[Tóm Tắt & Đánh Giá Sách] 'Vượt Qua Bẫy Cảm Xúc': Hãy Đương Đầu Và Vượt Lên Trên Nỗi Đau Của Mình

'Cuốn sách 'Vượt qua bẫy cảm xúc: Hãy đương đầu và vượt lên trên nỗi đau của mình' của tác giả Susan David không chỉ mang đến cái nhìn sâu sắc về cảm xúc con người mà còn mở ra một cánh cửa tới sự thấu hiểu và tự chăm sóc bản thân. Với sự tinh tế và lòng chân thành, cuốn sách quyến rũ bạn từ những dòng đầu tiên và dẫn dắt bạn qua một hành trình tìm hiểu về bản thân và cách thức linh hoạt trong việc đối mặt với những nỗi đau.'

I. Một ít về tác giả 

Susan David là một nhà tâm lý học, tác giả và giáo sư người Mỹ gốc Nam Phi. Bà nổi tiếng với công trình nghiên cứu và ứng dụng trong lĩnh vực tâm lý tích cực và tinh thần mạnh mẽ. Cuốn sách đình đám của bà 'Vượt qua bẫy cảm xúc: Tự kiểm soát tư duy và sống một cuộc sống có ý nghĩa' là một sự khám phá về cách tiếp cận vấn đề của con người, cách sử dụng cảm xúc một cách tích cực và đối mặt với sự thay đổi một cách linh hoạt.

Susan David cũng là giảng viên tại Đại học Harvard và là một trong những người sáng lập viên của Viện Học vấn và Tâm lý học Harvard McLean. Với tri thức sâu rộng và sự hiểu biết sâu sắc về tâm lý con người, bà đã giúp hàng triệu người trên khắp thế giới thông qua cuốn sách và các chương trình giáo dục của mình.  

II. Tóm Tắt Sơ Bộ về Cuốn Sách. 

Cuốn sách 'Vượt qua bẫy cảm xúc' của Susan David tập trung vào việc giúp người đọc hiểu về sự quan trọng của việc chấp nhận và xử lý cảm xúc một cách tích cực trong cuộc sống hàng ngày. Susan David sử dụng kiến thức về tâm lý học và nghiên cứu sâu rộng để hướng dẫn độc giả về cách xử lý cảm xúc đúng cách, cần thiết và hiệu quả. Cuốn sách không chỉ tập trung vào việc đối mặt với cảm xúc tích cực mà còn khám phá sự linh hoạt tinh thần và cách tạo ra những thay đổi tích cực trong cuộc sống của chúng ta.

Từ đó, cuốn sách cung cấp hướng dẫn cụ thể về cách tự kiểm soát tư duy và quản lý cảm xúc, giúp người đọc phát triển kỹ năng này để vượt qua những cạm bẫy tâm lý và tạo ra sự thay đổi tích cực trong cuộc sống. Susan David cũng thảo luận về cách thức phát triển cá nhân và tạo ra sự linh hoạt tinh thần trong mọi tình huống, từ đó giúp người đọc hiểu sâu hơn về bản thân và khám phá tiềm năng để phát triển mạnh mẽ hơn.  

III. Quan điểm về cuốn sách

Phớt lờ cảm xúc thật, cố tỏ ra tích cực chưa bao giờ là giải pháp nên chọn

Trong cuốn sách Vượt qua bẫy cảm xúc, nghiên cứu của tiến sĩ tâm lý Susan David về cách đón nhận cảm xúc một cách linh hoạt và sáng suốt được so sánh như việc 'gãi trúng chỗ ngứa' của hầu hết chúng ta. Bà tập trung vào việc phản ánh về thói quen của người ta 'dán mặt cười' lên mọi thứ cảm xúc, thường tỏ ra tích cực dù bản thân đang trải qua nỗi buồn, lo lắng, và bất an.

Theo Susan David, việc giả vờ tích cực mà phớt lờ đi cảm xúc thật của mình không phải là một cách tiếp cận tích cực. Thói quen này có thể khiến người ta dễ dàng trở nên hời hợt và đóng băng cảm xúc, dẫn đến việc vấn đề và cảm xúc vẫn còn đó, không được giải quyết một cách triệt để và có thể gây ra những hệ lụy không đáng có.

Chính bản thân tác giả cũng đã trải qua những trải nghiệm chôn vùi cảm xúc tiêu cực chỉ để tỏ ra tích cực như vậy, điều mà bà đã chia sẻ và thảo luận trong cuốn sách.  

