Cuốn sách này đã thay đổi hai quan điểm của tôi về cách viết sách và thế giới của người Mỹ. Không cần văn hoa, Justin như phát lại lời bố mình nói hàng ngày. Những câu chuyện về các vấn đề thường nhật như nấu ăn, khám bệnh, đi chơi, trông trẻ được kể bằng những từ ngữ thô nhưng lại rất tình cảm. Điều này khiến tôi nghĩ lại về cách mình nhìn nhận cuộc sống ở Mỹ, khi mà Justin mô tả gia đình trung lưu một cách rất thực tế.
Cuốn sách giúp độc giả hình dung cuộc sống gia đình trung lưu ở Mỹ, không phải như trên phim mà là cuộc sống thực với vô vàn khó khăn. Đó là những nhà biên kịch tương lai làm bồi bàn, chuyên gia 'dược phẩm hạt nhân' làm việc cực nhọc đến tối khuya với nhiều áp lực.
Tổng quan về cuốn sách, đây là tập hợp những câu chuyện đời thường giữa cha con Sam và Justin, qua những tình huống dở khóc dở cười. Những câu chuyện được sắp xếp 'lộn xộn' - không theo thời gian, không gian hay bất cứ bố cục nào. Độc giả có thể chọn đọc bất cứ câu chuyện nào mà mình thấy thích. Những bài học từ những việc thường nhật đến những điều lớn lao về cách cư xử, tôn trọng người khác, giao tiếp, biểu đạt. Những chia sẻ thẳng thắn của người cha đôi khi khắc nghiệt nhưng lại dạy ta nhiều điều về cách sống và phớt lờ sự soi mói.
Chúng tôi ngồi xuống, và bố tôi gọi hai cốc nước cam từ cô phục vụ. Khi cô rời đi, ông quay sang chú ý đến tôi.
Tình cảm không phải là vật chất, nên có thể biểu đạt qua nhiều hình thức. Đôi khi ta cảm nhận được chứ không nhìn thấy. Trong cuốn sách này, tình cảm của người cha đôi khi là những bài học thô tục, thẳng thắn khiến con đau lòng, nhưng cũng có lúc là những lời tâm sự, khiến ta thấm thía tình cha con. Lời khuyên của ông không chỉ dành cho Justin mà cả Dan, Evan, thường là những ví dụ thực tế, giúp ta hiểu rõ tính thực dụng của chúng. Dù đôi khi những lời nói ấy cũng làm ba đứa con cảm thấy khó chịu, xấu hổ, thậm chí sợ hãi trước sự nóng nảy của bố mình.
Khi phát hiện tôi thử cần sa: “Hay phết chứ nhỉ?... Thật không? Ồ, vậy là ý kiến chúng ta khác nhau rồi. Nhưng đừng bảo với mẹ mày là bố nói thế nhé. Bảo với bà ấy là tao chửi mắng mày và gọi mày là đồ ngu nhé. Thật ra thì đừng có nói gì với bà ấy cả. Mày thấy đấy, bây giờ bố bị chứng hoang tưởng, có hút xách gì đâu.”
Về trách nhiệm làm việc nhà: “Ở trường đại học mày là người lớn, nhưng mày vẫn sống trong nhà của tao. Hừ. Những âm thanh đó nghe càng chói hơn với mày khi mày nói to lên nhỉ”
Khi tôi bị bạn gái đầu tiên chia tay: “Nghe này, bố biết là mày đang buồn. Nhưng cả hai đứa mày mới mười chín tuổi, mày không thể nghĩ rằng cả đời này chúng mày chỉ phịch mỗi nhau được. Chỉ tổ nhảm nhí thôi”
“Con ạ, con chỉ phải ăn cám lợn một tuần thôi. Mẹ con phải chịu đói suốt cả thời thơ ấu. Khi con ngủ dậy và nổi cơn tam bành như tối nay, mẹ con sẽ cảm thấy rất tồi tệ. Nó giống như con bảo rằng con chẳng quan tâm đến những gì mẹ con đã trải qua. Hiểu chưa?”
Tôi đáp, tôi đã hiểu, và ông kể thêm với tôi một chút về lý do tại sao ông cảm thấy không thoải mái khi tôi nổi giận.
