Mỗi người đều trải qua quá trình lớn lên, nhưng không phải ai cũng sẵn sàng đối mặt với những thách thức đau đớn đó. Giống như chú chim non phá vỡ vỏ trứng để ra ngoài, nhưng trong lòng vẫn cảm thấy lo lắng và muốn quay lại tổ ấm an toàn. Chúng ta có dám đối mặt với thế giới ngoài kia, với những khó khăn và nỗi cô đơn không? Đó chính là đặc quyền của tuổi trẻ, khi chúng ta chỉ thực sự hiểu được cảm xúc của mình khi đứng trước bước ngoặt cuộc đời. Hermann Hesse, một nhà văn vĩ đại người Đức, đã viết 'Tuổi trẻ băn khoăn' như một đồng hồ báo thức, đưa ra câu hỏi và đưa ra câu trả lời cho những người trẻ đang đi tìm kiếm.
Tác giả Hermann Hesse - một nhà văn lỗi lạc trong văn chương
Hermann Hesse (1877 - 1962) là một tác giả nổi tiếng của văn học Đức. Từ khi còn trẻ, ông đã có niềm đam mê với văn chương và khám phá cuộc sống qua từng trang sách. Công việc ở một tiệm sách đã giúp ông tiếp xúc với nhiều ý tưởng và triết lý văn học. Cuộc sống của ông đầy rẫy những chuyến phiêu lưu và sự tự tìm kiếm, và tất cả đã trở thành nguồn cảm hứng cho các tác phẩm sau này của ông.
Các tác phẩm nổi tiếng của Hermann Hesse bao gồm Demian (1917), Siddhartha (1920), Sói đồng hoang (1927), Hành trình về phương Đông (1932), Trò chơi với chuỗi hạt cườm (1943). Ông đã được trao giải Nobel Văn học vào năm 1946 vì sự đóng góp của mình trong văn hóa và văn học.
Hermann Hesse là một trong những nhà văn nổi tiếng nhất của Đức và giải Nobel Văn học của ông không chỉ là một vinh dự cá nhân mà còn là một sự công nhận cho tất cả những giá trị trong tác phẩm của ông. Công việc của ông mang tính nhân văn và thể hiện sự tôn trọng với nhân bản và đạo đức con người.
Tác phẩm Tuổi trẻ băn khoăn - nỗi đau của sự trưởng thành
“Tôi chỉ muốn sống hòa hợp với bản ngã thực sự của mình. Tại sao ước muốn lại khó khăn đến thế?”
Tuổi trẻ băn khoăn (Demian: Câu chuyện tuổi trẻ của Emil Sinclair) là một tác phẩm xuất sắc của Hermann Hesse, nó chứa đựng những triết lý về tôn giáo, tâm linh và nhân sinh. Tác phẩm này trở nên phổ biến với giới trẻ hiện nay nhờ lời kể của nhóm nhạc BTS và MV Blood, Sweat & Tears, cùng với album Wings và loạt album Love Yourself từ năm 2016 đến 2018.
Ranh giới giữa hai thế giới
Cuốn sách tập trung vào Emil Sinclair, một cậu bé sinh ra trong một gia đình an yên, nhưng sau đó rơi vào bi kịch tinh thần khi phải đối mặt với sự giả dối và thế giới bên ngoài xa lạ.
Hai thế giới tưởng chừng không liên quan lại dần hòa lẫn vào nhau, tạo ra những nỗi sợ hãi và hoài nghi đầu đời cho Emil. Những xung đột này khiến cậu nhận ra rằng sự trưởng thành không chỉ đến từ bên ngoài mà còn từ bên trong.
“Đó là một lỗ thủng đầu tiên trong hình ảnh thiêng liêng của cha tôi, cũng là dấu vết đầu tiên trên các trụ cột đã từng chống đỡ tuổi thơ của tôi, trước khi tôi có thể trở thành chính mình!”
Nếu không có Demian - một người bạn học lớn tuổi, mang khí chất độc đáo, đem đến những ý nghĩ mới đầy táo bạo để chống lại sự bảo thủ của xã hội thì Emil sẽ vẫn bị ám ảnh bởi sự xấu hổ và tội lỗi khi bước vào con đường của tội ác.
Demian cho rằng, thế giới này là một thể thống nhất của cả hai mặt, từ những điều thiêng liêng đến những điều xấu xa nhất. Liệu quỷ dữ và thiên thần có phải là hai thực thể riêng biệt, hay chỉ là hai mặt của cùng một thế giới? Quan điểm của Demian về sự đối lập hoàn toàn tương tự những băn khoăn của Emil, hay đó chỉ là sự phản chiếu của tác giả Hermann Hesse và của con người tự cổ chí kim.
