Tôi may mắn hoặc có thể nói là đã đủ may mắn để được đọc cuốn sách Hồi Ký của một kỹ sư xây dựng. Là một người làm việc trong lĩnh vực xây dựng, trải qua những năm tháng làm việc tại các công trình, tôi luôn mong muốn đọc về những kinh nghiệm của một kỹ sư Việt Nam. Với nghề nghiệp đầy thách thức, công việc vất vả và đặc biệt là trong bối cảnh xã hội hiện nay, việc viết lách không phải là điều dễ dàng. Tuy nhiên, Philippe Đặng đã thực hiện điều đó một cách xuất sắc.
Philippe Đặng đã trải qua một hành trình dài như sau:
• 1988: Học tại trường Tiểu học Lê Đình Chinh
• 1994: Học tại trường THCS Lam Sơn 2
• 1997: Học tại trường THPT Gia Định
• 2000: Đã bắt đầu hành trình Đại học Bách Khoa
TP.HCM, Khoa xây dựng, Chuyên ngành cầu đường
• 2005: Bắt đầu sự nghiệp tại Trung tâm cầu đường phía Nam, nay là Viện Vibrobis
• 2008: Được tuyển dụng vào công ty BMT
• 2008: Học MBA tại trường CFVG (Trung tâm Pháp Việt Đào tạo về Quản lý)
• 2016: Khởi đầu cho sự thành lập của V-mark
• 2018: Sáng lập Top one, Zinka
• 2019: Đầu tư vào Redstar
• 2021: Sinh ra Bê tông Hiệp Phát
• 2022: Đầu tư vào Việt Kiến Tạo
• 2022: Chính thức rời bỏ BMT
- 2023: Phát hành cuốn Hồi ký của một kỹ sư cầu đường
Tâm sự về bản thân
“Tôi như bao thanh niên khác, không được hướng nghiệp từ gia đình hoặc trường học. Lúc đó, chọn trường Bách khoa vì nổi tiếng, nghe trai bách khoa kiêu hãnh. Chỉ quyết đi vào Bách khoa, còn ngành thì loại trừ theo nguyên tắc:
• Công nghệ thông tin: Nhà nghèo, không có máy tính, thiếu tự tin nên loại bỏ.
• Điện tử: Không hứng thú, cảm thấy ngán nhìn đóng dây nhợ, mạch điện. Loại.
• Cơ khí: Ba tôi làm cơ khí, thấy khó khăn, không muốn theo. Loại.
• Xây dựng: Xây dựng à? Được đấy. Nhưng chọn ngành gì?
Xây dựng cảng rủi ro lớn, xây nhà có thể gặp sự cố. Chọn xây đường vì an toàn hơn, tai nạn chỉ gây mất tích chứ không gây tử vong. Chọn.
Vậy là đất nước Việt Nam có thêm một kỹ sư cầu đường như tôi.
Nếu bạn giống như tôi, học một chuyên ngành không vì đam mê hoặc năng lực, bạn vẫn có thể thay đổi sau khi tốt nghiệp. Đại học chỉ là bốn năm, còn cuộc đời dài lâu, không cần phải bị ràng buộc bởi bốn năm sai lầm. Thực ra, không có gì sai lầm trong bốn năm đó, bởi chúng ta đã học được nhiều kỹ năng và kiến thức hữu ích ngoài lĩnh vực chuyên môn.
Lúc đó, tôi nghĩ không thể tiếp tục làm việc mà tôi không đam mê.
Sau những suy nghĩ và quyết định cân nhắc kỹ lưỡng, tôi quyết định nghỉ việc. Gia đình tôi có hoàn cảnh khó khăn, mọi quyết định đều cần suy xét kỹ lưỡng vì tôi phải lo cho nhiều thành viên trong gia đình.
Tuy nhiên, quyết định chuyển sang một môi trường làm việc mới theo đuổi sở thích là quyết định mạnh mẽ và không cần phải suy nghĩ nhiều.
