Buzz
“Thằng quỷ nhỏ” - chỉ nghe tên đã gợi lên những suy nghĩ tiêu cực về một kẻ nghịch ngợm, phá phách. Biệt danh này chắc hẳn khiến nhiều người liên tưởng đến một chúa quậy, ông trùm của những trò tinh quái. Nhưng
Thằng quỷ nhỏ
của Nguyễn Nhật Ánh lại hoàn toàn khác biệt với những gì bạn tưởng tượng. Nhân vật chính là một cậu bé hiền lành, tốt bụng và vô cùng nhút nhát, trở thành đối tượng bị bạn bè trêu chọc. Trước khi Nga xuất hiện, cậu một mình chịu đựng mọi trò nghịch ngợm, không than phiền, không giận dữ, chấp nhận điều đó như một phần của cuộc sống. Nguyễn Nhật Ánh đã tạo nên hình tượng một nhân vật đáng thương nhưng luôn lạc quan và không để tâm hồn bị vấy bẩn bởi những khó khăn. Nhân vật chính là một minh chứng điển hình cho vẻ đẹp tâm hồn trong sáng nhưng phải trải qua nhiều thử thách.
Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh
Nguyễn Nhật Ánh sinh ngày 7 tháng 5 năm 1955 tại Quảng Nam. Ông được biết đến rộng rãi qua nhiều tác phẩm văn học nổi tiếng về tuổi thơ và những mối tình ngây thơ đầy lưu luyến. Tác phẩm của ông được độc giả nhiệt tình đón nhận, nhiều tác phẩm được dịch sang tiếng Anh và chuyển thể thành phim. Ông không chỉ là nhà văn mà còn là nhà thơ, nhà giáo. Trước khi theo đuổi con đường viết văn, ông đã có một thời gian ngắn dạy học và viết báo.
Năm 13 tuổi, bài thơ đầu tiên của ông được đăng báo. Tập thơ đầu tay Thành phố tháng tư của ông được Nhà xuất bản Tác phẩm mới phát hành năm 1984. Năm 1990, tác phẩm Chú bé rắc rối giúp ông giành Giải thưởng Văn học Thanh thiếu niên hạng A. Tuy nhiên, tác phẩm mang lại thành công vang dội nhất cho Nguyễn Nhật Ánh chính là Kính vạn hoa, được ông ấp ủ từ năm 1995 đến năm 2002. Ngoài ra, các tác phẩm nổi bật khác trong sự nghiệp của ông bao gồm Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ, Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh, Mắt biếc, Tôi là Bêtô và Thằng quỷ nhỏ.
Thằng quỷ nhỏ là tác phẩm Nguyễn Nhật Ánh viết vào năm 1990, với lối viết giản dị và hóm hỉnh, tạo nên câu chuyện bình dị về tình yêu tuổi học trò và những mộng mơ của tuổi mới lớn.
Thằng Quỷ Nhỏ
'Thằng quỷ nhỏ' ở đây ám chỉ Quỳnh, biệt danh xấu xí này bắt nguồn từ “hai vành tai to và cái mũi đỏ ửng, lấm tấm mồ hôi” của anh. Khác với hình ảnh Nga mường tượng, Quỳnh bị coi là “thằng hề” của lớp, trở thành đối tượng giễu cợt của bạn bè. Dù khổ sở, anh vẫn im lặng chịu đựng. Nhưng từ khi gặp Nga, anh bắt đầu ngại ngùng mỗi khi bị chòng ghẹo, hai vành tai của anh “ve vẩy như cánh bướm”. Nga không biết anh đang khổ sở chống chọi với sự “hoạt động” của hai vành tai, và cũng không biết ngay từ lần đầu gặp gỡ, Quỳnh đã cảm thấy mình bị đày giữa xứ phiền.
“Vì sao giáp mặt buổi đầu tiên
Tôi đã đày thân giữa xứ phiền
Không thể tình cờ bước qua cửa
Biết rằng gặp gỡ vốn vô duyên?
Nga như bóng dừa đứng lặng lẽ
Chân ngâm trong nước, đứng mê say
Để tôi là kẻ đi qua sa mạc
Tránh cái nắng hè, thế cũng vừa.”
Đây là một trong những bài thơ Quỳnh viết để giãi bày nỗi lòng về “mối tình thầm lặng” của mình. Bài thơ này về sau Nga mới tình cờ đọc được. Nhưng thay vì cảm động trước tình cảm âm thầm của Quỳnh, Nga lại càng “không còn quý mến” anh nữa.
