Buzz
“Mọi người thường biết, Lionel Messi, siêu sao đội bóng Barcelona có quãng đường chạy trong một trận đấu là rất ngắn so với hầu hết các cầu thủ. Trung bình các cầu thủ bình thường sẽ chạy 10km một trận đấu nhưng đối với Messi chỉ là 8km. Ta cũng dễ bắt gặp anh ta đi bộ trên sân.
Ngay cả tôi, người không biết gì về bóng đá cũng biết tại sao Lionel Messi lại trở thành cầu thủ hàng đầu thế giới. Messi luôn nhìn ra những điểm quan trọng trong trận đấu, và trong những thời điểm quyết định thắng thua, anh luôn dùng tốc độ tối đa vượt lên đối thủ. Anh cũng nhận định rằng ghi bàn là mục tiêu quan trọng nhất, nên anh gạt bỏ tất cả chuyện khác để tập trung vào nó.”
Sasaki cho rằng lối sống tối giản nghĩa là giảm thiểu những vật dụng thuộc sở hữu của mình đến mức tối đa và chỉ giữ lại những món thực sự thiết yếu cho cuộc sống thường nhật. Điều đó không chỉ khiến cuộc sống anh hiện tại trở nên dễ chịu, không gian xung quanh gọn gàng mà còn khiến việc dọn dẹp trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Nhờ lối sống này mà giờ đây anh nhận ra rất nhiều thứ quan trọng với bản thân.
“Khi giảm bớt đồ đạc, tôi có nhiều thời gian cho bản thân mình. Không còn so sánh bản thân với người khác nên tôi không còn cảm thấy tự ti, mặc cảm. Tôi cũng không còn chú ý đến ánh mắt, cách nghĩ của người khác. Tôi có thể tập trung hơn, nên hoàn thành công việc tốt hơn và làm những gì mình thích. Tôi đã giảm đồ đạc xuống mức tối thiểu và tìm thấy những thứ thật sự quan trọng cho mình.”
Chúng ta thường có một thói quen “tích trữ”. Có bao nhiêu món đồ hiện tại trong căn phòng của bạn được sử dụng hằng ngày? Dường như con số chỉ đếm vỏn vẹn trên đầu ngón tay. Tất cả những món mà bạn đinh ninh nghĩ rằng “Mình chắc chắn sẽ cần nó trong một ngày nào đó” thường sẽ là món đóng nhiều bụi nhất trong nhà. Chúng ta đều không biết trước được tương lai. Và bạn sẽ chẳng chờ được đến ngày cầm nó trên tay. Món đồ ấy vẫn âm thầm chiếm đi một phần không gian sống và làm việc mà bạn phải trả tiền thuê hàng tháng.
Giới thiệu về tác giả
Trong cuộc phỏng vấn với tờ The Guardian, Fumio Sasaki tự mình giới thiệu:
“Tôi là một người đàn ông 35 tuổi, độc thân, chưa từng trải qua hôn nhân. Tôi là biên tập viên của một công ty xuất bản, vừa chuyển đến sống ở Fudomae, một khu vực ở phía bên kia của thành phố Tokyo sau khi ở Nakameguro. Giá thuê ở đây rẻ hơn nhiều nhưng ngân sách của tôi cũng rất hạn hẹp do vừa mới chuyển nhà xong.
Một số người có thể nghĩ về tôi như là một người thất bại: một người đàn ông không giàu có và cô đơn. Trước đây, tôi sẽ rất xấu hổ và không bao giờ thừa nhận điều đó vì tôi luôn tự hào về bản thân mình một cách vô nghĩa. Nhưng bây giờ, tôi không còn quan tâm đến điều đó nữa và lý do rất đơn giản, đó là bởi vì tôi thực sự hạnh phúc với chính mình và điều quan trọng là tôi đã từ bỏ hầu hết các tài sản vật chất mà tôi sở hữu.”
Sasaki Fumio là một tác giả, biên tập viên và người theo chủ nghĩa tối giản người Nhật Bản. Anh từng là cựu đồng giám đốc điều hành của Wanibooks tại Nhật Bản và cũng là một trong những người sáng lập trang web Minimal & ism.