Trong cùng thời điểm này, tôi đang học năm nhất tại CFVG, đa số bạn trong lớp đều làm việc trong lĩnh vực kinh tế, chủ yếu là kinh doanh và tài chính. Họ đã giúp tôi mở mang tầm nhìn về xã hội, xã hội không chỉ có ngành xây dựng.
Tôi quyết định nghỉ việc để thử sức trong vai trò nhân viên kinh doanh. Nếu tôi nói ý định này với gia đình, họ có thể không hài lòng vì tôi đã tốt nghiệp từ một trường kỹ thuật danh tiếng nhưng lại chọn làm nhân viên kinh doanh. Dù tên gọi 'Nhân viên kinh doanh' không hào nhoáng như 'Kỹ sư tư vấn giám sát'.
Dù sao đi nữa, tôi đã quyết định và sẽ không lùi bước.
Hành trình ra trường và khởi nghiệp đầy gian nan và thăng trầm.
“Tôi không nhớ ngày đó là thứ mấy? Ngày chẵn hay lẻ? Thời tiết nắng vàng hay mây đen?
Tôi vẫn nhớ ngày tôi gặp anh Tâm tại Khu công nghiệp Tân Bình, ngồi tại quán cafe dưới chân dãy căn hộ chung cư, nói về quyết định nghỉ việc không phải vì không hài lòng với công việc hiện tại mà chỉ vì đam mê kinh doanh. Anh Tâm đồng ý và ủng hộ, và tôi rời đi với lòng biết ơn. Mối quan hệ với anh Tâm và đồng nghiệp ở Vibrobis vẫn trôi chảy và kính trọng cho đến bây giờ.
Sau khi nghỉ việc, tôi đi lang thang khắp Sài Gòn, gặp gỡ nhiều bạn bè để tìm việc làm, đọc báo để tìm kiếm thông tin về việc làm với các từ khóa như 'nhân viên kinh doanh', 'nhân viên bán hàng' hoặc 'kỹ sư bán hàng'
Năm 2008, tôi đã phỏng vấn cho vị trí Kỹ sư chăm sóc khách hàng tại Sika. Tôi đã vượt qua vòng phỏng vấn đầu tiên với người phụ trách nhân sự và vòng phỏng vấn thứ hai với một quản lý người Pháp nhờ tôi đã học tiếng Pháp ở Đại học Bách Khoa.
Cũng trong năm 2009, tôi được giao làm Giám đốc dự án cho BMT trong việc thi công dự án cao tốc Sài Gòn - Trung Lương.
Năm đó, tôi mới 27 tuổi nhưng đã phát triển nhanh chóng về kỹ năng, chuyên môn, lòng dũng cảm, mối quan hệ, tài chính và cả đời sống xã hội. Trước khi gia nhập BMT, tôi chỉ biết lái xe còn không giữ được thăng bằng, uống được hai lon bia và túi tiền chỉ có dưới hai triệu đồng. Hiện tại, tôi vẫn lái xe, không tính toán lượng bia uống và vẫn chỉ có dưới hai triệu đồng trong túi (điều này không thay đổi từ trước đến nay, haha). Thời gian ở BMT có thể coi là đỉnh cao của sự nghiệp của tôi và đến bây giờ, hoặc trong tương lai, tôi cũng khó có thể đạt đến đỉnh cao đó. Tất nhiên, sự thành công đó là nhờ vào sự phát triển của BMT đã vượt xa so với các doanh nghiệp trong ngành.
Năm 2009, dự án cao tốc Sài Gòn - Trung Lương là dự án cao tốc đầu tiên và duy nhất ở miền Nam, và tôi có cơ hội tham gia dự án đầu tiên trong đời. Tất cả các công ty lớn trong cả nước đều tham gia vào dự án này. Lúc đó, văn phòng của BMT vẫn còn nhỏ, chỉ là một phòng ở tòa nhà bên trái. Các sếp và chị em ngồi trong văn phòng đó, còn chúng tôi, nhóm triển khai dự án, thường nói chuyện ồn ào nên không ngồi chung phòng. Ban điều hành dự án BMT thường họp tại quán cà phê ven đường.
