“Nếu bạn khao khát một điều gì đó, vũ trụ sẽ hợp tác để giúp bạn đạt được điều đó.”
Chắc hẳn hầu hết mọi người đã từng nghe, đọc câu này ở đâu đó hoặc từ cuốn sách Nhà giả kim này. Câu này ý nói nếu bạn thực sự mong muốn có điều gì, thì vũ trụ sẽ giúp bạn có được nó. Nếu bạn thực sự tin rằng một ngày nào đó bạn sẽ thành công, thì bạn sẽ thành công, hãy tin rằng điều đó có thể xảy ra. Nghe có vẻ hài hước nhỉ.
Khi tôi đọc cuốn sách này, tôi đang là sinh viên đầu khoá ở một Cao Đẳng, không phải Đại Học. Gia đình không có điều kiện nên tôi chọn trường gần nhà, chủ yếu là để đi làm chứ không mấy mặn mà việc học. Thực sự, tôi không hẳn tin vào những câu chuyện về “cứ mong muốn thì sẽ thành công”. Tôi không cảm thấy việc nhìn đời màu hồng sẽ giúp đời tôi thay đổi. Bản thân tôi luôn cố gắng làm việc, trả nợ, học hành, đi làm, trả nợ, … cho đến khi tôi trả hết khoản vay của trường Đại học, tôi mới nhận ra rằng tôi có lẽ đã sai. Tôi nhẹ nhõm trong lòng việc tạo ra một quỹ học bổng nhỏ để giúp trẻ em nghèo học hành, dù không lớn nhưng giống như một sợi rơm cứu cánh mà tôi từng khao khát có được.
Tôi gặp một sinh viên có chung sở thích, tôi hỏi em có thích đọc sách không? Vì cuộc tổ chức của chúng ta sẽ tập trung vào sách! Em trả lời rằng có, em thích đọc cuốn sách Nhà Giả Kim, cuốn sách nổi tiếng nhất của nhà văn Paulo Coelho. Tôi mỉm cười trong lòng, nghĩ rằng sinh viên này thật sự mơ mộng, nhưng tất nhiên tôi không thể hiện ra, tôi không đánh giá ai và càng không đánh giá em, tôi nhớ được một câu nói rằng “Mỗi khi muốn phê phán người khác, hãy suy nghĩ xem họ đã may mắn nhận được sự giáo dục hay kinh nghiệm như mình chưa?”, Tôi tiếp tục hỏi, mong muốn lắng nghe và hiểu hơn về góc nhìn khác:
- Em đánh giá cuốn sách Nhà Giả Kim thế nào?
- Tùy thuộc vào việc chị là người tâm hồn hay vật chất.
Tôi tỉnh giấc. Lấy làm xấu hổ, tôi xin lỗi em vì đã coi thường cuốn sách này. Tôi quyết định xây dựng một nhóm cùng em và đọc lại Nhà Giả Kim với tâm trạng mới.
Nội dung
Nếu phải so sánh, tôi sẽ chọn Nhà Giả Kim như một cốc nước lọc. Cả bên ngoài lẫn bên trong… nhạt nhẽo, dễ nhìn thấy. Câu chuyện kể về chuyến hành trình của một người chăn cừu hoặc nhà thơ vĩ đại sẽ tìm ra một kho báu kì diệu ở phía bên kia lục địa. Anh ta yêu một cô gái nhưng quá nghèo và nhút nhát để thổ lộ. Một ngày, anh ta gặp một nhà tiên tri, và tin rằng những giấc mơ ấy chính là số phận của mình, anh ta bán hết đàn cừu của mình để đi tìm kiếm kho báu đó. Sau bao nhiêu khó khăn, sự lừa dối,… kết cục tự nhiên là anh ta tìm ra kho báu. Hết! Nhạt như nước lọc. Nhưng đúng như nước lọc, nếu ta uống từ từ thì vị ngọt mát sẽ lan tràn trong cơ thể, truyền tải những thông điệp từ cuốn sách này: Đơn giản đến mức chúng ta bỏ qua, thậm chí phủ nhận.
