Buzz
Chắc chắn, khi đọc dòng “tôi dám để trái tim mở toang, trần trụi”, ai cũng sẽ tò mò về hành trình khám phá Trung Đông của tác giả Nguyễn Phương Mai. Trước mỗi chuyến đi, Phương Mai luôn cố gắng xóa bỏ mọi định kiến, tưởng tượng về nơi mình sẽ đến. Chỉ có tâm trí trống rỗng, lên đường với tư duy như một tờ giấy trắng mới tạo cơ hội để học hỏi nhiều hơn. Đó cũng là khát vọng của tác giả, khát vọng được trải nghiệm, được thấu hiểu và thay đổi.
“Tôi tin rằng khi đến Trung Đông, với trái tim mở toang không che khuất, những người theo đạo Hồi sẽ mở lòng với tôi - một cô gái Việt Nam vô thần.”
Con đường Hồi giáo là hành trình xuyên qua lịch sử đạo Hồi, mở ra màn đêm của Mùa Xuân Ả Rập. Tác giả, sinh năm 1976, từng đặt chân đến vài chục quốc gia trên thế giới, đã viết cuốn sách này kể về khu vực Trung Đông nổi tiếng với súng đạn, chiến tranh.
Vừa kín đáo vừa cởi mở
Khi nhắc đến Trung Đông, hình ảnh đầu tiên mà hầu hết chúng ta nghĩ đến sẽ là tiếng bom nổ vang dội, súng đạn liên miên, và con người thì cách chết chỉ là chuyện nhỏ. Những cuộc chiến chính trị, tôn giáo vẫn tiếp diễn không ngừng, tất cả đều được phát sóng trên các phương tiện truyền thông hàng ngày.
Tác giả Phương Mai bắt đầu hành trình của mình tại Saudi Arabia, nơi còn được gọi là Ả Rập Xê Út. Đây là quốc gia nổi tiếng với thánh địa Mecca, là nơi mà tiên tri Muhammad ra đời và nơi Thượng Đế lần đầu tiên tiết lộ kinh Quran.
Trước khi qua đời vì ung thư, ba của tác giả đã truyền lại cho cô một cuốn kinh thánh, một kỷ vật buồn của quá khứ. Việc nhận được cuốn sách này khiến Phương Mai nhớ lại những kí ức tuổi thơ, khiến cô không khỏi cười nhẹ nhàng về sự trẻ con và tò mò của mình.
Saudi, với sự thay đổi nhanh chóng, đã trở thành một điểm đến kỳ lạ và đáng ngạc nhiên đối với tác giả. Quốc gia này giàu có và phát triển nhờ vào tài nguyên dầu mỏ, nhưng vẫn giữ lại nhiều nét truyền thống và lối sống cổ điển.
Nguyễn Phương Mai so sánh Saudi như một cung điện kỳ lạ trong Trung Đông - nơi bề ngoài rực rỡ nhưng thực chất đầy những hạn chế và hệ thống lỗi thời.
Sau khi rời khỏi Saudi, tác giả đặt chân đến Dubai, nơi nổi tiếng với những kiến trúc hiện đại và sự phồn thịnh. Tháp Khalifa, trung tâm mua sắm lớn nhất thế giới và khu trượt tuyết trong nhà đều là những điểm nhấn ấn tượng của thành phố này.
Dubai, với những kỷ lục thế giới và sự đa dạng văn hóa, là một điểm đến thú vị cho tác giả khám phá, đồng thời là một minh chứng cho sự phát triển và sự đổi mới trong khu vực Đông Nam Á.
“Dubai đã phát triển vượt bậc từ thế kỷ 18 đến thế kỷ 21 chỉ trong hai thế hệ, biến một vùng đất ven biển cằn cỗi nơi chỉ có cát, cây xương rồng và cướp biển thành một trung tâm tài chính và thương mại của toàn thế giới.”