Lúc đó, không chỉ các anh thợ mà cả các chị bán cafe hoặc bán bánh mì ở ngã ba đường Võ Văn Tần và Trần Quốc Thảo cũng biết đến tôi, thằng nhóc mặt non ngồi chỉ đạo triển khai thảm nhựa trên cao tốc Sài Gòn - Trung Lương.
Nếu với các ngành nghề khác, thành tựu quý báu thường là các giải thưởng, nhưng đối với Kỹ sư, cột mốc quan trọng nhất là những công trình đã tham gia xây dựng. Là người thợ xây, tôi đã trải qua nhiều lần cảm nhận từ khi mảnh đất chỉ là đất cỏ khô cho đến khi trở thành những tòa nhà lộng lẫy. Tác giả tỏ ra rất xuất sắc khi đã đóng góp vào xây dựng các công trình lớn như:
• Cầu Phú Mỹ
• Đại Lộ Đông Tây, sau này được đổi tên thành đường Mai Chí Thọ và Võ Văn Kiệt
• Tuyến đường Tân Sơn Nhất - Bình Lợi - Vành Đai ngoài, hiện nay mang tên là đường Phạm Văn Đồng
• Đường cao tốc Sài Gòn - Trung Lương
• Đường cao tốc HCM - Long Thành - Dầu Giây
• Đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi
• Đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng
Không chỉ dừng lại ở BMT, tác giả đã có nhiều suy tư về việc khởi nghiệp
“Trong những năm 2014, 2015, các vụ rơi máy bay đau lòng xảy ra ở nhiều nơi trên thế giới khiến mọi người hoảng sợ.
Cảm giác ngồi trên máy bay, dù là những chuyến bay ngắn như Sài Gòn - Hà Nội, cũng khiến tâm trạng tôi không được an lành.
Tôi lúc đó đã có con. Tôi lo lắng cho gia đình và cho vợ con của mình.
Làm thế nào để khi xảy ra chuyện không may, hoặc khi tôi mất khả năng lao động, gia đình của tôi bao gồm ba người, mẹ, em trai và vợ con tôi có đủ tài chính để tự chăm sóc? Là trụ cột duy nhất của gia đình, những suy nghĩ và hành động của tôi đều hướng đến việc: nếu trụ cột như tôi gãy, sẽ khiến cả căn nhà gia đình đổ vỡ.
Nếu chỉ làm công ăn lương, các quyền lợi sẽ kết thúc khi tôi nghỉ việc, nhưng nếu làm chủ, quyền lợi vẫn có thể được kế thừa bởi người thân của tôi nếu có biến cố xảy ra.
Dù người thân của tôi có thể không làm việc giống như tôi, nhưng nếu một doanh nghiệp mà tôi xây dựng và phát triển bền vững, việc nắm giữ cổ phần sẽ đảm bảo giúp những người thân yêu của tôi có thể sống tốt suốt quãng đời còn lại.
Tôi tin rằng bạn cũng đã nghe những ý tưởng này từ các nhà bán bảo hiểm, nhưng thay vì mua bảo hiểm, tôi tự thiết lập một hệ thống bảo hiểm chủ động hơn cho gia đình. Giống như bảo hiểm, nếu bạn vẫn mạnh khỏe và sống tốt, khoản đóng bảo hiểm trở thành nguồn vốn cho tương lai, và việc khởi nghiệp của tôi cũng vậy, nếu tôi vẫn sống tốt và khỏe mạnh, sự nghiệp này vẫn là của chúng tôi và tôi có thể phát triển nó bền vững hơn. Gia đình tôi cũng được đảm bảo hơn so với tình huống bên trên.
Đó cũng là suy nghĩ và cảm nhận tương tự của những người em cổ đông đã đi cùng tôi từ những bước đầu tiên cho đến tận bây giờ.