 Khi Susan mới 16 tuổi, cha cô qua đời vì bệnh ung thư ở tuổi 42. Mặc dù cảm thấy đau đớn nhưng Susan vẫn tiếp tục đi học, theo lời khuyên của mẹ rằng cô nên giữ tính bình thường. Bên trong, cô cảm thấy như cuộc sống của mình đang sụp đổ. Mọi chuyện thay đổi khi một ngày, một giáo viên gợi ý học sinh viết nhật ký, với sự đảm bảo rằng không ai khác sẽ đọc được. Điều này đã giúp Susan đối mặt và thấu hiểu sâu hơn về nỗi đau của mình, đồng thời cảm thấy an ủi và giải thoát.

Trong cuốn sách của mình, Susan hướng dẫn độc giả nhận biết những 'móc câu cảm xúc' khác nhau có thể giam giữ những người trong tình cảnh khó khăn. Bà nhấn mạnh rằng bằng cách cố gắng tránh xa những 'móc câu cảm xúc' bằng cách kìm nén cảm xúc, chính sức khỏe và hạnh phúc của chúng ta mới thực sự chịu tổn thương. Thay vì kìm nén nước mắt và giả vờ mạnh mẽ, Susan tạo điều kiện cho việc chấp nhận và giải phóng cảm xúc, cũng như hiểu sâu hơn về những suy nghĩ sâu kín trong chúng ta. Bà khẳng định rằng cách tiếp cận này là chìa khóa để tạo ra một cuộc sống khỏe mạnh hơn.  

Đã đến đón nhận cảm xúc của mình một cách trọn vẹn

Susan David đã phát biểu rằng linh hoạt trong cảm xúc không đồng nghĩa với việc lơ là những cảm xúc khó chịu hoặc cố gắng kiểm soát suy nghĩ, bắt buộc bản thân phải luôn tích cực. Cô cũng chỉ ra rằng nghiên cứu cho thấy việc cố gắng thay đổi suy nghĩ từ 'tiêu cực' sang 'tích cực' không chỉ không mang lại hiệu quả mà còn có thể tác động ngược. Thay vào đó, linh hoạt trong cảm xúc khuyến khích chúng ta không chìm đắm trong những suy nghĩ và cảm xúc khó chịu, mà thay vào đó, chúng ta cần đối mặt và vượt qua chúng để đạt được mục tiêu lớn hơn trong cuộc sống.

Susan tập trung vào việc nhấn mạnh rằng trải qua những cảm xúc gắn liền với nhãn 'tiêu cực' như lo lắng, bất an, sợ hãi, và buồn bã là điều bình thường và thiết yếu. Cô không coi những cảm xúc này là tiêu cực mà thực tế chúng chứa đựng thông tin và dữ liệu quan trọng cần được xử lý. Việc gọi những cảm xúc này là 'tiêu cực' chỉ làm gia tăng niềm tin sai lầm rằng chúng không mang lại giá trị, thay vì thấy được tính hữu ích của chúng trong cuộc sống con người.

Cuốn sách Vượt bẫy cảm xúc cung cấp một quy trình 'đối phó linh hoạt với cảm xúc', trong đó bước đầu tiên là nhận biết cảm xúc, sau đó là tách rời chúng ra khỏi bản thân. Theo Susan, điều quan trọng là tạo ra một khoảng không gian giữa chúng ta và cảm nhận của chúng ta đối với những cảm xúc đó.  

Sau khi giúp bạn thoát khỏi những chiếc 'móc câu' cảm xúc tai hại, ở phần sau của quy trình, Susan hướng dẫn cách bạn hòa hợp suy nghĩ và cảm xúc với các giá trị, mục tiêu dài hạn và khát vọng của mình. Không những vậy, bà còn chỉ ra cho chúng ta biết năng lực Linh hoạt cảm xúc quan trọng như thế nào trên hành trình thoát khỏi những chiếc 'móc câu'. 

Dù Vượt bẫy cảm xúc là cuốn sách được viết bởi một chuyên gia tâm lý, bạn đọc cũng sẽ bắt gặp nhiều điều thú vị khi tác giả nhắc đến những khía cạnh thiên về tâm linh, như chánh niệm, từ bi, hiểu và thương… nhưng từ góc nhìn của khoa học.

Bạn cũng sẽ thấy được những quan điểm khá tương đồng với góc nhìn của một nhà tâm lý học rất nổi tiếng khác là Mihaly Csikszentmihalyi. Ông đồng thời cũng là tác giả của cuốn sách đỉnh cao trong ngành Tâm lý học, 'Flow - Dòng chảy'. Nếu Mihaly cho rằng con người ta dễ rơi vào trạng thái dòng chảy lúc cơ thể hay tâm trí được kéo căng đến mức cực đại khi thực hiện một nhiệm vụ vừa thử thách nhưng cũng quen thuộc trong lĩnh vực của họ, thì Susan cũng lấy hình ảnh chiếc bập bênh để minh họa cho ý tưởng về sự cân bằng, một trạng thái mà trong đó sự thử thách đối trọng với năng lực sẽ tạo ra môi trường hoàn hảo để sáng tạo.

