[Tóm Tắt & Review Sách] “Con Đường Tơ Lụa: Hành Trình Vạn Dặm Từ Pakistan Đến Tây An”: Tiếng Vọng Từ Trường An

Con đường tơ lụa luôn là điểm đến mơ ước của nhiều người yêu thích khám phá. Tại sao ư? Vì nó là cầu nối giữa hai nền văn minh Đông - Tây, từng phát triển rực rỡ và để lại nhiều di sản quý giá.

Cuốn sách Con đường tơ lụa: Vạn dặm xa từ Pakistan tới Tây An không phải về toàn bộ hệ thống thông thương vĩ đại, mà là một hành trình mạo hiểm ít ai dám thử.

“Tôi đam mê khám phá các nền văn minh vĩ đại, những con đường giao thương thay đổi lịch sử. Trong vô số những dấu ấn của quá khứ, con đường tơ lụa luôn khiến tôi đặc biệt ấn tượng.”

Tác giả Trần Hồng Ngọc sống tại TP. Hồ Chí Minh, yêu thích du lịch và thực hiện ước mơ khám phá thế giới. Cuốn sách Con đường tơ lụa: Vạn dặm xa từ Pakistan tới Tây An là tác phẩm đầu tay của cô, nổi tiếng qua blog chia sẻ kinh nghiệm du lịch.

Để tìm đến Trường An cổ xưa, tác giả và bạn bè đã vượt qua thời tiết khắc nghiệt và địa hình hiểm trở. Không chỉ có khoảng cách địa lý, cô gái trẻ còn phải đối mặt với nhiều tin tức về bất ổn chính trị trong hành trình.

Tác giả Trần Hồng Ngọc không bị cản bước bởi bất kỳ điều gì, nhờ kinh nghiệm du lịch phong phú và đam mê khám phá nền văn minh vĩ đại. Cố đô Trường An luôn vang lên tiếng gọi mê hoặc, thôi thúc bước chân lữ khách.

Hành trình khám phá khởi điểm con đường tơ lụa từ Pakistan gồm tám chặng, chia làm hai phần chính: từ Pakistan đến Tây Vực và từ Đôn Hoàng đến Tây An.

Từ Pakistan đến Tây Vực

Đoàn lữ hành gồm 11 người, cả nam lẫn nữ, đến Pakistan bằng máy bay và gặp sự cố đầu tiên khi quá cảnh ở Thái Lan. Điều này thể hiện sự mạo hiểm của chuyến đi, bởi hiếm ai chọn khám phá con đường tơ lụa qua lộ trình này. Nhưng ngay sau đó, Pakistan, đất nước thường xuất hiện trên bản tin thời sự, lại đón tiếp họ với thái độ dễ chịu và thoải mái.

Sau khi dạo quanh thủ đô Islamabad, tác giả không ngớt trầm trồ trước sự pha trộn độc đáo giữa kiến trúc Hồi giáo truyền thống và hiện đại. Trên đường phố có nhiều phương tiện như rickshaw, xe buýt, taxi, nhưng di chuyển rất trật tự và không hề tắc đường.

Với khoảng 95% dân số theo đạo Hồi, Pakistan coi Hồi giáo là quốc giáo. Nhóm của tác giả chọn đi theo tuyến đường cao tốc Karakoram, được mệnh danh là “Kỳ quan thứ 8” của nhân loại. Rời thủ đô Islamabad, đoàn đi qua Abbottabad, nơi trùm khủng bố Bin Laden bị tiêu diệt, rồi tiến vào thung lũng Hunza.

“Người dân Abbottabad không chỉ không hằm hè, khó gần mà còn rất hiếu khách. Dù cả nhóm chúng tôi là người xa lạ và chủ sạp trái cây chỉ biết vài câu tiếng Anh cơ bản, anh ta vẫn bán hàng với giá như cho người bản địa và còn tặng thêm vài quả.”

Trần Hồng Ngọc đã chia sẻ về công trình cao tốc Karakoram đồ sộ: đây là một trong những cung đường trải nhựa cao nhất thế giới (4700 mét so với mực nước biển), dài gần 1300 km, bắt đầu từ Islamabad, kết nối nhiều vùng và kết thúc ở Kashgar, Tân Cương, Trung Quốc. Karakoram nằm trong số những dự án kỹ thuật táo bạo nhất mà con người từng thực hiện, với hàng ngàn nhân lực xẻ các hẻm núi dọc theo sông Ấn, hoàn thành sau 20 năm thi công. Hai bên đường phục vụ bánh Naan và trà Chai, văn hóa uống trà của người Pakistan phổ biến tới mức họ uống vào bất cứ thời điểm nào trong ngày. Theo tác giả, trà Chai ở Pakistan thơm và ít ngọt hơn ở Ấn Độ.

“Cao tốc Karakoram không chỉ hoành tráng và dữ dội khi xây dựng, mà còn lưu giữ nhiều dấu tích của con đường tơ lụa cổ đại.”

