[Tóm Tắt & Đánh Giá Sách] 'STREAMPUNK Kẻ Nổi Loạn Định Dạng Lại Ngành Truyền Thông': Bước Đổi Mới Của Truyền Thông

1. Giới thiệu về ngành truyền thông

Truyền thông là quá trình truyền tải thông tin, ý kiến, tin tức,... giữa hai hoặc nhiều người nhằm giao tiếp, kết nối, tăng sự hiểu biết và nhận thức. Truyền thông được thực hiện qua nhiều kênh khác nhau, bao gồm truyền thông đại chúng, truyền thông xã hội, truyền thông trực tuyến,... Đây là công cụ quan trọng trong việc xây dựng hình ảnh thương hiệu, quảng bá sản phẩm/ dịch vụ, tạo dựng tình cảm, uy tín từ khách hàng, đối tác của các doanh nghiệp.

Ngoài ra, truyền thông còn đóng vai trò quan trọng trong việc lan tỏa thông tin về các sự kiện, vấn đề xã hội và chính trị, giúp người dân có được những thông tin cần thiết để đưa ra quyết định và hành động phù hợp.

Mục đích của truyền thông là để truyền tải thông tin, ý tưởng và giá trị từ một người hoặc nhóm người đến một người hoặc nhóm người khác. Truyền thông có thể được thực hiện thông qua nhiều kênh khác nhau, bao gồm lời nói, viết, hình ảnh, video, âm thanh,...

Vai trò quan trọng của truyền thông

Đối với chính phủ: Hỗ trợ chính phủ thông báo về các chính sách kinh tế, văn hóa xã hội, luật pháp và thuyết phục công chúng thay đổi nhận thức sai lầm, thực hiện hành vi đúng pháp luật,...

Đối với công chúng: Giúp người dân cập nhật thông tin về kinh tế, văn hóa xã hội và pháp luật ở cả trong nước và quốc tế; Cung cấp thông tin giải trí và học tập về phong cách sống, thúc đẩy phát triển cá nhân, tăng cường nhận thức,...

Đối với doanh nghiệp và nền kinh tế: Là công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp quảng bá sản phẩm/dịch vụ; Tạo nhu cầu tiêu dùng sản phẩm/dịch vụ, đóng góp vào việc tạo việc làm, phát triển nền kinh tế; Xây dựng hình ảnh thương hiệu của doanh nghiệp, tổ chức,...

Đối tượng truyền thông có thể là cá nhân, nhóm hoặc cả một cộng đồng. Đối tượng truyền thông đóng vai trò quan trọng trong việc xác định mục tiêu và chiến lược truyền thông. Việc xác định đối tượng truyền thông chính xác sẽ giúp doanh nghiệp truyền tải thông điệp hiệu quả hơn, thu hút sự chú ý và quan tâm của đối tượng mục tiêu.

Các phương tiện truyền thông phổ biến hiện nay

Trực tiếp trực tiếp

Phương tiện truyền thông livestream (phát trực tiếp) ngày càng trở nên phổ biến, đây là một cách tuyệt vời để tương tác với khách hàng, bao gồm các trang truyền thông mạng xã hội như Tiktok, Youtube, Facebook, Instagram,...

Mạng xã hội

Phương tiện truyền thông mạng xã hội (Social Media) là một công cụ quan trọng giúp người dùng chia sẻ thông tin, sở thích,... thông qua các cộng đồng. Với lượng người dùng mạng xã hội lớn như hiện nay, doanh nghiệp có thể sử dụng Social Media để tăng nhận diện thương hiệu, tiếp cận và thu hút khách hàng.

Với sự phát triển mạnh mẽ của truyền thông kỹ thuật số như hiện nay, kéo theo sự xuất hiện của nhiều xu hướng mới mẻ, trong đó phải kể đến như nội dung video, Podcast, phương tiện truyền thông mạng xã hội, công nghệ VR/ AR,... đều dần trở nên phổ biến hơn. Do đó ngành truyền thông ngày càng trở nên quan trọng và cần thiết.

