[Tóm Tắt & Review Sách] “Ngàn Ánh Mặt Trời”: Hy Vọng Vẫn Chiến Thắng Trong Bóng Tối

“Mỗi cuộc chiến tranh, mỗi đợt sóng huỷ diệt, mỗi vết thương biến tất cả thành tro bụi, Nhưng lòng tin vẫn tồn tại, không bao giờ mất đi” (Nỗi Đau Chiến Tranh - Bảo Ninh). Chiến tranh có thể cướp đi mọi thứ, nhưng không thể tiêu diệt hi vọng và ý chí của con người trong tâm bão thời kỳ đó.

Đọc Ngàn Ánh Mặt Trời của Khaled Hosseini, người đọc cảm nhận được những hy vọng, những ước mơ vẫn đang nhen nhóm sâu trong lòng những con người nhỏ bé đấu tranh với bóng tối xã hội.

I. Tác Giả và Hồi Ức Trung Đông

Khaled Hosseini sinh ra và lớn lên ở Afghanistan, một đất nước chịu nhiều đau thương từ chiến tranh. Năm 1980, ông cùng gia đình phải rời quê hương, đến Hoa Kỳ. Ở đất nước xa xôi, nhà văn vẫn gìn giữ những hồi ức, nhớ về quê hương đau khổ. Điều đó đã trở thành nguồn cảm hứng để ông sáng tác hai tác phẩm nổi tiếng: Ngàn Ánh Mặt Trời và Người Đua Diều.

Những nhân vật trong sáng tác của Khaled Hosseini thường gặp:

• Nhân vật lưu vong: Trong tác phẩm Và Đồi Núi Vọng, Abdullah và Pari từ nhỏ đã phải trải qua những thăng trầm, cuộc phiêu lưu khó khăn khi xa quê hương. Tác giả không mô tả trực tiếp nỗi nhớ quê nhà của Abdullah, nhưng qua những hành động nhỏ, đơn giản, tình cảm này vẫn hiện hữu trong lòng họ.

• Nhân vật tị nạn sau chiến tranh: Baba và Amir trong Người Đua Diều không chỉ là những người lưu vong, mà còn là những người tị nạn chịu nhiều khó khăn do cuộc chiến tranh Liên Xô - Afghanistan. Khu vực mà họ sinh sống trở thành nơi trú ẩn của những người tị nạn. Họ tìm thấy sự đồng cảm và sự chia sẻ trong cộng đồng người lưu vong.

• Nhân vật mang tâm trạng hoài niệm và khao khát giữ gìn bản sắc dân tộc khi đến nước ngoại: Cuộc sống lưu vong luôn kết nối quê hương và quê mới trong một tâm trạng lưỡng lự, không chắc chắn. Sự lưỡng lự này bắt nguồn từ ý thức về gốc rễ và niềm hi vọng về tương lai.

Với cách viết tạo hình nhân vật độc đáo, tác giả muốn thể hiện sự phức tạp của con người hiện đại trong bối cảnh biến động chính trị và xã hội. Ông cũng khám phá vẻ đẹp văn hóa và tâm hồn của người Afghanistan thông qua từng câu chuyện chân thực. Điều này cũng là cách tác giả truyền đạt những ý tưởng sâu sắc qua tác phẩm của mình.

II. Tác Phẩm Ngàn Ánh Mặt Trời

Bối cảnh sáng tạo

Trong chuyến hành trình khám phá Kabul vào mùa xuân 2003, một nhà văn đã bắt gặp những người phụ nữ đeo áo burqa, sống cùng đàn con nhỏ bơ vơ ở các góc phố, phải ăn xin để sinh sống. Qua tiếp xúc với họ, ông nhận ra cuộc sống thảm thiết của những người phụ nữ ở Kabul, điều này thúc đẩy ông viết ra tiểu thuyết Ngàn Mặt Trời Rực Rỡ - một tác phẩm nhân văn ý nghĩa.

Tiểu thuyết lấy bối cảnh cuộc chiến tranh Afghanistan và những mất mát đau đớn làm cảm hứng cho những biến cố, thăng trầm trong cuộc đời của hai nhân vật chính: Mariam và Laila.

Nhan đề

“Số lượng mặt trăng chiếu sáng trên mái nhà của nàng không thể nào được đếm hết

Hoặc những ngàn mặt trời rực rỡ ẩn sau những bức tường của nàng” (Kabul)

Inspirated từ đại thi hào Saib-e-Tebrizi sống vào thế kỉ mười bảy, Ngàn Mặt Trời Rực Rỡ kể về những phẩm chất tốt đẹp của phụ nữ mạnh mẽ tại Trung Đông, những người thích nghi và thay đổi trong cảnh bất công xã hội.

Một câu chuyện về hai số phận: Mariam và Laila

Cuộc đời của Mariam và Laila trong Ngàn Mặt Trời Rực Rỡ bày tỏ những trải nghiệm đắng cay, bi thảm nhưng đồng thời cũng làm nổi bật những giá trị đích thực của con người.

Từ nhỏ, Mariam đã trải qua nhiều khó khăn và ám ảnh về khái niệm harami. Cuộc sống của cô bị đặt trong những điều kiêng kỵ, khó khăn dù cô xuất thân từ một gia đình bề thế.

Sự hiểu biết và tình cảm giữa Mariam và cha cô không được như mong đợi. Mối quan hệ này không chỉ là sự mất mát mà còn là sự đau đớn của một tình thân không được gìn giữ.

