[Tóm Tắt & Đánh Giá Sách] “Hoàng Tử Bé”: Nhìn Lại Thế Giới Qua Trái Tim

Nếu quay lại nhiều năm trước, khi vẫn còn là một đứa trẻ, chắc chắn hầu hết mọi người đều rất yêu thích trẻ con. Tại sao ư? Vì chúng đáng yêu mà, dễ thương lắm, và quan trọng là vì chúng ta vẫn còn ở trong độ tuổi của những đứa trẻ nên luôn cảm thấy thân thuộc với những người cùng tuổi. Nhưng hiện tại, khi đã đủ lớn để trải nghiệm, để chịu đựng những cảm xúc khó khăn, để oán trách cuộc sống, thì có lẽ chỉ còn rất ít người cảm thấy thiện cảm với trẻ con. Vì trong cuộc sống hối hả, bận rộn hàng ngày, chúng ta luôn mong muốn có ai đó ngồi lại lắng nghe, để ta có thể thoải mái chia sẻ, nhưng những đứa trẻ lại không thể giúp được, thậm chí chúng còn khiến ta cảm thấy bực bội vì lúc nào cũng quấy khóc, nghịch ngợm. Tuy vậy, chính chúng ta cũng từng là những đứa trẻ, vậy tại sao lại ghét bản thân mình ở quá khứ chứ? Một con người cần thời gian cả cuộc đời để hoàn thiện bản thân, vậy tại sao lại phê phán những đứa trẻ khi chính bản thân cũng đã trải qua những giai đoạn khó khăn, những kí ức thơ ấu đầy nước mắt và niềm vui nhỉ? Mỗi người luôn tìm cách giải thích cho suy nghĩ của mình. Trong mắt người lớn chúng ta thì trẻ con là như vậy. Nhưng đã bao giờ bạn tự hỏi trẻ con nghĩ gì về người lớn chưa. Với những đứa trẻ, hình ảnh của chúng ta sẽ như thế nào? Cuốn sách Hoàng Tử Bé sẽ đưa chúng ta trở lại với bản chất con người nguyên sơ nhất, để nhìn nhận sự việc bằng những màu sắc mà người lớn ít khi nhận thấy được, dù ta đã từng là trẻ con.

Tác Giả Antoine de Saint Exupéry

Nhà Văn Antoine de Saint Exupéry sinh năm 1900 tại Lyon, Pháp. Trong thời kỳ Chiến tranh Thế Giới Thứ Nhất, ông cùng mẹ sang Thuỵ Sĩ. Năm 1917, ông trở về Pháp, học trung học tại Paris, sau đó vào trường Mỹ Thuật. Trong Thế Chiến Thứ Hai, ông tham gia không quân. Năm 1944, máy bay của ông mất tích trên bầu trời Địa Trung Hải. Với sự mất tích khi chỉ mới 44 tuổi và đã dành rất nhiều thời gian cho các chuyến bay, số lượng tác phẩm của Saint Exupéry không nhiều, nhưng hầu hết chúng dường như đều là những tác phẩm đặc biệt. Người đọc có lẽ biết ông nhiều nhất qua tác phẩm Hoàng Tử Bé – một câu chuyện ngắn nhưng để lại cho chúng ta nhiều dư âm sâu sắc.

