Buzz
“Mỗi bức ảnh đều chứa đựng nhiều câu chuyện.
Một bước nhảy không đơn thuần là một hành trình.
Một bản nhạc không chỉ đơn thuần là âm thanh.
Không có phép màu nào tồn tại, chỉ có những nhà ảo thuật và nhận thức về con người.”
Đó là một trong những trích dẫn quan trọng của cuốn sách “NLP Căn Bản - Những Kĩ Thuật Tâm Lý Để Hiểu Và Gây Ảnh Hưởng Đến Người Khác” do hai tác giả Joseph O’Connor và John Seymour biên soạn. Liệu có bao giờ bạn tự hỏi điều gì tạo nên sự khác biệt giữa những người xuất chúng và phần lớn mọi người khác? Có thể họ may mắn hơn, có điểm xuất phát tốt hơn, hoặc điều kiện gia đình giàu có hơn, nhưng có phải tất cả? Sự khác biệt chủ yếu nằm ở tư duy và cách nhìn nhận vấn đề. Và cuốn sách này cung cấp những kỹ thuật và bài tập dựa trên mô hình để cải thiện khả năng suy luận, nâng cao cách tiếp cận vấn đề và học được các kỹ thuật tâm lý để tác động đến người khác.
Thông tin về tác giả và tác phẩm
“NLP là một cách tiếp cận có giá trị và hấp dẫn đối với học tập và giao tiếp. Cuốn sách này là một lời giới thiệu tuyệt vời vào lĩnh vực nghiên cứu này.” (Tony Buzan)
Trước hết, về Joseph O’Connor, ông là một giáo viên và tác giả sách về giáo dục và tâm lý học. Ngoài sự nghiên cứu và viết lách, tác giả này cũng có niềm đam mê với âm nhạc và nghệ thuật. Bên cạnh Joseph O’Connor, còn có John Seymour, một nhà tâm lý học và huấn luyện viên NLP chuyên nghiệp, làm nên phần lớn thành công của cuốn sách này. John Seymour cũng là người sáng lập công ty John Seymour Associates, một công ty huấn luyện lập trình ngôn ngữ tư duy lâu đời nhất ở Anh Quốc.
Để nói về cuốn sách này, trước tiên chúng ta cần hiểu về ý nghĩa của NLP. NLP là viết tắt của Neuro Linguistic Program, hay lập trình ngôn ngữ tư duy. Cuốn sách này sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về NLP và làm thế nào để áp dụng nó vào việc cải thiện cuộc sống của chúng ta. Trong cuốn sách, hai tác giả Joseph O’Connor và John Seymour đã trình bày một cách đơn giản và dễ hiểu về nguyên lý và công cụ của NLP trong mọi khía cạnh của cuộc sống: từ xây dựng và duy trì mối quan hệ đến kỹ năng tác động lên người khác, cách sử dụng ngôn ngữ cơ thể, cách nghĩ để đạt được mục tiêu, và cả cách đặt câu hỏi quan trọng, đàm phán và bán hàng hiệu quả, cũng như chiến lược học tập nhanh chóng. Và như lời nhận xét của ông Bùi Quan Mảnh (PGD đào tạo công ty cổ phần đào tạo Tư Duy Việt) về cuốn sách: “Cuốn sách này được viết bằng cách viết trò chuyện sôi nổi, nhưng vẫn giữ được những giá trị và ý nghĩa của chủ đề… Áp dụng những kỹ năng tâm lý NLP trong cuốn sách này sẽ mang lại kết quả tuyệt vời khi bạn hiểu và thực hiện NLP, tăng cường sức ảnh hưởng, sức hút và thành công cá nhân, biết cách áp dụng NLP một cách hiệu quả vào thực tế…”
