
“Người tốt là những người hành động với lòng tự trọng. Họ làm những việc đó dù có gây tổn thương hay gặp khó khăn. Họ không thực hiện những việc mặc kệ uy tín, tiền bạc hoặc quyền lực. Họ không bao giờ chấp nhận sự tầm thường.”
_Seneca_
Nhật ký của Hoàng đế vĩ đại nhất (Marcus Aurelius), thư từ của nhà văn chính trị tài ba (Seneca) và giảng điều của một người từng là nô lệ, đã trở thành nguồn cảm hứng sâu sắc. Vượt qua thời gian, những tác phẩm kinh điển này vẫn được truyền đạt cho thế hệ sau.
Những tác phẩm này là cơ sở của triết học Khắc Kỷ, một triết lý cổ điển từng là nguyên tắc sống của nhiều người ở phương Tây. Dù giàu hay nghèo, quyền lực hay dân thường, mọi người đều tìm thấy trong nó sự động viên và lẽ sống.
“Thời gian trôi đi không bao giờ quay lại” nhưng triết lý Khắc Kỷ vẫn tồn tại. Seneca, một trong những biểu tượng của triết học này, đã nói:
“Trong số chúng ta, chỉ những ai tìm kiếm sự thư giãn mới dành thời gian cho triết học và thực sự hiểu rõ cuộc sống. Họ không sống một cách vô thức, lặng lẽ để thời gian trôi qua, mà họ đưa thời gian vào cuộc sống của mình. Họ học từ quá khứ. Chỉ những người thiếu tri thức mới không nhận ra những nhà triết học vĩ đại này - những người đã xây dựng những tư tưởng cao cả - đã sinh ra để chỉ dẫn cho chúng ta, để xây dựng cuộc sống của chúng ta”.
“The Daily Stoic”
Triết học khắc kỷ áp dụng vào cuộc sống.
Tóm tắt nội dung
Từ thời cổ Hy Lạp đến La Mã và ngày nay
Chủ nghĩa khắc kỷ (stoicism) là một trường phái triết học do Zeno của Citium thành lập ở Hy Lạp vào đầu thế kỷ thứ ba trước Công nguyên. Thuật ngữ “stoicism” bắt nguồn từ từ “stoa” trong tiếng Hy Lạp, chỉ nơi các nhà triết học cổ điển giảng dạy. Chủ nghĩa khắc kỷ khẳng định rằng, đạo đức (bao gồm sự tự chủ, dũng cảm, công bằng và không ngoan) là chìa khóa của hạnh phúc, và ý thức về mọi sự việc - chứ không phải sự việc chính nó - là nguyên nhân gây ra hầu hết những khó khăn trong cuộc sống. Theo triết lý này, chúng ta không thể kiểm soát hoặc phụ thuộc vào bất cứ điều gì ngoài khả năng lựa chọn lý trí của chúng ta - khả năng sử dụng lý trí để phản ứng và định hình cuộc sống của mình trước mọi biến cố bên ngoài.
Tuy nhiên, khi triết học khắc kỷ lan rộng và phát triển, nó đã thích nghi để phù hợp với nhu cầu cụ thể của cộng đồng, mang lại lợi ích cho cuộc sống thực tế thay vì chỉ là những lý thuyết trừu tượng. Marcus Aurelius, hoàng đế La Mã cổ đại, đã nhận xét: 'Tôi rất may mắn khi tôn trọng triết học, tránh xa sự lừa dối, không chỉ là việc ngồi suy tư không căn cứ, tranh luận phi lý, hoặc mải mê với những điều không có thực.'
Chủ nghĩa khắc kỷ là một hệ tư duy độc đáo, là sự kết hợp của các giá trị lý luận được áp dụng vào thực tế. Cho đến ngày nay, sau 2 thiên niên kỷ, những vấn đề mà các triết gia khắc kỷ đã nghiên cứu vẫn là những vấn đề mà các nhà triết học hiện đại đang quan tâm. 'Làm thế nào để vượt qua những khó khăn?', 'Tôi là ai?', 'Làm thế nào để sống một cuộc sống ý nghĩa?',...
Các câu hỏi này không chỉ là lý thuyết trừu tượng. Trong những lá thư và bài diễn thuyết của Seneca, Zeno, Epictetus, các triết gia khắc kỷ đã phải đối mặt với thực tế và cung cấp những câu trả lời thực tế và hữu ích. Kết quả cuối cùng của họ là ba nguyên tắc quan trọng:
Kỷ luật trong nhận thức (quan điểm về thế giới).
Kỷ luật trong hành động (quyết định và hậu quả của hành động).
