Khi bạn đối mặt với thách thức của việc làm việc nhóm, hoặc phải đưa ra một quyết định quan trọng, hay khi có sự không đồng nhất trong nhóm về bài thuyết trình sắp tới, đừng lo lắng. Những ý kiến không đồng nhất này thường xuất phát từ các quan điểm khác nhau của từng thành viên. Hãy xem xét vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau: có thể là cảm xúc, logic, thông tin hay sáng tạo,... Đây chính là thời điểm bạn có thể áp dụng phương pháp Sáu Chiếc Nón - một cách tư duy độc đáo. Khi bạn quyết định sử dụng chiếc nón nào, bạn chọn một cách tiếp cận tư duy cụ thể và từ đó dễ dàng giải quyết vấn đề bạn đang gặp phải.
Vì vậy, khi gặp khó khăn trong việc đưa ra quyết định, hãy thử sử dụng phương pháp 6 Chiếc Nón Tư Duy do nhà tâm lý học Edward de Bono - Người được biết đến là “Bậc Thầy Tư Duy” qua cuốn sách '6 Chiếc Nón Tư Duy' này.
Giới Thiệu về Tác Giả Edward de Bono và Cuốn Sách 6 Chiếc Nón Tư Duy
Edward de Bono, một tiến sĩ tâm lý học và y học của Đại học Oxford và MD của Đại học Cambridge, từng làm việc tại Đại học Oxford, Đại học London, Đại học Harvard và Đại học Cambridge. Ông được công nhận trên toàn thế giới về lĩnh vực tư duy sáng tạo và đào tạo tư duy, được biết đến là người sáng lập đã thay đổi cách suy nghĩ của con người trong thế kỷ 20 và được tôn vinh là “Cha Đẻ của Tư Duy Sáng Tạo”. Phương pháp của de Bono không bắt buộc bạn phải nghĩ như thế nào, nhưng nó chỉ dẫn bạn cách suy nghĩ cho chính mình, cả về mặt sáng tạo và tổng thể.
Phương pháp 6 chiếc nón tư duy của Edward de Bono đã giúp cá nhân và nhóm dễ dàng tiếp nhận và phát triển ý tưởng mới. Không chỉ hữu ích cho việc đưa ra quyết định cá nhân mà còn cho phép nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau để tìm ra lựa chọn tốt nhất. Sáu chiếc nón tư duy cũng giúp nhóm phân biệt và khuyến khích sự đa dạng trong suy nghĩ, thúc đẩy sự hợp tác và sáng tạo thay vì tranh cãi. Tóm lại, phương pháp 6 chiếc nón tư duy là một cách tiếp cận thú vị và mới mẻ, giúp mọi người nhận ra rằng quan điểm cá nhân chỉ là một phần của hình dung tổng thể và khám phá cách tư duy mới, sáng tạo hơn.
“Phương thức tư duy 6 chiếc nón cho phép chúng ta điều khiển tư duy như một nhạc trưởng dẫn dắt dàn nhạc. Như một nhạc trưởng có thể tạo ra âm nhạc hoàn hảo, chúng ta cũng có thể dẫn dắt mọi người chuyển từ tư duy cá nhân sang tư duy nhóm để giải quyết vấn đề.”
Sự xuất hiện của 6 chiếc nón tư duy
Cuốn sách này tập trung vào giải thích nguyên lý của 6 chiếc nón tư duy thông qua các ví dụ cụ thể và nhận xét của tác giả. Mỗi chiếc nón đều mang một ý nghĩa đặc biệt: trắng, đỏ, vàng, đen, xanh lá cây và xanh da trời.
Tại phần giới thiệu, tác giả đã sử dụng một ví dụ sinh động để minh họa cách hoạt động của não bộ. Ông đã so sánh cách mà một con linh dương châu Phi và bộ não của con người hoạt động khi đối mặt với mối nguy hiểm.
Khi nghe thấy tiếng ồn, linh dương châu Phi ngay lập tức kích hoạt hệ thần kinh trung ương để phát hiện nguy cơ. Nhờ đó, chúng có thể trốn thoát khi gặp sư tử.
Bộ não của chúng ta hoạt động tương tự để nhận biết và giải quyết vấn đề hiệu quả.
Tuy nhiên, bộ não không thể nhạy cảm đối với mọi tình huống cùng một lúc, như chúng ta không thể thiết kế một không gian đa năng phù hợp cho mọi mục đích.
Điều này giải thích cho phương pháp tư duy 6C, giúp bộ não tối ưu hóa sự nhạy cảm theo từng hướng và thời điểm.
Tương tự như linh dương, chúng ta cũng sử dụng hệ thần kinh trung ương để nhận biết và phản ứng nhanh chóng. Nhưng não bộ không thể nhạy cảm với mọi tình huống, như việc không thể tạo ra một không gian đa năng phục vụ nhiều mục đích.