2. Hiểu đúng về NLP, nó là gì?
Như đã nói ở trên, NLP là viết tắt của lập trình ngôn ngữ tư duy. Tuy nhiên, thuật ngữ này thật sự phức tạp và khó hiểu! “Lập trình ngôn ngữ tư duy”? Đây có lẽ là điều chúng ta chưa từng nghe đến trước đây, cũng chưa từng được học hoặc được giảng dạy về nó! Trong cuốn sách, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về thuật ngữ này! Đầu tiên, “tư duy” trong NLP bao gồm tất cả các hành vi xuất phát từ xử lý thần kinh của năm giác quan: thị giác, khứu giác, thính giác, xúc giác và cảm giác. Tại sao điều này quan trọng? Bởi vì chúng ta hiểu thông tin và hành động dựa trên nhận thức của mình về thế giới qua năm giác quan. Ngoài ra, phần “ngôn ngữ” trong tên NLP biểu thị chúng ta sử dụng ngôn ngữ để tổ chức suy nghĩ, hành vi và giao tiếp với người khác. Vì vậy, “lập trình ngôn ngữ tư duy” là cách chúng ta chọn lọc và tổ chức các niềm tin và hành vi của bản thân để tạo ra kết quả.
Với tác giả, NLP đơn giản là 'cách thức nghiên cứu làm thế nào để con người xuất chúng trong mọi lĩnh vực và hướng dẫn người khác theo các mô hình này. NLP là nghệ thuật và là khoa học về sự vượt trội cá nhân. Nó là nghệ thuật vì mỗi người mang theo tính cách và phong cách riêng vào mọi việc họ làm, điều này không thể được ghi nhận bằng câu chữ hay kĩ thuật nào cả. Nó là khoa học vì có một phương pháp và quy trình để khám phá những mô hình mà những người xuất sắc trong mọi lĩnh vực sử dụng để đạt được kết quả đặc biệt.'
Có lẽ bạn đã từng ít nhất một lần trong đời làm điều gì đó năng suất và thú vị đến mức bạn phải nhảy cẫng lên vì hạnh phúc. Cũng có lẽ bạn đã từng ít nhất một lần đạt được một kết quả vượt trội hơn mong đợi của bạn, sau đó tự hỏi vì sao? NLP là con đường để bạn có nhiều khoảnh khắc đáng nhớ như vậy và cho bạn cách để tạo ra phiên bản tốt nhất của chính mình.
3. Câu chuyện về bản đồ và phễu lọc
'Mỗi người sống trong thực tại riêng của họ, được hình thành từ những ấn tượng giác quan và kinh nghiệm cá nhân, và hành động dựa trên mô hình họ thu thập từ thế giới.'
Nếu bạn chú ý, bạn sẽ nhận ra chúng ta thường tập trung vào những khía cạnh của thế giới mang lại lợi ích và bỏ qua những khía cạnh khác xung quanh. Thế giới luôn đa dạng hơn chúng ta biết và cảm nhận. Và có một sự thật: những 'phễu lọc' quyết định thế giới mà chúng ta sống, kính áp dụng sẽ thể hiện thế giới như thế nào. 'Nếu bạn tìm kiếm sự xuất sắc, bạn sẽ tìm thấy. Nếu bạn tìm kiếm vấn đề, bạn cũng sẽ tìm thấy.' Sự khác biệt giữa thế giới đầy màu sắc của một người và thế giới tối tăm của người khác không phụ thuộc vào bản chất thế giới mà dựa vào cách chúng ta nhìn nhận nó.
Và nếu nói về một phễu lọc tự nhiên, hữu ích mà chúng ta đều có đó là ngôn ngữ. Ngôn ngữ là một loại phễu lọc. Hãy tưởng tượng từ 'hạnh phúc' đem lại những ý nghĩa gì trong đầu bạn? Một buổi chiều ngắm biển cùng người yêu, một bữa cơm gia đình ấm áp, hay thậm chí là thời gian tự do hát những bài hát yêu thích trong nhà tắm? Tôi tin rằng khi nói đến 'hạnh phúc', não bộ của bạn sẽ tìm kiếm những ký ức, những trải nghiệm để hiểu sâu hơn về nó. 'Mỗi người sống trong thế giới riêng của họ. Thế giới không phải là trải nghiệm mà nó mô tả, nhưng con người thường tin rằng bản đồ là thế giới thực.'