2. Giới thiệu về tác giả-tác phẩm

Robert Kyncl là giám đốc kinh doanh của YouTube trong khi Maany Peyvan là một “cây bút” hàng đầu tại Google, chuyên viết các nội dung truyền thông xã hội. Họ thừa nhận trong quyển sách: “Chưa bao giờ trong lịch sử loài người, chúng ta có cơ hội giao tiếp với thế giới bằng cách mà internet cho phép như bây giờ. Và trong đó, cách hiệu quả nhất chính là video. Với video, nền tảng chủ yếu để thực hiện giao tiếp chính là YouTube”.

Trong cuốn sách 'Kẻ nổi loạn định dạng lại ngành truyền thông', Robert Kyncl mô tả cách các mạng xã hội và nền tảng trực tuyến đã thay đổi cách con người giải trí, đọc báo và làm lung lay những tượng đài truyền thông truyền thống. 'Ngành truyền thông không bao giờ còn như trước nữa', ông nói.

Đại diện của mạng chia sẻ video lớn nhất thế giới rõ ràng mô tả một sự chuyển đổi sinh động từ truyền thông truyền thống sang truyền thông xã hội, cùng với những phân tích và dự đoán tài tình về tương lai của ngành này.

'Trên truyền hình chả có gì để xem cả!'

Robert Kyncl bắt đầu cuốn sách 'Kẻ nổi loạn định dạng lại ngành truyền thông' (Streampunks) bằng câu cảm thán này, cùng với sự hồi tưởng về trải nghiệm giải trí nghèo nàn của ông vào những năm 1970: Đặt mua sách từ một hệ thống chui, phải bẻ cong chiếc radio chạy bằng bán dẫn để bắt sóng các đài phát thanh và việc xem một bộ phim phương Tây Kẻ hủy diệt đã là một 'trải nghiệm kinh khủng làm tôi nhớ mãi'.

Thời đó, truyền thông bị thống trị bởi vài người 'gác cổng', theo lời của Robert. Ví dụ, nếu muốn xây dựng một chương trình truyền hình, ai đó phải trình bày ý tưởng và được 'bật đèn xanh' bởi một lãnh đạo, phải cạnh tranh với các khung giờ vàng hạn chế trên kênh truyền hình. Hàng rào 'gác cổng' ấy cũng hiện diện tương tự trong các lĩnh vực truyền thông đại chúng khác như phim ảnh, xuất bản và âm nhạc.

Nhưng Internet và mạng xã hội đã thay đổi tất cả. Những buổi tối xem phim cùng gia đình từ một màn hình TV hay việc nâng niu một tờ báo duy nhất đã lùi vào dĩ vãng. Ngày nay, người ta 'có thể lướt qua hàng nghìn cổng thông tin trên Internet bằng chiếc điện thoại để đọc tin tức và có thể nghe hàng triệu ca khúc qua Spotify, xem hàng nghìn bộ phim và show truyền hình qua Netflix, có thể lướt qua hàng trăm kênh video qua truyền hình vệ tinh'.

Và chính YouTube nữa, sự xuất hiện của nó khiến mọi người lần đầu tiên được quyền tiếp cận vào một hệ thống video miễn phí, nhanh chóng và trải rộng toàn cầu.

Robert Kyncl tóm gọn về sự chuyển đổi ngoạn mục trên tất cả các cục diện của ngành truyền thông: “Chưa đầy một thế hệ, chúng ta đã đi đến một giai đoạn mà ở đó những gì chúng ta xem, đọc và nghe không còn được quyết định duy nhất bởi một cơ quan hay một doanh nghiệp độc quyền nào nữa, mà chính bởi bản thân chúng ta”.

Một thời truyền hình và báo chí chính thống là vua, cả nhà quây quần sau bữa tối đón chờ tập mới của bộ phim truyền hình. “Mãi đến thập niên 1990 và sự bành trướng của mạng truyền hình cáp, hầu hết mọi người ở Mỹ chỉ có thể xem 4 kênh chính và còn ít hơn đối với những người sống ở những quốc gia khác”, Robert Kyncl mô tả. Thông qua việc “kể câu chuyện về những người sáng tạo và lập nghiệp đầy tài năng - những người đã sử dụng YouTube để thực hiện những điều thú vị” và góp phần chuyển đổi ngành truyền thông tận gốc rễ, các tác giả “mô tả tài tình cách YouTube thay đổi luật chơi của ngành truyền thông, đồng thời đặt ra những dấu hỏi thú vị về ngành truyền thông, giải trí trong tương lai”. Vì bởi: “YouTube giống như một chiếc gương, phản chiếu tất cả những trải nghiệm của con người, tất cả niềm vui, nỗi buồn, hiện tại và cả lịch sử của chúng ta”.

