Phụ nữ, nửa vô giá của thế giới, mang đến sự sống và nuôi dưỡng bằng tình thương và dịu dàng. Thiếu họ, nhân loại không thể phát triển. Nhưng qua lịch sử, họ luôn gặp bất công và bị kìm kẹp. Cuốn sách này của Osho chạm đến vẻ đẹp và giá trị của phụ nữ, và gợi lên ý nghĩa của sự giải phóng.
Thông tin về Tác Giả
Osho, nhà huyền môn Ấn Độ, nổi tiếng với quan điểm mới lạ và sâu sắc về tâm linh. Ông đã để lại dấu ấn với hàng trăm tác phẩm và bài thuyết giảng đặc sắc.
Giới thiệu Sách
Cuốn sách dưới dạng hỏi-đáp giữa Osho và phụ nữ, thảo luận về tâm lý và định kiến xã hội đối với họ.
“Tại đây, tôi không nói dưới tư cách một người đàn ông; chỉ có thể hiểu về phụ nữ bằng sự nhận thức.”
Osho luôn đặt phụ nữ vào trung tâm, chỉ trích chế độ nam chủ nghĩa và tôn vinh giá trị của tính nữ. Cuốn sách được chia thành 13 phần, mỗi phần đề cập đến các chủ đề như:
Phụ nữ
Lịch sử
Sự giải phóng phụ nữ
Tính dục
Hôn nhân
Tình yêu
Liên kết
Làm mẹ
Gia đình và quản lý sinh sản
Sáng tạo
Thân thể
Tâm trí
Thiền
Các phần này có thể tóm gọn thành 2 chủ đề: Mối quan hệ và Sự giải phóng.
1. Mối quan hệ
Theo quan điểm truyền thống “Nam giới chịu trách nhiệm với công việc nước, phụ nữ đảm nhiệm công việc gia đình”, nam giới tập trung vào phát triển sự nghiệp trong khi vai trò của phụ nữ thường chỉ xoay quanh việc quản lý gia đình và xây dựng, duy trì các mối quan hệ trong cuộc sống. Do đó, việc nói về phụ nữ không thể không nhắc đến các mối quan hệ. Một người phụ nữ từ khi sinh ra cho đến khi qua đời sẽ trải qua nhiều vai trò khác nhau như là con gái của một gia đình nào đó, người yêu của một người đàn ông nào đó, vợ của một người đàn ông nào đó, con dâu của một gia đình nào đó, mẹ của những đứa trẻ nào đó,… Và không một vai trò nào trong số những vai trò trên là dễ dàng. Tất cả đều đòi hỏi sự nghệ thuật và kiến thức để có được một cuộc sống viên mãn đích thực. Osho đã giảng giải và hướng dẫn về nghệ thuật đó trong từng chủ đề cụ thể như tình yêu, hôn nhân, tình dục, mối quan hệ, làm mẹ, gia đình.
Tình yêu
Tình yêu là chủ đề vĩ đại của cuộc sống. Mọi người đều trải qua ít nhiều về tình yêu, như bài thơ của Xuân Diệu đã nói:
“Làm sao có thể sống mà không yêu,
Không nhớ, không thương một ai?”
Phụ nữ thường có tính cảm xúc mạnh mẽ, nên tình yêu là một chủ đề không thể không đề cập. Mọi người đều khao khát tình yêu, nhưng không phải ai cũng biết cách yêu. Một số người có tài trong lĩnh vực này, họ biết cách yêu sao cho hạnh phúc và tốt cho cả hai bên. Tuy nhiên, những người đó chỉ là một phần nhỏ, phần lớn dân số thế giới phải học cách yêu. Nếu chỉ đơn giản làm theo bản năng trong tình yêu như trước đây, kết quả chỉ là những tổn thương, và đau đớn từ những lỗi lầm vô tình đó.
Vậy để yêu như thế nào? Yêu không phụ thuộc vào đối tượng mà bản chất của yêu thương là một trạng thái, bạn có thể yêu bất kỳ ai mà không nhất thiết phải là người này tôi mới yêu. Tình yêu thực sự là vô hạn, không có ranh giới, không phân biệt như tình yêu của các vị như Chúa Jesus, Đức Phật,... Việc lớn nhất khi yêu là mong muốn sở hữu, kiểm soát đối phương. Đây là một điểm chung mà hầu hết mọi người đều gặp phải dù là nam hay nữ. Tình yêu bao gồm yếu tố chính trị ở mức thấp nhất,
“Bạn muốn chi phối, và tình yêu không khác gì chính trị bọc đường, viên thuốc đắng bọc đường.”
