Chúng ta hiện nay sống trong một thế giới mà sự phụ thuộc lẫn nhau của con người ngày càng tăng lên đáng kể. Mọi sự kiện, tình huống từ kinh tế, chính trị, y tế đến môi trường đều ảnh hưởng và phụ thuộc lẫn nhau. Và tất cả vấn đề nhân sinh đều liên quan chặt chẽ, đòi hỏi nhận thức và hành động của con người nhiều hơn. Thế giới này buộc chúng ta phải thay đổi, kể cả tâm trí của chúng ta, để ngăn chặn các nguy cơ trong mối quan hệ, giảm thiểu sự xung đột và bất hòa giữa con người. Theo J. Krishnamurti, một tâm trí có khả năng tạo ra sự đồng thuận giữa các quốc gia và giữa con người với nhau; đó là một tâm trí nhận biết một cách toàn diện. Cuốn sách 'Tự Do Vượt Trên Sự Hiểu Biết' mang lại cho độc giả những suy nghĩ, khám phá về những rào cản làm tâm trí không đạt được tâm trạng đó.
Tự do vượt trên sự hiểu biếttập trung vào việc khám phá những điều chướng ngại khiến tâm trí không thể đạt được sự hiểu biết đó.
Tác giả là ai?
Thụy mộng quốc tử, nhà triết học J. Krishnamurti, thông qua nghiên cứu và tìm hiểu, đã trở thành một tác giả và diễn giả nổi tiếng về triết học và tâm linh con người. Các chủ đề mà ông nghiên cứu bao gồm mục đích của thiền định, mối quan hệ giữa con người và cách tạo ra sự thay đổi tích cực trong xã hội toàn cầu, cùng nhiều chủ đề khác.
The New York Times đã mô tả ông là người 'từ bỏ mọi hình thức tôn giáo'. The Guardian đã đặt cho ông danh hiệu 'bậc thầy không tin vào những bậc thầy'. Ông lên tiếng rằng những tổ chức, với tư tưởng của họ, thường làm mờ sự hiểu biết của mỗi cá nhân.
Thông tin thú vị về cuốn sách
Ít ai biết rằng Krishnamurti đã đề xuất cho Mary Lutyens - một tác giả chuyên nghiệp và cũng là người bạn lâu năm - viết cuốn sách này. Ông đã để bà quyết định mọi thứ, từ thể loại đến tựa đề của cuốn sách.
Cuốn sách có nguồn gốc từ những năm 1960 nhưng không bị lỗi thời. Krishnamurti đã phát biểu nhiều điều mà vẫn có ý nghĩa trong suốt lịch sử của loài người, không chỉ trong thời đại này. Chúng ta luôn có lý do để tin vào giá trị lâu dài của tư tưởng của ông.
Nhận xét về cuốn sách
Cuốn sách Tự do vượt trên sự hiểu biết là một tác phẩm nhỏ gọn, sử dụng ngôn từ đơn giản, thân quen. Nó chứa đựng những quan điểm sâu sắc về sự khép kín của con người. Như Krishnamurti luôn nhấn mạnh, ông không cố gắng ép buộc hoặc đưa ra sự thật cho người khác. Thay vào đó, ông mời gọi mọi người tham gia vào việc thách thức và đặt câu hỏi về những gì ông nói, tự đánh giá xem những quan điểm đó có đúng hay không. Điều quan trọng là không chỉ hiểu về mặt lý thuyết hoặc trí óc mà còn áp dụng và biến những ý tưởng đó thành hành động, mang lại tự do và niềm vui.
Qua cuốn sáchTự do vượt trên sự hiểu biết,chúng ta thu được gì?
Mặc dù cuốn sách nhỏ gọn về hình thức nhưng nó mang trọng lượng về tri thức. Với 16 chương, mỗi chương sẽ giải quyết một vấn đề khác nhau liên quan đến tâm lý và tinh thần con người, giúp chúng ta khám phá tâm trí mới, vượt qua những rào cản và trở ngại mà tác giả đã đề cập trước đó.