Mặc dù cảm xúc với Dubai của tác giả rất phức tạp, vừa yêu vừa ghét và vừa ngưỡng mộ, nhưng Nguyễn Phương Mai không thể phủ nhận tầm nhìn chiến lược của lãnh đạo Dubai. Tác giả ấn tượng với sự sạch sẽ và sự hiện đại của Dubai, mặc dù thành phố này nằm giữa sa mạc nhưng vẫn luôn sạch sẽ như một phòng thí nghiệm.
Mỗi đêm, Dubai trở nên sống động với những quán bar và các câu lạc bộ đêm, trong khi ngành công nghiệp giải trí vẫn tồn tại đồng thời với cuộc sống hàng ngày.
Oman, một hàng xóm của Dubai, dù không có tài nguyên dầu lớn nhưng lại đầu tư mạnh vào giáo dục để phát triển dân số của họ.
“Có thể xứ sở thần tiên không chỉ là truyền thuyết? Những ngày đầu ở Oman, tôi cảm thấy như mình đang sống trong một câu chuyện cổ tích, với một cuộc phiêu lưu bất tận.”
Theo chân Nguyễn Phương Mai, đất nước của Sinbad, Oman, khơi gợi trong tâm trí đọc giả cảnh tượng lịch sử và văn hóa Hồi giáo. Dù vậy, đối với tác giả, Oman vẫn là một điểm đến đẹp đẽ và bí ẩn, luôn làm say đắm lòng người.
Cùng với làn sóng 'Mùa xuân Ả Rập' đã đổ bộ
Tác giả Phương Mai cho biết thời kỳ vàng son của Li Băng đã đến, khiến người dân nơi đây sống trong quá khứ và tương lai.
“Bữa tiệc đang diễn ra, rượu chảy ly, nhạc ồn ào, đồ ngon rộn ràng trên bàn ăn và xe hơi sang trọng đang đổ bộ tới tiệc tùng. Một trận cười đổi lấy nghìn vàng. Ai cũng biết người Li Băng làm điều đó tốt nhất.”
Nguyễn Phương Mai đã dừng chân ở Li Băng trước khi quyết định vượt qua biên giới đến Syria. Bất chấp sự đe dọa và can ngăn từ bạn bè, tác giả quyết định tiếp tục hành trình sau nhiều ngày suy nghĩ. Cuộc sống vẫn tiếp tục, không ngừng chảy đi dù bị cản trở. Ở bên lề cuộc chiến là thành phố Damascus, sôi động và nhộn nhịp, với những bữa tiệc linh đình và các khu mua bán, nơi đôi khi sự may mắn chạm trán với thị phi.
“Những ngọn lửa bốc lên ở Homs không biểu thị cả Syria chìm trong biển lửa. Số người thiệt mạng ở Homs không tượng trưng cho cả Syria chết chóc. Điều đó chỉ là một phần nhỏ của thực tại.”
Tổng thể, quan điểm của tác giả xứng đáng nhận được sự đồng cảm từ độc giả và những người say mê du lịch. Nếu chỉ tập trung vào sự u ám trong đôi mắt, ta sẽ bỏ qua cái nhìn tổng thể về con người, không chỉ toàn bộ đều màu đen.
Sau khi đến Jordan, Nguyễn Phương Mai đã khám phá Biển Chết, nơi mà khi bạn lạc vào, không ai có thể tử vong vì 35% dung lượng nước là muối, khiến cơ thể nổi lên trên mặt nước. Sự tử vong chỉ xảy ra khi ai đó dại dột ngụp đầu vào nước, bị muối kích thích và chết trong sự hoảng loạn. Biển Chết được gọi là như vậy vì không có sinh vật nào sống được ở đó, chỉ trừ một số vi sinh vật cổ đại.
“Tôi liều mình thử nếm một chút và ngay lập tức quên đi những lời khuyên từ bố mẹ, miệng cảm thấy như đang cháy lên. Như nếm axit. Chất lỏng đó chạm vào lưỡi đã làm cháy sạch các tế bào cảm nhận.”
Nếu đọc đến đây, chắc chắn không ai quên thông tin và đặc điểm của Biển Chết, phần lớn là nhờ vào việc tác giả mô tả cảm nhận khi nếm nước Biển Chết. Jordan còn một điều bất ngờ nữa, đó là số lượng ca phẫu thuật chuyển giới ở đây đứng thứ hai trên thế giới, chỉ sau Thái Lan.
