Buzz
Cuốn sách này do một tác giả người Việt sáng tác, mang đậm tinh thần, ngôn ngữ gần gũi với người Việt. Đối với những ai chưa trải qua giai đoạn khó khăn trong đời, đây chỉ là một cái nhìn thoáng qua. Nhưng nó là liều thuốc tinh thần quý báu cho những ai đang gặp vấn đề tâm lý.
Từ góc nhìn của tác giả, bạn đọc sẽ cảm nhận được sự đồng cảm và nhận giá trị tinh thần giúp ích trong cuộc sống hiện tại. Đừng để cảm xúc tiêu cực và các mối quan hệ xấu ảnh hưởng đến giá trị thực của bạn. Hãy để tư duy đúng đắn dẫn dắt bạn tới mục tiêu cuộc đời.
Thông tin về tác giả
Nghị Quế, tên thật là Nguyễn Thị Quế, sinh năm 1989. Cô tốt nghiệp Thạc sỹ Nhân quyền tại Đại học Quốc gia Hà Nội. Một cô gái đam mê tận hưởng cuộc sống và đóng góp năng lượng tích cực cho cộng đồng, say mê nghiên cứu biên kịch, tâm lý học, tarot, triết học, đạo Phật và thiền.
Với niềm đam mê nghiên cứu tâm lý và ứng dụng các kỹ năng tâm lý trong đời sống, cô nhận thấy tâm lý học có thể áp dụng vào mọi lĩnh vực, từ ăn uống, thiền, yoga đến giao tiếp, công việc, và phát triển tự tin, ý chí. Tâm lý ứng dụng như một công cụ đa năng giúp chúng ta đạt được mọi điều mong muốn, sống trọn vẹn và hạnh phúc hơn.
Chạy trốn
Nhiều người từ khi sinh ra đã mang trong mình tâm lý né tránh khi đối mặt với khó khăn, thử thách. Khi gặp bế tắc, họ thường nghĩ đến việc bỏ trốn, không dám đối diện với hiện thực. Tình hình trở nên tồi tệ, đến mức nhiều người không còn tỉnh táo để nhận ra mình đang trốn chạy. Hình thức chạy trốn tồi tệ nhất, bỏ qua mọi lời khuyên nhủ từ xung quanh, chính là tự tử.
Tại Hàn Quốc, mỗi ngày có hơn 40 người tự tử vì trầm cảm. Ở Việt Nam, theo Viện trưởng Viện Sức khỏe Tâm thần Nguyễn Doãn Phương, số liệu không chính thức cho thấy khoảng 30% dân số có dấu hiệu rối loạn tâm thần, trong đó 25% là trầm cảm, con số thực tế có thể cao hơn. WHO dự báo đến năm 2020, trầm cảm sẽ là bệnh đứng thứ hai sau tim mạch về mức độ ảnh hưởng đến cuộc sống con người.
Trong tương lai, đại dịch của nhân loại sẽ không phải là HIV, mỡ máu, cao huyết áp, hay tiểu đường mà là trầm cảm. Đây là căn bệnh không lây qua máu hay hô hấp, mà lan truyền qua truyền thông, mạng xã hội, SMS, và mọi phương thức giao tiếp khác.
Cuốn sách này giúp bạn tự chữa lành vết thương, không còn chạy trốn thực tại. Bạn cần hành động để chữa lành vết thương đang rỉ máu, loét da, ăn mòn và giết chết bạn dần dần. Đây không phải là sự an ủi thông thường mà là cuốn sách chữa lành bằng thông điệp và ngôn từ, động viên và vá lành trái tim tổn thương của bạn.
Những gì mọi người nói với bạn và những gì bạn thực sự thấy
Khi còn bé, thế giới người lớn vẽ ra cho chúng ta chỉ là một phần sự thật. Nhiều khái niệm trẻ con tiếp thu hàng ngày, cuộc sống không bao giờ dễ dàng khi bạn chỉ là một đứa trẻ. Khi lớn lên, bạn nhận ra ước mơ thuở bé không như những gì tưởng tượng, niềm tin tan vỡ, ước mơ va đập thực tại, làm cho đứa trẻ trong ta choáng váng, quay cuồng...
