“Kí Ức về Phố Ông Tạ... “Là con dân trên con phố Ông Tạ, thuộc giáo xứ Tân Chí Linh, khu vùng Hải Dương. Tuổi thơ ấy, dù nhỏ bé nhưng đủ để khắc sâu trong tâm trí những hình ảnh đẹp của Sài Gòn nhỏ này. Phố Ông Tạ với những ngôi nhà thờ, chùa thần thánh; cư dân hiền lành nhưng cũng kiên cường đứng lên chống lại tham nhũng trước năm 1975.
Dân làng tôi chất phác, làm nghề như thần: đậu hủ chiên giòn, bánh bí đỏ của anh Chương, kẹo dừa mật từ ông Tĩnh, quạt tay của ông Dụng, bột sắn và cây trầu của bà An. Giò chả của bà Phán, thuốc lào 888 Giang Ký, bún bò của bà Ri, bánh ướt của ông Thi…
Và đặc biệt, mỗi khi xuân về và Tết đến, ngã ba Ông Tạ là điểm đặc sắc với nét văn hóa của bánh chưng Bắc Kỳ 54. Phố phường sôi động từ trường Thánh Tâm lên đến ngã ba Bảy Hiền: lá dong, lạt luộc, dưa hấu, hoa hoành tráng… Những chiếc xe ngựa từ Hóc Môn - Bà Điểm, ngã ba Cây Me (Bà Quẹo) chất đầy hàng hoa đưa về…
Cuộc sống tươi đẹp, yên bình. Tuổi thơ tôi trôi theo mẹ (người mẹ Bắc Kỳ 54), đơn sơ, yên bình, biết quý trọng và chịu khó…” (Trích dẫn từ lời chia sẻ của Đăng Mạnh, cư dân tại Tân Chí Linh)
Trải qua nhiều biến cố lịch sử và thay đổi văn hóa, chúng ta khó nhận ra vùng đất Ông Tạ xưa kia - nơi đậm chất văn hóa dân tộc, của những con người thân thiện và những nhà cống hiến cho quê hương.
Thông tin về tác giả:
Tác giả Cù Mai Công là người sáng tác 2 tập sách “Sài Gòn một thuở - Dân Ông Tạ đó”. Ông làm báo từ năm 1985 và đã đạt được nhiều thành tựu trong sự nghiệp của mình.
Nội dung và cảm nhận cá nhân:
Trên trang sách “Sài Gòn một thuở - Dân Ông Tạ đó” tập 1, Cù Mai Công đã tường thuật toàn cảnh về vùng đất và những nhân vật sống tại đây. Tập 2 của tác phẩm này chi tiết hơn với mỗi con đường, ngõ hẻm của Sài Gòn xưa, với điểm trung tâm là ngã ba Ông Tạ, chợ Ông Tạ, cầu Ông Tạ...
Bắt đầu câu chuyện là những kỷ niệm của tác giả về ngày Tết ở khu Ông Tạ, tiếp theo là những diễn văn về địa lý của khu vực đó, những con đường, những ngõ nhỏ, khu dân cư. Tác giả cho rằng khu Ông Tạ giống như một thực thể sống, mang trong mình linh hồn, tính cách, không chỉ là một bằng chứng lịch sử của sự thay đổi trong xã hội Sài Gòn. Khi đọc những gì tác giả đã ghi trong cuốn sách, chúng ta không chỉ được chiêm ngưỡng khu Ông Tạ - một phần của Sài Gòn xưa, không chỉ nâng cao hiểu biết của mình về lịch sử mà còn cảm nhận được những ký ức xưa cũ, những cảm xúc hoài niệm về quá khứ. Khu Ông Tạ trở nên sôi động, nhộn nhịp vào mỗi dịp Tết đến xuân về, là một nơi văn hóa đa dạng, nơi có nhiều tài năng, nhiều nét văn hóa đặc trưng. Tác giả nhớ rất cẩn thận từng chi tiết của khu Ông Tạ: giao lộ trung tâm, ngõ Con Mắt, ngõ Cổng Bom, xóm cần lao, xóm Đại Lợi, các khu nhà như Bắc Hải, Tự Do... Khu Ông Tạ không chỉ hiện lên qua con mắt của tác giả mà còn qua con mắt của những người dân sinh sống ở đó. Thật sự, tác giả đã xây dựng và tái hiện hình ảnh khu Ông Tạ một cách 'độc nhất vô nhị', không thể tìm thấy ở bất kỳ nơi nào khác.
Theo tác giả Cù Mai Công, khu Ông Tạ không chỉ là một ký ức mà còn là một giấc mơ đẹp. Tác giả lạc vào những bộ phim của quá khứ, quay ngược thời gian để đi khắp các phố, ngõ, cảm nhận hơi thở của lịch sử và văn hóa, và dẫn người đọc đi theo mình trên hành trình tìm về những góc phố xưa; và vì điều này, khi tác giả viết cuốn sách này, có lẽ là lúc những cảnh đẹp ấy đã xa xôi, để lại một bầu trời của kỷ niệm cho tác giả. Khu Ông Tạ có lẽ là một giấc mơ mà tác giả muốn tái hiện mãi mãi? Chúng ta có thể cảm nhận rõ về tình cảm mà tác giả dành cho nơi này, như ông đã dành từng giây phút của cuộc đời mình để ngắm nhìn, thưởng thức và suy ngẫm về khu Ông Tạ, về Sài Gòn - Gia Định, và về những con người đã sinh ra, lớn lên, trưởng thành từ nơi đặc biệt này. Chúng ta phải dành hết trái tim để yêu thương, để nhớ, để ghi chép lại những gì thuộc về khu Ông Tạ thì mới có thể viết ra những dòng văn đầy tình cảm như thế này về khu Ông Tạ.
Kết luận:
“Sài Gòn một thuở - Dân Ông Tạ đó” là một tác phẩm văn học về khu Ông Tạ ngày xưa, về những nét đẹp của văn hóa, lối sống của con người và cũng là những tình cảm nhớ nhung, tự hào và tâm huyết của tác giả Cù Mai Công. Đây là một cuốn sách đầy cảm hứng, đầy tình cảm và chứa đựng những khía cạnh lịch sử hấp dẫn.
Tóm tắt và Đánh giá bởi: Quỳnh Trang - Bookademy
Tranh ảnh: Trang Quỳnh