Tạm biệt Jordan, tác giả Phương Mai tiếp tục hành trình đến Palestine, nơi gần với Bức tường Than Khóc của Israel. Trong thời điểm chuyến đi, Palestine vẫn chưa được công nhận là quốc gia độc lập, hiện tại, nơi đây trở thành biểu tượng của sự căm thù tôn giáo, là một bình địa nổ tiềm ẩn.
“Palestine khiến tôi mệt mỏi và chán nản. Tôi cảm thấy niềm tin của mình tan cùng, có lẽ vì tôi là một người ngoại đạo.”
Ở đây, Nguyễn Phương Mai đã khóc vì cảm thấy mình không có một niềm tin nào để dựa dẫm. Trong khía cạnh tôn giáo, tác giả thấy mình giống như một người Palestine bị chiếm đất, phải rời bỏ nơi mình gọi là nhà như một bèo dạt trôi trong biển cả.
Rời khỏi cơn khủng hoảng của xứ ngàn lẻ một đêm bên cạnh làn sóng Mùa xuân Ả Rập, cuộc hành trình của Nguyễn Phương Mai tiếp tục với quê hương của nhân sư - Ai Cập có lịch sử ngàn năm không bao giờ ngủ, Libya, Tunisia, Ma Rốc và kết thúc sau khi ghé lại Tây Ban Nha.
Hơi thở của Trung Đông (cảm nhận sau khi đọc)
Đồng hành cùng Nguyễn Phương Mai qua 300 trang sách, người đọc sẽ bị choáng ngợp không chỉ bởi khói lửa, bạo loạn, mà còn bởi cuộc sống hiện đại và những giây phút dạ vũ hoan ca của Trung Đông. Tác giả đã khéo léo đào sâu vào gốc rễ của tín ngưỡng, tôn giáo và văn hoá, đồng thời trình bày con người của các quốc gia được coi là khó sống nhất trên thế giới.
Nội dung qua 15 phần nhỏ trong cuốn sách không chỉ tường thuật về hành trình đi từ vùng này sang vùng khác, mà còn đi sâu vào lịch sử tôn giáo từ thời cổ đại. Nguyễn Phương Mai đã kết hợp tinh tế câu chuyện hiện thực với dữ liệu lịch sử, giúp độc giả hiểu biết sâu sắc về Hồi giáo, người Do Thái, và văn hóa Ả Rập.
Giang Nguyễn đã viết trên trang web của mình sau khi đọc cuốn sách 'Con đường Hồi giáo như vậy': “Đúng như cái tên “Con đường Hồi giáo”, cuộc hành trình của tác giả Mai Phương như mở lại lịch sử cổ xưa từ 1400 năm trước, từ thời hoàng kim của tôn giáo cho đến thời kỳ biến đổi. Thật kỳ cười khi nghĩ đến việc ban bố mệnh lệnh và rồi tự mình bị áp đặt theo mệnh lệnh đó. Muhammad đã phá hủy toàn bộ 360 tượng thần trong Kaaba, tuyên bố hòn đá vuông linh thiêng giờ đã trở thành nơi thờ phượng duy nhất và cao cả. Và giờ đây ngôi mộ của ông cũng đã bị phá bỏ để xây dựng một nhà vệ sinh công cộng.”
Bất kỳ độc giả nào, đặc biệt là phụ nữ, đều dễ nhận ra cái nhìn sâu sắc của tác giả và sự tức giận về tình trạng của phụ nữ bị ràng buộc bởi những quy định cũ kỹ. Nếu chỉ đọc vài trang đầu, có thể dễ dàng nhầm lẫn rằng đây là một cuốn sách về tôn giáo hơn là một cuốn sách du ký. Nhưng khi đọc sâu hơn, độc giả sẽ cảm nhận được sự nghiêm túc và lòng đam mê mà tác giả Phương Mai đã gửi gắm vào từng từ ngữ. Cuộc hành trình bắt đầu với mục đích đơn giản là mở rộng hiểu biết, nhưng dần dần lại mang đến cho chính tác giả những trải nghiệm độc đáo, những khoảnh khắc, và những cuộc gặp gỡ không thể nào tưởng tượng trước được.