Trước đây, anh không phải là một người theo đuổi lối sống tối giản. Như bao người khác, Sasaki đã mua rất nhiều đồ vật với hy vọng rằng chúng sẽ làm cho cuộc sống của anh hạnh phúc hơn và giá trị hơn. Nhưng mọi thứ đã thay đổi sau khi anh đọc một bài viết về lối sống tối giản. Anh nhận ra rằng mình đã quá chán chường với những đồ vật trong căn hộ của mình và không có đủ năng lượng và thời gian để dọn dẹp chúng vì quá nhiều. Sau khi thu nhỏ căn hộ của mình xuống còn 19m2, anh dần dần giảm bớt số lượng đồ dùng trong nhà xuống còn 150 món, bao gồm cả quần áo, đồ dùng trong bếp và phòng tắm. Từ đó, anh cảm thấy rằng mình nhận được nhiều hơn là mất, cuộc sống hàng ngày trở nên dễ dàng hơn đối với anh. Cuốn sách của anh mang lại 70 bí quyết cho những người muốn bắt đầu với lối sống tối giản, sẽ mang lại cơ hội để xem xét lại cách sử dụng đồ vật của bản thân.”
Chương 1: Tại sao lại có những người sống đơn giản?
Theo bạn, ý nghĩa của việc sống đơn giản là gì? Giảm bớt đồ đạc đến mức nào mới có thể gọi là sống đơn giản? Chúng ta vẫn đang theo đuổi lối sống này mà không hề nhận ra. Ví dụ điển hình là chiếc smartphone mà bạn luôn cầm trong tay hàng ngày. Nhờ vào nó mà chúng ta không còn cần đến những vật dụng như: điện thoại, máy ảnh, bộ dàn âm thanh, tivi, máy nghe nhạc, máy điện tử, đồng hồ, lịch, đèn pin, bản đồ, sổ tay... thậm chí còn thay thế được cả từ điển, catalog sản phẩm, sổ tiết kiệm... Chiếc smartphone trở thành một vật dụng thiết yếu hàng ngày của con người trong thế kỷ 21. Theo tác giả, người sống đơn giản là:
Người thực sự hiểu rõ cái gì cần thiết cho bản thân.
Người biết giảm bớt đồ đạc vì những thứ thực sự quan trọng.
Thực tế không có một tiêu chuẩn cụ thể cho định nghĩa này. Nếu bạn sở hữu 100 món đồ nhưng chúng lại thực sự cần thiết cho cuộc sống hàng ngày và không thể cắt giảm, thì bạn đã là người sống đơn giản. Tiêu chuẩn này phải dựa trên hoàn cảnh cụ thể của từng người để có thể đánh giá.
Số lượng thông tin và vật chất ngày càng tăng lên một cách vượt trội như hiện nay. Người ta thường nghe từ “toàn cầu hóa” trong quá khứ, nhưng gần đây, nó trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày mà chúng ta không còn chú ý nhiều. Chỉ cần mở điện thoại là bạn sẽ bị tràn ngập thông tin từ các tin tức, bài báo, sự kiện diễn ra trên toàn thế giới. Nhờ vào các trang thương mại điện tử, bạn có thể dễ dàng mua sắm các vật dụng. Sự phát triển của ngành bán hàng, marketing đã khiến bạn quên mất túi tiền và nhu cầu của bản thân để chạy theo những món đồ không cần thiết. Một số người cho rằng, lượng thông tin mà một người Nhật Bản hiện đại tiếp nhận trong một ngày tương đương với lượng thông tin mà toàn bộ người Edo (cách đây 400 năm) tiếp nhận trong một năm, thậm chí là một đời người, trong khi bộ não con người không thay đổi để chứa lượng thông tin lớn hơn so với người cách đây 50 nghìn năm. Trong khi bị chìm ngập trong lượng thông tin khổng lồ mỗi ngày, làm thế nào để bạn có thể chọn lọc được những thứ bạn thực sự muốn đọc, nghe và cần thiết với hoàn cảnh của bản thân?
Như đã thấy, Nhật Bản thường xuyên phải đối mặt với thiên tai. Mọi vật dụng trong nhà có thể trở thành vũ khí khi có động đất xảy ra. Hoặc nếu có sóng thần, chúng sẽ bị cuốn trôi và hỏng hóc. Do không thể dự đoán được tương lai, mọi người phải có biện pháp phòng ngừa cho trường hợp xấu nhất có thể xảy ra.