1. “Tôi không sống trong quá khứ hoặc tương lai. Tôi chỉ sống trong hiện tại và chỉ quan tâm đến hiện tại. Nếu chúng ta luôn ở trong hiện tại thì chúng ta sẽ hạnh phúc.”
Sống trong thực tại khác với thực dụng và thực tế, chú ý nhé. Vì quan điểm đó chỉ khiến khao khát thực tại trở nên mãnh liệt hơn. Sống trong thực tại không cần mục tiêu, vì mục tiêu đưa bạn ra tương lai. Sống trong thực tại không cần kỷ niệm, vì kỷ niệm đưa bạn quay lại quá khứ. Và cuối cùng, khi bạn đắm chìm trong thực tại của người khác, của những người bạn không hiểu và họ cũng không hiểu bạn, đó là khi bạn bị mất trong thực tại.
2. “Tại sao phải lắng nghe trái tim?”
“Bởi vì nơi trái tim của bạn ở đó, thì kho báu bạn tìm cũng nằm ở đó.”
Đây là một trích dẫn từ Kinh Thánh mà tôi rất ưa thích:
“Vì nơi nơi bạn giữ kho báu của mình, đó chính là nơi trái tim của bạn. - Lc 12, 34
Nhân vật chính của Nhà Giả Kim, chàng chăn cừu Santiago đã lắng nghe trái tim của mình. Nhờ điều này, anh ta đã tìm thấy kho báu trong cuộc đời.
Khi nhắc đến kho báu, chúng ta thường nghĩ đến vàng bạc, tài sản, quyền lực, nhưng thực ra đó là những kho báu … trừu tượng. Khi còn nghèo, người ta khao khát tiền bạc. Khi đói, người ta mong muốn có thức ăn. Ở mỗi giai đoạn khác nhau trong cuộc đời, con người lại tự tìm kiếm kho báu phù hợp với tình hình của mình. Nếu không biết mình muốn gì (và hiếm khi ai hiểu rõ điều mình muốn, thì họ thường tìm cách giành lấy điều mình muốn), người ta sẽ theo đuổi những quan niệm chung chung về kho báu. Và những quan niệm đó, là những “kho báu chung chung” mà chúng ta thường nghe đến.
Kho tàng chứa đựng vàng bạc xuất phát từ đó trở nên nhạt nhẽo như vậy.
Do đó, việc lắng nghe trái tim khi tìm kiếm kho báu là một quyết định khôn ngoan. Bởi trái tim biết rõ điều gì khiến nó phấn khích.
Có người trốn tránh trái tim của mình và họ chịu đựng đau khổ. Dù họ đạt được thành công, họ vẫn chịu đau khổ. Sau khi cuộc sống của họ kết thúc, họ thường để lại lời khuyên khó hiểu: “Hãy sống khác đi”.
Qua việc quan sát thế giới tự nhiên, ta có thể nhận thấy rằng kho báu của bọ hung khác với kho báu của ong mật, của đại bàng khác với của kền kền, của cừu khác với của sói. Không có sự phân biệt tốt xấu ở đây, mà đơn giản chỉ là mỗi loài vật đều hiểu rằng: Sống chân thành với bản thân chính là kho báu của cuộc sống của chúng. Kho báu của người thiếu tình cảm khác với kho báu của người thiếu vật chất. Kho báu của người giàu tình cảm khác với kho báu của người nghèo tinh thần,...
Cuộc sống tự nhiên phong phú nhưng đơn giản, bởi tự nhiên không tạo ra những khái niệm không cần thiết.
Chính vì vậy, chúng ta cần nhìn nhận lại bản thân và rời xa những ước muốn “chung chung”. Rằng, nếu tiền bạc không phải là vấn đề, thì điều gì sẽ thúc đẩy chúng ta để thức dậy và hạnh phúc mỗi ngày?