Phá hủy thế giới và mong muốn sống hòa hợp với bản ngã của mình
Trước khi gặp Demian, Emil luôn ép bản thân tuân theo luân lý xã hội, lắng nghe suy nghĩ của người khác, sợ hãi và tránh né những khát vọng bản năng nhất của mình.
Mọi người thường nói, để trưởng thành, chúng ta cần phải từ bỏ phần của bản thân, phải dũng cảm phá hủy đi những gì thân thuộc để được tái sinh, và quả trứng đầu tiên mà Emil phá hủy là sự bảo bọc của gia đình, sau đó là những quy tắc, lề thói đạo đức của xã hội. Cuối cùng, Emil Sinclair đã “ngưng hỏi về vì sao và sách vở,” bắt đầu “lắng nghe lời dạy của dòng máu trong mình.” Ta có thể hiểu rằng, để trưởng thành, chúng ta cần phải rời xa sự bảo bọc của cha mẹ, xa những định kiến mà xã hội đã đặt lên chúng ta để tự thách thức bản thân, bởi vì “mỗi con người - những cuộc thử thách sâu sắc... có thể hiểu nhau; nhưng mỗi con người chỉ có thể thể hiện bản thân với chính mình.”
Dù khi còn là một cậu bé hay một thiếu niên, Emil đã phải vượt qua những thử thách khó khăn của sự trưởng thành. Có lúc, Emil đã lạc lối và trở thành một kẻ bất trị, một người say rượu. Nếu không có những người chỉ dẫn, Emil có thể sẽ tiếp tục lạc lối, không hiểu rõ về những giấc mơ kỳ lạ: hình ảnh của một người phụ nữ mạnh mẽ, bí ẩn, và hình ảnh của một con chim bồ câu rời khỏi trái đất như muốn hủy diệt cả một thế giới. Quá trình trưởng thành của Emil, cũng như của mỗi người trẻ, đầy băn khoăn và nỗi lo lắng, nhưng cũng là đặc quyền của tuổi trẻ, bởi chỉ khi lạc lối, ta mới thấu hiểu được niềm đau đớn.
Hermann Hesse tôn vinh những giá trị chân thiện mỹ bằng lòng từ bi, sự bao dung, để tạo ra các tác phẩm có giá trị nhân văn. Trong mặt đạo đức, tác phẩm trở thành một biểu tượng tốt đẹp cho xã hội và con người khi ta tự đánh giá lại bản thân mình.
“Không nên luôn so sánh mình với người khác. Nếu bạn đã được sinh ra là một con dơi, bạn không thể trở thành một con đà điểu.”
Sự ảnh hưởng của tôn giáo, triết học, tâm lý học,...
Với bút lực tài tình, Hermann Hesse đã thêm vào cuốn sách những phần màu sắc kỳ bí, siêu thực của tôn giáo, phân tâm học, triết học.
Tác giả kể một câu chuyện từ Kinh Thánh Cựu Ước để giúp độc giả hiểu rõ hơn về hành trình trưởng thành của Emil Sinclair. Cain và Abel, hai anh em con của Adam và Eva. Cain làm nghề trồng trọt, còn Abel chăn nuôi gia súc. Khi hiến tế cho Thiên Chúa, Cain ghen tỵ với sự ưa thích của Thiên Chúa đối với Abel, dẫn đến việc Cain giết Abel. Cain bị trừng phạt bởi Thiên Chúa và mang theo dấu vết của tội lỗi. Sau này, Cain trở thành biểu tượng của tội ác, còn Abel trở thành biểu tượng của ánh sáng.
Có thể Demian và Sinclair là những người được đánh dấu bởi “vết dấu của Cain”, bị coi là đáng sợ và cần phải tránh xa? Demian luôn có góc nhìn độc đáo, bỏ xa những niềm tin cổ điển: nếu Cain biểu trưng cho sự dũng cảm và Abel chỉ là một người yếu đuối, liệu ác được sinh ra do Cain giết Abel hay do Thiên Chúa ưu ái Abel? Những câu hỏi này khiến Emil bàng hoàng và thú vị vì chúng phản ánh một góc nhìn khác biệt với đạo lý đã tồn tại hàng thế kỷ.
Điều mình yêu thích nhất ở cuốn sách này là khả năng đặt câu hỏi lại vấn đề, bởi chúng ta không thể chắc chắn điều gì là đúng và sai, có lẽ vì trên thế giới này không có gì tuyệt đối, cái thiện và cái ác đều cần nhau.