Trung Đông không chỉ hiện lên qua những bức ảnh màu trong sách mà còn thông qua trải nghiệm thực tế, trần trụi và đầy mâu thuẫn của tác giả. Khi nghe đến cụm từ “Trung Đông”, hầu hết chúng ta thường nghĩ ngay đến những định kiến tiêu cực. Tuy nhiên, Trung Đông trong Con đường Hồi giáo không chỉ là những cảnh đổ máu và loạn lạc, mà còn là nơi mà cuộc sống vẫn diễn ra bình thường. Tác giả Phương Mai đã tìm hiểu sâu về các hoạt động giải trí và sở thích của người dân địa phương, mặc dù chúng có thể không phù hợp với các quy định pháp luật nghiêm ngặt.
Trong Con đường Hồi giáo, Trung Đông không chỉ là nơi của loạn lạc và xung đột mà còn là nơi của cuộc sống thường ngày. Tác giả Phương Mai đã tìm hiểu kỹ về các điểm giải trí và sở thích của người dân địa phương, mặc dù chúng không phù hợp với các quy định pháp luật.
Trung Đông, với tất cả các vấn đề và mâu thuẫn, có thể được miêu tả như một tảng băng trôi giữa đại dương. Dù có những cuộc đấu tranh về chính trị và tôn giáo, cuộc sống vẫn tiếp diễn mạnh mẽ. Trong sách, Nguyễn Phương Mai đã mô tả chi tiết về cuộc sống hàng ngày và các vấn đề phức tạp của khu vực này.
Giống như cách mô tả của Nguyễn Phương Mai về Dubai, toàn bộ Trung Đông có vẻ như một hộp đa dạng, với sự mở cửa và đóng kín, thu hút sự chú ý của thế giới bên ngoài. Cuốn sách Con đường Hồi giáo đã mở ra góc nhìn mới về người Hồi giáo và các nước họ sinh sống, hoàn toàn khác biệt so với những định kiến trước đây.
Dù có cuộc tranh giành quyền lực và vùng lãnh thổ diễn ra đến đâu, không thể phủ nhận những kiến trúc và lịch sử đầy mê hoặc của Trung Đông. Dù cuộc sống hiện đại hóa, vẫn còn nét đặc trưng của văn hóa Ả Rập cổ điển. Cuốn sách Con đường Hồi giáo mạnh mẽ, phóng khoáng, và lôi cuốn, giống như tác giả của nó. Mỗi nơi mà tác giả đi qua đều ẩn chứa những bí mật và câu chuyện độc đáo.
Trung Đông không chỉ là nơi của xung đột mà còn là nơi của cuộc sống hàng ngày. Cuốn sách Con đường Hồi giáo giúp đọc giả thấy rõ những khía cạnh khác nhau của khu vực này, từ lịch sử đến văn hóa và cuộc sống hiện đại.
Mỗi điều trên thế giới đều có hai mặt, và Trung Đông là một ví dụ rõ ràng cho điều này. Không có sự phân biệt tuyệt đối giữa trắng và đen, đúng và sai, và không có quốc gia nào hoàn toàn sạch sẽ hay hoàn toàn bẩn thỉ. Cuộc sống không phải lúc nào cũng đen tối, cũng không phải lúc nào cũng rực rỡ. Để hiểu rõ hơn về Trung Đông, chúng ta cần có lòng tôn trọng và thấu hiểu. Nguyễn Phương Mai đã làm tốt vai trò của mình trong việc khám phá và chia sẻ với bạn đọc về khu vực này.
Hy vọng rằng sự khám phá của Nguyễn Mai Phương không chỉ dừng lại ở Con đường Hồi giáo. Con tim nồng nhiệt của cô luôn hướng về việc khám phá thế giới. Mục tiêu tiếp theo của cô là tìm hiểu về Taliban, và đây là điều đáng kỳ vọng.