3. Khi mơ ước trở thành hiện thực, cuộc sống trở nên ý nghĩa hơn bao giờ hết.
Đề tài này làm cho tuổi trẻ trở nên hấp dẫn hơn bao giờ hết. Bởi vì khi già đi, chúng ta chỉ còn lại những kí ức về tuổi trẻ. Sự động viên để thực hiện những chuyến phiêu lưu, những quyết định, những sai lầm, sợ hãi, hạnh phúc và nỗi đau của tuổi trẻ đều bắt nguồn từ những giấc mơ.
Nhìn vào một người không có ước mơ, tôi nhận ra họ sẽ trở nên già nhanh chóng. Tại sao lại như vậy? Bởi vì khi họ không mơ ước mà chỉ tập trung vào việc khám phá quy luật của cuộc sống, họ dần trở nên cứng nhắc. Danh vọng đôi khi chỉ là một cuộc trao đổi tuổi trẻ để đổi lấy tuổi già - tuổi già có đầy đủ kinh nghiệm, đầy đủ vốn sống chỉ thiếu một điều duy nhất là giấc mơ.
Cuộc sống đáng sống là cuộc sống dành để thực hiện giấc mơ của bản thân. Santiago, chàng chăn cừu, bắt đầu cuộc hành trình của mình bằng một giấc mơ, và có lẽ các bạn trẻ ngày nay cũng nên có một giấc mơ rõ ràng trước khi bắt đầu hành trình của mình.
Vì mục đích của việc khởi nghiệp không chỉ là kiếm nhiều tiền, mà còn là để thực hiện ước mơ mang lại sự thịnh vượng cho bản thân và xã hội.
4. Hạnh phúc luôn đi kèm với niềm tin vào Thượng Đế và có thể được tìm thấy trong từng hạt cát của sa mạc.
Bí mật của hạnh phúc được giữ bởi Thượng Đế. Tuy nhiên trên thế gian này, Thượng Đế thường hiện hình dưới hình thức của con người. Điều này được nhấn mạnh trong Kinh Thánh. Mọi người đều có khả năng trở nên hạnh phúc, nhưng chỉ có ít người thực sự chấp nhận điều đó. Bởi vì họ thường nghĩ rằng hạnh phúc nằm ở bên ngoài, ở những thứ mà họ không có.
Tôi thích gặp gỡ mọi người vì điều này giúp tôi nhận biết ai đang hạnh phúc và ai không. Khi gặp gỡ một ai đó, tôi không hỏi họ về lương, công việc hay gia đình. Thay vào đó, tôi thường hỏi họ liệu họ có hạnh phúc không? Điều này không chỉ dựa trên cảm quan mà còn dựa trên kinh nghiệm và các yếu tố khác. Tôi đã gặp nhiều người khác nhau, có người vui vẻ, buồn bã, thành công hay thất bại, nhưng chỉ có ít người thật sự hạnh phúc. Đáng lạ thay, những người này thường không tuân theo tiêu chuẩn mà thế giới đặt ra về hạnh phúc.
Nếu không có một tiêu chuẩn chính xác, làm thế nào chúng ta có thể định nghĩa và tìm ra hạnh phúc?
Tìm ra hạnh phúc chính là tìm ra Thượng Đế trong lòng mình. Nếu chúng ta tìm ra Thượng Đế, thì làm sao Ngài có thể từ chối ban phước cho chúng ta?
Santiago gặp những người quan trọng trong cuộc đời bởi vì cậu đã tìm thấy Thượng Đế.
5. Tình yêu không bao giờ ngăn cản ai theo đuổi vận mệnh của mình. Nếu một mối quan hệ thực sự là tình yêu, nó sẽ không ngăn cản mà thúc đẩy mỗi người theo đuổi ước mơ và mục tiêu của mình.
Tình yêu trong cuốn sách Nhà Giả Kim cũng có tính chất của quá trình giả kim: một hành trình dài, không vội vã, đầy những biến động, chứa đựng nhiều bí mật, và kiên nhẫn với số phận.