Kỷ luật trong ý chí (đối mặt với sự thật, đưa ra đánh giá minh bạch, nhận biết vị trí của bản thân trong thế giới).
Tại sao triết học khắc kỷ được xem là một bước tiến lớn trong triết học (Daily Stoic).
Khi nói đến triết học, nhiều người nghĩ đó là một lĩnh vực khô khan, trừu tượng và không có ứng dụng trong đời sống hàng ngày. Nếu bạn là sinh viên, có lẽ bạn đã xem triết học như một trong những môn học khó khăn nhất, và thường đặt nó bên cạnh kinh tế, chính trị, và khoa học xã hội. Nếu may mắn, bạn có thể vượt qua môn này với sự ngạc nhiên không hiểu sao.
Triết học không chỉ là lý thuyết mà còn là sự ứng dụng vào cuộc sống, mang lại giá trị thực tiễn cho mọi người. Đó là tinh thần của việc học hành, từ việc đào sâu vào tri thức đến việc áp dụng nó vào hành động hàng ngày.
Để lan tỏa tri thức, không đơn thuần là học hỏi mà còn là thực hành. Mỗi ngày, chúng ta không chỉ tìm hiểu mà còn áp dụng những kiến thức đó vào cuộc sống, từ sáng đến tối, từ ý tưởng đến suy ngẫm.
- Cuốn sách không chỉ là một tập hợp những trang giấy mà còn là nguồn cảm hứng cho sự hoàn thiện bản thân. Với 366 trang sách tương ứng với mỗi ngày trong năm, nó không chỉ là một cuốn sách mà còn là một nguồn tri thức đáng giá.
Xây dựng một cuốn sách không chỉ là việc thu thập thông tin mà còn là việc tạo ra nguồn cảm hứng cho người đọc. Mỗi trang sách đều là một hành trình khám phá, từ nhận thức đến hành động, từ lý trí đến lòng can đảm.
12 chủ đề cho 12 tháng của năm không chỉ là một kế hoạch mà còn là một hành trình trải nghiệm. Từ sự minh bạch đến suy ngẫm về đạo đức, mỗi tháng đều là một cơ hội để ta hiểu sâu hơn về bản thân và cuộc sống.
- Mỗi tháng đều là một chặng đường, không chỉ là một khoảnh khắc mà còn là một quá trình trưởng thành. Từ việc giải quyết vấn đề đến việc chấp nhận số phận, mỗi chủ đề đều đánh thức những giá trị tốt đẹp trong lòng người đọc.
Một góc nhìn cá nhân có thể là chìa khóa mở ra những tri thức mới, mở rộng tầm nhìn và làm giàu kiến thức cá nhân. Đó là cách mà chúng ta tận dụng những ý kiến của người khác để tự phát triển và trưởng thành.
Một cuốn sách thật sự có giá trị khi nó không chỉ là nguồn kiến thức mà còn là nguồn cảm hứng. Đó là cách mà chúng ta biến tri thức từ sách thành những bước tiến mới trong cuộc sống hàng ngày.
Tóm lại, cuốn sách này chia thành ba phần lớn:
- Những bài học quý báu nhất không chỉ là những gì ta học được mà còn là những gì ta áp dụng được vào cuộc sống. Đó là cách mà chúng ta thể hiện sự tiến bộ qua từng bước đi, từ sự nhận thức đến hành động và ý chí.
Dưới đây là ba bài học quan trọng mà tôi đã học được từ cuốn sách, tương ứng với ba phần chính: nhận thức, hành động và ý chí.
- Mỗi ngày là một cơ hội mới để chúng ta kiểm soát cuộc sống và lựa chọn con đường của mình. Đó là cách chúng ta thể hiện sự kiểm soát và quyết định trong mọi tình huống.
Mong muốn một ngày dài hơn 24 giờ, để có đủ thời gian cho mọi việc, tôi luôn cảm thấy hối tiếc vì không thể làm hết tất cả.
Suy nghĩ quá nhiều là một tình trạng phổ biến trong cuộc sống hiện đại, một điều không ai mong muốn nhưng luôn bị cuốn vào, khiến chúng ta mệt mỏi và cạn kiệt năng lượng tinh thần.

Tại sao chúng ta luôn cảm thấy mệt mỏi như vậy? Cuộc sống có quá nhiều thứ để lo lắng không? Trong triết học Phật giáo có một câu nói nổi tiếng: “Tham, sân, si là nguồn gốc của mọi khổ đau”, và đúng với lập trường hiện nay, hầu hết nỗi buồn phiền và mệt mỏi đến từ sự quá mức mong muốn và kiểm soát.