Khi Mariam trở về sau thời gian xa cách, cô phải đối mặt với sự mất mát của mẹ và nhận ra những khó khăn của cuộc sống. Điều này mở ra những thách thức mới mà cô phải đương đầu.

Laila, với cuộc sống và ý thức sống đầy tiến bộ, gặp phải nhiều thử thách nhưng cũng được bảo vệ bởi tình yêu thương và sự chia sẻ của gia đình và bạn bè.

“Con là một cô gái thông minh, và bố biết rằng sự phát triển của Afghanistan cần đến con không kém gì những người đàn ông. Xã hội không thể tiến bộ nếu không khuyến khích phụ nữ học hành.”

Dù cuộc đời của Laila được xem là may mắn hơn Mariam, nhưng chiến tranh vẫn cướp đi hạnh phúc của cô và tách cô xa người yêu thương vì một cuộc bi kịch không ngừng.

Mariam và Laila, hai nhân vật có tính cách đối lập, được kết nối bởi một người đàn ông độc đoán tên Rasheed, tạo nên một câu chuyện đầy tranh đấu và hy vọng.

Trong một xã hội khắc nghiệt, việc chấp nhận sự thật và đấu tranh để tồn tại thường khó khăn hơn việc trốn tránh. Mariam và Laila đã dần học cách đương đầu và chiến đấu cho những giá trị mà họ tin là đúng đắn.

“Joseph sẽ trở về Canaan, đừng lo lắng

Hovels sẽ trở lại vườn hồng, đừng lo lắng

Nếu cơn lũ lụt ập đến, Noah sẽ là người dẫn đường bạn trong cơn bão, đừng lo lắng.”

Trong bài thơ của Hafez: “Joseph sẽ trở về Canaan, đừng lo lắng”

“Hovels sẽ trở lại vườn hồng, đừng lo lắng”

Ngàn Mặt Trời Rực Rỡ kể về cuộc sống và những thách thức của hai phụ nữ, Mariam và Laila, nhưng họ cùng chia sẻ một số phận đầy hy vọng. Trải qua những thử thách và bi kịch, họ trở thành người bạn đồng cảm, thấu hiểu và yêu thương nhau như tri kỷ. 

Mariam và Laila được Khaled Hosseini tạo ra như hai mô hình phụ nữ trái ngược nhau. Mariam, biểu tượng của phụ nữ truyền thống, sống giữa những mảng tối và cảnh giới hẹp, trong khi Laila thể hiện lòng dũng cảm, hy vọng và khát khao tự do. Sự xuất hiện của Aziza là nguồn động viên lớn, khiến cho cả hai phụ nữ cảm thấy yêu thương và hi vọng.

Trong bài thơ của Hafez: “Noah sẽ dẫn đường qua hồng thuỷ, đừng lo lắng”

Mùa xuân năm 1994, Laila và Mariam quyết định trốn nhưng bị bắt và trở về với Rasheed. Dù trải qua nhiều đau đớn và sự tàn nhẫn, họ không bao giờ từ bỏ hy vọng và luôn dũng cảm đứng lên chống lại sự bạo lực.

Mariam không ngần ngại hy sinh tính mạng để bảo vệ người mình quý trọng và giải thoát cho cả hai. Cuộc sống có thể khó khăn nhưng khi lòng dũng cảm bên trong lớn lên, họ có thể vượt qua mọi khó khăn.

Nhân vật nữ quyền trong Ngàn Mặt Trời Rực Rỡ gợi lên sự kiên cường và đấu tranh của phụ nữ Afghanistan, từ sự cam chịu của Nana đến sự đấu tranh của Laila và Mariam để giành lại tự do và hạnh phúc của mình.

Khaled Hosseini đã thành công trong việc tạo ra câu chuyện đầy sáng tạo và ý nghĩa về chiến tranh và hy vọng. Việc lựa chọn nhân vật và cách kể chuyện đều đem lại sự mới mẻ và thu hút cho độc giả.

“Không nhiều nhà văn đương đại nào có thể so sánh được với Hosseini trong việc kể chuyện chiến tranh một cách sâu sắc nhưng vẫn đem lại ánh sáng của hy vọng.”

(Waterstone's Books Quarterly)

Ngàn Mặt Trời Rực Rỡ là một trong những tác phẩm xuất sắc về chiến tranh và vai trò của phụ nữ. Từ câu chuyện của Mariam và Laila, chúng ta học được sự không bao giờ từ bỏ, niềm tin vững chắc dù gặp nhiều khó khăn. Trái ngược với bản tính độc ác của Rasheed, họ biểu hiện tinh thần lạc quan, hy vọng của con người.

“Người đã tạo ra Thiên đường và đất đai, đã tạo ra đêm và ngày, mặt trăng và mặt trời, mọi thứ hoạt động theo kế hoạch của Người. Người là Đấng Tối cao, xóa bỏ mọi tội lỗi.”

Ngàn Mặt Trời Rực Rỡ - một cuộc hành trình từ đau khổ, bất hạnh đến hạnh phúc và hy vọng. Những nhân vật nhỏ bé mang trong mình lý tưởng lớn lao, khao khát vượt qua khó khăn.

Văn chương mở ra những cơ hội, trải nghiệm để hiểu sâu hơn về cuộc sống của người khác. Từ câu chuyện của Laila, Mariam và những phụ nữ khác, ta có thể suy ngẫm về ý nghĩa của cuộc sống.

Tóm tắt do: Thuy Hương Trần - MyBook

Hình ảnh bởi: Thuy Hương Trần