Buzz
“Tại sao làm như vậy?”, “Tại sao không làm khác?”, “Tại sao tự bỏ mình như thế?”,... Hàng ngàn câu hỏi tại sao xuất phát từ người khác, sau đó trở thành nỗi tự trách nhiệm của chúng ta. Con người luôn phải đối mặt với sự quan sát, phê phán từ người khác, dù luôn mong muốn làm theo ý mình, sống như mình muốn nhưng không thể không quan tâm đến ý kiến của người khác. Dù biết rằng chúng ta phải sống trong một xã hội, làm việc, sinh hoạt cùng nhiều cá nhân khác nhau, nhưng mỗi người đều là một cá nhân riêng biệt, cũng có quyền tự do và làm những điều mình muốn.
Mari Tamagawa - một tác giả người Nhật đã không ngừng tìm kiếm và chỉ ra cách để con người có thể thoát khỏi sự phê phán của xã hội, từ đó hướng tới cuộc sống an nhàn và ý nghĩa hơn.
Thông Tin Về Tác Giả và Tác Phẩm
Mari Tamagawa là một chuyên gia tâm lý học người Nhật với nhiều năm kinh nghiệm giảng dạy tại Lực lượng phòng vệ Nhật Bản, Học viện Tuần duyên Nhật Bản và Đại học Y Fukushima.
Nói về Nhật Bản, điều đầu tiên khiến chúng ta phải ngưỡng mộ là tinh thần vượt khó, đối mặt với khó khăn, nghịch cảnh của con người ở đây. Đất nước này đã trải qua nhiều biến cố từ chiến tranh, thiên tai, nhưng con người Nhật Bản vẫn là nguồn cảm hứng với sự kiên trì của họ. Mari Tamagawa, sinh ra và lớn lên trong một xã hội có bản sắc chiến binh, cũng chịu ảnh hưởng của tinh thần đó. Với một tuổi thơ đầy biến động, cha cô là một người nghiện rượu, lạm dụng gia đình khiến mẹ cô phải đối mặt với nhiều áp lực, và cô cũng từng phải chịu cảm giác trầm cảm và lời phê phán từ xã hội.
Cuốn sách Mặc Kệ Thiên Hạ, Sống Như Người Nhật gần như là một cuốn nhật ký chân thực hơn là một cuốn sách dạy bảo hay tư vấn chuyên môn. Tác giả Mari Tamagawa, từ những trải nghiệm sâu lắng của cuộc sống, đã chỉ ra cách để con người từ bỏ những lo lắng không đáng có từ mọi người xung quanh và sống với ý nghĩa thực sự.
Chương 1: Tìm Kiếm An Ổn Chỉ Làm Cho Bạn Tổn Thương Hơn
Con người thường tìm kiếm sự an ủi khi họ gặp khó khăn, nhưng đôi khi việc này chỉ làm cho họ đau đớn hơn. Tưởng tượng bạn đang bị dòng nước vô hình cuốn trôi và cố gắng tìm một cái gì đó để bám vào. Dù có thứ gì giúp bạn cảm thấy an tâm hơn, nhưng có thể nó cũng làm bạn đau đớn hơn.
“Ảnh hưởng của sự 'an ủi' cũng giống như một liều thuốc giảm đau tạm thời... Hầu hết những người tìm kiếm sự an ủi từ người khác đều muốn thoát khỏi nỗi đau. Họ mong sự 'an ủi' như một phép màu giúp họ giải quyết mọi vấn đề.
Tuy nhiên, họ không ngờ rằng, cố gắng thay đổi tình trạng bế tắc bằng cách đó lại là một sai lầm nghiêm trọng.
Vậy chúng ta đã mắc sai ở đâu?
Theo quan điểm của Mari Tamagawa, việc con người tìm kiếm sự 'an ủi' từ người khác ban đầu có vẻ là biện pháp tối ưu, nhưng thực tế lại phản tác dụng. Hầu hết mọi nỗi lo âu, suy tư của chúng ta đều xuất phát từ các yếu tố bên ngoài, đặc biệt là từ những người xung quanh. Lời chỉ trích từ sếp, thành tích của bạn bè, đồng nghiệp, lời khuyên tìm việc, kết hôn từ gia đình, tất cả những điều đó vô hình trung đã tạo ra áp lực cho mỗi cá nhân. Và như đã đề cập ở trên, khi gặp khó khăn, chúng ta thường tìm đến người khác và hy vọng được 'an ủi'. Thực tế, điều đó không khác gì việc chúng ta cố gắng thuyết phục người khác đưa ra câu hỏi nan giải cho chúng ta.