Ai cũng trải qua giai đoạn gọi là “khủng hoảng”. Có nhiều loại khủng hoảng bạn sẽ gặp ít nhất một lần: khủng hoảng tuổi lên ba, vị thành niên, tuổi 20, tiền hôn nhân, sau sinh... Lý do là bạn chưa hiểu rõ các góc nhìn khác nhau từ sự vật, từ những giai đoạn bạn đang trải qua, bạn sẽ đi từ ngộ nhận này đến ngộ nhận khác, từ khủng hoảng này đến khủng hoảng khác trong cuộc đời.
Các cuộc khủng hoảng thường giúp ta trưởng thành và bền bỉ hơn theo thời gian. Đừng lo khi bạn đang đối diện với những ngày đen tối nhất. Cuốn sách này sẽ mở ra những không gian khác nhau để bạn chạy trốn an toàn nhất. Hy vọng bạn sẽ suy nghĩ nhiều hơn về tất cả những gì đã, đang và sẽ xảy ra trong cuộc đời mình.
Chúng ta đang ở đâu trên cây lịch sử?
“Những ham muốn, nhu cầu được thổi phồng quá mức đều trở thành vấn đề tâm lý mà con người hiện đại phải đối mặt. Không ai tự dưng yêu thích hay căm ghét một thứ gì, tất cả đều có động lực tâm lý tiềm ẩn trong tiềm thức.”
Trạng thái tâm lý phức tạp của con người nảy sinh khi họ sống trong xã hội ngày càng phức tạp và rời xa tự nhiên. Bộ não con người với cấu trúc sinh học hàng vạn năm tiến hóa phù hợp với thế giới tự nhiên hơn là cuộc sống đô thị hiện đại. Chỉ trong thời gian ngắn, chúng ta đối mặt với nhiều vấn đề tâm lý mà cha ông ta chưa từng trải qua.
Ý thức con người đôi khi không làm chủ được chính mình. Cảm nhận, suy nghĩ, hành động, ham thích, sợ hãi, căm ghét... đôi khi do những yếu tố ngoài tầm kiểm soát của ý thức. Hành trình từ “cộng đồng nguyên thủy” đến “đời sống đô thị hiện đại” đã làm nảy sinh và phát triển các vấn đề tâm lý của con người.
Khi các cuộc cách mạng công nghiệp diễn ra, con người buộc phải rời xa môi trường tự nhiên, thân thuộc mà cơ thể đã tiến hóa hàng vạn năm để thích nghi. Họ phải vào làm việc trong các nhà máy, công xưởng với công việc nhàm chán, lặp đi lặp lại. Sự thay đổi môi trường sống này đã ảnh hưởng đến cảm xúc và tâm lý con người qua các thời kỳ lịch sử.
“Kinh tế thay đổi xã hội, xã hội thay đổi con người. Vì vậy, có những căn bệnh tâm lý gắn liền với một thời kỳ lịch sử xã hội nhất định và điều này luôn tuân theo một logic nhất định.”
Não bộ chúng ta không tiến hóa kịp với thời đại. Các vấn đề tâm lý phức tạp dần làm chúng ta trở nên hoảng loạn và điên rồ với đủ loại bệnh. Dù nhu cầu vật chất ngày càng được đáp ứng, chúng ta vẫn đau khổ hơn trước.
Chúng ta đang sống trong một “thế giới phẳng”. Không thể phủ nhận thành quả của các cuộc cách mạng công nghiệp. Mọi thứ ta cần đều có sẵn. So với tổ tiên phải vất vả săn bắn, hái lượm, cuộc sống hiện tại giống như thiên đường.
Ham muốn và dục vọng đã biến thiên đường hiện tại thành nơi không còn là thiên đường. Trong xã hội hiện nay, việc thỏa mãn nhu cầu thiết yếu trở nên dễ dàng. Chúng ta đau khổ vì những nhu cầu “xa xỉ” như không mua được xe xịn hơn hay không có nhà tiện nghi hơn, những thứ chưa chắc ta cần. Thiên đường sẽ hiện ra nếu con người bỏ qua dục vọng của mình.