Để đạt được mức độ cao hơn của tình yêu, con người phải cố gắng và hy sinh lớn để vượt qua bản năng của mình, từ bỏ cái tôi và học cách đối mặt với bản thân. Việc cái tôi thống trị dẫn đến một mối quan hệ thất bại đã trở thành một đề tài nóng. Mỗi người đều có cái tôi, đó là một phần không thể thiếu trong chúng ta nhưng khi nắm giữ nó thì không còn chỗ cho tình yêu. Vì vậy, chúng ta phải tự giải phóng một phần bản thân để có thể yêu.
Một diễn giải đặc biệt của Osho là tình yêu cuối cùng chỉ là một phương tiện mà con người dùng để tránh đối mặt với cô đơn, với bản thân vì họ không biết cách tự mình. Khi học cách sống hòa hợp với chính mình, khả năng yêu thương của chúng ta được nâng cao: chúng ta đủ tự tin để mở cửa trái tim cho người khác, cho phép họ “xâm nhập vào tâm trí” của chúng ta mà không cảm thấy lo sợ và chúng ta có thể tặng họ những giá trị tốt đẹp mà chúng ta đã sở hữu vì tình yêu không đòi hỏi điều gì cả, là sự hiến tặng mà không cần nhận lại. Vì vậy, tình yêu là một nghệ thuật tinh tế và khó khăn mà chúng ta phải học và rèn luyện rất nhiều.
Hôn nhân
Hôn nhân là một hệ thống đã tồn tại và được duy trì từ thời xa xưa đến nay. Khi kết hôn và thành gia đình, điều này trở nên tất yếu trong cuộc sống mà mọi người phải trải qua. Tuy nhiên, nếu nhìn từ một góc độ khác, hôn nhân cũng có thể coi là một hình phạt giam cầm con người. Nếu hai người yêu nhau, họ sẽ vượt qua mọi trở ngại để ở bên nhau. Ngược lại, nếu tình yêu đã mất, thì một tờ giấy kết hôn cũng không thể giữ họ lại. Tự do là một trong những nhu cầu cơ bản của con người và hôn nhân làm mất đi sự tự do đó.
“Tại sao không thể có tình bạn giữa nam và nữ? Vì không thể có tình bạn giữa người bị giam và người giam giữ.”
Mức độ hạnh phúc cao nhất vẫn là khi hai người yêu nhau tự nguyện, không bị buộc ép, có quyền ra đi khi muốn. Cho nhau tự do chính là cách yêu thương tốt nhất.
Hành động tình dục
Phụ nữ thường vượt trội hơn trong việc này so với nam giới vì họ có khả năng đạt cực khoái nhiều lần hơn và cảm nhận nó khắp cơ thể chứ không chỉ ở bộ phận sinh dục như nam giới. Nếu được quan tâm đúng cách, phụ nữ có thể trải nghiệm niềm vui của tình yêu mãnh liệt thay vì chỉ làm máy sinh sản. Tuy nhiên, từ nhỏ, phụ nữ thường bị xã hội ép buộc phải kiềm chế bản năng tình dục, khiến họ khó lòng thể hiện mình. Bây giờ, họ cần học cách không quan tâm đến phản ứng của nam giới để thể hiện bản thân mình.
Mô hình gia đình
Osho đã đưa ra một quan điểm gây tranh cãi: Gia đình là một mô hình hạn chế và có hại. Ông đề xuất con người nên sống trong một cộng đồng lớn hơn thay vì chỉ cô lập trong gia đình. Điều này giúp trẻ em tiếp xúc với nhiều nguồn kiến thức và hình mẫu, phát triển tốt hơn so với việc chỉ sống với vài người thân trong gia đình.
Gia đình là nền tảng xây dựng xã hội. Tuy nhiên, không phải gia đình nào cũng lành mạnh, do đó nguy cơ mất định hướng của một người trong gia đình không hạnh phúc là rất lớn. Gia đình cũng đòi hỏi sự trung thành tuyệt đối. Vì họ là người thân, chúng ta phải luôn ủng hộ, bảo vệ họ dù có phạm lỗi, điều này dần khiến ta mất đi sự khách quan của bản thân.
Cuốn sách này đưa ra nhiều suy luận sâu sắc, thách thức độc giả phải đặt câu hỏi với những điều mà trước đây họ coi là hiển nhiên.
Vai trò làm mẹ
Ngoài việc kết hôn, việc làm mẹ là một trong những trách nhiệm quan trọng nhất của phụ nữ. Đây là một trách nhiệm cao cả chỉ dành cho phụ nữ, một nghệ thuật mà theo Osho, làm cho phụ nữ vượt trội hơn đàn ông vì họ có khả năng sinh sôi. Việc làm mẹ không phải là điều tự nhiên, cũng như tình yêu, làm mẹ là một nghệ thuật cần phải học. Điều này cũng là biểu hiện của tình yêu sâu sắc vì đứa con là một phần của người mẹ.