Khi một chuyến bay bị trễ do thời tiết xấu, sự tức giận và oán trách không làm thay đổi thời tiết. Đôi khi chúng ta mắc phải cảm giác kiểm soát tưởng tượng rằng mọi thứ đều nằm trong tầm kiểm soát của chúng ta, khiến cho bất kỳ sự cố nào cũng gây ra cảm giác tức giận và thất vọng.
Để có một cuộc sống yên bình hơn, chúng ta cần học cách chấp nhận rằng có những điều chúng ta không thể kiểm soát. Hãy để những điều đó tồn tại một cách tự nhiên và tập trung vào những điều mà chúng ta có thể kiểm soát.
Cuộc sống của mỗi người không luôn nằm trong tầm kiểm soát của bản thân, luôn có những yếu tố bất ngờ xuất hiện. Thay vì lãng phí thời gian và năng lượng cho những điều không thể kiểm soát, hãy tập trung vào những điều mà chúng ta có thể làm được ngay lúc này, để giải phóng tâm trí và tạo ra hạnh phúc thực sự.
Hạnh phúc là điều mà mỗi người chúng ta có thể tạo ra, nên nếu bạn muốn được hạnh phúc, hãy tập trung vào những gì mình có thể làm, và chấp nhận những gì mình không thể kiểm soát, như là sự vô thường đã tạo ra.
- Ngày 14 tháng năm: Hạnh phúc nằm trong việc hành động.
Thành công không chỉ là về việc đạt được mục tiêu, mà còn là về giá trị của việc đó. Quan trọng hơn là làm thế nào bạn làm được, không chỉ là kết quả.
Hạnh phúc thật sự là gì khi nó phụ thuộc vào việc hoàn thành các mục tiêu? Nếu mọi thứ không diễn ra như bạn mong muốn, nếu bạn không được công nhận, nếu thành công của bạn không được chú ý, thì sao? Đừng để niềm vui của bạn phụ thuộc vào những thứ bạn không thể kiểm soát, điều đó quá rủi ro.

Vậy chúng ta nên làm gì? Tìm niềm vui trong việc hành động đúng đắn, không phụ thuộc vào kết quả. Hành động của bạn là thứ duy nhất bạn có thể kiểm soát, không nên đặt quá nhiều hy vọng vào tương lai mong manh.
Tư tưởng này của chủ nghĩa khắc kỷ đã được các tỷ phú, các nhà quản trị hàng đầu áp dụng trong sự nghiệp của họ.
“Chỉ khi yêu công việc mình đang làm, ta mới có thể thành công, chỉ khi đam mê với công việc, ta mới có thể tiến bước mạnh mẽ về phía trước.”
Thay vì chỉ tập trung vào chiến thắng, hãy tận hưởng mỗi bước đi trong hành trình, vui vẻ vì những nỗ lực hôm nay, không chờ đợi vào một tương lai không chắc chắn. Chỉ khi làm như vậy, ta mới có thể bền bỉ và mãn nguyện.
Ngày 1 tháng chín: Tâm hồn mạnh mẽ hơn vận may.
Tại sao những người như Mark Zuckerberg, Tim Cook, Steve Jobs luôn mặc trang phục giản dị, và Warren Buffett vẫn làm việc đều đặn ở tuổi 92? Họ không chỉ là giàu có và thành công, mà còn là những người kiên nhẫn và giản dị như Cato Trẻ, nhận thức được giá trị của nỗ lực và sự kiên nhẫn.

“Để có hòa bình, hãy chuẩn bị cho chiến tranh, không có hòa bình nào là vĩnh viễn.”
Những người thành công thường trải qua nhiều khó khăn trước khi đạt được thành công, họ hiểu rằng vị thế của mình luôn rủi ro, vì vậy họ luôn rèn luyện ý chí và bản lĩnh để vượt qua mọi thách thức.
Vì lẽ đó, ngay cả khi cuộc sống êm đềm và hạnh phúc, chúng ta cũng cần nhận thức rằng để tiến xa hơn, đi xa hơn, chúng ta cần phải rèn luyện, học hỏi trước những khó khăn. Như vậy, nếu cuộc đời đưa ra những thách thức, chúng ta đã có những kỹ năng cần thiết để vượt qua.
Kết luận
Tóm lại, “The Daily Stoic” thực sự là một kho tàng giúp chúng ta quản lý sự lựa chọn, vượt qua sự dối trá của bản thân và khuyến khích hành động theo giá trị thực sự. Nó cũng giúp chăm sóc tâm hồn, làm cho nó ngày càng tươi đẹp hơn. Hãy dành thời gian để đọc sách, để bắt đầu hành trình nuôi dưỡng tâm hồn và tiến bộ hơn mỗi ngày.
Tóm tắt bởi: Nghĩa Trần - MyBook
