Nhật Ký Đặng Thuỳ Trâm là cuốn nhật ký của bác sĩ Đặng Thuỳ Trâm, một nữ liệt sĩ, được viết trong những năm 1968 - 1970. Qua nhật ký này, chúng ta được chứng kiến những cảnh gian khổ, khó khăn của chiến trường và cảm nhận được những đau đớn mà chiến tranh đã gây ra. Cuốn sách giúp ta nhìn lại những giá trị cao quý của cuộc sống và ý nghĩa của sự hy sinh.
Nhật Ký Đặng Thuỳ Trâm được viết trong ba năm khi cô làm bác sĩ ở Đức Phổ, thể hiện sự tàn phá của chiến tranh và tâm trạng của người lính. Cuốn nhật ký này đã trở thành một trong mười sự kiện văn hóa tiêu biểu năm 2005 tại Việt Nam.
Nhật Ký Đặng Thuỳ Trâm là tấm gương phản ánh sự tàn khốc của cuộc chiến tranh chống Mỹ.
Cuốn nhật ký này như một bức tranh đen trắng, tái hiện chân thực sự tàn khốc và khó khăn của chiến tranh. Thông qua những dòng chữ, ta cảm nhận được sự đau đớn, gian khổ của quân dân và binh lính, cũng như tinh thần hy sinh bất khuất của họ.
Trong hành trình giải phóng đất nước, Thùy Trâm gặp gỡ các anh em bộ đội và người thân của họ. Những hy sinh trong chiến tranh đã làm cho ta thấu hiểu sâu sắc những khổ đau mất mát của người dân Việt Nam và lòng yêu nước mãnh liệt của họ.
“Nhật ký này không chỉ là cuộc sống của tôi mà còn là bức tranh của cuộc chiến và những đau thương của những người dũng cảm trên miền Nam này.” – Nhật ký của Đặng Thùy Trâm
Nhật ký Đặng Thùy Trâm đầy những dòng chữ đau lòng và gợi lên cảm xúc sâu xa.
Trong thời gian làm việc tại Quảng Ngãi, Đặng Thùy Trâm đã dành trọn tâm hồn để ghi lại những năm tháng đầy gian khổ của dân tộc và tình yêu thương cao cả của một thế hệ anh hùng. Mỗi dòng nhật ký đều chứa đựng nhiều cảm xúc của cô, nhớ về quê hương và gia đình thân yêu. Dù mong muốn được trở về nhà nhưng cô phải tiếp tục cuộc chiến, tin rằng một ngày nào đó đất nước sẽ hòa bình.
“19.5.70
Khi kẻ thù bắn pháo, tôi vẫn cười, vẫn tự tin. Dù kẻ thù tập kích căn cứ, tôi vẫn cười, vẫn không sợ hãi. Dù phải ngủ ngoài rừng dưới mưa rocket, tôi vẫn cười… Nhưng khi nghĩ đến gia đình, những người thân yêu, lòng tôi xao xuyến, và những giọt nước mắt lan tràn trên khuôn mặt…” – Nhật ký của Đặng Thùy Trâm
Khi nghĩ đến những người lính dũng cảm và những người thân yêu, lòng tôi đầy xúc động và những giọt nước mắt chảy rơi…” – Nhật ký của Đặng Thùy Trâm
Có những lúc Đặng Thùy Trâm sợ hãi trước tiếng súng và tiếng đạn nổ của kẻ thù, muốn từ bỏ, nhưng động lực giúp cô vượt qua là tình thân và đồng đội. Điều đó đã làm cho cô trở nên mạnh mẽ và quyết tâm. Cô ghi lại những cuộc chiến đau thương và tình yêu thương dành cho bệnh nhân trong nhật ký của mình, mô tả chân thực những đau đớn mà các chiến sĩ phải chịu đựng.
Tình yêu của Thùy Trâm đối với bệnh nhân ngày càng lớn khi cô dành nhiều tâm huyết hơn cho nghề nghiệp. Dù ở nơi xa xôi, cô vẫn dành tình cảm cho người em nuôi và những người dân nơi đó, thể hiện sự tình người và lòng nhân ái trong những thời kỳ khó khăn nhất.
Thùy Trâm luôn yêu quý Tổ quốc và nhớ về Hà Nội. Ở bất kỳ đâu, cô luôn dành tình yêu đặc biệt cho những người dân địa phương, thể hiện sự giản dị và tình cảm chân thành.
'5.6.69
Khi kẻ thù tấn công, đêm nay đa số cán bộ và thương binh đã phải chạy xuống Phổ Cường. Dù không nhìn rõ khuôn mặt, nhưng mỗi người đều biểu hiện sự đau khổ. Mình phải trở về sau công tác, dù có chết cũng phải đi…” – Nhật ký của Đặng Thùy Trâm
Những dòng chữ này làm xao lòng người đọc
Dân miền Nam phải đương đầu với sự nguy hiểm từ cuộc truy lùng của quân Mỹ. Họ có thể tấn công bất cứ lúc nào, vì vậy chúng ta phải luôn cảnh giác cao. Cuộc chiến không khoan nhượng, mạng sống con người chỉ được coi là hàng hóa.
