[Tóm tắt & Review Sách] 'Hành Trình Trong Vùng Sâu Kín của Tâm Hồn': Hãy Dừng Lại Một Chút Nào?

Khám Phá Sâu Trong Lòng Người

là sự lờ mờ của tác giả về một thế giới đầy những suy tư hơn cả sự cô đơn, nơi mà thậm chí “thời kỳ của cô đơn” không thể nắm bắt hết. Đó là cảm giác vươn xa trong không gian tư duy và cảm xúc, một trạng thái mà mỗi người trẻ đều trải qua, là sự hiểu biết rằng không ai có thể thấu hiểu chính mình, không ai có thể chia sẻ cảm xúc này. Sự cô đơn không chỉ đơn giản là không có ai bên cạnh mà ngay trong sự gần gũi nhất ta cũng cảm thấy cô đơn, không có ai hiểu mình tận đáy lòng. Là cảm giác mình đơn côi trên một hành tinh riêng trong tâm trí, một hành tinh không ai bước vào.

Tâm Hồn Tác Giả

Võ Hạnh Ngọc là chủ nhân của series Podcast Tâm Hồn Tìm Đường - Hành Trình Khám Phá Bản Thân qua Nền Tảng Âm Thanh. Cô tốt nghiệp ngành Tâm lý học ở Đại học Quốc gia Hà Nội vào năm 2012 và hiện đang công tác với vị trí là Thực Tập Sinh Tâm Lý Học - Chuyên gia Cố vấn Tâm Lý Tại Viện Nghiên Cứu Tâm Lý Học.

Thoải Mái Với Sự Tự Lập

Trendline Tính Cách: Khám Phá Nét Tính Cách Nội Tâm - Hướng Xuất Nhập

Sự Ưu Ái Và Sự Hướng Ngoại

Chiêm Nghiệm Cảm Giác Tự Ghê Tởm

Tự Do Tâm Hồn

Khám Phá Nội Tâm Và Lòng Trắc Ẩn

Chiến Thắng Sự Ghê Tởm Bản Thân

Mỗi người cần tha thứ cho chính mình, tự điều chỉnh cho bản thân, tự trả lời câu hỏi về bản thân, giá trị cuộc sống và mục đích của mình.

Luôn cảm thấy không đủ.

Nghiên cứu sớm nhất về hiện tượng “thích với” được thực hiện bởi Curry (1961). Trong nghiên cứu này, học sinh làm bài kiểm tra để đánh giá trưởng thành về trí tuệ và học vấn. Nhóm “thất bại” là những học sinh dưới trình độ và nhóm “thành công hơn” là những học sinh vượt trội hơn trình độ thực sự của mình. Kết quả cho thấy, những học sinh 'thất bại' có chỉ số IQ trung bình cao hơn những học sinh 'thích với'.

Trong xã hội hiện đại, ý thức về tự giá trị và sự đạt được cá nhân được thể hiện qua phương tiện truyền thông và giá trị sống. Áp lực tự tạo để thành công trở thành một mục tiêu khao khát và được ca ngợi. Tuy nhiên, nhận thức thực tế cho thấy xu hướng “thích với” có thể gây hại và ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tinh thần.

Xu hướng “thích với” thường đi kèm với kiên nhẫn, sự chăm chỉ, tham vọng và sự theo đuổi hoàn hảo. Nghiên cứu của Clonger và đồng nghiệp (2012) chỉ ra rằng sự kiên nhẫn là một đặc điểm phổ biến ở những người “thích với”, làm cho họ trải qua cảm xúc một cách cực đoan. Khi họ cảm thấy vui vẻ, họ trở nên hào hứng và đầy năng lượng. Ngược lại, khi họ rơi vào tình trạng tiêu cực, họ trải qua những cảm xúc căng thẳng và lo lắng.

Đánh giá cho thấy rằng “thích với” không thể dễ dàng thay đổi hoặc loại bỏ bằng cách đơn giản như đọc, lắng nghe hoặc thiền. Điều này đòi hỏi sự chấp nhận bản thân và điều chỉnh các yếu tố khác trong cuộc sống để cân bằng giữa sự nghiệp, sức khỏe tâm thần và mối quan hệ cá nhân, từ đó giảm thiểu các cảm xúc tiêu cực như tự nghi ngờ, nghiện công việc và rối loạn lo âu.

Thói quen so sánh và ghen tị.

Trong cuốn sách Envy: The Seven Deadly Sins (2003), Vincent và Epstein đã đề cập đến định nghĩa sát sao nhất của từ ghen tị trong từ điển Oxford: ghen tị là cảm giác tủi nhục và ác ý phát sinh từ việc ghen ghét những điều tốt đẹp hơn của người khác. Van và đồng nghiệp (2009) lập luận rằng có hai loại ghen tị: ghen tị tích cực và ghen tị tiêu cực. Ghen tị tích cực bao gồm cả ý định tích cực và mong muốn cải thiện bản thân, trong khi ghen tị tiêu cực chỉ đến khả năng gây hại cho đối tượng bị ghen tỵ.

Sự khác biệt giữa hai loại ghen tị nằm ở việc ghen tị tiêu cực thường được kích hoạt khi người mà chúng ta ghen tỵ không xứng đáng với thành quả của họ, điều này gây cảm giác bất công và không hợp lý. Trái lại, ghen tị tích cực thường được kích hoạt khi tình huống có thể thay đổi và kiểm soát, tức là chỉ cần nỗ lực thì có thể đạt được sự công bằng. Ngoài ra, Lange và Crusius (2015) cũng cho rằng trong khi ghen tị tiêu cực thúc đẩy ham muốn hạ bệ người khác, ghen tị tích cực thúc đẩy mong muốn tự hoàn thiện. Nếu kết hợp với sự tự chủ, ghen tị tích cực có thể giúp một người đạt được hiệu suất cao trong công việc (Theo nghiên cứu của Jafri (2020)).