Con người từ khi sinh ra đã trắng trơn tay không gì. Một đứa trẻ mới sinh là sinh vật trong sáng nhất trên thế gian. Mỗi khi bạn sở hữu một món đồ không cần thiết là một lần bạn đánh mất tự do của mình. Những vật dụng này chỉ mang lại cảm giác hạnh phúc ngắn ngủi. Khi đi du lịch, dù bạn có kiểm tra kỹ lưỡng mọi thứ bạn đã chuẩn bị, khi bắt đầu bạn vẫn sẽ cảm thấy thiếu thốn. Nhưng thực ra, những món đồ cần thiết và quan trọng nhất chắc chắn đã được bạn sắp xếp sẵn, hãy đơn giản xách vali lên và đi. Cảm giác khi đi luôn dễ chịu như vậy, hoàn toàn khác biệt so với khi trở về. Hãy tưởng tượng vali bạn khi về bị lộn xộn, tất cả món đồ quan trọng cho chuyến đi dường như không còn ở đúng vị trí như vé máy bay, hộ chiếu, điện thoại, ví tiền... Khi tiếp viên đến kiểm tra, bạn phải lục tung để tìm kiếm một thứ gì đó mà thậm chí bạn không chắc là nó vẫn ở đó hay không. Lúc này bạn sẽ phải đối mặt với ánh mắt không hài lòng từ người phía sau. Đó là cảm giác khi bị quá nhiều đồ đạc làm phiền. Chúng ta luôn mất thời gian và công sức để sở hữu và bảo quản một món đồ nào đó.
Có nhiều lý do khiến người ta muốn thay đổi bản thân trở thành người sống tối giản. Có thể do cuộc sống của họ bị vướng bận bởi đồ đạc. Cũng có thể, dù giàu có và sở hữu nhiều món đồ đắt tiền, họ vẫn không cảm thấy hạnh phúc. Hoặc có thể có nhiều người đã chuyển sang lối sống này sau khi trải qua động đất, thiên tai. Dù bạn chọn chủ nghĩa tối giản theo cách nào đi nữa, bạn đều đang bước trên con đường thay đổi bản thân, trở thành phiên bản tốt hơn của mình.
Chương 2: Tại sao đồ đạc lại tích tụ đến như vậy?
“Giờ nhớ lại, trước đây tôi luôn sở hữu những thiết bị hiện đại. Từ chiếc tivi 24 inch đến máy chiếu phim trong nhà. Rồi cả laptop, iPhone hay giường ngủ tiện nghi. Nhưng dường như luôn thiếu vắng cái gì đó. Tôi luôn mơ mộng về những thứ mà mình chưa có. Tôi từng nghĩ như vậy.”
Nếu sống với suy nghĩ như thế, tâm trạng của ta sẽ không bao giờ thỏa mãn, hạnh phúc. Sự không hài lòng với những gì mình có là một điều phổ biến. Hầu như ai cũng đã từng ít nhất một lần trong đời nghĩ rằng: “Nếu có được nó, tôi sẽ rất hạnh phúc; nếu không, cuộc sống sẽ rất tệ.”
Với những món đồ mà chúng ta đã góp nhặt từ quá khứ. Hầu hết chúng liên quan đến một kỷ niệm nào đó. Không phải vì giá trị của chúng mà chúng ta quyết định giữ lại. Mỗi khi nhìn thấy chúng, chúng ta nhớ lại kỷ niệm và không muốn vứt bỏ. Chúng ta luôn tìm lý do để giữ lại chúng và nhận ra mình không thể thay đổi được gì. Và điều đó lặp lại từ món đồ này sang món đồ khác, đẩy chúng ta vào một vòng tròn không lối thoát.
Con người là loài duy nhất có khả năng tiên đoán tương lai, tuy chỉ trong phạm vi gần. Lý do khiến chúng ta không ngừng mua sắm là do chúng ta dự đoán tương lai dựa trên tình cảm hiện tại. Những vật dụng có thể rất cần thiết trong quá khứ, nhưng sau khi mua về có thể chúng ta không sử dụng chúng như dự tính. Khi chưa có vật gì đó, ta mong muốn duy trì cảm giác hạnh phúc khi có nó. Vì vậy, ta tiếp tục mua sắm để làm mới cảm giác hạnh phúc. Và vòng lặp này tiếp tục mà không chúng ta không hay biết. Khi đó, chúng ta sẽ rơi vào vòng lặp không tận của việc mua sắm, và càng có nhiều đồ, chúng ta lại càng muốn mua thêm.