Về Cuốn Sách Hoàng Tử Bé

Hoàng Tử Bé là một cuốn sách kỳ lạ được viết bởi một tác giả kỳ lạ. Saint Exupéry không phải là một nhà văn thông thường, mà là một phi công chính hiệu! Ông sáng tác Hoàng Tử Bé trong thời kỳ lưu vong khi nước Pháp bị chiếm đóng, ông không được bay theo đúng nghĩa. Cuốn sách là một cuộc hành trình để tìm lại trí tưởng tượng của bản thân mình, mà tác giả đã lãng quên từ lâu. Ông khẳng định, thế giới của trẻ con khác biệt so với thế giới của người lớn. Khi người lớn đầy bận rộn với hàng loạt vấn đề phức tạp, nhưng lại cảm thấy mệt mỏi với những vấn đề xoay quanh tiền bạc, quyền lực, và đôi khi không biết họ đang làm gì, thì thế giới củatrẻ con đơn giản hơn nhiều, song cũng màu sắc hơn nhiều. Trong đôi mắt của chúng, thế giới luôn được nhìn nhận qua lăng kính của trí tưởng tượng. Cuốn sách chứa đựng tư duy đạo đức sâu xa qua góc nhìn của một chàng trai không có nhiều va chạm, chàng ít có cơ hội tiếp xúc với thế giới bên ngoài. Thế giới xung quanh của chàng hẹp hòi như một ngôi nhà, nhưng bên trong, chàng ẩn chứa những cảm nhận tuyệt vời vượt xa sự tưởng tượng.

Hoàng tử nhỏ và cuộc hành trình tìm kiếm bản thân

Hoàng tử nhỏ sinh sống trên tiểu hành tinh B612, nơi chỉ có hai ngọn núi còn hoạt động và một ngọn núi lửa đã nguội, cùng với một bông hoa hồng. Cậu chăm sóc cho tiểu hành tinh của mình hàng ngày, nhổ bỏ những cây bao báp mọc nơi đây. Vì nếu không loại bỏ chúng, những cành cây đó sẽ lan rộng và phá hủy hành tinh của cậu.

“Hoàng tử nhỏ đã yêu một bông hồng trên quê hương của mình - tiểu hành tinh B612. Nàng tự cho mình là độc nhất trong số những loài hoa đó. Những người phụ nữ tự mãn như thế thường dễ thương, nhưng cũng mang trong lòng nỗi tự ti và mong muốn được sự độc lập trong trái tim của người họ yêu.” Mơ mộng và mệt mỏi - những điều mà chúng ta thường trải qua trong tình yêu - Hoàng tử nhỏ quyết định rời xa bông hồng để thực hiện cuộc hành trình khám phá thế giới và tìm lại chính mình.

Mỗi hành tinh đều mang một cách nhìn riêng về thế giới của người lớn

Một ngày nọ, Hoàng tử nhỏ rời khỏi hành tinh của mình và khám phá phần còn lại của vũ trụ, ghé thăm một số tiểu hành tinh khác (từ số 325 đến 330), mỗi hành tinh này đều có một người cư trú và theo quan điểm của cậu, họ đều kỳ quặc.

Ở hành tinh đầu tiên, có một vị vua trị vì mà không có một dân chúng. Ông vua vui mừng khi Hoàng tử nhỏ đến thăm. Ông ấy bổ nhiệm cậu làm thượng thư bộ thư pháp và giao phó việc xử lý một con chuột - loài động vật duy nhất trên hành tinh của ông. Ông vua là biểu tượng của những kẻ thèm khát quyền lực, nguyên tắc và muốn áp đặt luật pháp lên người khác, thậm chí khi họ không mong muốn. Tuy nhiên, Hoàng tử nhỏ không muốn ở lại hành tinh này. Trước quyết định rời đi của cậu, ông vua bổ nhiệm cậu làm sứ giả và cho phép cậu đi đến bất kỳ nơi nào mà cậu mong muốn.

Thiên thạch thứ hai là một kẻ tự cao tự đại. Hắn coi cậu là một người hâm mộ đến thăm mình. Kẻ tự cao tự đại này mong muốn được người khác ngưỡng mộ, nhưng lại sống cô đơn trên hành tinh của mình. Hắn không nghe thấy gì ngoài những lời ca ngợi. Hoàng tử nhỏ nhận ra rằng, với kẻ này, việc khâm phục ai đó chính là việc thừa nhận ai đó đẹp nhất, ăn mặc sang nhất và giàu có nhất trên hành tinh. Kẻ tự cao tự đại tượng trưng cho những người tự phụ, ham muốn danh vọng và không muốn nghe những lời thật.