Cuộc sống đơn sơ đến khó tin là điều tác giả cảm nhận khi đặt chân đến Hunza, một thung lũng phía bắc Pakistan, giáp Afghanistan. Cư dân nơi đây còn nghèo và lạc hậu, đến mức phụ nữ chưa biết về băng vệ sinh. Cuộc sống hiện đại và những tiện nghi tân thời chưa chạm tới Hunza, ngoại trừ vài khu vực có wifi phục vụ du khách.

Mặc dù điều kiện sống không thể so sánh với thế giới, tri thức ở Hunza lại rất được coi trọng. Trẻ em, thanh niên và người lớn tuổi đều có thể giao tiếp bằng tiếng Anh, tỷ lệ biết chữ ở đây thuộc hàng đầu Pakistan.

Để vào lãnh thổ Trung Quốc, đoàn du khách phải trải qua quá trình nhập cảnh phức tạp hàng giờ đồng hồ ở cửa khẩu cao nhất thế giới. Trong khi đó, tại Pakistan, việc nhập cảnh dễ dàng và tiễn đưa người nước ngoài cũng rất tận tình và nhanh chóng. Vào được Tân Cương là đến nơi có nhiều điểm dừng chân quan trọng trên con đường tơ lụa, như Tashkurgan, Kashgar, Khâu Từ.

Rời khỏi Trung Đông với nỗi lo sợ, cuộc sống và con người dần trở nên thanh bình, đơn giản. Giữa các phố cổ là nét hiện đại với nhà cao tầng và trung tâm thương mại. Màu đỏ đặc trưng lan tỏa trên đất Tây, kèm theo các sản phẩm truyền thống như thảm, hạt và trái cây khô.

Tác giả đã thăm khu lăng mộ của nhà truyền giáo Afaq Khoja, hay còn gọi là lăng mộ Hương Phi. Trong các tác phẩm điện ảnh, Hương Phi có lẽ rất quen thuộc với độc giả.

“Tôi nghĩ thầm rằng, trí tuệ của người xưa làm chúng ta ngạc nhiên liên tục. Dù thiên nhiên có khắc nghiệt đến đâu, họ luôn tìm cách vượt qua và chiến thắng nó.”

Trước khi đến Đôn Hoàng, tác giả phải đi qua bồn địa Turpan - nơi nóng nhất Trung Quốc và là một trong những thành phố đa sắc tộc đầu tiên trên thế giới. Cùng với các tiểu vương quốc khác trong sa mạc Gobi, Turpan cổ xưa đã tan biến vào cát bụi, bị thời gian cuốn đi tất cả tinh hoa rực rỡ. Trần Hồng Ngọc so sánh thời kỳ vàng son đó như một cuộc bắn pháo hoa, sáng lên trong một vài khoảnh khắc rồi tắt lịm mà không hề tiếc nuối.

Từ Đôn Hoàng về Tây An, hành trình của tác giả tiếp tục khám phá văn hóa và lịch sử đất nước.

Bất kể thương nhân đi hướng nào trên con đường tơ lụa, họ đều phải đi qua Đôn Hoàng. Vì thế, có thể kết luận rằng mọi con đường đều hướng về Đôn Hoàng. Trung Hoa xem nơi đây là kho lưu trữ văn hoá và nghệ thuật sôi động, với sự pha trộn của nhiều tôn giáo. Trong đó, hệ thống hang đá Phật giáo Mạc Cao là điều được thế giới quan tâm nhất. Công trình vĩ đại này được tạo ra bởi những con người bình thường, nhưng với tình yêu mãnh liệt dành cho đức tin của họ.

“Các nền văn hoá gặp nhau trên con đường tơ lụa đã tạo ra nhiều tác phẩm nghệ thuật độc đáo tại các điểm dừng chân khác nhau, đặc biệt là ở những thị trấn nơi các nhà sư Phật giáo dừng lại.”

Mỗi bức tranh tại Mạc Cao đều chứa đựng sự sống động, tài năng và trí tuệ, giúp người xem hiểu rõ hơn về giá trị của con đường tơ lụa. Nơi này cũng nổi tiếng với địa hình sa mạc và vùng đất hoang vu không một bóng người.

“Vùng đất này từng là trung tâm thương mại quan trọng trong thời kỳ nhà Tùy và nhà Đường. Cả Đại sư Huyền Trang và Marco Polo đều từng dừng chân ở đây.”

Trước khi đến Tây An, nhóm của tác giả ghé thăm Trương Dịch, nơi có núi Cầu Vồng. Tác giả trình bày một bữa tiệc màu sắc, làm nổi bật tài năng của tự nhiên.

Rời khỏi Trương Dịch, cố đô Trường An cuối cùng cũng mở lòng đón chào những thương gia của quá khứ. Sau nhiều dặm đường xa, thu thập những trải nghiệm không gì sánh kịp và vượt qua những thử thách, Trần Hồng Ngọc đặt chân đến điểm cuối cùng của hành trình này.