Một yếu tố quan trọng tạo ra phễu lọc và thúc đẩy chúng ta hành động theo quy tắc và hướng nhất định đó là niềm tin. 'NLP cung cấp cách nhìn về bản thân và thế giới, nó chính là một phễu lọc. Để áp dụng NLP, bạn không cần thay đổi niềm tin hay giá trị mà chỉ cần tò mò và sẵn lòng trải nghiệm. Tất cả những suy luận về con người là lời dối trá với ai đó vì mỗi người đều là duy nhất.”
Cuốn sách không chỉ nói về ảnh hưởng của “phễu lọc” đối với cách nhìn của chúng ta về thế giới, mà còn giới thiệu một số phễu lọc căn bản của NLP được biết đến với cái tên cấu trúc hành vi. Trong đó, một phần quan trọng là suy nghĩ về kết quả thay vì vấn đề. Điều này đồng nghĩa với việc bạn không đổ lỗi hay oán trách vấn đề, mà thay vào đó bạn tìm cách giải quyết và học hỏi từ nó để đạt được mục tiêu. Những câu hỏi đưa ra cũng quan trọng, vì “Những câu hỏi làm thế nào” giúp bạn hiểu về cấu trúc của vấn đề, trong khi “Tại sao” chỉ đơn giản là lời biện hộ và không thay đổi gì cả!”
Bên cạnh suy nghĩ về kết quả thay vì vấn đề, NLP còn giới thiệu một cấu trúc hành vi khác là Phản hồi và Thất bại. “Không có thất bại, chỉ có kết quả. Kết quả này có thể trở thành phản hồi, sự chỉnh sửa hữu ích, một cơ hội học hỏi điều mới. Thất bại chỉ là cách mô tả kết quả không mong muốn. Bạn có thể sử dụng kết quả để điều chỉnh lại nỗ lực của mình. Phản hồi giúp bạn tập trung vào mục tiêu. Thất bại chỉ là điểm dừng cuối cùng trên con đường. Hai từ, hai quan điểm khác biệt.”
Cấu trúc hành vi cuối cùng của NLP là cân nhắc giữa khả năng và điều không thể. Đơn giản là bạn chuyển trọng tâm từ những hạn chế sang những khả năng. Cân nhắc giữa khả năng thay vì hạn chế là khi bạn chọn tập trung vào những gì bạn có thể làm, những khả năng bạn có thể thay đổi, và những điều tích cực bạn có thể đạt được thay vì chỉ lo sợ và bị hạn chế bởi những giới hạn tự áp đặt.”
“Một quan niệm hữu ích nữa là mọi người đều có hoặc có thể phát triển tất cả những tài năng cần thiết để đạt được mục tiêu. Bạn sẽ dễ dàng thành công hơn nếu bạn hành động như điều này là hiển nhiên thay vì ngược lại.”
4. Học, quên và học lại
Mỗi ngày, chúng ta tiếp nhận và xử lý rất nhiều thông tin đa dạng. Tuy nhiên, hầu hết chúng thường tan biến nhanh chóng trong tâm trí của chúng ta. Điều này một phần là do ý thức của chúng ta chỉ có khả năng lưu trữ tối đa bảy mẫu thông tin cùng một lúc. Trái lại, vô thức chứa đựng tất cả những kinh nghiệm và học thức của chúng ta, tồn tại nhiều hơn nhiều so với ý thức.
Lý thuyết này ảnh hưởng đến quá trình học tập và tiếp thu kiến thức theo một mô hình bốn giai đoạn: bất lực trong vô thức, bất lực trong ý thức, có năng lực trong ý thức và có năng lực trong vô thức. Mỗi giai đoạn mang lại những trải nghiệm khác nhau, nhưng cuối cùng, chúng đều đóng góp vào việc nâng cao năng lực của chúng ta.