Phải công nhận rằng thật khó để cảm thấy hài lòng với chính mình khi nhìn thấy những điểm yếu của bản thân. Chúng ta chỉ là những cá thể sống cuộc đời của mình, và người khác cũng chỉ là những cá thể sống cuộc đời của họ. Khi tiếp xúc với nhiều người tài năng hơn, chúng ta nhận ra sự đa dạng và rộng lớn của thế giới, và ghen tị không chỉ là cảm xúc tiêu cực đối với chính mình, mà còn kèm theo ngưỡng mộ, thúc đẩy chúng ta phấn đấu hơn, thay vì tự ti vì người khác giỏi hơn, giàu có hơn, xinh đẹp hơn. Đồng thời, điều quan trọng là nhận ra chúng ta là ai trong thế giới này, rằng mỗi người đi trên một con đường riêng dẫn đến đích khác nhau. Đích đến của người khác không nhất thiết phải là đích đến của chúng ta, và việc so sánh bản thân với người khác là không công bằng.

Sự đông đảo và việc hòa nhập vào câu chuyện.

Ai cũng có thể dễ dàng vẽ ra bức tranh về một “bông hoa ngoài lề”, một người đang vật lộn để hòa nhập, một người không biết nằm ở đâu trong bức tranh cộng đồng. Đó chính là chúng ta. Tác giả chia sẻ về câu chuyện cá nhân của mình, suốt những năm tháng học hành và làm việc, tác giả vẫn có bạn bè, vẫn thỉnh thoảng tham gia các hoạt động với nhóm nhỏ bạn bè. Tuy nhiên, việc tham gia các hoạt động đông người luôn là thách thức, tác giả thường tìm cách tránh xa. Đơn giản vì tác giả thích ở một mình hơn.

Tác giả đã dành thời kỳ teen của mình cảm thấy tội lỗi về việc không cố gắng hòa nhập nhiều hơn, dù biết rằng mình cảm thấy thoải mái hơn khi ở một mình. Hòa nhập là một phần quan trọng của bản tính con người. Chúng ta thường nhìn vào người khác và cảm thấy như việc sống giữa họ giống như việc giữ mạng sống của chính mình. Trong nhiều tình huống, bắt chước, tuân theo hoặc theo đuổi một số lượng người là điều cần thiết.

Hòa nhập là việc cố gắng làm tốt vai trò của mình trong môi trường xã hội, trường học, nơi làm việc và trong các mối quan hệ bạn bè, để cảm thấy an toàn trong một cộng đồng có thể hỗ trợ và ủng hộ khi cần. Bạn vẫn có thể giữ vững bản thân trong những môi trường này. Đó là một phần của việc học về cách hoạt động của thế giới, điều này không bao giờ dễ dàng nhưng cũng không nhất thiết làm bạn khổ sở nhất.

Một ngôi nhà và một cuộc đời.

Trong quá trình trưởng thành, chúng ta thường tập trung vào mối quan hệ xã hội như bạn bè và người yêu, cũng như vào học tập và sự nghiệp, và quên mất rằng bản tính con người của chúng ta đã được hình thành từ rất sớm, thậm chí trước khi nhận thức được bản thân. Tất cả những giá trị này, tưởng chừng là riêng biệt và cá nhân, đều bắt nguồn từ tuổi thơ của chúng ta và mối quan hệ với cha mẹ.

Báo cáo của Rhoner và Lansford (2017) cho biết, cả trẻ con và người lớn đều mong muốn nhận được sự gắn kết tích cực từ những người quan trọng trong cuộc đời. Đối với trẻ con, đó là cha mẹ, đối với người lớn, đó là người yêu hoặc bạn đời. Khi không nhận được phản hồi như mong đợi, chúng ta có thể trở nên lo lắng và bất an. Càng không được công nhận, chúng ta càng cố gắng để được yêu thương bởi những người quan trọng này.

Ngoài việc phụ thuộc vào người yêu, việc cảm thấy không được yêu thương trong tuổi thơ cũng có thể gây ra những vấn đề trong việc kiểm soát cảm xúc, tự tin, và góc nhìn tiêu cực về bản thân và thế giới. Những người cảm thấy thiếu yêu thương thường trở nên độc lập phòng thủ, nhưng thực tế bên trong họ đang khao khát tình yêu và sự ấm áp từ người thân quen.

Kết luận

Tương tự như các loại sách self-help khác, cuốn sách này nhấn mạnh giá trị của bản thân. Dù bạn là ai, bạn vẫn là cá thể duy nhất và đặc biệt trong vũ trụ. Tác giả nhận định rằng 'Cuộc đời không phải là một cuộc đua mà là một hành trình, và việc so sánh hành trình của mình với người khác rồi tự trách mình có lẽ không phải là sự lựa chọn khôn ngoan'.

Việc tự trách bản thân vì những sai lầm trong quá khứ hay so sánh mình với thành công của người khác dường như đã ăn sâu vào mỗi người. Hãy nhớ rằng hành trình phát triển của mỗi người là duy nhất. Có thể bạn không đi nhanh bằng người khác, nhưng nếu bạn nỗ lực cho những gì mình muốn, chỉ cần bạn hơn chính mình của ngày hôm qua là đủ.