Trước hết, sự 'an ủi' thực sự chỉ mang lại cảm giác yên bình trong một khoảnh khắc, tức là ta tự đánh lừa bản thân rằng mình đã được an ủi và câu chuyện đã trải qua không có gì thực sự. Trong một số trường hợp, điều đó có ý nghĩa tích cực, giúp con người quên đi sự đau đớn, nỗi buồn. Nhưng ở những tình huống khác, cảm giác được 'an ủi' lại vô tình khiến chúng ta quên đi hiện thực, cụ thể là quên đi vấn đề hiện tại cần giải quyết. Sau khi cảm giác thanh thản thoái mái ấy qua đi, con người trở lại với hiện thực, nhận ra khó khăn vẫn còn đó, và chúng ta vẫn chưa tìm ra cách để vượt qua trở ngại. Thực tế đã chỉ ra rằng, thậm chí khi chúng ta tìm đến các chuyên gia - những người có kinh nghiệm, đã từng tiếp xúc, lắng nghe và chữa trị cho nhiều trường hợp khác nhau - cũng khó có thể điều trị căn nguyên của vấn đề. Tác giả của cuốn sách đã chỉ ra sự khác biệt trong cách tư vấn của bác sĩ tâm lý, nhà tâm lý trị liệu, chuyên viên tư vấn tâm lý và nhà tâm lý học lâm sàng, mặc dù về cơ bản có vẻ như họ đều giống nhau về vị trí. Nhưng thực tế, không phải lúc nào cũng tìm đến các chuyên gia tâm lý sẽ giúp chúng ta có được biện pháp phù hợp nhất để giải quyết vấn đề. Chuyên gia không phải là bậc thầy, đặc biệt là các chuyên gia về tâm lý. Bởi vì cuối cùng, tâm lý con người vẫn là một phạm trù rất khó hiểu. Do đó, nếu muốn giải quyết căn nguyên của mọi vấn đề, dù lớn hay nhỏ, chúng ta vẫn phải dựa vào ý chí và sự phân tích tỉ mỉ của chính mình đối với những khó khăn mà mình đang phải đối mặt.
Chương 2: Vượt qua cảm giác bất lực
Ở cuối chương trước, Mari Tamagawa đã chỉ ra cách để con người nhận biết được rằng họ đang sống theo quan điểm của người khác. Để đến chương này, tác giả sẽ đề xuất những biện pháp có thể giúp chúng ta thực sự tìm kiếm được cảm giác thoải mái, tận hưởng cuộc sống ngay cả khi nó vẫn còn chứa đựng nhiều khó khăn.
Trước hết, theo tác giả, việc thăm khám hoặc tìm đến các chuyên gia tâm lý chỉ khiến bạn mệt mỏi hơn vì dường như không có cách nào chữa trị căn bệnh gốc rễ của mình. Đó là tiền đề lớn nhất cho cảm giác bất lực. Quá trình hình thành cảm giác bất lực được chia thành ba giai đoạn:
1. Cảm giác bất lực liên quan đến năng lực
Cảm giác vô năng khi không kiểm soát được tình huống là một thách thức đối với mọi người.
Cảm giác trống rỗng, không ai có thể hiểu được, là một phần của cuộc sống mà mỗi người phải đối mặt.
Các giai đoạn trên được tác giả mô tả chi tiết từ việc con người cảm thấy bất lực khi không thực hiện được điều gì đó. Những sự bất lực này khiến chúng ta cảm thấy như đang đứng trước một ngọn núi cao không thể vượt qua. Giai đoạn này được gọi là 'cảm giác vô năng'.
Đánh giá và thành kiến từ người khác không đáng sợ như chúng ta thường nghĩ. Thất bại không làm chúng ta gục ngã trừ khi chúng ta tự làm cho mình vấp ngã.
Mari Tamagawa đã đưa ra định nghĩa 'Kosotsuki taiken', nói rằng dù ta cố gắng, thì không phải lúc nào cũng thay đổi được mọi thứ. Đây là lúc chúng ta phải đối mặt với vấn đề mà không cần tìm kiếm sự giúp đỡ từ người khác.
'Khi mùa đông qua đi, mùa xuân sẽ đến. Khi bạn chấp nhận bỏ qua định kiến của người khác và sống theo lẽ phải của mình, bạn sẽ cảm thấy tâm hồn mình thanh thản.'
Chương 3: Loại bỏ những điều người khác ép buộc
Nếu phần trước là việc trải nghiệm cảm giác bất lực và cách vượt qua, thì ở chương này, Mari Tamagawa giới thiệu cách con người có thể loại bỏ những áp đặt của người khác trong cuộc sống.