Thiên thạch thứ ba là một kẻ rượu. Hắn uống rượu suốt ngày để quên đi nỗi ám ảnh về việc uống quá nhiều rượu, tượng trưng cho những kẻ không bao giờ thừa nhận sai lầm và luôn đổ tội cho hoàn cảnh, nhát gan và không dám vượt ra khỏi giới hạn. Người lớn không bao giờ muốn chấp nhận lỗi lầm của mình mà luôn né tránh khi bị đặt ra vấn đề.

Có một nhà doanh nhân luôn bận rộn với việc đếm các ngôi sao mà ông ta cho là của mình. Ông ta cho rằng những ngôi sao đó là của mình vì ông ta đã nghĩ đến chúng trước. Ông ta quá bận rộn đến nỗi không có thời gian để thắp lại điếu thuốc đã tắt từ lâu. Ông ta tin rằng đếm được bao nhiêu ngôi sao thì sẽ có được bấy nhiêu, và điều này sẽ giúp ông giàu có và mua được nhiều ngôi sao hơn nữa. Hoàng tử nhỏ suy nghĩ về việc tưới bông hoa mỗi ngày, và quét dọn ba ngọn núi lửa hàng tuần để giúp chúng. Nhưng nhà doanh nhân không đóng góp gì cho các ngôi sao, điều này có nghĩa là ông ta không thể sở hữu chúng.

Người thắp đèn sống trên một tiểu hành tinh quay một vòng mỗi phút. Người này từng có nhiệm vụ thắp sáng và tắt đèn. Hành tinh quay càng ngày càng nhanh và bây giờ, ông ta không có thời gian nghỉ ngơi. Mỗi phút đều phải thắp đèn và tắt đèn một lần. Hoàng tử nhỏ cảm thấy thương hại cho người này vì ông ta là người lớn duy nhất trong số những người cậu đã gặp quan tâm đến điều gì đó ngoài bản thân mình.

Nhà địa lý đã dùng toàn bộ thời gian của mình để vẽ bản đồ, nhưng không bao giờ rời khỏi bàn làm việc để thám hiểm (thậm chí chỉ trên hành tinh của mình). Ông lý luận rằng nhà địa lý không thể đi khắp nơi mà phải ở nhà để tiếp những nhà thám hiểm, phỏng vấn họ và ghi chép lại những kỷ niệm của họ. Và nếu kỷ niệm đó đáng chú ý, nhà địa lý sẽ tiến hành điều tra về tư cách của nhà thám hiểm đó. Khi tư cách được chứng minh là tốt, phát hiện của họ lại cần phải được điều tra. Nhà địa lý không tin vào bất cứ điều gì mà ông không nhìn thấy bằng mắt mình, nhưng vẫn không rời khỏi bàn làm việc của mình. Nhà địa lý yêu cầu Hoàng tử nhỏ mô tả về tiểu hành tinh của mình để ghi chép lại. Hoàng tử nhỏ đề cập đến những ngọn núi lửa và bông hoa hồng. 'Chúng tôi không ghi nhận hoa hồng', nhà địa lý nói, 'vì chúng chỉ là thứ tạm thời'. Hoàng tử nhỏ shock và nhận ra rằng một ngày nào đó, bông hoa hồng yêu quý của cậu sẽ không còn tồn tại. Sau đó, nhà địa lý khuyên cậu đến thăm Trái Đất.

Trái Đất - hành tinh đầy điều kỳ diệu

Chuyến đi bắt đầu với cuộc gặp gỡ kỳ lạ giữa một phi công đang buộc phải hạ cánh xuống sa mạc và Hoàng tử nhỏ đến từ tiểu hành tinh B612. Sau nhiều ngày đối diện với sự cô đơn bên cạnh chiếc máy bay hỏng hóc, khi phi công đang mệt mỏi ngủ gật, Hoàng tử nhỏ đột nhiên xuất hiện và không ngần ngại yêu cầu anh vẽ một chú cừu cho mình. Từ đó, họ trở thành bạn thân, Hoàng tử nhỏ làm cho phi công tìm lại đam mê vẽ tranh của mình sau nhiều năm bị lãng quên.