Tình yêu quý báu đó không phải là điều dễ dàng để tìm kiếm trong thực tế. Mặc dù nó vẫn tồn tại, nhưng nó thường đi kèm với điều kiện, nguyên nhân và kết quả, được gọi là “tình yêu”. Con người thường cố gắng xác nhận tình yêu bằng những khoảnh khắc gần gũi ở nơi công cộng, những bức ảnh tình tứ trên mạng xã hội, hay những món quà đắt tiền trao tặng cho nhau. Nhưng tất cả đều chỉ là cố gắng để giữ lại cảm xúc thoáng qua. Cuối cùng, cảm xúc đều sẽ phai nhạt.
Chân thành là bản chất của tình yêu chân thành. Nó thể hiện qua sự gắn bó, sự gần gũi không chỉ về thể xác mà còn về tâm hồn. Đây là điều hiếm hoi và khó tìm kiếm.
Giống như Fatima của Santiago. Giữa sa mạc vô tận, tồn tại một điểm hẹn của hai trái tim. Họ gặp gỡ, ở bên nhau và rồi lại xa cách. Tình cảm chân thành luôn đi cùng họ, vì…
Tuổi trẻ cần tình yêu và trải nghiệm tình yêu, nhưng điều đó không phải là mục tiêu duy nhất mà cuộc đời trao cho chúng ta khi còn trẻ.
6. “Trái tim của tôi sợ phải chịu đựng nỗi đau…”
“Hãy nói rằng, sợ hãi trước nỗi đau còn tồi tệ hơn chính sự đau khổ.”
Sự tương phản đau khổ của tuổi trẻ rực rỡ là một phần không thể thiếu. Không có lựa chọn nào khác để học hỏi từ cuộc sống thông qua những người xung quanh. Số lượng người gây ra cảm giác đau khổ thường nhiều hơn nhiều lần so với số người sẵn lòng chia sẻ hạnh phúc.
Đau khổ là không thể tránh khỏi, vì vậy việc trốn tránh không mang lại lợi ích gì cả. Thay vào đó, bạn cần phải mạnh mẽ đối mặt với nó.
Nếu Santiago, người chăn cừu, sợ đau khổ, thì cuộc đời anh sẽ trở thành một cuộc sống đầy đau khổ. Dù vậy, cuối cùng Santiago sẽ phải đối mặt với đau khổ khi tuổi trẻ của mình đã qua đi với việc chỉ biết chăn cừu. Bạn cũng cảm thấy đau khổ phải không?
Tuổi trẻ thường ít suy nghĩ về đau khổ một cách nghiêm túc, thay vào đó, họ thường chìm đắm trong thế giới của hình ảnh đẹp, long lanh, và thú vị. Nhưng khi bước vào cuộc sống, họ nhận ra thực tế khắc nghiệt mà họ không thể tránh khỏi.
Hãy chấp nhận rằng cuộc đời đem lại đau khổ và hãy vượt qua nó. Sự sợ hãi và việc tránh né chỉ dẫn đến bế tắc. Hãy để trái tim cảm nhận đau khổ và sau đó học cách tự cân bằng trở lại, vì nếu bạn che giấu nó, trái tim sẽ không còn rung động và cuối cùng sẽ chết trước ngày nó ngừng đập.
7. “Khi bạn quyết định muốn điều gì, thì cả vũ trụ sẽ hỗ trợ để bạn đạt được mục tiêu đó.”
Theo tôi, đây là thông điệp truyền cảm hứng nổi tiếng nhất của cuốn sách Nhà Giả Kim. Tôi tin rằng điều tác giả viết là có thật. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng bạn phải thực sự muốn – nếu may mắn bạn nhận được, thì đó không phải là lý do để tự hào hay khoe khoang.
Trong phần trước, tôi đã nói về việc con người thường muốn điều họ không thực sự hiểu. Điều này cũng là sự thật. Do ham muốn con người thường là tạm thời và không đúng đắn, nên chúng chỉ đơn giản là 'muốn' chứ không phải là 'mong muốn'. Sự thèm khát đó không liên quan đến vũ trụ, đó chỉ là lòng tham của con người mà không có sự trong sạch đủ để thu hút những lực lượng thiêng liêng để hỗ trợ.