'Mục tiêu cuối cùng của sự linh hoạt trong cảm xúc là giúp bạn có thể nhận ra và vững vàng đón nhận thử thách cũng như nắm bắt các cơ hội phát triển trong suốt hành trình cuộc đời mình', đây là giá trị cốt lõi mà Susan David muốn gửi gắm đến độc giả thông qua tác phẩm của mình.

Cuốn sách không nhằm mục đích uốn nắn bạn trở thành một người hoàn hảo, không mắc sai lầm. Ngược lại, nó giúp bạn nhận ra sự mong manh, vô thường chính là mảnh ghép còn thiếu, giúp vẻ đẹp của cuộc sống trở nên trọn vẹn nếu bạn biết đón nhận và hòa giải với chúng đúng cách. Hãy nhớ, dù cảm xúc có trồi sụt như những đợt thủy triều thì bạn vẫn luôn là thuyền trưởng, có toàn quyền điều khiển và quyết định nơi con tàu đời mình sẽ cập bến. 

Mô hình linh hoạt trong cảm xúc cùng những tiếng vang một thời

Không cần đợi cuốn sách Vượt bẫy cảm xúc ra mắt ở Mỹ, ngay từ khi những nghiên cứu mới được công bố, mô hình Linh hoạt cảm xúc đã gây ra một làn sóng mới, thu hút sự chú ý mạnh mẽ trong giới tâm lý và cộng đồng nói chung.

Vào tháng 11/2013, sau 20 năm làm công việc huấn luyện lãnh đạo, Susan David đã có một bài viết nổi tiếng trên Tạp chí Harvard Business Review. Bài viết này nói về mô hình phát triển khả năng Linh hoạt cảm xúc, thu hút sự quan tâm lớn và được đọc hàng trăm nghìn lượt. Điều này đã củng cố vị thế của Susan David như một chuyên gia tâm lý hàng đầu và thu hút sự quan tâm rộng rãi đối với chủ đề Linh hoạt cảm xúc.

Cuốn sách Vượt bẫy cảm xúc ngay lập tức đã tạo ra một cơn sốt, trở thành cuốn sách bán chạy nhất theo thống kê của The Wall Street Journal và nằm trong tốp sách bán chạy của tờ USA Today. Cuốn sách còn nhận giải thưởng cuốn sách đáng đọc nhất của năm trên Amazon và được đánh giá cao trong giới quản lý với giải thưởng Ý tưởng đột phá của Thinkers 50.

Từ những nghiên cứu mới được công bố, mô hình Linh hoạt cảm xúc đã thu hút sự chú ý mạnh mẽ trong giới tâm lý và cộng đồng nói chung. Susan David, sau 20 năm làm công việc huấn luyện lãnh đạo và điều hành, đã viết một bài viết nổi tiếng trên Tạp chí Harvard Business Review vào tháng 11/2013. Bài viết này nói về mô hình phát triển khả năng linh hoạt cảm xúc, thu hút sự quan tâm lớn và được đọc hàng trăm nghìn lượt. Điều này đã ấn định vị thế của Susan David như một nhà tâm lý hàng đầu và chủ đề linh hoạt cảm xúc bắt đầu thu hút sự quan tâm rộng rãi.

Cuốn sách Vượt bẫy cảm xúc của Susan David cũng gây ra một cơn sốt khi ra mắt. Nó trở thành cuốn sách bán chạy nhất theo thống kê của The Wall Street Journal và nằm trong tốp sách best-seller của tờ USA Today. Cuốn sách cũng nhận giải cuốn sách đáng đọc nhất của năm trên Amazon và được đánh giá cao trong giới quản lý với giải Ý tưởng đột phá của Thinkers 50. Đây chứng tỏ sức ảnh hưởng to lớn mà cuốn sách này đã tạo ra trong cộng đồng quản lý và phát triển cá nhân.  

IV. Thông điệp, bài học

Cuốn sách Vượt bẫy cảm xúc của Susan David mang lại những thông điệp và bài học quan trọng về cách tiếp cận và quản lý cảm xúc tích cực. Dưới đây là một số thông điệp và bài học chính mà cuốn sách mang lại:

Chấp nhận cảm xúc: Cuốn sách khuyến khích người đọc chấp nhận và hiểu rõ về cảm xúc của mình một cách tự tin. Việc chấp nhận cảm xúc là cơ sở để tiến tới việc quản lý chúng một cách hiệu quả.