Phương pháp tư duy 6C giải thích cách tối ưu hóa sự nhạy cảm của bộ não theo từng hướng và thời điểm. Điều này giúp chúng ta tiếp cận và giải quyết vấn đề một cách đa dạng và linh hoạt.
Chiếc Mũ Chi Tiết
6 Chiếc Mũ Tư Duy của Edward de Bono đại diện cho các loại tư duy khác nhau. Sử dụng từng chiếc mũ cho mỗi tình huống mở rộng khả năng suy nghĩ và tạo ra cách tiếp cận đa dạng trong quyết định và giải quyết vấn đề.
Theo Edward de Bono, mỗi chiếc mũ đại diện cho một kiểu tư duy và có thể thay đổi tuỳ theo ngữ cảnh. Chiếc mũ cũng là một phần của môi trường xung quanh chúng ta.
Theo Edward de Bono, mỗi chiếc mũ biểu thị một cách tiếp cận tư duy khác nhau và có thể thay đổi theo nhu cầu. Chiếc mũ là một phần quan trọng của cách chúng ta suy nghĩ và làm việc hàng ngày.
Tuy nhiên, tôi không nói về những ý tưởng mới mẻ mà chúng ta thường nghĩ ra. Đó là những ý tưởng của trí tưởng tượng. Đôi khi trong cuộc họp, người ta cũng vẽ hình chiếc mũ để tưởng tượng về những ý tưởng. Có sáu màu tượng trưng cho sáu chiếc mũ: trắng, đỏ, đen, vàng, xanh lá cây và xanh da trời.
Mũ Trắng: Thông Tin, Dữ Liệu
Mũ Trắng tập trung vào việc thu thập và xử lý thông tin một cách khách quan. Thông tin từ Mũ Trắng giúp bạn có cái nhìn khách quan mà không bị ảnh hưởng bởi cảm xúc. Mũ Trắng đại diện cho 'Sự thật và chỉ là sự thật'.
Mũ Đỏ: Cảm Xúc
Khi đội chiếc Mũ Đỏ, bạn sẽ đánh giá vấn đề dựa trên cảm xúc và trực giác. Hãy cố gắng hiểu cảm xúc của người khác qua cử chỉ và phản ứng của họ, cũng như cố gắng hiểu những phản ứng tự nhiên của những người không đồng ý với quan điểm của bạn.
Mũ Đỏ: Quyền lực của Cảm xúc
Mũ Đen: Nhìn nhận vấn đề từ góc độ tiêu cực
Mũ Đen đóng vai trò của người phê bình, giúp chúng ta nhìn nhận vấn đề một cách cẩn trọng hơn và tìm ra những sơ hở, sai sót có thể xảy ra. Điều này giúp chúng ta đối mặt với vấn đề một cách toàn diện và tránh những rủi ro tiềm ẩn.
Mũ Vàng: Tư duy Tích cực
Mũ Vàng tập trung vào các khía cạnh tích cực của vấn đề, giúp hiểu rõ các cơ hội và thách thức. Nó cũng khích lệ và cung cấp động lực trong những thời điểm khó khăn.
Mũ Xanh lá cây: Sự Sáng Tạo
Mũ Xanh đại diện cho tư duy sáng tạo, tự do và cởi mở, giúp tìm ra những giải pháp mới mẻ để giải quyết vấn đề.
Mũ Xanh dương: Kiểm Soát Tiến Trình
Mũ Xanh dương đóng vai trò như người chủ tọa đội để kiểm soát tiến trình cuộc họp. Nó là người quản lý tư duy, hướng dẫn và điều chỉnh quá trình tư duy.
'6 Chiếc Mũ Tư Duy' không chỉ là một hệ thống, mà là một triết lý sống, giúp mọi người phát triển khả năng tư duy linh hoạt và toàn diện, mở rộng tầm nhìn và làm giàu quá trình tư duy.
Tác giả gợi ý hai cách sử dụng chiếc mũ:
'- Sử dụng mỗi chiếc mũ một cách riêng biệt để thu thập ý kiến cụ thể.
- Luân phiên sử dụng từng chiếc mũ để khám phá sự thật hoặc đưa ra giải pháp cho vấn đề.
Những điều cần lưu ý khi sử dụng phương pháp 6 chiếc mũ tư duy
Phương pháp 6 chiếc mũ tư duy là một cách tiếp cận mới và sẽ mang lại hiệu quả trong nhiều trường hợp. Ưu điểm lớn nhất là tính ứng dụng cao và sự linh hoạt trong mọi tình huống. Tuy nhiên, để áp dụng thành công, cần hiểu sâu và kiên nhẫn, cũng như thực hành đều đặn. Tác giả đã đưa ra nhiều lời khuyên để đảm bảo sử dụng phương pháp này một cách chính xác và hiệu quả.
Minh Thúy trong hình ảnh