[Tóm Tắt & Đánh Giá Sách] “Chuyện Con Mèo Dạy Hải Âu Bay”: Hãy Mở Lòng Đón Nhận Tình Yêu

Bạn đã từng thấy hình ảnh một con mèo ấp trứng, chờ trứng nở thành chim non và dạy chim bay chưa? Hình ảnh này được tái hiện trong quyển sách Chuyện Con Mèo Dạy Hải Âu Bay của Luis Sepúvelda.

“Chúng ta yêu con như yêu một con hải âu. Chúng ta cảm nhận con cũng yêu chúng ta như vậy. Chúng ta là bạn, là gia đình của con, và nhờ con, chúng ta đã học được điều quý giá: trân trọng và yêu thương kẻ khác biệt. Yêu thương ai đó giống mình rất dễ, nhưng yêu kẻ khác mình thật khó khăn, và con đã giúp chúng ta làm được điều đó. Con là hải âu, và phải sống cuộc đời của một hải âu. Con phải bay.” – Đó là lời hứa của mèo Zorba với cô hải âu nhỏ được cộng đồng mèo ở Hamburg chăm sóc.

Cuộc sống đầy những nghịch lý mà không thể giải thích bằng lý trí. Tình yêu thương xuất phát từ con tim, và yêu chỉ vì yêu, không cần lý do. Nhà văn Chile Luis Sepúvelda đã khéo léo gửi gắm thông điệp này vào tác phẩm Chuyện Con Mèo Dạy Hải Âu Bay.

Về tác giả và tác phẩm của ông

Luis Sepúvelda, nhà văn, nhà báo, đạo diễn, nhà cách mạng nổi tiếng của Chile, sinh tháng 10 năm 1949 tại Ovalle, phía bắc Santiago, Chile.

Lão Già Mê Đọc Truyện Tình là tiểu thuyết nổi tiếng nhất của ông, với 18 triệu bản phát hành trên toàn thế giới. Tác phẩm này đã đưa tên tuổi ông ra toàn cầu vào cuối thập niên 1980.

Sau thành công của tiểu thuyết đầu tay, ông tiếp tục viết khoảng 20 cuốn tiểu thuyết, truyện lịch sử, truyện ngắn và sách thiếu nhi. Ông được biết đến như là nhà viết ngụ ngôn hiện đại, với phong cách miêu tả cuộc sống ở Mỹ Latinh đầy duyên dáng, hài hước và giản dị. Các tác phẩm của ông đã được dịch sang nhiều ngôn ngữ khác nhau.

Chuyện Con Mèo Dạy Hải Âu Bay là quyển sách thiếu nhi đầu tiên của ông, mang phong cách trong sáng, hài hước tinh tế, thể hiện khát vọng tự do và tình yêu thiên nhiên, môi trường.

Cuốn sách kể về cuộc gặp gỡ tình cờ, lời hứa bất đắc dĩ và hành trình nuôi dạy một loài vật khác của mèo Zorba. Thông điệp chính là: yêu thương kẻ giống mình dễ dàng, nhưng yêu thương kẻ khác mình rất khó khăn. Đây là bài học quý giá mà Luis Sepúvelda muốn gửi gắm về việc tạo và giữ lời hứa.

Cuộc gặp gỡ giữa cô hải âu lông bạc Kengah và mèo mun mập ú Zorba

Cuốn sách mở đầu với hình ảnh đàn hải âu bay trên cửa sông Elber. Trong hành trình 6 tiếng, chúng nhìn thấy những con tàu với cờ phấp phới. Kengah, cô hải âu lông bạc, thích thú quan sát những lá cờ, vì chúng đại diện cho nhiều ngôn ngữ và cách gọi tên khác nhau.

Kengah vừa đuổi theo những con cá trích vừa mơ mộng về tương lai tươi sáng. Những chiếc tổ trên đỉnh vách đá, những chú hải âu non, và khoảnh khắc tuyệt đẹp nhất trong cuộc hành trình: dạy những chú chim con bay trên vịnh Biscay.

Nhưng điều tồi tệ đã xảy ra, khi Kengah cúi xuống nước bắt con cá trích thứ tư, cô không kịp nhận tín hiệu cảnh báo vùng biển nguy hiểm. Mọi chuyện diễn ra quá nhanh khiến Kengah lạc mất đàn, cô hải âu sắp sinh bị lớp dầu dày đặc che mắt. Những con tàu xả thải và dầu loang ra biển khiến cô phải vật lộn để bay về đất liền. Số phận nghiệt ngã đang chờ cô, và trong tuyệt vọng, cô gào thét trách móc con người. Kengah tin rằng ánh nắng sẽ thiêu đốt lớp dầu, nên cô cố vỗ cánh bay cao. Nhưng trời không nghe thấu nỗi lòng cô. Trong tuyệt vọng, kiệt sức, cô rơi xuống ban công nơi một con mèo mun mập ú đang tắm nắng.

