tác phẩm
“Đời Sống Bí Ẩn Của Cây” giới thiệu về đời sống của cây rừng thông qua quan sát và nghiên cứu của tác giả, kết hợp với bằng chứng khoa học gần đây.
Tác phẩm giúp xóa nhòa ranh giới giữa thực vật và con người bằng cách sử dụng từ ngữ độc đáo, gần gũi với thiên nhiên hơn.
Sách bao gồm 36 chương tách biệt mỗi khía cạnh của cây và cách xã hội cây hoạt động, cũng như ảnh hưởng của rừng đến nhân loại.
Cuốn sách truyền đạt tinh thần dễ tiếp thu, với cái nhìn mơ mộng và đẹp đẽ của nhiếp ảnh gia, biến sự phức tạp thành đơn giản.
Những điều thú vị về cây, như cây cũng tổ chức xã hội gần giống loài người.
Peter muốn truyền đạt rằng cây cũng có tổ chức xã hội tương đương với con người.
Cây trong khu rừng có thể sống mà không cần cành lá nhờ sự kết nối của hệ thống rễ.
Cây chia sẻ dưỡng chất với nhau để tồn tại, chứng tỏ tính xã hội giống con người.
Cây liên lạc bằng mùi hương và mạng lưới rễ nấm dày đặc.
Cây tự điều tiết sinh sản để phát triển trong môi trường sống.
Cây biết cách tối ưu hóa khả năng sinh sản, tạo mật ngọt để thu hút con trùng giúp thụ phấn.
Cây phải có ý thức về thời gian để phát triển qua các mùa, không chỉ cảm nhận nhiệt độ môi trường.
Cây tồn tại lâu nhờ lối sống chậm rãi, trì hoãn sinh sản, và hạn chế số lượng cây con mọc mới.
Rừng là máy hút carbon dioxide lớn, giữ lại lượng khí này trong hệ sinh thái.
Cây hấp thụ và trữ nước, giúp vận chuyển nước vào đất liền qua hơi nước.
Cây đóng vai trò như máy lọc không khí khổng lồ, lọc bỏ các chất gây ô nhiễm và các phế phẩm độc hại.
Không khí dưới rừng rậm sạch hơn nhiều và có lợi cho sức khỏe của con người.
Mối quan hệ giữa con người và rừng mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và môi trường sống.
Nhận thức của con người về động vật và cây đã thay đổi tích cực, thể hiện qua việc ban hành đạo luật bảo vệ động vật và lối sống ăn chay được cổ động.
Cây cũng có cảm xúc và ý thức, chúng tương đồng với con người và các loài động vật khác.
Việc chúng ta sử dụng gỗ và cây cối đang gây ra sự hủy hoại môi trường mà chúng ta cần phải chú ý và thay đổi hành vi.
Con người, động vật, và cây cối đều là một phần của tự nhiên và cần phải được đối xử tốt hơn.
Sách giúp đánh thức sự đồng cảm với thiên nhiên và khám phá những điểm tương đồng giữa con người và cây cối.
Tác phẩm của Peter Wohlleben với căn cứ và lý luận học thuật cung cấp cái nhìn mới về ý thức của cây cối, khuyến khích đọc giả kết nối với thiên nhiên và đối xử với muôn loài một cách yêu thương và nhân văn.