Chương I- Hành trình tìm kiếm- Tâm trí khổ não- Lối tiếp cận truyền thông- Cạm bẫy của sự tôn kính- Con người và cá nhân - Cuộc đấu tranh sinh tồn- Bản chất của loài người- Trách nhiệm- Chân lý- Cuộc cách mạng nội tại– Sự hoang phí sức lực- Tự do khỏi uy quyền
Trên hành trình tìm kiếm, mỗi người đều là một cá thể độc nhất nhưng vẫn có điểm chung, điểm chung của loài người là sự hoài nghi, khám phá. Loài người luôn tìm kiếm điều gì đó vượt ra khỏi bản thân và giá trị vật chất - như sự thật tối cao, Thượng Đế hoặc một hiện thực chưa được khám phá - cái trạng thái vô hạn mà mọi hoàn cảnh, suy nghĩ và sai lầm đều khó lòng tiếp cận.
Chúng ta sẽ không bao giờ thoát khỏi suy nghĩ về cuộc sống và ý nghĩa cuộc sống. Trong cuộc sống, chúng ta thấy nhiều tình trạng hỗn loạn, khủng hoảng mà không có hy vọng hay niềm tin nào dẫn đến niềm tin vào một Đấng Cứu Thế - trở thành mầm mống cho sự quá khích, bạo lực.
Trong cuộc sống, chúng ta cố gắng thiết lập một tiêu chuẩn đạo đức rồi bắt bản thân phải tuân theo, làm ngược lại được xem là vi phạm đạo đức, vi phạm tiêu chuẩn. Chúng ta trở nên tự động, thiếu ý thức. Tình trạng này chúng ta thấy hàng ngày xung quanh mình.
Khi chúng ta bị kiểm soát quá mức, kiềm chế cảm xúc, đè nén ham muốn, chúng ta sẽ đạt được cái gì đó vượt lên cả giới hạn cuộc đời sau quá trình gian khổ, đau đớn về cả tinh thần lẫn thể xác; ép buộc bản thân tuân theo một khuôn mẫu sẵn có khiến tâm trí mình trở nên rối ren. Nhưng khi một tâm trí rối ren trốn chạy khỏi sự náo động của thế giới bên ngoài, rồi trở nên vô minh, tối tăm vì tuân theo và kỷ luật, một tâm trí như vậy sẽ không bao giờ tìm thấy sự thật mà nó đang tìm kiếm.
Chúng ta cần phải hiểu về tính chất sinh tồn trên thế gian này. Dù đó là cuộc chiến hay cuộc sống này, là tất cả những gì chúng ta biết; nếu chúng ta không hiểu về cuộc đấu tranh sinh tồn bao la, khốc liệt, chúng ta sẽ trở nên sợ hãi và cố gắng tránh né. Song song với đó, chúng ta cũng kinh hãi xen chút lo sợ trước những nỗi lo sợ chúng ta chưa biết hoặc dự báo được - cái chết và tương lai. Cuộc sống hàng ngày của chúng ta gói gọn trong nỗi sợ những điều chúng ta đã biết và những điều chúng ta chưa biết. Vì vậy, các khái niệm như thần số học, hay áp dụng với thời đại ngày nay như bài tarot cũng chẳng qua chỉ là một cách tránh né thực tế; chúng thỏa mãn tâm trí chúng ta, loại bỏ những cảm xúc tiêu cực.
Tất cả những thay đổi bề ngoài như chiến tranh, cách mạng, luật pháp và ý thức hệ đều thất bại khi chúng không thay đổi bản chất con người và do đó không thể thay đổi bản chất xã hội. Chúng ta không nên theo đuổi lý thuyết hay hy vọng mà phải tìm kiếm một giải pháp thực tế giúp tâm trí của chúng ta trở nên tươi mới, hồn nhiên và vô tư để kiến tạo một thế giới hoàn toàn mới. Chúng ta, với tư cách là những cá nhân, con người sinh sống khắp nơi trên thế giới này, phải hoàn toàn chịu trách nhiệm cho tình hình của thế giới mà chúng ta đang sống, đấu tranh sinh tồn.
Để thực sự khám phá điều gì đó nằm ngoài thực tại bon chen, lo âu và sợ hãi, người ta cần phải có cách tiếp cận hoàn toàn khác. Cách tiếp cận ngoại biên truyền thống - thông qua thời gian, thực hành và luyện tập - hứa hẹn giúp ta nhìn thấy bản chất ở bên trong. Trong thực tế, điều đó có nghĩa là để sở hữu vẻ đẹp và lòng từ bi, ta sẽ sẵn lòng làm mọi thứ kể cả khi trở nên hẹp hòi, nhỏ hẹp, tầm thường,... để đạt được điều mong muốn.