Bước quan trọng nhất để khơi lại năng lực này là cam kết với lời nói của chính mình. Nghĩa là trung thực và có trách nhiệm với những gì mình nói.
Điều này không phải là khó, nhưng lại khó nếu mong muốn của chúng ta không đủ mạnh. Vũ trụ luôn cho rằng con người xứng đáng, nhưng con người thường làm cho bản thân trở nên ít xứng đáng hơn trước những điều kỳ diệu.
8. “Sách giúp chúng ta vượt qua nỗi buồn bằng cách kể những câu chuyện thú vị mỗi khi chúng ta cần.”
Nếu tuổi trẻ muốn có một người bạn trung thực, hiểu biết nhưng khiêm tốn, vui vẻ nhưng lại thấm thoắt, công bằng mà không đánh giá, thì đó là sách. Mỗi cuốn sách mang trong mình biển tri thức từ quá khứ, từng đời người đã dành cuộc sống để tìm hiểu.
Sách không phải luôn đúng, nhưng đó là lối đi đáng tin cậy để tiếp cận chân lý. Trong xã hội ngày nay, những nội dung chúng ta thường xuyên đọc trên internet thường mang theo mục đích, động cơ cụ thể. Người ta tạo ra nghề viết nội dung, viết copy để tạo ra hàng loạt thông điệp dẫn dắt. Đừng trách họ, bởi đó là cách sống của họ.
Nếu bạn muốn tìm kiếm sự an lành trong những dòng chữ, hãy tìm đến sách. Tuổi trẻ có thời gian và khả năng tập trung, hãy tận dụng để đọc sách. Không cần phải trở thành người nghiện sách như Bill Gates hay Warren Buffet, chỉ cần đọc để mở rộng kiến thức, để trở nên khiêm nhường và thông thái hơn. Dành thời gian đọc sách mỗi ngày, mỗi tháng, mỗi năm để cuộc sống trở nên sâu sắc hơn.
Cuối cùng, sách là một phương tiện học tập. Nếu bạn trẻ tin vào khả năng tự học thông qua cuộc sống, đó là một điều đáng khích lệ. Nhưng đừng quá vội vàng trong cuộc sống, tránh xa thói quen muốn đi đường tắt. Khi cảm thấy bận rộn quá, hãy dành thời gian để ngồi xuống và đọc sách một cách bình tĩnh.
Tôi viết vài dòng suy nghĩ cá nhân thay vì lời kết:
Điểm dừng của bài đánh giá về Nhà Giả Kim và tuổi trẻ nằm ở đây. Trong cuốn sách, Santiago đã tìm thấy kho báu của cuộc đời.
Tôi viết về tuổi trẻ không phải vì tôi đã già, mà vì tôi thường nghe người già chia sẻ và vì tôi cũng không còn trẻ nữa (chúng ta có tuổi sinh học và tuổi tinh thần, tôi nói đến tuổi tinh thần).
Tâm trạng của tôi trong bài viết này có nhiều mặt, nhưng mong bạn đọc hiểu rằng tôi có ý muốn khích lệ bạn mạnh mẽ, dũng cảm mở cánh buồm và an toàn trở về bên gia đình.
Dù đi qua bao biển cả, thăm bao nơi trên thế giới, thưởng thức bao loại đặc sản, tìm thấy bao kho báu, thì cũng đến lúc phải quay về. Có đúng không?
Nếu hiểu theo tinh thần của nhà Phật là 'Hồi đầu giác ngộ' cũng được; hoặc hiểu theo cách trái tim luôn quay về với tổ ấm cũng được; hoặc hiểu theo cách tự tìm lại bản thân cũng không sai. Tôi thường nói một lời có nhiều ý, mong bạn đọc thông cảm và tự lựa chọn cách hiểu phù hợp nhất với mình.
Quan trọng nhất là bạn cảm thấy hạnh phúc.
Tóm tắt bởi: Như Ngọc - MyBook
Ảnh: Như Ngọc