Trường An từng là trung tâm sáng tạo của 13 triều đại lịch sử Trung Hoa. Ngoài sách vở, nơi này còn được tái hiện rất hoành tráng trong các tác phẩm điện ảnh. Trước đây, Trường An còn được xem như một trong bốn kinh đô vĩ đại của thế giới. Cảnh tượng sôi động của Trường An được tái hiện sống động trong tưởng tượng của tác giả, với hình ảnh người dân với nhiều dáng vẻ, trang phục, và đồ vật khác nhau, tất cả tạo nên bức tranh về cuộc sống đầy màu sắc, với bóng dáng vinh quang từ lịch sử.

Cảm nhận về tiếng gọi từ Trường An

Kỹ thuật nuôi tằm để lấy tơ đã tồn tại từ hơn 1000 năm trước Công nguyên và được giữ kín như một bí mật quốc gia. Các triều đại phong kiến Trung Hoa đã bảo vệ nghiêm ngặt bí mật này suốt hơn 20 thế kỷ tiếp theo. Theo truyền thuyết, ai phát hiện tiết lộ quy trình sản xuất lụa cho người ngoại quốc sẽ bị xử tử ngay tức khắc.

Lý do lụa trở thành mặt hàng được ưa chuộng không khó hiểu, vào thời đó, trang phục thông thường, nếu không làm từ da nặng nề thì cũng từ len sợi thô. Khi mặc lụa, cảm giác mát mẻ, nhẹ nhàng và da như được vuốt nhẹ. Lụa đã cuốn hút bất kỳ ai đã trải nghiệm nó. Nếu so sánh với các mặt hàng khác dựa trên những yếu tố đó, thì con đường tơ lụa là tuyến đường thương mại quan trọng nối hai châu lục.

Con đường tơ lụa ra đời dựa trên hai chuyến đi sứ của Trương Khiên thời Hán Vũ Đế, kết nối lục địa với Tây Á, Trung Á, Ấn Độ và một phần của Địa Trung Hải. Ngày nay, tượng đồng Trương Khiên vẫn đứng mãi ở Tây An, như một lời nhắc nhở về đóng góp của ông.

Ngoài lụa, một mặt hàng không thể chạm hay mặc lên người nhưng lại chơi vai trò quan trọng trong việc giúp con người thoát khỏi nghèo đói, đó là văn minh. Con đường tơ lụa, trước khi đi vào lịch sử quên lãng, đã làm việc chăm chỉ để chuyển giao tri thức, văn hóa, nghệ thuật và tôn giáo của mình.

Các trang tóm tắt về sự hình thành, hoạt động và nguyên nhân của sự suy tàn của con đường tơ lụa ở cuối cuốn sách đã giúp độc giả hiểu và quan tâm hơn đến hành trình của tác giả.

Không gì giống với hỗn loạn mà nhiều người nghĩ về Pakistan. Nơi đây được miêu tả là yên bình với đường phố rộng lớn và sạch sẽ, cùng với những công viên xanh mướt và tòa nhà cao tầng lấp lánh. Người dân thân thiện và sẵn lòng giúp đỡ.

Trà là một phần không thể thiếu trong đời sống xã hội ở Pakistan, như được mô tả trong quyển Ba tách trà của Greg Mortenson. Đó là biểu tượng của sự gắn kết và sẵn sàng hy sinh cho gia đình.

Cư dân thung lũng Hunza, theo dòng Shia của Hồi giáo, không phải che mặt hoặc mặc đen. Họ mặc trang phục sặc sỡ và chào đón người nước ngoài với thái độ hiếu khách và mở cửa.

Cao tốc Karakoram hiện nay có vai trò tương tự con đường tơ lụa trong quá khứ, là điểm giao thoa của văn hóa, con người và ẩm thực.

Khi tiến sâu vào lãnh thổ Trung Hoa, người Việt trở thành biểu tượng của sự giàu có và phồn thịnh. Mặc dù không còn những khu chợ sôi động như trước, nhưng vẫn thấy sự đa dạng văn hóa của các dân tộc.

Hình ảnh về núi Cầu Vồng có thể dễ dàng tìm thấy trên mạng xã hội và các phương tiện truyền thông. Đó không phải là ảnh chụp kỹ thuật số, mà là cảnh tượng thực sự tuyệt vời.

Bước theo dấu chân của tác giả, người ta có thể mơ về những đoàn người trên lưng lạc đà, mang theo hàng hóa trên sa mạc bao la. Trường An, một thành phố giàu có lịch sử hàng nghìn năm, vẫn giữ nguyên vẻ đẹp và sức hút của mình.

Con đường tơ lụa từ Pakistan đến Tây An kết thúc với những ước mơ chưa hoàn thành của tác giả. Mỗi địa điểm trên đường lưu lại những câu chuyện quý báu về quá khứ và tinh thần của con đường tơ lụa.

Qua từng trang sách, những khó khăn mà tác giả đã trải qua dần dần trở nên không đáng kể trước niềm hân hoan của người đọc. Hình ảnh và thông tin trong sách thể hiện sự tận tâm và chân thật về văn hóa và con người trên con đường tơ lụa.