Người mẹ không nên coi con là của riêng mình, vì “Con người đến với thế giới thông qua bạn, không phải là của bạn.” Một lần nữa, các triết gia nhấn mạnh về tầm quan trọng của việc không sở hữu trong mối quan hệ tình cảm. Sinh linh ra đời là một món quà từ Thượng đế và phụ nữ biết ơn con mình vì đó chính là sự tái sinh dưới hình hài mới của họ - người mẹ.
Một đứa trẻ cần được đối xử với sự tôn trọng như với người lớn và được yêu thương, chấp nhận không điều kiện. Làm mẹ là việc tiêu tốn nhiều năng lượng của phụ nữ vì họ phải hy sinh rất nhiều để nuôi dưỡng con cái. Tuy nhiên, nếu không nắm vững nghệ thuật làm mẹ, những vất vả đó có thể trở nên phản tác dụng thay vì mang lại hạnh phúc. Phụ nữ cần chuẩn bị tâm lý cho việc làm mẹ, không nên cho rằng vì là phụ nữ nên tự nhiên sẽ biết làm mẹ.
2. Tự do
Khi nói về tự do, không thể không nhắc đến cuộc đấu tranh Giải phóng phụ nữ đang diễn ra mạnh mẽ. Không có gì đáng phê phán trong việc chiến đấu cho quyền của mình khi mà phụ nữ đã bị áp bức hàng ngàn năm. Tuy nhiên, nếu phụ nữ biến mình thành 'những người phụ nữ thù địch', thể hiện sự hung hăng để đối phó với đàn ông, thì cuộc đấu tranh của họ sẽ trở nên vô nghĩa vì họ đã mất đi bản nguyên của mình.
Quyền của phụ nữ không phải là mối đe dọa đối với nam giới. Tâm điểm của quyền phụ nữ là phụ nữ, nhằm mục đích tạo ra một cuộc sống tốt hơn cho họ mà không phải là để chống lại nam giới. Quyền của phụ nữ thực sự hiện hữu khi họ có khả năng tự quyết định về cuộc sống của mình, không phụ thuộc vào bất kỳ ai và vẫn giữ được vẻ duyên dáng, dịu dàng đặc trưng của phụ nữ.
Vậy sự giải phóng thực sự ở đâu? Nó nằm ở sự giải phóng trong tâm hồn. Khi phụ nữ dũng cảm vượt qua những rào cản, những giới hạn mà xã hội và nam giới áp đặt lên họ; khi họ chọn sống thật với bản thân mình, lắng nghe tiếng gọi từ trái tim, lúc đó họ đã đạt được tự do thực sự.
Phụ nữ có quyền lựa chọn để tập trung sự sáng tạo của mình vào nghệ thuật, thi ca, hội họa nếu họ không hứng thú với việc sinh sôi. Quyền lựa chọn thuộc về họ.
Hoặc họ có toàn quyền lựa chọn không theo đuổi những tiêu chuẩn về vẻ đẹp không thực tế mà xã hội gánh lên phụ nữ, và thay vào đó, chấp nhận và yêu thương cơ thể của họ như nó vốn có.
Sinh ra là phụ nữ, bạn sẽ đối mặt với hàng ngàn khuôn mẫu và định kiến, những điều này sẽ được in sâu vào tâm trí từ khi còn nhỏ. Chính những điều này giam cầm phụ nữ, không phải là đàn ông xung quanh. Thậm chí nếu loại bỏ hết đàn ông và chỉ còn lại phụ nữ sống chung, họ vẫn sẽ tự giam cầm lẫn nhau bởi tư duy cố hữu của họ.
Cảm nhận cá nhân
Osho có tư duy vượt thời gian. Tại sao lại nói vậy? Bởi ông nhìn nhận và diễn giải vấn đề hiện đại một cách rất đặc biệt, mà thậm chí tôi - sống ở thế kỷ 21 - cũng không gặp khó khăn với việc tiếp thu tư duy của ông. Quan điểm của ông rất gần gũi với quan điểm hiện đại về nữ quyền. Ông đã kết hợp kiến thức đa dạng từ nhiều lĩnh vực và lọc ra tinh hoa để đưa ra quan điểm của mình, ví dụ như phần không ràng buộc trong mối quan hệ tình cảm, mà đề cập đến triết lý buông xả của Phật giáo. Những gì Osho truyền đạt mang đậm tính tinh thần, vượt ra khỏi hiểu biết thông thường. Khi đọc, tôi thậm chí cảm thấy ngạc nhiên vì hiểu biết của mình về phái mình lại hạn chế đến như vậy. Đây là một cuốn sách nên đọc cho cả nam và nữ. Phụ nữ nên đọc để tự tìm hiểu bản thân, để được hướng dẫn trong cuộc hành trình gian khó của việc làm phụ nữ. Các đấng mày râu cũng không nên bỏ lỡ cơ hội hiểu rõ hơn về những người quan trọng trong cuộc sống của họ thông qua cuốn sách này.
Tóm tắt và đánh giá bởi: Đàm Bảo Trân - MyBook
Hình ảnh: Trúc Phương