Dựa trên tư duy đó, năm 2016, chúng tôi thành lập V-mark.
Về vấn đề khởi nghiệp
“Tôi thấy nhiều người bắt đầu khởi nghiệp với các ý tưởng
• Theo trào lưu start-up trên toàn cầu, tập trung vào hình thức bề ngoài, quan tâm đến danh tiếng.
• Hiểu lầm rằng thành công của người khác chỉ vì vài bí quyết, và tin rằng khi biết những bí quyết đó, mình cũng có thể thành công như họ.
• Lắng nghe lời dụ dỗ của những người xung quanh, đặc biệt là những người không dám thực hiện nhưng luôn khuyến khích người khác thử sức.
• Cuối cùng là so sánh, ganh đua với những người đã thành công trong khởi nghiệp. Cách tiếp cận đó không hiệu quả cho sự nghiệp.
Tôi muốn chia sẻ một câu chuyện nhỏ về một đặc điểm tiêu biểu của người Việt. Câu chuyện này được kể lại bởi một hướng dẫn viên du lịch trong chuyến đi của tôi vào năm 2015... sợ rằng thất bại sẽ đánh gục mình và gia đình.
'Rớt đại học' là nỗi ám ảnh của mọi thanh niên thời trẻ, và với tôi, đó là một cơn ác mộng, không khác gì một án tử. Tôi biết rằng tôi không thể thất bại ở đại học.
Khi tôi thi đại học, gia đình tôi đối mặt với khó khăn về tài chính, phải bán một phần căn nhà để trả nợ, ba tôi mắc bệnh và tình hình kinh tế phụ thuộc vào hai phụ nữ không có việc làm là bà ngoại và mẹ. Nhưng trong những thời điểm khó khăn nhất, ý chí của tôi đã được thể hiện rõ ràng: 'Tôi sẽ vượt qua khó khăn này.'
'. Sự kiên nhẫn là một trong những ưu điểm của tôi, và cách tốt nhất để tôi phát triển là đối mặt với khó khăn. Mặc dù sợ rớt đại học, nhưng tôi vẫn dũng cảm quyết định thi vào Bách Khoa, không phải là một lựa chọn dễ dàng.
Đó là lần đầu tiên tôi theo đuổi sở thích của mình. Tôi cũng đã chọn thi vào thêm hai trường khác làm phòng backup. Sau khi thi ba môn ở Bách Khoa, tôi tiếp tục thi vào trường Kinh tế và sau đó không tham dự kỳ thi Cao đẳng Kinh tế Đối ngoại nữa, vì tôi tin rằng tôi sẽ đậu Bách Khoa. Kết quả trúng tuyển vào Bách Khoa không làm tôi ngạc nhiên, tất nhiên tôi cũng đậu vào trường Kinh tế, nhưng quyết định chọn Bách Khoa đã được định sẵn từ lâu.
Luôn luôn nỗ lực làm việc, bất kể ở vị trí nào:
Trong những năm đầu kinh doanh sơn Zinka, công ty của ông gặp rất nhiều khó khăn. Sản phẩm mới phải trải qua sự kiểm tra kỹ lưỡng trước khi ra thị trường, luôn bị so sánh và phê phán, có lúc đúng có lúc chỉ là để chê bai và yêu cầu các 'deal' giảm giá, mở rộng chính sách khuyến mãi và chăm sóc khách hàng.
Tuy nhiên, tôi chưa bao giờ từ bỏ trước những thách thức.
Tôi quyết định tự mình tìm hiểu, tự mang theo bảng màu, mẫu sản phẩm và hồ sơ của Zinka, đi từng cửa hàng sơn trên con đường, tiếp cận như một nhân viên kinh doanh chuyên nghiệp.
Không ít lần gặp khó khăn với nhân sự và học được bài học về con người:
“Nếu một vấn đề không được giải quyết triệt để, nhân viên giỏi sẽ rời đi, còn nhân viên kém sẽ ở lại. Hậu quả của việc này có thể dẫn đến sự phá sản của một doanh nghiệp. Như một lãnh đạo tài ba, anh ta phải nhận biết điều đó. Có thể sớm hoặc muộn, nhưng không bao giờ để quá muộn.