Cái bóng của mỗi người
“Sự thật là chiếc bóng không thể biến mất và không bao giờ biến mất... Dù mọi thứ có đẹp đẽ, lung linh đến đâu, luôn có một ‘mặt tối’ tồn tại.”
Cái bóng luôn tồn tại và đi theo ta, chỉ là ta không luôn nhìn thấy nó. Giống như “phần bị che khuất” của sự vật, nó âm thầm theo sau. Đôi khi, người lớn chúng ta cũng giống trẻ con, chạy vào bóng râm và vui sướng khi nghĩ mình đã thoát khỏi cái bóng u tối.
Khi bị chỉ trích vì một lỗi lầm, ta thường không bằng lòng với người phê phán. Dù lỗi không phải của bạn, nó vẫn có lý do từ bạn vì đây là mối quan hệ hai chiều. Chỉ khi bạn nhận ra điều này, mọi việc mới được giải quyết, nếu không, nó sẽ mãi ở đó.
Khi gặp vấn đề, đừng theo lời rủ rê đi xem phim, đi chơi, hay giải trí. Hãy tìm đến sự tĩnh lặng và thông thái. Nếu nghe lời khuyên, hãy chắc rằng bạn muốn nghe phê phán hơn là những lời ngọt ngào, cảm thông. Dù lỗi không phải của bạn, nó phần nào xuất phát từ bạn và chỉ sự chủ động của bạn mới giải quyết được.
Khi bạn gõ từ khóa trên YouTube, từ đó về sau, các nền tảng mạng xã hội sẽ đề xuất những nội dung liên quan cho bạn. Định kiến trong cuộc sống cũng như vậy. Nếu bạn cho rằng xã hội thối nát, bất công, bạn sẽ chỉ thấy mặt tiêu cực của xã hội từ đó trở đi.
Những người có cái tôi và bản ngã quá lớn sẽ mãi bị giam cầm trong định kiến của bản thân. Niềm tin của họ không thể lung lay, vì họ nghĩ khi mất niềm tin, họ cũng mất bản ngã.
Bạn chịu ảnh hưởng từ thế giới nhiều hơn bạn nghĩ. Xã hội được cấu thành từ nhiều lớp thôi miên. Những điều trước đây bị coi là trái với đạo lý giờ lại được ca ngợi. Có lẽ những việc hiện tại của chúng ta sẽ được nhìn khác trong tương lai? Và bạn bị cuốn theo dòng sự kiện đến khi chết mà không lần nào nghe tiếng nói tâm hồn.
Cái giá phải trả cho đồng tiền là rất lớn, mỗi tờ tiền kiếm được phải trả bằng sức khỏe và thời gian sống. Chúng ta dùng thời gian nô đùa cùng con cái, bên bạn đời, ngủ, đọc sách, thư giãn... để kiếm tiền. Nhưng sau đó lại dùng những đồng tiền đó để mua nhà to hơn, ăn uống xa xỉ hơn, mặc đồ đắt tiền hơn... Rồi chúng ta nhận ra đã mất quá nhiều, trả giá quá nhiều thì đã muộn. Không có Doremon nào đến cứu bạn!
Yêu nhau nhiều thì đau nhiều!
Tình yêu luôn là một chủ đề muôn thuở của nhân loại. Trải qua hàng trăm năm lịch sử, từ triết gia đến thi sĩ, vẫn chưa ai giải nghĩa được tình yêu. Thực ra chỉ có một con đường, nhưng người ta lại mô tả nó bằng muôn hình vạn trạng. Vậy là do con đường biến hình hay do người đi đường quá giỏi tưởng tượng!
Tình yêu với những biểu hiện thường thấy: Rung động, tán tỉnh, hò hẹn, tình dục, ghen tuông, căm thù, bi lụy... đều bắt nguồn từ dục vọng. Chúng ta kỳ vọng quá nhiều, khi đối phương không đáp ứng, ta tức giận đến phát điên. Khi đó, ta có thể oán hận và trách móc, làm nhau khổ rất nhiều!