Nga vô tình đọc được những dòng thơ đầy tình cảm này là do sự kiện những bông hoa kỳ lạ liên tục xuất hiện ở nhà Nga như có phép màu. Chuỗi sự kiện bí ẩn này bắt đầu khi có một bông hồng xuất hiện trong lọ hoa trên đầu tủ buffet, rồi bên cạnh bông hồng lại “nở” thêm một bông cẩm chướng, tiếp đó là lay-ơn và cuối cùng là một đóa hướng dương. Đóa hướng dương này được làm từ những cọng kẽm cao hơn những bông hoa trước đó nên “nó ngự trị trên cao và nhìn xuống lũ hoa hồng, cẩm chướng và lay-ơn với vẻ gì đó như là sự trịch thượng”. Sau bao lần Nga và chị Ngàn đoán già đoán non về thủ phạm, cuối cùng Nga cũng bắt quả tang kẻ giấu mặt là Ngoạn. Sau một hồi truy hỏi, Nga biết được “nghệ nhân” làm ra những bông hoa đó chính là Quỳnh. Sau đó, Nga bắt Ngoạn dẫn mình đến nhà Quỳnh, và lần ghé thăm thứ hai này đã giúp Nga phát hiện ra bí mật của Quỳnh.
“Tôi đã nói, từ khi vừa gặp gỡ:
‘Tôi rất ngoan, tôi không dám mong nhiều
Nga bằng lòng cho tôi được phép yêu
Tôi sung sướng với chút tình vụng ấy”.
Trong buổi học đầu tiên, Nga đã nhầm lẫn 'thằng quỷ nhỏ' là Luận do sự nghịch ngợm của anh. Giữa Nga và Luận có chút xích mích, khiến Nga trở thành 'cái gai trong mắt' của Luận sau này. Luận đã lợi dụng mối quan hệ giữa Nga và 'thằng quỷ nhỏ' để buông lời chọc ghẹo, làm Nga và Quỳnh vô cùng khổ sở. Hạnh và Khải đã trở thành người cứu tinh của họ. Hạnh là lớp trưởng nên Luận sợ cô sẽ mách giáo viên về trò quậy phá. Còn Khải, Luận ngại vì biết nếu đánh nhau, nó sẽ thua. Khải ra tay giúp vì đã thích Nga từ khi cô mới vào lớp. Mỗi khi nhìn vào đôi mắt long lanh của Nga, Khải cảm thấy lòng mình xao xuyến như có làn gió thổi qua.
'Thằng quỷ nhỏ' cũng yêu Nga, nhưng nếu Khải tấn công trực diện thì Quỳnh lại chọn cách âm thầm chăm sóc. Khải bày tỏ tình cảm công khai và thường xuyên đến nhà Nga để lấy lòng chị Ngàn, khiến Nga ghét Khải. Nhưng với Quỳnh, Nga rất quý mến vì không biết về tình yêu thầm lặng của anh. Khi Nga vô tình phát hiện ra bí mật này, cô lại xa lánh Quỳnh. Quỳnh không muốn tình yêu của mình bị lộ, anh nuôi dưỡng nó một mình. Nhưng sự bất cẩn đã khiến tình yêu và tình bạn với Nga đều tan vỡ.
Có lần Nga ngồi xa tôi quá
Tôi bảo Nga ngồi xích lại gần hơn
Nga xích gần thêm một chút, tôi hờn
Nga ngoan ngoãn xích gần thêm chút nữa.
Tôi gần nổi giận, Nga mỉm cười vội vàng
Đến bên tôi và lém lỉnh: 'Nga đây!'
Tôi vui lên ngay, nhưng chợt lại buồn
Vì tôi nghĩ: cách này vẫn còn xa lắm!
Nhưng với lần 'xa' này, Nga sẽ không bao giờ quay lại gần Quỳnh nữa. Sự xa cách này không biết đến khi nào mới có cơ hội 'gần lại'.
Sau khi vô tình phát hiện 'tình cảm' của Quỳnh dành cho mình, Nga quyết định đi xem phim cùng Khải và chị Ngàn với mục đích lợi dụng sự bép xép của Ngoạn để Quỳnh biết khó mà lùi. Khải không hay biết những âm mưu của Nga nên rất vui và vẽ ra bao tương lai đẹp trong tưởng tượng. Anh không biết rằng Nga không hề vui khi cùng anh đi xem phim. Khi Khải ngỏ ý mời Nga đi xem phim tiếp tục vào tuần sau, Nga từ chối ngay lập tức, nhưng cũng lấp lửng đủ để khiến anh tiếp tục mơ mộng và tự dối lòng bằng suy nghĩ 'khi phụ nữ gật đầu, có nghĩa là 'có thể', còn khi họ nói 'có thể' thì nên hiểu là họ từ chối'. Khi yêu, con người thường tìm lý do và hy vọng nhỏ để níu kéo, và khi không còn lý do nào để níu kéo nữa, họ sẽ tự tạo ra một lý do mới để tiếp tục tình yêu của mình.