Theo dịch giả ấn bản tiếng Việt - nhà báo Lương Trọng Vũ (từng làm phóng viên Đài Phát thanh TP.HCM, Vietnamnet, FBNC và biên tập viên Forbes Việt Nam), cuốn sách cũng dành cho bất cứ ai tại Việt Nam “nên đọc ngay lúc này nếu bạn muốn phát triển sự nghiệp của mình từ YouTube và nhờ YouTube”. Tại Việt Nam, đã có các YouTuber thành công như FAP TV (Funny Action Program - nhóm bạn trẻ có chung niềm đam mê sản xuất phim và hài kịch) với hơn 9 triệu người đăng ký, trở thành kênh đặc thù lớn nhất Việt Nam.

Theo nhà báo Lương Trọng Vũ, YouTube “mang nhiều ý nghĩa của cả một ngành truyền thông mới đang chuyển mình”. Anh viết: “Một đồng tiền luôn có hai mặt, cũng như một xu hướng mới trong ngành truyền thông có đủ sức thay đổi một định dạng đã tồn tại hơn năm thập niên hay không? Chưa ai có thể kết luận được ngay từ bây giờ nhưng một điều chắc chắn có thể nói: Đây không còn là một cuộc chiến “một mất một còn” giữa hai bên, tạm gọi là cũ và mới, mà đó là sự chạy đua để thích ứng với công nghệ”. Và ở cuối cuốn sách, bạn đọc sẽ thấy tác giả Robert Kyncl đề cập rằng truyền thông cũ và truyền thông mới đang cùng chạy đua, đổi mới và “một ngày nào đó sẽ gặp nhau ở một điểm khi nội dung trực tuyến sẽ gần với truyền hình chính thống hơn; và ngược lại, định dạng chương trình truyền hình sẽ thay đổi để đáp ứng môi trường trực tuyến nhiều hơn”.

3. Nội dung của cuốn sách

Sự dịch chuyển của ngành truyền thông

Năm 2007, chàng thanh niên trẻ Tyler Oakley nhập học tại trường Đại học Michigan. Mái tóc bạch kim cắt ngắn, đeo cặp kính cận gọng kim loại trễ xuống, trông Tyler Oakley giống như bất kỳ cậu sinh viên năm nhất nào. Từ ký túc xá, Tyler bắt đầu ghi hình bằng chiếc webcam độ phân giải thấp với chiếc giường ngay sau lưng. Anh chia sẻ những câu chuyện về tuần đầu tiên vào đại học, chỗ ở trong ký túc xá… trên YouTube và gửi tới một vài người bạn. Điều đặc biệt là một vài năm sau, Tyler Oakley được tạp chí Time bình chọn là “Người có ảnh hưởng nhất Internet”. Kênh YouTube của Tyler có 7,9 triệu fan, thu hút 620 triệu lượt xem. Tyler cũng từng được diện kiến vợ chồng cựu Tổng thống Obama. Cuốn hồi ký của anh là một trong những cuốn sách bán chạy nhất về đề tài LGBT.

Ra đời vào năm 2005, ngày nay YouTube có 2 tỷ người dùng hàng tháng, 5 tỷ video được xem mỗi ngày, phổ biến trên 80 ngôn ngữ và 91 quốc gia… Không ai có thể nghi ngờ về sức ảnh hưởng của nền tảng này đến toàn bộ ngành truyền thông giải trí.

Sau một thập kỷ hoạt động, YouTube đã thay đổi quyền lực phân phối nội dung của cơ quan, doanh nghiệp độc quyền; định nghĩa lại thế nào là người nổi tiếng và ai có thể trở thành người nổi tiếng; thay đổi cách chúng ta xem tin tức, đem đến những đề tài phong phú dường như nằm ngoài tầm hiểu biết của bất cứ giám đốc sản xuất chương trình nào.