Nếu chỉ có 3 phút để nói về NLP trong một buổi hội thảo, thì điều quan trọng nhất là bạn cần biết mục tiêu của mình, giữ sự tỉnh táo và linh động trong việc thay đổi hành động để đạt được mục tiêu đó.
Kỹ năng quan trọng nhất khi học NLP là khả năng nhận biết kết quả mong muốn. Bạn cần phải có cái nhìn rõ ràng về điều bạn muốn đạt được, vì nếu không, sẽ khó để bạn tiến xa hơn.
5. Kỹ năng đầu tiên cần rèn luyện trong NLP là khả năng nhận biết kết quả. Nắm vững mục tiêu và hình dung rõ ràng về những gì bạn muốn là điều rất quan trọng.
Một phần quan trọng khác của NLP là giúp bạn nhạy bén hơn về cảm xúc và ý thức hiện tại. Hãy chú ý đến những gì bạn đang làm và làm thế nào để cải thiện bản thân. Hãy mở rộng tầm nhìn của mình để nhận biết những điều mới mẻ mà bạn chưa từng nhận ra trước đó.
Nếu luôn làm những gì bạn muốn, bạn sẽ luôn nhận được những gì bạn muốn.
Nếu công việc hiện tại không mang lại kết quả như mong đợi, hãy tìm cách thay đổi.
Hãy tìm kiếm những phương án khác nếu điều bạn đang làm không đem lại hiệu quả.
Có nhiều lựa chọn đồng nghĩa với nhiều cơ hội và thành công hơn.
Nhiều cơ hội hơn cũng đồng nghĩa với nhiều thành công hơn.
6. Câu chuyện về kết quả và mô hình “POSERS - kiểu ảnh”
Hãy bắt đầu từ mục tiêu. Xác định rõ ràng điều bạn muốn và tập trung vào nó. Cơ hội tồn tại khi bạn nhận ra nó. Để sống cuộc sống bạn muốn, hãy biết mình muốn gì.
Mục tiêu cần được tuyên bố tích cực và rõ ràng. Hãy tập trung vào những gì bạn muốn thay vì những gì bạn không muốn. Khả năng kiểm soát và nắm quyền chủ động là quan trọng để đạt được mục tiêu.
Hãy tưởng tượng và miêu tả cụ thể về kết quả bạn muốn. Bạn sẽ nhận biết nhiều hơn về cơ hội để đạt được điều đó.
Đặt ra mục tiêu có giới hạn phù hợp. Nếu quá lớn, hãy chia nhỏ để dễ dàng đạt được hơn. Cân nhắc tác động của kết quả đó đến môi trường xung quanh.
Kết quả không nên gây thiệt hại cho người khác. Hãy xác định rõ ràng và cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đặt ra mục tiêu.
Có một mô hình gọi là “POSERS - kiểu ảnh” rất hữu ích khi tổng kết kết quả. Từ Positive (Tích cực) đến Size (Quy mô), mỗi chữ cái đề cập đến một bước quan trọng. Mô hình này giúp ta xác định mục tiêu và tìm cách đạt được chúng.
Kết quả bị ảnh hưởng bởi môi trường xung quanh và mối quan hệ. Hãy xem xét những người ảnh hưởng đến kết quả của bạn và sẵn sàng nhận lấy chúng.
Hành động là quan trọng nhất. Dám thử, dám ước mơ, dám học hỏi và dám trải nghiệm.
“Chuyến hành trình hàng nghìn dặm cũng bắt đầu với chỉ một bước đi.
Kết quả khả thi và thúc đẩy được xây dựng trên nền móng vững chắc và sẽ thuyết phục hơn nhiều.
Tóm tắt bởi: Hồng Anh - MyBook
Tác giả: Hồng Anh