“Tình yêu” thường là sự ích kỷ. Ngay cả việc “cho đi” cũng ẩn chứa mong muốn “nhận lại”. Đứng trước cặp đôi cãi cọ, nghe những lời như: “Tôi hy sinh, lo lắng, làm tất cả vì anh... nhưng anh lại...”.
Yêu nhiều, kỳ vọng lớn, tổn thương sâu. Hiếm ai đáp ứng được kỳ vọng vì họ cũng có nhu cầu của mình. Tình yêu và ảo tưởng về người yêu ngắn ngủi.
Mặt tối của công nghệ
Mạng xã hội là nơi bạn tự tin tỏ ra là chính mình. Mỗi người đều có ước mơ được nổi bật, được ngưỡng mộ trên mạng xã hội. Đó là nơi bạn có thể tự do trình diễn mà không cần lộ mặt.
Ngày xưa đọc sách là giao lưu với bậc thánh hiền. Ngày nay trên Internet, bạn không biết thông tin nào là rác rưởi, thông tin nào có giá trị.
“Đừng dùng Internet chỉ để giải trí, đừng mãn nhãn bản thân...”
Về chứng rối loạn lưỡng cực ở phụ nữ
Phụ nữ thường được mô tả là khó hiểu. Đàn ông thường nói: “Phụ nữ là sinh vật khó hiểu nhất!”.
Phụ nữ không phải là yếu về cơ bắp, mà là về tâm tính thất thường. Họ dễ bị chi phối bởi cảm xúc, dễ mắc chứng trầm cảm, đặc biệt là chứng rối loạn lưỡng cực.
Chứng rối loạn lưỡng cực ở phụ nữ liên quan mật thiết đến hormone. Khi tăng, họ cảm thấy vui vẻ, khi giảm, họ trầm cảm. Các loại thuốc ức chế hormone ít có hiệu quả.
Con đường đến hạnh phúc của chúng ta
Vui vẻ, hạnh phúc cũng là nguyên nhân của đau khổ. Phật giáo, Đạo giáo đều hướng tới sự bình tâm, không vui không buồn, không sướng không khổ...
Điều quan trọng nhất để bạn kiểm soát bản thân và cuộc sống là kiểm soát cơ thể, kiểm soát các giác quan. Hãy lắng nghe cơ thể và chăm sóc nó. Trong bộ ba Thân – Tâm – Ý, Thân là thứ dễ hiểu nhất, nếu không hiểu thân thì không hiểu được gì khác.
Ngày nay, kiến thức về y học được phổ biến. Ăn chay, uống nước lọc, tập thể dục... hãy tu dưỡng thân thể, sống hài hòa, cân đối. Khi cơ thể khỏe mạnh, bạn dễ dàng kiểm soát tâm trạng, yêu đời, và mọi mầm mống của stress cũng tan biến.
Cuộc sống đã từng thôi miên bạn bằng quan điểm, khái niệm, phim ảnh, ca nhạc... Bây giờ hãy tự chủ động thôi miên bản thân, không để bị ảnh hưởng bởi văn hóa phẩm thị trường. Hãy sử dụng tư duy để đánh giá mọi sự việc một cách nhất quán.
Hãy tự chủ động hình thành quan điểm sống và giá trị của bản thân. Khi làm được điều đó, nội lực của bạn sẽ mạnh mẽ hơn, và bạn có thể tự mình làm được những gì bạn muốn.
Không để bị ảnh hưởng bởi âm thanh hay sự dẫn dụ từ bên ngoài. Bây giờ, bạn đã kiểm soát và thay đổi số phận của mình! Chỉ có thời gian mới biết bạn sẽ đi đến đâu!
Lời kết
Cảm xúc luôn là kẻ thù của tư duy, dù tích cực hay tiêu cực. Yêu đương khiến con người mù quáng, tuyệt vọng dẫn đến hành động trái với đạo lý xã hội. Đừng để cảm xúc chi phối, nó sẽ dẫn đến kết quả không như mong muốn.
Cảm xúc là kẻ thù đáng sợ của tư duy. Đừng để nó thường xuyên xuất hiện. Khi cảm xúc đến, hãy giữ bình tĩnh và không hành động theo nó. Chúc bạn thành công trong việc kiểm soát cảm xúc!