Nhưng trước khi trở nên ảnh hưởng mạnh mẽ như vậy, giống như nhiều nền tảng, YouTube đã mang tới một cuộc “cách mạng” thực sự cho ngành truyền thông. YouTube trao quyền lựa chọn nội dung cho chính người dùng và mở ra cơ hội cho bất cứ ai cũng có thể sản xuất nội dung, cung cấp, chia sẻ trên nền tảng này.

Kẻ nổi loạn định dạng lại ngành truyền thông là bức tranh khái quát về YouTube. Tuy vậy, đó chỉ là một góc nhỏ trong bức tranh truyền thông tương lai. Điều Robert nhấn mạnh không phải là sự lỗi thời của truyền thông cũ, mà là xu hướng dịch chuyển của toàn ngành: Để thích ứng với công nghệ, truyền thông cũ và mới sẽ phát triển và hội tụ tại một điểm trong tương lai.

Những “phiêu lưu gia” thế hệ mới

Một thế hệ các nghệ sĩ và nhà sáng tạo đã đạt được thành công trên YouTube. Qua các buổi gặp gỡ cộng đồng, Robert Kyncl nhận xét rằng họ có nhiều điểm chung hơn là khác biệt – cả về tính cách lẫn ngoại hình. Robert Kyncl gọi họ là Streampunks – những người làm những điều họ thích để kiếm sống và không phải chịu sự chi phối từ bất kỳ ai ngoài bản thân.

Khác với danh hiệu “kẻ nổi loạn” có vẻ xa lạ, trong cuốn sách này, chân dung của những “Streampunk” sau hậu trường được Robert mô tả rất chân thực. Các YouTuber không chỉ đơn giản là những người thành công qua đêm, họ đã xây dựng nền tảng cho sự nghiệp YouTuber của mình trong nhiều năm bằng những nỗ lực không ngừng nghỉ. “Bản tính gần gũi, thân thiện, khả năng tạo ra và nuôi dưỡng cộng đồng hâm mộ, xu hướng mang đến quan điểm mới, đa dạng”. Robert đã mô tả về điểm chung của các YouTuber thành công và nổi tiếng như vậy.

Khái niệm “Streampunks” có lẽ không chỉ đề cập đến những nhà sản xuất nội dung cá nhân. Sự xuất hiện của YouTube đã mở ra rất nhiều cơ hội và mô hình kinh doanh mới cho cả các đội ngũ và tổ chức chuyên nghiệp: Patreon ra đời với mô hình “1.000 người hâm mộ đích thực” để ủng hộ các nghệ sĩ, nhà sáng tạo tự do; Vice, Storyful và The New Business với mô hình tin tức video; ông bầu “mát tay” của Justin Bieber – Scooter Braun đã xây dựng lại mô hình “lăng-xê” các nghệ sĩ trẻ bằng mạng xã hội mà không cần hãng đĩa; K-pop đã tận dụng YouTube để thúc đẩy làn sóng Hàn lưu (Hallyu).

“Khi làm video, chúng ta phải làm mọi thứ tốt hơn so với bản thân mình đang có: Kiểm soát giọng nói của mình, quyết định nói như thế nào, sau đó biên tập lại hình ảnh và chọn góc đặt các camera sao cho không cần đọc hết một đống sách vở về đạo diễn hình ảnh.” Trong khuôn viên trường Đại học Virginia Commonwealth, Tyler Oakley chia sẻ với các thế hệ đàn em của mình về cách trở thành một YouTuber. Anh nhấn mạnh: “Các bạn không cần phải trở thành người sành điệu, chỉ cần tốt hơn chính bản thân mình thôi.”

Tyler Oakley một phần nào đã phác họa chân dung của “những kẻ nổi loạn” - những nhà sáng tạo nội dung thành công. Ngày nay, YouTube mang đến một cửa sổ nhìn ra thế giới rộng hơn cho hàng triệu người. “Kẻ nổi loạn đã thay đổi ngành truyền thông” là một cơ hội hiếm có để chúng ta có được cái nhìn tổng thể về “bức tranh” YouTube từ góc nhìn của những người đã tạo ra sự chuyển đổi đó.