Thông điệp này của cuốn sách Vượt bẫy cảm xúc nhấn mạnh việc chấp nhận và hiểu rõ về cảm xúc là bước quan trọng để bắt đầu quá trình quản lý và tận dụng chúng một cách tích cực. Bằng việc chấp nhận cảm xúc của mình, người đọc có thể xây dựng nền tảng vững chắc cho việc hiểu rõ về bản thân và đảm bảo rằng họ không bị bủa vây bởi cảm xúc tiêu cực. Việc chấp nhận cảm xúc cũng giúp người đọc thấy rằng tất cả các loại cảm xúc đều có giá trị và cần được coi trọng, không chỉ là những cảm xúc tích cực mà còn cả những cảm xúc tiêu cực.

Thông điệp này cũng nhắc nhở người đọc rằng việc chấp nhận cảm xúc không đồng nghĩa với việc chìm đắm hoặc đồng ý với chúng mà là việc hiểu rõ về chúng và chấp nhận tự mình vì đã có những cảm xúc đó, từ đó tạo ra nền tảng để phản ứng một cách tích cực và xây dựng sự linh hoạt tinh thần. Điều này giúp người đọc tạo ra một môi trường tích cực để tự vệ và thích nghi với cuộc sống.

Linh hoạt cảm xúc: Bằng cách hiểu rõ về cảm xúc, chúng ta có thể phát triển khả năng linh hoạt cảm xúc, tức là không bị ràng buộc bởi cảm xúc tiêu cực mà có thể phản ứng và thích nghi một cách tích cực và hiệu quả hơn.

Thông điệp của cuốn sách Vượt bẫy cảm xúc nhấn mạnh rằng bằng cách hiểu rõ về cảm xúc, chúng ta có thể phát triển khả năng linh hoạt cảm xúc. Điều này ám chỉ rằng chúng ta không bị ràng buộc hoặc áp đặt bởi các cảm xúc tiêu cực mà thay vào đó có khả năng phản ứng và thích nghi với chúng một cách tích cực và hiệu quả hơn.

Bằng cách hiểu rõ về cảm xúc, chúng ta có thể phân biệt được giữa các cảm xúc và hành động của chúng ta. Qua đó, chúng ta có thể lựa chọn cách phản ứng một cách tỉnh táo và suy nghĩ trước khi hành động, thay vì để cảm xúc chi phối hành vi của mình. Điều này giúp chúng ta tạo ra một phản ứng tích cực và linh hoạt hơn đối với các tình huống khó khăn và thách thức trong cuộc sống.

Thông điệp này thúc đẩy người đọc đến việc không để bản thân bị 'cuốn hút' hoặc quá mức ảnh hưởng bởi các cảm xúc tiêu cực, mà thay vào đó, họ có thể học cách chấp nhận và xử lý cảm xúc một cách tích cực và linh hoạt hơn để đạt được sự cân bằng và sự thành công trong cuộc sống.

Tự chủ với cảm xúc: Cuốn sách giúp người đọc hiểu rõ về cách kiểm soát và quản lý cảm xúc, từ đó tạo ra sự tự chủ và ổn định trong cuộc sống hàng ngày.

Tạo ra sự thay đổi tích cực: Cuốn sách đề cập đến việc tạo ra những thay đổi tích cực trong cuộc sống thông qua việc quản lý cảm xúc một cách hiệu quả và linh hoạt.

Khi bạn đọc đến cuối cuốn sách Vượt bẫy cảm xúc: Hãy đối mặt và vượt qua nỗi đau của mình, bạn không chỉ cảm thấy như đã hoàn tất một cuộc hành trình cá nhân, mà còn có trong tay những công cụ cần thiết để thực sự hiểu rõ về cảm xúc của mình và phản ứng một cách tích cực đối với chúng. Cuốn sách này là một lời nhắc nhở quan trọng rằng việc đối mặt với nỗi đau và cảm xúc không phải là một điều dễ dàng, nhưng nó là một bước quan trọng để xây dựng một cuộc sống ý nghĩa và hạnh phúc hơn. Đó là một lời khuyên cuối cùng mà ý nghĩa của nó còn lớn hơn cả cuốn sách: hãy bước ra khỏi vùng an toàn của sự thoải mái, đối mặt với cảm xúc và nỗi đau, và từ đó, chúng ta mới thật sự có thể vượt qua chúng.

Tóm gọn bởi: Mai Anh - Nhà Xuất Bản Tôi

Ảnh: Long Quân