Bạn đã biết rằng sự rối loạn trong mỗi chúng ta bắt nguồn từ đâu không? Nó xuất phát từ sự hy vọng tìm kiếm sự thật từ lời hứa, của người khác, hay còn gọi là cạm bẫy của sự tôn kính. Chúng ta tuân theo ai đó một cách máy móc để đảm bảo một cuộc sống tinh thần an lạc. Nếu ta từ chối tuân theo khuôn mẫu, ta sẽ trở thành kẻ lập dị, kẻ điên đại. Không còn là người đứng đắn và được kính trọng trong xã hội. Tuy vậy, đó là cách để thoát khỏi bẫy.
Điểm khác biệt giữa cá nhân và con người là gì? Cá nhân thuộc về một quốc gia, nền văn minh, xã hội cụ thể. Trái lại, con người hiện diện ở khắp nơi. Nếu cá nhân chỉ hành động theo một khuynh hướng cụ thể, hành động của họ khác biệt hoàn toàn, tách rời hoàn toàn cái toàn thể. Cá nhân chỉ là một thực thể nhỏ bé bị tác động, tự gây ra thống khổ, thất vọng; trong khi con người quan tâm đến toàn bộ quyền lợi bên cạnh nỗi thống khổ và sự hỗn loạn của thế giới.
Mỗi người chúng ta phải chịu trách nhiệm cho từng cuộc chiến, xung đột - sự hung hãn, ích kỷ, chủ nghĩa dân tộc, thiên kiến, và lý tưởng cá nhân, tất cả đều gây ra sự chia cắt. Chỉ khi nhận ra mình đã góp phần vào tình trạng hỗn loạn và thống khổ toàn cầu - thông qua cuộc sống hàng ngày và vai trò của mình trong xã hội - chúng ta mới bắt đầu hành động.
Theo tác giả, vẻ đẹp của chân lý nằm ở chỗ chân lý là một vùng đất không có con đường nào dẫn đến. Chân lý chính là sự sống. Chân lý sống động và luôn thay đổi, nên không thể được tìm thấy ở bất cứ nơi nào. Chân lý là sự hiểu biết sâu sắc về những điều chúng ta phải chịu đựng; điều này đến từ việc quan sát thực tế, không thể nhìn ngắm từ xa.
Chương II, Khám phá bản thân- Dung dị và khiêm nhường- Tình trạng bị khuôn định
Trong quá trình tự tìm hiểu bản thân, chúng ta không thể cô lập bản thân khỏi phần còn lại của thế giới. Con người ở khắp mọi nơi đều đối mặt với những khó khăn, gian khổ và nhiều mâu thuẫn giữa cá nhân và cộng đồng. Đó là sự thật - chúng ta đều là những người đóng góp vào việc xây dựng thế giới hiện đại như nhau. Vì vậy, hãy không lạc lối giữa trách nhiệm cá nhân và trách nhiệm đối với cả xã hội. Hiểu biết đầy đủ về bản thân cũng như về xã hội. Tâm trí, khi vượt qua sự phân ly giữa cá nhân và xã hội, sẽ trở thành nguồn sáng tỏ cho chính mình.
Thấu hiểu không chỉ là quá trình trí óc, thu thập thông tin và học hỏi về bản thân là hai điều hoàn toàn khác biệt. Kiến thức tích lũy luôn gắn liền với quá khứ trong khi tâm trí đang bị ảnh hưởng bởi nhiều lo lắng. Việc hiểu biết về bản thân là quá trình diễn ra trong thực tại.
Bên cạnh đó, chúng ta cũng học được cách quan sát bình tĩnh, yêu thương bản thân. Để quan sát sự vận động của tâm trí, bạn cần giữ một tinh thần mở cửa và lắng nghe bản thân mình.
Không chỉ dừng lại ở đó, nhiều nội dung, vấn đề liên quan đến việc mở rộng tâm trí được tác giả giới thiệu trong các chương tiếp theo.
Cảm nhận cá nhân về bản thân
Cuốn sách Tự do vượt trên sự hiểu biết như tác giả đã mô tả, được viết bằng ngôn từ đơn giản, hình thức súc tích, nhưng lại chứa đựng nhiều tri thức và triết lý.
Qua việc đọc cuốn sách, bạn sẽ mở rộng tư duy, khám phá thêm những điều mới mẻ và dần dần phát triển tâm trạng mới cho bản thân.
Tác giả: Nguyễn Phương Huyền My - MyBook.
Hình ảnh do Nguyễn Phương Huyền My thực hiện.