3. Bài Học Từ Cuốn Sách Streampunks – Những Kẻ Nổi Loạn Định Dạng Lại Ngành Truyền Thông

Từ cuốn sách này, chúng ta học được rất nhiều bài học và thông điệp như sau:

1. Sự Phát Triển Của Công Nghệ Đã Có Ảnh Hưởng Mạnh Mẽ Đến Ngành Truyền Thông Và Tạo Ra Một Làn Sóng Thay Đổi Về Cách Tiếp Cận Khán Giả.

2. Youtube Là Một Nền Tảng Truyền Thông Mạnh Mẽ, Cung Cấp Cho Người Dùng Không Chỉ Những Video Giải Trí Mà Còn Những Thông Tin, Kiến Thức Mới Mẻ.

3. Những Nhà Sáng Tạo Nội Dung Không Chuyên Trên Youtube Đã Trở Thành “Streampunk” Và Tạo Ra Sự Thành Công Của Mình Bằng Cách Đảo Ngược Những Chuẩn Mực Truyền Thông Truyền Thống, Tạo Ra Những Video Mang Tính Chất Sáng Tạo, Mang Tính Giải Trí, Đồng Thời Có Khả Năng Tạo Ra Thu Nhập Từ Các Kênh Truyền Thông Của Mình.

4. Sự Thành Công Của Các Youtuber Đòi Hỏi Họ Phải Có Sự Chuyên Môn Trong Lĩnh Vực Của Mình, Đồng Thời Có Sự Sáng Tạo, Linh Hoạt Và Kiên Trì Để Đồng Hành Với Sự Thay Đổi Của Ngành Truyền Thông.

5. Cuốn Sách Giúp Chúng Ta Hiểu Rõ Hơn Những Thách Thức Và Khó Khăn Mà Những Người Sáng Tạo Nội Dung Youtuber Phải Đối Mặt Trong Quá Trình Làm Việc, Qua Đó Giúp Chúng Ta Trân Trọng Công Sức Và Nỗ Lực Của Họ.

4. Lời Kết

Cuốn Sách “Streampunks – Những Kẻ Nổi Loạn Định Dạng Lại Ngành Truyền Thông” Của Robert Kynck Mô Tả Về Những Người Sáng Tạo Nội Dung Trên Youtube Và Khám Phá Sự Trỗi Dậy Của Ngành Truyền Thông Mới. Cuốn Sách Cũng Nhấn Mạnh Những Yếu Tố Chiến Thuật Giúp Cho Những Youtuber Đi Đến Thành Công, Cùng Với Mô Tả Chân Thật Về Những Khó Khăn Họ Phải Đối Mặt Trong Quá Trình Làm Việc. Cuốn Sách Phù Hợp Cho Những Ai Đang Làm Việc Hoặc Nuôi Dưỡng Ước Mơ Trong Ngành Truyền Thông Và Youtuber Cá Nhân.

“Streampunks” Cũng Truyền Tải Đầy Đủ Ý Nghĩa Và Cảm Hứng Từ Những Câu Chuyện Của Những Youtuber Nổi Tiếng, Qua Đó Giúp Người Đọc Hiểu Rõ Hơn Về Quy Trình Làm Việc Của Họ Và Những Khó Khăn Đã Phải Đối Mặt. Việc Dịch Từ Nhà Báo Lương Trọng Vũ Càng Giúp Đọc Giả Tiếp Cận Với Nội Dung Của Cuốn Sách Một Cách Dễ Hiểu, Tạo Nên Một Tác Phẩm Đọc Hấp Dẫn Và Ý Nghĩa.

“Streampunks – Những Kẻ Nổi Loạn Định Dạng Lại Ngành Truyền Thông” Là Một Cuốn Sách Đáng Đọc Cho Những Người Đang Tìm Hiểu Về Ngành Truyền Thông, Nhất Là Với Những Ai Đang Muốn Phát Triển Kênh Youtube Cá Nhân Của Mình. Nó Cung Cấp Cho Bạn Một Cái Nhìn Toàn Cảnh Về Thị Trường Youtube Và Tầm Quan Trọng Của Nó Trong Thế Giới Kỹ Thuật Số Ngày Nay. Tổng Thể, Đây Là Một Cuốn Sách Tuyệt Vời, Đầy Hứng Khởi Và Đầy Đủ Thông Tin Cho Bất Kỳ Ai Quan Tâm Đến Ngành Truyền Thông.

Review Chi Tiết Bởi: Ánh Ngọc - MyBook