Những người xung quanh thường dán nhãn lên chúng ta với nhiều đặc điểm khác nhau. Họ đánh giá chúng ta dựa trên địa vị, nghề nghiệp, và trách nhiệm, và thậm chí nếu không tự ý thức, chúng ta vẫn sẵn lòng chấp nhận và sống theo những đặc điểm đó. Tuy nhiên, thậm chí khi làm như vậy, chúng ta cũng không thể làm hài lòng mọi người xung quanh. Họ sẽ tiếp tục tìm ra những điểm không vừa ý và ép buộc chúng ta phải tuân thủ những quy định ấy. Kết quả là chúng ta sẽ mắc kẹt trong một vòng lặp, mà chính bản thân chúng ta đã tạo ra. Vì từ đầu, việc thoả hiệp với lối sống theo cách nhìn của người khác chỉ dẫn đến việc chìm đắm trong lưới ràng buộc.
Mari Tamagawa dẫn một ví dụ về người Nhật để chỉ ra rằng những người đau khổ thường không đổ lỗi cho người khác. Trong thời kỳ khó khăn, con người thường trở nên mạnh mẽ và lạc quan hơn. Thay vì đổ lỗi cho hoàn cảnh, họ tập trung vào việc giải quyết vấn đề và vực dậy cuộc sống của mình. Sự thử thách cũng mang lại cơ hội, vì trong những thời điểm khó khăn nhất, con người tìm ra cách sống thực sự đáng sống, và sống hết mình cho những ý tưởng cao cả.
Mari Tamagawa cho rằng chúng ta cần học cách chấp nhận, vì đó là bước đầu tiên để phát triển bản thân và tạo ra những ý tưởng mới. Đừng ngần ngại thử thách bản thân. Dù ở độ tuổi nào, chúng ta đều giống như những đứa trẻ luôn tò mò về thế giới. Để vượt qua giới hạn, hãy liên tục thử thách bản thân. 'Đưa tay ra một cách ngẫu nhiên' để khám phá những gì chúng ta thực sự muốn. Đó là lời khuyên của Mari Tamagawa. Thay vì khẳng định rằng mình đã biết mục tiêu của mình, hãy thử tìm hiểu bản thân mình hơn. 'Tiếp tục làm điều bạn yêu thích' để theo đuổi những ước mơ và mục tiêu của riêng mình.
Chương 4: Sống theo giấc mơ của bản thân
Tóm lại, mục đích của tất cả các chương trước đó là truyền đạt một thông điệp cuối cùng mà tác giả Mari Tamagawa muốn gửi đến độc giả: Hãy là chính bạn, hãy làm theo những gì bạn muốn, đừng sống dựa trên lời khuyên của người khác.
Tác giả, dựa trên kinh nghiệm sống và kiến thức sâu sắc từ nghiên cứu tâm lý học, đã rút ra cách mà con người có thể tự thực hiện giấc mơ của mình. Từ việc chuẩn bị tinh thần đến việc xây dựng danh sách công việc cần làm, và thói quen 'tự nhận thức cá nhân' mà con người cần phải chú ý.
Mỗi cá nhân sẽ có cảm nhận khác nhau về nội dung của chương này tùy thuộc vào tính cách, suy nghĩ và quan điểm của họ. Tuy nhiên, sau khi đọc xong cuốn sách của Mari Tamagawa, mỗi người đều nhận ra một phần nào đó về những quy luật của cuộc sống mà họ thường bỏ qua hoặc chưa chấp nhận. Đặc biệt, con người thường sợ hãi và tránh xa khỏi khó khăn, dù chúng là một phần không thể thiếu của mọi nỗ lực.
Kết luận
Có thể vì tác giả đã trải qua những đau đớn, nỗi tuyệt vọng và nỗi đau của cuộc sống mà cuốn sách của Mari Tamagawa gần gũi hơn với một cuộc trò chuyện chân thành hơn. Cảm giác tổn thương tâm lý, áp lực từ sự phê phán của người khác không thể làm chìm con người ta. Trong mỗi người, có một chiến binh can đảm, và để thức giấc chiến binh ấy, mỗi người cần sống cho chính mình, làm những điều mà họ thực sự muốn. Bởi vì chúng ta, không ai khác. 'Khi mùa đông lạnh lẽo qua đi, mùa xuân ấm áp sẽ đến. Lúc bạn chấp nhận bỏ đi và từ chối sự phê phán của người khác, sống theo lẽ phải của bản thân, đó sẽ là lúc bạn cảm thấy hòa bình trong tâm hồn mình'.