Thức ăn đóng vai trò quan trọng trên hành trình trưởng thành của bố. Nó không chỉ là cách bố kiếm sống mà còn là cách thức của cuộc sống. Vì vậy khi con làm ầm ĩ về nó, bố cảm thấy xúc phạm, ông nói.
Nhưng tại sao bố lại không ăn món đó? Mẹ đang ăn và mẹ biết trước về nó như thế nào. Tại sao bố lại không ăn? Tôi kiên quyết nói.
Ông ngồi yên một lúc, sau đó rút tay ra khỏi vai tôi: “Được, có hai lý do. Lý do thứ nhất là bố hiểu giá trị của tiền bạc, vì ngày nào bố cũng phải ra ngoài làm việc để kiếm sống – điều mà con chưa từng phải làm.”
“Nhưng mẹ cũng làm công việc đó,” tôi ngắt lời.
“Vâng, vì vậy bố mới đề cập đến lý do thứ hai, đó là mẹ con tốt hơn bố rất nhiều”
Một người đàn ông.
Bố không chỉ truyền đạt cho con tình yêu thông qua những lời động viên, những lời chỉ trích, mà người cha còn đóng vai trò của một người đàn ông có phẩm chất. Không chỉ là cách xử lý với gia đình để thể hiện sự lịch lãm, đó cũng là cách dạy dỗ con cái để họ đối mặt với những bất công của cuộc sống, đôi khi bao gồm cả sự tự ti khi phải đối mặt với xã hội. Thông qua những câu chuyện, thậm chí là những sai lầm của bản thân, ông bố đã truyền đạt những bài học để trở thành một người đàn ông tử tế, biết cách cư xử, cách đối xử công bằng và yêu thương người khác. Khi đọc cuốn sách này, ta được nhìn nhận thế giới qua góc nhìn của người cha, mọi thứ trở nên đơn giản: đàn ông là đàn ông, đàn bà là đàn bà:
Rồi sau đó là câu nói khiến bố tôi tức giận
Con không xứng đáng với cô ấy! Quá đáng xấu hổ!
Bố tôi nhìn xuống sàn nhà và tự mình lẩm bẩm, 'Không xứng đáng' như một câu hỏi vô nghĩa, giống như Indiana Jones cố gắng giải mã điều gì tay thổ dân kỳ lạ nói trước khi qua đời. Rồi ông nổ tung.
“Chuyện này thực sự vô lý!” ông la lên.
Lúc đó, tôi rời khỏi phòng khách và trốn trong hành lang để vẫn nghe câu chuyện.
“Không xứng? Mày nói không xứng thế nào? Mày là đàn ông, còn nó chỉ là đàn bà? Thật là ngớ ngẩn!”
Dù thế giới có nhiều màu sắc và đa dạng, mỗi người là một cá thể riêng biệt, làm những công việc khác nhau, trong mắt ông ấy thì thế giới chỉ chia làm hai giới tính. Dạy con cách cư xử, cách tự tin, hoặc đơn giản chỉ là dạy con nhìn nhận thế giới một cách đơn giản, đừng quá phức tạp vấn đề đó. Tất nhiên, tiền bạc, địa vị, nghề nghiệp luôn là phần không thể thiếu để thể hiện vai trò xã hội của ai đó, nhưng đôi khi chúng ta cần quên đi những điều đó để cuộc sống trở nên nhẹ nhàng hơn. Nhưng điều tôi học được khi đọc cuốn sách này là: bạn có thể rút ra bất kỳ bài học nào qua những lời la mắng của bố, đó có thể là sâu xa, phức tạp và mang tính triết lý về cái chết hoặc chỉ đơn giản là cảnh giác với sự tử tế của người lạ.
Cuối cùng: Chỉ khi trải qua đời, chứng kiến những gì chúng ta nói với nhau, rồi lừa dối nhau, ta mới thấu hiểu và cảm nhận được ý nghĩa của sự chân thành và thẳng thắn như vậy. Cuốn sách này không mang lại cho tôi những kiến thức chuyên sâu, nhưng lại đưa ta đến với những điều gần gũi nhất. Dù câu chuyện diễn ra ở Mỹ, nhưng nó vẫn là một bài học giáo dục cho mọi bậc cha mẹ, bất kể màu da hay tư tưởng. Tình yêu thương có thể được truyền tải qua bất kỳ lời nói, hành động nào – miễn là đó là tình yêu thương.
Tóm tắt bởi: Sơn Dương – Bookademy