Bên cạnh câu chuyện từ Kinh Thánh Cựu Ước, Hermann Hesse còn sử dụng yếu tố về đạo Do Thái và thuyết nhị nguyên để mô tả Abraxas: “vị thần mà chúng ta tôn thờ chỉ đại diện cho một nửa thế giới, nhưng chúng ta cũng cần tôn thờ toàn bộ thế giới, hoặc xây dựng những địa điểm tôn thờ ác quỷ bên cạnh nơi tôn vinh Chúa, – đó chính là Abraxas, vị thần kết hợp cả thiện và ác trong một.”
Hình ảnh con chim phá hủy thế giới để bay đến với Abraxas biểu thị sự phụ thuộc lẫn nhau của hai mặt tốt và xấu.
Tuổi trẻ, từ góc nhìn của tác giả, phải trải qua nhiều trạng thái căng thẳng do xung đột giữa bản năng cá nhân và luân lý xã hội. Khi đọc về cuộc đấu tranh tư duy của Emil Sinclair, độc giả có thể cảm thấy mơ hồ và khó hiểu, nhưng đó chính là sự phản ánh của trường phái Tâm lý học phân tích, mà Hermann Hesse đã chịu ảnh hưởng từ Carl Jung.
Phần kết
Tuổi trẻ băn khoăn và tôi gặp nhau khi tôi 17 tuổi, có lẽ là một độ tuổi mà nhiều người cho là chưa phù hợp. Điều này có lẽ đúng, một nữ sinh cấp 3 chưa có quá nhiều trải nghiệm về cuộc đời, nhận thức chưa đạt đến độ chín để hiểu thấu suốt những thông điệp mà tác giả gửi gắm trong tác phẩm. Nhưng cũng vì lẽ đó mà Tuổi trẻ băn khoăn lại dễ dàng trở thành “người chỉ đường” với bất cứ ai đang ở độ tuổi chênh vênh. Bỏ qua sự phóng chiếu đầy tính ẩn dụ của các biểu tượng, học thuyết, tôn giáo,... chúng ta vẫn có thể nhìn thấy bản thân mình ở đâu đó giữa những bộn bề ngang trái trong tâm trí của tôi khi là một đứa trẻ 10 tuổi, của một cậu nhóc 16 tuổi hay một thanh niên ngoài 20 tuổi. Và đấy là cách mà Tuổi trẻ băn khoăn đã trở thành một Max Demian của riêng mình, đã và đang là một ngọn hải đăng soi chiếu cho mình giữa những ngày tháng hoang lạc của giai đoạn tuổi trẻ đầy khó khăn. Mỗi lần đọc Tuổi trẻ băn khoăn, tâm thức của tôi như tỉnh táo thêm đôi chút và ngày càng tiến xa hơn trên con đường tìm về tự ngã của mình.
Tôi tin rằng, chúng ta đều đang trưởng thành, dù nhanh hay chậm. Khi hai thế giới dần dần hoà lẫn vào nhau, đôi mắt của chúng ta cũng không còn phân biệt rõ ràng trắng và đen nữa, không còn quá ngây thơ để nhìn mọi thứ dưới lăng kính màu hồng, nhưng cũng chưa thật chín chắn để thấu suốt mọi thứ. Có lẽ đôi lúc chúng ta cũng sẽ chán ghét bản thân mình vì lầm đường lạc lối, vì sợ hãi bóng đêm và những bàn tay vô hình có thể kéo mình xuống vũng chàm bất cứ lúc nào. Nhưng xin hãy hiểu rằng, dễ đau đớn và sợ hãi là đặc quyền dành riêng của tuổi trẻ, bởi lẽ hành trình nào mà chẳng có đớn đau, trưởng thành chính là mang theo những vết thương không bao giờ liền miệng để sống hết cuộc đời này. Và cuộc đời này lại là một con đường để quay trở về bản ngã, nó tối tăm và mù mịt, nhưng hãy lắng nghe và lắng nghe bản thân nhiều hơn nữa, đừng chối bỏ xúc cảm hay bất cứ tiếng nói nào đang thì thầm bên trong chúng ta. Và đó cũng chính là dấu hiệu cho thấy cánh chim đã phá vỡ vỏ trứng, tung cánh bay về vùng trời cao rộng của riêng mình.
Tóm tắt bởi: Quýt Ướp Lạnh - MyBook
Hình ảnh: Quýt Ướp Lạnh