Ở đó, Kengah gặp Zorba, con mèo mun mập. Dù ghê tởm, con mèo vẫn liếm đầu cô hải âu. Chất đen bám lên người cô có vị kinh khủng như mùi của nó. Khi đầu lưỡi mèo lướt qua cổ cô, nó cảm nhận được hơi thở cô ngày càng yếu.

Trước khi nhắm mắt, bằng tình yêu thương của người mẹ và chút sức lực cuối cùng, Kengah sinh ra một quả trứng trắng có đốm xanh. Chứng kiến sự tử tế của Zorba khi cố giúp mình, cô biết Zorba là mèo lương thiện, nên nhờ Zorba thực hiện 3 lời hứa: “không ăn quả trứng”, “chăm sóc quả trứng đến khi nở thành chim non”, và điều cuối cùng tưởng chừng không thể: “dạy chim non bay”.

Hành trình thực hiện lời hứa

Rất khó khăn cho một chú mèo đực khi phải chăm sóc quả trứng hải âu. Nhưng với quyết tâm thực hiện 3 lời hứa, đặc biệt là dạy hải âu bay, Zorba đã tìm kiếm sự giúp đỡ từ những người bạn ở cảng biển.

Làm sao một con mèo có thể dạy hải âu bay, khi chính nó cũng không biết bay? Quá trình nuôi dưỡng quả trứng và chăm sóc chim non trở nên khó khăn nhưng đầy thú vị với sự giúp đỡ của bầy mèo tại cảng Hamburg: Lão mèo già có khả năng đưa ra lời khuyên tuyệt vời, mang danh Đại Tá Bóng Đêm, Secretario – mèo khoe khoang biệt tài nói tiếng Ý, Einstein – mèo xám gầy gò dành cả ngày nghiên cứu sách, và Bốn Biển – mèo viễn dương thực thụ.

“Zorba đã hứa với cô hải âu tội nghiệp rằng sẽ chăm sóc quả trứng và đứa con của cô. Anh ta thề danh dự, và lời thề của một con mèo ở cảng là lời thề của tất cả, nên không ai được đụng vào quả trứng!” – Đại Tá nghiêm nghị tuyên bố.

Một con mèo mập ú ngày ngày cuộn tròn ấp trứng, đó là thử thách không nhỏ với Zorba. Đến ngày thứ hai mươi, khi đêm xuống, quả trứng nhúc nhích, Zorba thấy mỏ vàng nhỏ xuất hiện qua vết nứt. Nó giữ quả trứng bằng hai chân sau, nhìn thấy chim non mổ liên tục đến khi cái đầu trắng nhỏ xíu, ướt nhẹp thò ra khỏi vỏ.

“Má!” chim non chiêm chiếp gọi.

Zorba lúng túng không biết phản ứng ra sao. Dù lông nó đen như than, nhưng cảm xúc và sự ngượng ngùng khiến nó đỏ mặt.

Những ngày tiếp theo, với sự giúp đỡ của Đại Tá, Secretario và Einstein, Zorba nuôi dưỡng hải âu con bằng tất cả tình yêu thương. Lần đầu tiên Zorba cho chim ăn mà không có kinh nghiệm, bảo vệ chim non khỏi hai con mèo luôn rình rập. Năm con mèo, với lòng trung thành tuyệt đối, giữ lời hứa dạy hải âu Lucky bay (cái tên mà cả năm mèo thống nhất đặt). Như Đại Tá nói: “Lời hứa thật khó giữ, nhưng mèo ở cảng luôn giữ trọn lời hứa.”

Thật khó để chấp nhận và yêu thương một ai đó không giống mình.

Matthew, một con đười ươi ở tiệm tạp hóa, luôn khó chịu với mọi người. Nó nói với Lucky rằng bầy mèo chỉ đang nuôi nó béo để làm thịt. Làm sao loài mèo có thể thật tâm chăm sóc hải âu được chứ? Điều đó khiến Lucky buồn bã. Và Zorba đã làm điều nó chưa từng làm: giảng giải cho cô hải âu nhỏ.

“Con là hải âu. Gã đười ươi đúng ở điểm đó, nhưng chỉ có thế thôi. Tất cả chúng ta đều yêu con, Lucky. Và chúng ta yêu con vì con là hải âu. Một con hải âu xinh đẹp.