Quá trình lựa chọn luôn đau đớn và không động lòng, nhưng kết thúc một mối quan hệ một cách có trách nhiệm sẽ tốt hơn cho cả hai bên.
Lựa chọn đúng người để cùng đi trên chiếc thuyền là quan trọng, một thành viên không phù hợp có thể khiến con thuyền đắm giữa dòng.
Đối với các thành viên của V-group, tôi rất kính trọng các bạn và cam kết suất trên chiếc thuyền này luôn dành cho các bạn. Tôi sẽ trao cho các bạn thành viên những phần thưởng xứng đáng trong V-group
Các lựa chọn kinh doanh:
Quyết định về chiến lược sản phẩm tiếp theo sẽ quyết định quan trọng cho sự phát triển.
Việc chọn lựa sản phẩm để sản xuất và kinh doanh dựa trên lĩnh vực chuyên môn, nhu cầu thị trường và khả năng nghiên cứu sản xuất của doanh nghiệp.
Không phải việc sản xuất sản phẩm nào cũng là vấn đề quan trọng, mà việc đưa chúng ra thị trường sẽ là điều thú vị. Dù sản xuất sản phẩm gì, các nhà lãnh đạo phải luôn xây dựng chiến lược sản phẩm phù hợp.
Cuộc sống trên công trường mang lại nhiều thách thức và cơ hội, mặc dù vất vả nhưng có ý nghĩa. Kỹ sư cầu đường có thu nhập khá cao hơn so với nông dân ở quê, điều này làm cho công việc đi xa để tích luỹ thu nhập trở nên hấp dẫn hơn.
Theo kinh Phật dạy: 'xây trường, đắp đường làm lộ, công đức viên mãn', trong các hoạt động từ thiện, việc xây dựng đường làm lộ mang lại ý nghĩa công đức, giúp đỡ người dân và xã hội. Việc này đã được thực hiện từ lâu trong tinh thần từ bi của Phật giáo.
Đối với các kỹ sư trẻ, việc đi xa đến các công trường khắp nơi không chỉ là trải nghiệm mà còn là cơ hội để họ phát triển và thử thách bản thân. Đó là một cuộc hành trình đầy sương gió nhưng cũng đầy ý nghĩa.
Tôi coi việc đi xa và khám phá như một phần của cuộc hành trình cuộc đời, đầy trải nghiệm và học hỏi. Cho đến thời điểm hiện tại, tôi vẫn tiếp tục hành trình của mình, và nhận ra rằng sự di chuyển và khám phá là một phần không thể thiếu trong cuộc sống của tôi.
Cùng những hứa hẹn cho tương lai:
Tôi xem đây như là cuốn hồi ký số 1, và có thể trong tương lai sau những trải nghiệm với các doanh nghiệp như V-mark, Zinka hoặc bê tông Hiệp Phát,... Tôi sẽ có đủ cảm hứng và kinh nghiệm để viết tiếp cuốn hồi ký thứ 2.
Tác giả luôn nhấn mạnh rằng ông không phải là một người viết chuyên nghiệp, nhưng luôn giữ tính cách thật thà và chân thành như người dân Nam Bộ. Mặc dù cuộc sống có thể khá khó khăn, nhưng ông vẫn luôn thể hiện sự yêu thơ qua những bài thơ trên những hành trình của mình. Dưới đây là một bài thơ mà tác giả viết:
20/06/2015, Hải Phòng
'Ta cùng thuyền vượt biển ra khơi.
Bắt mẻ cá, trả công chày lưới.
Dưới đáy cuồng phong, thuyền ta hồ hởi.
Trên đỉnh bình yên, quên nở nụ cười?'
Tóm lược bởi: Như Ngọc - MyBook
Hình ảnh do Như Ngọc thực hiện