Hoàng tử nhỏ đưa phi công trở lại tuổi thơ, cùng với đam mê không được ủng hộ. Nếu phi công kể cho cậu bé về thời thơ ấu và việc học vẽ của anh ấy, thì cậu lại kể cho anh nghe về những cuộc phiêu lưu kỳ lạ của mình trên các hành tinh khác nhau với những con người và vật thể đặc biệt khác nhau. Cả hai đã mở cửa trái tim để cho đối phương vào thế giới cảm xúc của mình, để nhận ra giá trị thực sự của tình bạn, hiểu rằng sự đẹp đẽ nằm ở trong một sa mạc và ý nghĩa to lớn của hy vọng.

“Có bạn bè trong cuộc sống là một điều rất đáng mừng, dù sau này có phải ra đi. Ví dụ như tôi, tôi rất vui vì đã có cơ hội làm bạn với một chú cáo.”

Cũng tại Trái Đất, Hoàng tử nhỏ thấy một khu vườn tràn ngập hoa hồng và cảm thấy buồn bã. Đóa hoa hồng của cậu từng nói rằng nàng là duy nhất trong loài trên toàn vũ trụ. Nhưng ở đây, chỉ trong một khu vườn nhỏ thôi đã có hàng nghìn đóa hoa giống hệt bông hồng của cậu. Hoàng tử nhỏ cảm thấy đau khổ và cảm thấy bị lừa dối.

Nhưng sau cuộc trò chuyện với chú cáo, loài vật của sự im lặng - một sự im lặng không biết liệu có thông minh hay không, cậu hiểu rằng đóa hồng của cậu là duy nhất. Con cáo khuyên cậu quay lại xem bọn hoa hồng, sau đó cậu sẽ thấy rằng bông hoa của cậu là duy nhất trên thế giới. Sự duy nhất đó chính là vì nàng là bông hoa mà cậu yêu.

“Khi một người yêu một bông hoa, bông hoa đó chỉ có một, giữa hàng triệu hàng triệu ngôi sao, đó đủ làm cho anh sung sướng khi nhìn ngắm những ngôi sao.” Mỗi người đều có một bông hoa riêng, một ngôi sao sáng cho riêng mình, và không có ai giống ai. Người cậu yêu là duy nhất, bởi vì cậu yêu người ấy, đơn giản thế thôi. Người ấy quan trọng, vì người ấy là tình yêu của cậu.

Đôi khi, quyết định dựa trên trực giác và bản năng mang lại kết quả tốt hơn so với sự phân tích lý trí. Trong tình yêu cũng vậy. Trực giác giúp con người cân nhắc quyết định, kết nối bản năng và lý trí. Thuần hóa không đến từ quyền lực và bạo lực, mà đến từ trái tim và tình yêu thương. Có những vấn đề chỉ trái tim mới có thể giải quyết được.

Nhìn nhận sự việc với ánh mắt đầy tình yêu.

Đóa hồng là tất cả đối với Hoàng tử bé, duy nhất với cậu, vì đã dành nhiều thời gian và công sức để chăm sóc nàng. Cáo nói: “Thời gian cậu dành cho đóa hồng đã làm cho nó trở nên quan trọng.”

Nếu không có việc hàng ngày tưới nước, chăm sóc, lắng nghe đóa hoa, thì đóa hồng không khác gì những loài hoa trên Trái Đất. Nhưng Hoàng tử bé đã dành thời gian để chăm sóc, và đóa hoa cũng dành thời gian cho cậu. Đó chính là tình yêu, là sự vun đắp từ cả hai phía.

Hoàng tử bé thừa nhận đã trốn tránh đóa hoa hồng vì bối rối và mệt mỏi, và giờ đây cậu hối tiếc về điều đó. Nhưng có lẽ việc rời khỏi tiểu hành tinh là điều cần thiết, và thực sự đã làm vậy. Nếu không, cậu sẽ mãi băn khoăn và chẳng bao giờ hiểu được tình cảm và giá trị độc nhất của đóa hoa hồng.