'25 tháng 8 năm 1969
Những ngày căng thẳng, đêm đêm quân Mỹ lẩn trốn trong lúa, sẵn sàng tấn công làng vào buổi sáng sớm. Hôm nay, khi còn mờ sáng, chúng đã bao quanh làng. Tôi nằm sẵn sàng dưới gốc cây, nghe tiếng la hét, tiếng súng ầm ĩ, cảm giác đau lòng không tả được.
Trong trận chiến sáng nay, mẹ và con gái chị Thu Hương bị thương. Chị Thu Hương, người y tá của làng, người tôi đã trò chuyện cùng đêm qua. Đây là lần đầu tiên tôi nghe một người mẹ tâm sự về nỗi đau mất mát trước sự khát máu của kẻ thù. Đứa bé của chị, một đứa trẻ bụ bẫm và đáng yêu, sáng nay bị thương nặng. Chiến tranh không phân biệt tuổi tác, không từ chối người nào, và kẻ thù không có lòng nhân từ.
Những anh hùng mang trong mình niềm tin và ước mơ về một tương lai tươi sáng đã hi sinh khi tuổi còn rất trẻ. Sự mất mát ấy thêm động lực cho những người còn sống, để họ tiếp tục chiến đấu cho lý tưởng và tổ quốc. Thùy Trâm không bao giờ chạy trốn, không bao giờ sợ hãi. Như bao người lính trẻ khác của Việt Nam, cô ấy hi sinh mà không cần người biết tên tuổi. Đến cuối cuốn nhật ký, ta cảm thấy nặng lòng vì cuộc chiến sắp đến hồi gay gắt nhất, và cũng vì cuộc đời của Thùy Trâm sắp kết thúc.
“20 tháng 6 năm 1970
Cho đến ngày hôm nay, không ai quay về. Đã gần mười ngày kể từ cuộc tấn công bằng bom lần thứ hai. Mọi người hẹn nhau sẽ trở lại sớm để rời khỏi khu vực nguy hiểm mà họ nghi ngờ là điểm báo của gián điệp. Từ đó, những người ở lại đếm từng giây, từng phút, mong chờ trở về. Một ngày, hai ngày... rồi đã là chín ngày, nhưng không ai trở về! Câu hỏi luôn xoay quanh: Tại sao? Vì sao không ai trở lại? Có phải họ gặp khó khăn? Liệu họ đã bỏ lại chúng tôi trong tình hình khẩn cấp này không?
Không ai trả lời, chỉ là mấy chị em hỏi nhau, bực bội, giận dữ, rồi lại cười, nụ cười ẩn sau nước mắt, chứa đựng biết bao cảm xúc.
Hôm nay, chỉ còn đủ gạo cho một bữa trưa nữa là hết. Không thể để thương binh đói đến như vậy. Nhưng nếu đi một mình, không đảm bảo an toàn. Con đường dẫn ra xa cả trăm nguy hiểm. Và nếu đi cùng nhau, lại phải bỏ lại một người. Trong trường hợp có chuyện gì xảy ra thì sao? Và không chỉ nói đến những khó khăn xa xôi, mà ngay bây giờ, trời sẽ mưa, làm sao một mình kịp thời? Cuối cùng, chỉ có thể hai người cùng ra đi. Chị Lãnh và Xăng bước ra, tôi nhìn họ, quần áo gập gọn, lội qua dòng suối chảy rì rào, lòng bỗng trào dâng nước mắt...
Bất giác, tôi đọc nhẹ một câu thơ:
Bay giờ, trời biển vẫn mênh mông,
Bác ơi, có hiểu được lòng trẻ thơ…
Mình đã trưởng thành hơn, có kinh nghiệm hơn, nhưng vẫn cảm thấy cô đơn và mong muốn được sự chăm sóc từ người thân. Hãy đến bên mình, nắm chặt tay mình khi cảm thấy cô đơn, truyền đạt tình thương và sức mạnh để vượt qua khó khăn.
Bác sĩ Đặng Thùy Trâm đã để lại câu nói cổ vũ: “Đời người có giông tố, nhưng không được khuất phục trước giông tố.” Hãy nhớ đến điều này khi gặp khó khăn, và tìm động lực từ Nhật ký Đặng Thùy Trâm.
Cảm nhận của tôi
Khi mở trang đầu tiên của cuốn sách, tôi cảm thấy lạ lùng và xúc động. Cuốn nhật ký được tìm thấy trên người một nữ Việt Cộng, giữ lại vì 'có lửa'. Dù bận rộn với công việc y khoa và chiến trường, cô vẫn dành thời gian để ghi chép cuộc đời. Cuốn sách là hồi ức về chiến tranh, gửi thông điệp về hòa bình và sự quý trọng cuộc sống.
Tóm tắt và đánh giá bởi: Lý Ngọc Xuân
Hình ảnh: Lý Ngọc Xuân