Mùa hè trở lại với những tán phượng, mang theo nhiều bi kịch cho Quỳnh. Mẹ Quỳnh gặp tai nạn, bị liệt cả người, và anh phải chịu đựng mọi điều một mình. Nhưng vai trò nhỏ bé của anh không thể nào chịu đựng được nữa. Anh về quê tìm sự giúp đỡ từ các dì. Nỗi đau của Quỳnh chỉ có một số ít người hiểu, trong đó có Ngoạn. Nhưng Quỳnh không muốn Nga gặp, chỉ vì sợ anh cảm thấy tiếc thương. Khi Nga nghe Luận kể, Quỳnh đã rời đi, như cách mà Nga đã xa lánh Quỳnh trước đó. Nga bỏ rơi Quỳnh, 'thằng quỷ nhỏ' đơn độc giữa xã hội ồn ào. Anh bỏ rơi cả tình cảm của mình, 'tình cảm vừa chớm nở đã vội tàn'. Ngày chia tay, anh gửi cho Nga một bó hoa thạch thảo tím, biểu tượng cho sự lưu luyến khi chia tay, và một cuốn sách nghệ thuật cắm hoa, với dòng chữ nhỏ 'Dành riêng cho Nga - Khải'. Quỳnh không biết sự thật giữa Nga và Khải, không có sự cảm động đặc biệt nào giữa hai người. Và anh sẽ luôn nhớ về Nga...
Cảm nhận cá nhân
Tôi luôn không hài lòng với cách Nga đối xử với cả Quỳnh và Khải. Có thể Nga có một chút tình cảm với Quỳnh, điều này được thể hiện ở phần kết thúc 'Không chỉ có một mình Quỳnh biết nhớ...'. Nhưng Nga không thể bỏ qua vấn đề về ngoại hình của Quỳnh. Quỳnh là người tốt bụng và ấm áp, Nga biết điều đó, nhưng anh 'sợ' vẻ ngoài của Quỳnh, định kiến ấy sâu trong Nga, 'nghĩ đến việc phải đi cùng một người có mũi to và hai bên tai cũng to, không ngừng ve vẩy, Nga rùng mình'. Rồi Nga lại dựa vào chị Ngàn, 'chị sẽ nghĩ sao khi biết Nga lạnh lùng với Khải chỉ để theo đuổi một người xấu xa. Chắc chị sẽ coi Nga như một kẻ điên'. Chị Ngàn và những người bạn không là rào cản, rào cản ở đây là nội tâm của Nga. Với Khải, Nga không yêu nhưng hành động của Nga làm cho Quỳnh hiểu lầm, tạo cho anh hy vọng không đáng có, và anh càng yêu Nga hơn, không có lối thoát.
Từ đó có thể thấy quan niệm 'tốt gỗ hơn tốt nước sơn' không đúng trong trường hợp này. Nga bỏ qua mọi điều tốt đẹp và chân thành của Quỳnh chỉ để chú trọng vào ngoại hình. Tuy Nga cũng không nhận tình cảm của 'người đẹp trai' như Khải, nhưng đó chỉ là vì anh không ưa Khải. Nga lo ngại về xã hội hay lo ngại về chính bản thân?
Luận ban đầu đóng vai 'kẻ phản diện' nhưng sau đó trở thành người bạn tốt với Quỳnh. Khi biết về sự khó khăn của Quỳnh, anh ân hận về những lần chọc ghẹo của mình. Anh quan tâm đến Quỳnh, nên anh bỏ qua sách mới và trò chơi, muốn giúp đỡ Quỳnh trong kỳ nghỉ. Nhưng anh không thể làm được điều đó.
Đối với Khải, anh đã làm rất nhiều vì Nga, nhưng không thành công. Anh đáng thương vì bị người mình yêu ghét bỏ vì tình yêu anh dành cho Nga. Dù có sự ủng hộ từ chị Ngàn, nhưng nếu 'nữ chính' không đáp lại, thì mọi thứ đều vô nghĩa. Anh là hình tượng nam chính trong truyện ngôn tình, nhưng không tìm được 'nữ chính' của mình.
Cuối cùng, việc Quỳnh rời đi có khiến Nga nhận ra tình cảm của mình không, hay 'nhớ nhung' đó chỉ là tình bạn và sự thương cảm cho số phận của anh. Tấm lòng của anh vẫn nguyên như ngày đầu dù Quỳnh đã xa lánh. Quỳnh vẫn là người nhân từ và sẽ nhớ về Nga dù có xa lánh. Mình rất ngưỡng mộ tình yêu thầm lặng mà Quỳnh dành cho Nga, tình yêu đó luôn tồn tại và không bị lung lay bởi bất kỳ điều gì.
Lời kết
Đối với mình, đây là một câu chuyện rất hay, dù có nhiều điều tiếc nuối nhưng nó thực sự phản ánh sâu sắc những lỗi lầm của tuổi trẻ. Bạn có thể đọc cuốn sách này nếu muốn trải nghiệm nhiều cảm xúc khác nhau, từ vui vẻ đến buồn bã và nuối tiếc. Mặc dù có sự tiếc nuối, nhưng nó thực sự phản ánh đời sống và tuổi trẻ với những niềm vui và nỗi buồn riêng. Hãy đọc 'Thằng Quỷ Nhỏ' một lần để trải nghiệm sự hấp dẫn mà nó mang lại. Cuốn sách này xứng đáng được đặt ở đầu giường để đọc nhiều lần.
Tóm tắt bởi: Diễm Thúy - MyBook