Việc Hoàng tử bé rời đi, mặc dù có thể coi là sự tan vỡ trong mối quan hệ giữa cậu và đóa hoa, nhưng sau đó, từ sự ly tan này, cả Hoàng tử bé và đóa hoa đều trở nên mạnh mẽ và sáng suốt hơn.

Tới Trái Đất, lần đầu nghe tiếng vọng, Hoàng tử bé nhận thấy nơi đây khá nhạt nhẽo, khác biệt so với những ngày bên bông hoa luôn nói chuyện. Cậu dần nhận ra giá trị của những điều mình đang có mà ít để ý. Bắt đầu biết đến sự hy sinh của người khác, thương một cô nàng sợ gió nhưng dũng cảm, một bông hoa chỉ có bốn cánh để đương đầu với cuộc sống, nhưng sự dũng cảm đó khiến cậu cảm kích. Dần cậu nhận ra, dù trông giống những bông hồng khác trên Trái Đất, nhưng đóa của cậu thật đặc biệt.

Bông hồng, từ một biểu tượng của sự nông cạn, đỏng đảnh, kiêu ngạo, đã trưởng thành sau mối quan hệ đổ vỡ này. Nàng không còn cần lồng kính để bảo vệ mình khỏi gió nữa, nàng chấp nhận việc Hoàng tử bé ra đi bằng lòng bình tĩnh, không trách móc, bằng sự kiêu hãnh của mình và hơn hết, bởi nàng yêu cậu, nên không muốn để cậu thấy nàng khóc. Nàng hoa dần trưởng thành hơn, vượt qua nỗi sợ hãi, tổn thương và khó khăn.

Sau thời gian dài ở Trái Đất và trốn tránh tình cảm với hoa hồng mà không thành công, Hoàng tử bé quyết định trở về nhà, nơi có đóa hoa hồng đang chờ đợi. Rời khỏi tiểu hành tinh B612 dễ dàng, chỉ cần đi theo đàn chim di cư, nhưng để quay trở lại, cậu phải đối mặt với nguy hiểm từ nọc rắn, và chúng ta chỉ hy vọng rằng rủi ro đó đã thực sự đưa cậu về với đóa hoa hồng. Cậu chấp nhận sẽ đối mặt với mọi khó khăn, vì sự tồn tại của đóa hoa hồng quan trọng hơn tất cả.

Cảm nhận cá nhân.

Đọc qua những dòng chữ trên giấy, ta nhận ra bài học cuối cùng mà tác giả muốn truyền đạt, rằng nếu muốn có được điều gì đó, ta phải yêu thương nó bằng trái tim. Khi nhìn nhận mọi việc bằng tình yêu thương, ta nhận ra có những điều giản dị nhưng không phải lúc nào cũng dễ nhận biết.

“Mỗi người đều có ngôi sao của riêng mình, nhưng ý nghĩa của nó lại khác nhau tùy thuộc vào người nhìn. Với người lữ khách, ngôi sao là người dẫn đường; với những người khác, nó chỉ là một vật sáng trên bầu trời; với các học giả, ngôi sao là một bài toán khó giải. Với tôi, chúng là báu vật. Nhưng bản chất của những ngôi sao lại là sự im lặng. Chỉ có bạn mới hiểu được ý nghĩa khác nhau của chúng.”

“Tôi sinh sống trên một hành tinh trong bầu trời đầy sao kia, tôi đứng ở đây vì sao ấy mà nở nụ cười. Khi bạn nhìn lên bầu trời vào ban đêm ấy, dường như tất cả những ngôi sao đang mỉm cười với bạn. Bạn, chỉ có bạn, mới nắm giữ được một ngôi sao biết cười.”

Tóm tắt bởi: Thanh Thảo - Sách của Tôi

Hình ảnh: Thanh Thảo