“Hầu hết mọi người đều thực hiện được ước mơ của mình, nhưng tại sao họ luôn cảm thấy không đủ và luôn cảm thấy bất mãn.”
Chúng ta đã quen với những vật dụng mà ta ao ước sở hữu. Dần dần, thói quen đó trở nên tự nhiên và cuối cùng, nó khiến chúng ta cảm thấy chán ngấy. Bản chất của hệ thần kinh con người là tìm kiếm sự 'thay đổi' giữa các kích thích. Đó là sự khác biệt khi chuyển từ một kích thích sang kích thích khác. Hiểu được điều này, bạn có thể dễ dàng kiểm soát bản thân và cân nhắc trước khi muốn mua sắm. Hãy nhớ: 'Một khi một vật trở nên quen thuộc, chúng ta sẽ cảm thấy chán và lại tìm kiếm cái mới mẻ hơn.'
Mọi người đều muốn thể hiện bản thân thông qua những vật dụng mà họ sở hữu. Điều này ảnh hưởng đến hành động của chúng ta. Nếu ai đó cảm thấy không được công nhận, họ có thể có hành động cực đoan hoặc thậm chí không thể tồn tại. Nếu chúng ta truyền đạt giá trị bên trong mình thông qua vật chất, điều này chỉ có ý nghĩa nếu ta không mua sắm quá đà. Thông qua những vật dụng mà bạn sử dụng, người khác sẽ có thể đánh giá được phần nào về hoàn cảnh và tính cách của bạn. Đó là những điều mà chúng ta có thể chứng minh bằng thời gian, và không nhất thiết phải sử dụng vật chất. Tuy nhiên, nếu có sự hỗ trợ từ vật chất, quá trình chứng minh đó sẽ nhanh chóng hơn nhiều. Ngược lại, nếu số lượng vật dụng trong nhà tăng lên không ngừng, thì việc 'thể hiện giá trị bản thân' sẽ không còn là mục tiêu mà trở thành mục đích của việc 'sở hữu vật dụng'.
Chương 3: Nguyên tắc loại bỏ
Trước hết, chúng ta cần 'loại bỏ' những suy nghĩ không mang lại lợi ích. Điều này có nghĩa là, sau một số lần thất bại, chúng ta không muốn thay đổi tình hình nữa. Bạn cần xác định lý do tại sao bạn không muốn vứt bỏ một vật. Khi đã xác định được lý do, bạn sẽ có biện pháp giải quyết vấn đề của mình và thoải mái vứt bỏ vật đó. Hãy coi việc 'loại bỏ' như một kỹ thuật. Cuối cùng, bạn sẽ dễ dàng vứt bỏ mà không gặp nhiều khó khăn.
Không có gì là không thể vứt bỏ, chỉ là bạn không muốn thôi. Nhà triết học Spinoza đã nói: “Khi nói không làm được tức là không muốn làm”. Con người thích giữ vững trạng thái hiện tại và tận hưởng niềm vui. Nếu phải chọn giữa việc vứt bỏ và việc giữ nguyên vị trí, họ thường chọn điều sau hơn. Đừng để việc bắt đầu trì hoãn. Hãy vứt bỏ ngay khi bạn đọc được bài viết này. Nếu không, “một lúc nào đó” sẽ không bao giờ đến. Có thể bạn sẽ hối tiếc sau khi vứt, nhưng tin tôi, sang ngày hôm sau hoặc thậm chí sau tuần này, bạn sẽ quên mất bạn đã vứt đi cái gì. Những vật mà bạn không sử dụng trong một năm hoặc chỉ sử dụng một vài lần thì hãy loại bỏ chúng, vì chúng chiếm không gian làm việc của bạn. Nếu một món đồ chỉ để chứng minh bạn cũng có khả năng sở hữu như người khác, và mục đích chính của nó là để khoe khoang, hãy vứt bỏ ngay.
Nếu bạn không thể vứt bỏ một món đồ dù bạn đã cố gắng, hãy chụp ảnh lại. Vì kỷ niệm với nó là điều ta không thể bỏ. Chụp ảnh và lưu lại sẽ giúp bạn ôn lại kỷ niệm mà không cần phải giữ lại món đồ. Chất chồng 'kỷ niệm' trong nhà chỉ tạo ra 'không gian chết', và vào những dịp lớn như cuối năm hay Tết, bạn sẽ cảm thấy như sống trong địa ngục.