Chúng ta chưa từng phủ nhận khi con nói mình là mèo, bởi điều đó an ủi chúng ta rằng con muốn giống chúng ta. Nhưng con khác với chúng ta và chúng ta vui vì điều đó. Chúng ta đã không cứu được mẹ con, nhưng có thể giúp con. Chúng ta đã bảo vệ con từ lúc con mổ vỏ chào đời. Chúng ta chăm sóc con mà không nghĩ biến con thành mèo. Chúng ta yêu con như yêu hải âu. Chúng ta cảm nhận con cũng yêu chúng ta như vậy. Chúng ta là bạn con, là gia đình của con, và con đã dạy chúng ta điều quý giá: trân trọng, quý mến và yêu thương ai đó khác mình. Yêu kẻ giống mình thật dễ, nhưng yêu kẻ khác mình mới khó, và con đã giúp chúng ta làm được điều đó. Con là hải âu, và con phải sống cuộc đời của hải âu. Con phải bay. Khi con học bay thành công, Lucky, ta hứa con sẽ rất hạnh phúc, và tình cảm của chúng ta sẽ còn sâu sắc hơn, bởi đó là chân tình giữa hai loài khác nhau.”

“Con là hải âu, và con phải sống cuộc đời của hải âu. Con phải bay.”

Dù vượt qua nhiều khó khăn, nhưng lời hứa cuối cùng quá khó với Zorba và bầy mèo. Tuy nhiên, vì lời hứa và hạnh phúc của Lucky, Zorba vẫn kiên trì. Dù thế nào, nó cũng phải giúp Lucky bay được. Sau mười bảy lần thất bại, Zorba quyết định phá vỡ “điều cấm kị” của loài mèo: nói chuyện và xin sự giúp đỡ từ con người. Người được chọn là thi sĩ – chủ nhân của mèo xinh đẹp Angelina. Zorba tin rằng ông ấy không biết cách bay, nhưng mỗi khi ông ấy đọc thơ, nó luôn cảm thấy ông ấy đang bay bổng cùng ngôn từ.

Những trái tim nhỏ xíu

Những trái tim bay trên mây

Khát khao vô hạn

Những cơn mưa hoang dã

Những cơn mưa đưa đến hơi thở mới

Những cơn mưa kết thúc bằng ánh nắng mặt trời

Với sự hiểu biết sâu sắc và lòng nhân từ của một nhà thơ, ông nhận ra rằng để Lucky có thể vươn lên, cần phải có một thử thách mới để khám phá tiềm năng đang ẩn sâu bên trong chú chim nhỏ. Như Bốn Biển đã từng nói: “Hải âu là loài chim mạnh mẽ nhất, dù có giông bão, nó vẫn tự tin vượt qua”. Và đỉnh tháp Michael đã được chọn là điểm xuất phát cho cuộc hành trình mới của Lucky. Mặc dù sợ hãi, nhưng cuối cùng, chú hải âu bé nhỏ đã mạnh mẽ mở cánh và bay cao trên bầu trời tối ấy.

Cảm nhận cá nhân

Kết thúc câu chuyện là khoảnh khắc Lucky có thể bay lên giữa trận mưa lớn tại nhà thờ Thánh Michael. “Nó vươn cao hơn cả những cột cảng, vượt qua những cột buồm, rồi thực hiện những động tác lượn qua không gian rộng lớn”. Đây là niềm hạnh phúc lớn nhất của Zorba, khi thấy Lucky đã trưởng thành và thực hiện ước mơ của mình – bay lên không gian. Nhưng cũng là lúc buồn nhất của chú mèo, khi phải chứng kiến con mình ra đi, bên dòng nước mắt hoặc mưa đổ.

Tình yêu thương của Zorba dành cho hải âu nhỏ giống như tình yêu của bố mẹ dành cho con. Một sự thật không thể phủ nhận là, một ngày nào đó, hải âu sẽ rời bến cảng và bay lên bầu trời xa xôi. Zorba luôn biết điều này. Dù biết con sẽ ra đi, nhưng Zorba vẫn cố gắng dạy Lucky bay, thậm chí là phá vỡ “quy tắc của mèo” để giúp hải âu bé nhỏ thực hiện ước mơ.

Mặc dù cuốn sách viết cho trẻ em nhưng lại chứa đựng những thông điệp nhân văn sâu sắc. Đây không chỉ là câu chuyện về thế giới động vật mà còn là bài học về lòng nhân ái và sự hiểu biết. Dù mèo và chim là hai loài khác nhau, thậm chí thù địch, nhưng qua câu chuyện này, ta thấy được sự hòa mình và lòng tốt của chú mèo Zorba cũng như nhiều mèo khác trên bến cảng. Mọi khoảng cách có thể bị vượt qua bằng tình thương và quan tâm, như lời khuyên của Zorba: “Yêu thương một người giống mình dễ dàng, nhưng yêu thương một người khác mình thật sự khó khăn... và tình yêu đó sẽ sâu sắc và đẹp đẽ hơn, vì đó là tình yêu giữa hai loài vật khác biệt”.

Tóm tắt bởi: Thanh Thảo - MyBook

Ảnh: Trúc Phương