“Đừng tạo ra sự sáng tạo khi vứt bỏ đồ.”
Mỗi lần vứt bỏ, chúng ta thường nảy sinh ý tưởng mới. Những vật từ không cần thiết thường trở thành ý tưởng mới. Nhưng thực ra, bạn chỉ tạo ra những ý tưởng kỳ quặc để trốn tránh việc vứt bỏ chúng. Ngày nay, với sự phát triển của thương mại điện tử, việc vứt bỏ đồ cũ không còn khó khăn. Bạn có thể bán chúng trên các nền tảng này, người khác sẽ đến lấy nó. Điều này không chỉ giúp bạn vứt bỏ, mà còn kiếm được tiền. Dù là xe mới hay nhà mới, chỉ cần qua một thời gian, chúng sẽ trở thành đồ cũ. Nhưng khi nhượng lại cho người khác, hãy đứng ở góc độ của họ để đánh giá giá trị thực sự của món đồ.
“Hãy vứt bỏ những thứ mà bạn không hiểu.” – Yosumi Daisuke
Những vật quan trọng với bạn luôn đi kèm với một câu chuyện. Những vật mà bạn hiểu rõ sẽ không khiến bạn ao ước thêm những thứ không cần thiết. Đôi khi bạn cảm thấy khó bỏ những món quà, nhưng hãy vứt bỏ nếu chúng không thực sự cần thiết. Đó cũng là cách để tôn trọng người tặng. Đối với những vật mà mọi người đều có, bạn không cần phải sở hữu. Hãy mượn khi cần. Mạng xã hội không chỉ là nơi giải trí, mà còn là nơi để tìm động lực vứt bỏ đồ.
Một quy tắc quan trọng khác là 'Mua một, giảm một'. Nếu bạn tuân thủ quy tắc này, số lượng đồ dùng của bạn sẽ không bao giờ tăng lên. Nhưng hãy nhớ chỉ áp dụng khi bạn đã ổn định số lượng đồ của mình. Nếu bạn giữ một món đồ quá lâu, các chi phí 'phát sinh' sẽ tăng lên. Ví dụ, khi mua một chiếc xe đạp, bạn cũng phải tính đến các chi phí bảo dưỡng và các phụ kiện liên quan. Chi phí này có thể gấp nhiều lần giá trị ban đầu của chiếc xe.
“Đừng mua vì giá rẻ, cũng đừng nhận miễn phí.”
Đừng chỉ nhìn vào lợi ích ngắn hạn mà bỏ qua những hậu quả tiềm ẩn. Những món đồ miễn phí thường không có giá trị thực sự hoặc không cần thiết với bạn. Người tặng có thể thoải mái vì họ không phải lo lắng về đồ đạc đó nữa, nhưng bạn có thể bị rắc rối với thời gian và không gian. Đừng vì một món đồ miễn phí mà phải chịu khó về sau.
Khi suy nghĩ về việc vứt bỏ một món đồ, nếu bạn đã suy nghĩ năm lần, hãy vứt nó đi. Vì sau cả ngàn lần suy nghĩ, bạn vẫn sẽ có cùng một quyết định. Mỗi người có cách sống tối giản riêng của mình, không có quy định cứng nhắc nào định rằng bạn phải giảm bớt đồ đạc để được coi là sống tối giản. Quan trọng là bạn cảm thấy hạnh phúc và không thiếu thốn theo cách của riêng mình.
“Khi bạn biết mình không thiếu thốn gì, bạn là duy nhất trên thế giới này.” – Lão Tử
Cảm nhận sau khi đọc
Trước đây, tôi thường sử dụng đồ vật để thể hiện giá trị của bản thân. Nhưng sau này, tôi nhận ra rằng điều này thường chỉ được người khác chú ý trong một khoảng thời gian ngắn và không quan trọng. Sự xao lãng từ đồ vật xung quanh khiến cuộc sống của tôi trở nên không thoải mái. Sau khi đọc cuốn sách này, tôi đã tìm thấy động lực để tự tin làm mới bản thân. Tôi đã vứt bỏ tất cả những đồ vật không cần thiết, và cuộc sống của tôi trở nên thoải mái hơn. Mỗi ngày tôi dành thời gian nhiều hơn cho bản thân và hoàn thành công việc một cách hiệu quả. Tôi không còn bị vùi đầu trong đống đồ dùng và có thể bắt đầu một ngày mới một cách nhẹ nhàng hơn.
