Nước Mỹ, còn gọi là Hoa Kỳ, là một quốc gia rộng lớn với nền văn hóa đa dạng và phong cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp. Mỹ gồm 50 bang, mỗi bang đều mang đặc trưng riêng. Từ những dãy núi cao ngất ngưởng ở Colorado, đến những bãi biển êm ái ở Florida, từ những cánh đồng lúa mì bao la ở Kansas đến những khu rừng nguyên sinh ở Oregon, mỗi địa điểm đều đem đến những trải nghiệm đa dạng. Mỹ còn là nơi của các thành phố sôi động như New York, Los Angeles và Chicago, với những tòa nhà cao chọc trời, những bảo tàng hàng đầu thế giới và những công viên giải trí nổi tiếng. Đất nước này cũng là nguồn gốc của nhiều phát minh và công nghệ tiên tiến. Mỹ còn nổi tiếng với sự đa dạng văn hóa. Đây là nơi sinh sống của người dân từ nhiều quốc gia trên thế giới, tạo nên một bức tranh văn hóa phong phú. Nghe đến đây, có lẽ chúng ta đều cảm thấy rằng Mỹ thực sự rất đáng để khám phá, phải không? Bản thân tôi cũng cảm thấy như vậy. Và nếu bạn không có cơ hội đến Mỹ nhưng lại muốn khám phá đất nước này bằng 'mắt', thì cuốn sách 'Những Nẻo Đường Nước Mỹ' chính là lựa chọn sáng suốt. Với hành trình của tác giả 'Nguyễn Tiến Nhiệm' - một người đã sống, trải nghiệm và đi qua 50 bang, góc nhìn của ông sẽ mang đến cho chúng ta một trải nghiệm mới lạ tại đất nước này
I. Về Tác Giả
Nguyễn Tiến Nhiệm là cựu sinh viên trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn TP.HCM. Ngoài cuốn sách 'Những Nẻo Đường Nước Mỹ: Hành Trình Của Người Đi Xuyên 50 Tiểu Bang', ông còn là tác giả của nhiều tác phẩm khác, đặc biệt là cuốn 'Đi Đông Đi Tây' xuất bản năm 2008, cùng hơn 100 bài viết trên các tờ báo, tạp chí như Doanh Nhân Sài Gòn Cuối Tuần, Phụ Nữ TP.HCM, Kiến Trúc Nhà Đẹp... Các bài viết của ông thường được xuất bản dưới bút danh Trùng Dương.
Tác giả bắt đầu hành trình khám phá 50 bang Mỹ từ năm 2016, ghi lại đầy đủ sự đa dạng văn hóa, con người, kiến trúc, ẩm thực... của từng vùng đất. Ông chia sẻ: 'Vào mùa xuân năm 2007, lần đầu tiên tôi đặt chân đến xứ sở cờ hoa rộng lớn. Mặc dù đã sinh sống ở Việt Nam, nhưng Mỹ lại là quốc gia mà tôi đã ở và trải nghiệm lâu nhất, gần 10 lần với khoảng thời gian trên 5 năm. Tôi xem mình là một người may mắn khi có rất nhiều duyên nợ và nhiều bạn bè ở khắp nơi, điều này đã mang lại cho tôi cơ hội được đặt chân đến hầu hết các tiểu bang của Mỹ.' Có lẽ chính sự duyên nợ này đã trở thành nguồn cảm hứng cho cuốn sách của ông, với mong muốn chia sẻ góc nhìn này đến với những người không có cơ hội trải nghiệm như ông. Cuốn sách này thật sự xứng đáng để đọc nếu bạn muốn 'nhìn thấy' Mỹ chỉ bằng 'đôi mắt', cửa sổ của tâm hồn, dù thực tế là bạn không có thể đặt chân tới Mỹ
II. Về Tác Phẩm
1. Oklahoma, hay còn được gọi là 'Vương quốc của Người Đỏ'
Nguồn gốc lịch sử:
Để hiểu sơ lược về tiểu bang này, chúng ta hãy quay lại thế kỷ 19, khi kinh tế phát triển mạnh mẽ cùng với làn sóng di dân, nhiều bộ lạc bản địa đã bị trục xuất khỏi khu vực của tổ tiên và dồn đến Oklahoma, Kansas và các tiểu bang lân cận. Chính sách di cư của chính phủ Mỹ đã không thành công trong việc thành lập một quốc gia cho người da đỏ, cho đến khi ngày 16 tháng 11 năm 1907, Tổng thống Theodore Roosevelt tuyên bố thành lập bang thứ 46 của Mỹ, mang tên Oklahoma
Một sự thú vị khác mà tôi muốn chia sẻ đó là nguồn gốc tên gọi Oklahoma. Tên này xuất phát từ ngôn ngữ Choctaw, trong đó 'Okla' có nghĩa là đỏ và 'homa' có nghĩa là 'người'. Oklahoma City là thành phố lớn nhất của tiểu bang
Oklahoma một chiều xưa cũ…
“Oklahoma rất giống với Đà Lạt dù nó không có địa hình đồi núi, chỉ là những thảo nguyên và đồng cỏ bao quanh, phù hợp với cuộc sống của những người cao bồi tự do và thích phiêu lưu ở miền Viễn Tây.”. Việc tác giả so sánh khí hậu ở Oklahoma với Đà Lạt không sai, vì chính xác là như vậy và nếu ai đó từng sống ở Đà Lạt, họ có thể dễ dàng tưởng tượng sống ở Mỹ
“Thường thì mọi người thường tìm đến những thành phố sôi động như New York, Los Angeles, San Francisco hay Las Vegas... Những thành phố nhỏ bé thuộc miền Trung xa xôi của nước Mỹ ít ai đến vì nơi đây quá hẻo lánh. Nhưng với tôi, mỗi khi đến Oklahoma lại như trở về nhà. Mọi thứ ở đây quá quen thuộc, từng góc phố, từng con đường, dòng sông và hồ nước đã trở thành nơi tôi muốn quay lại mỗi khi đến Mỹ và mỗi khi phải rời đi đều mang theo nỗi nhớ thương.” Oklahoma City là một trong những thành phố Mỹ yên bình nhất theo cảm nhận của tác giả. “Hoa thì nhiều vô kể như những nốt nhạc trầm bổng thả vào không gian. Giống như nhiều thành phố khác của Mỹ, Oklahoma City có những không gian yên bình, lặng lẽ có thể làm cho nhiều người cảm thấy buồn chán nhưng vẫn luôn khiến tôi muốn quay lại để tìm kiếm những kỷ niệm và những suy nghĩ về một thời đã qua của nước Mỹ.”. Một không gian thật lãng mạn với nhiều cảm xúc. Oklahoma là vùng đất có khí hậu ôn hòa, nơi mà bốn mùa rõ rệt. Mùa xuân, các loài hoa nở rộ khắp thành phố. Hoa lê, hoa anh đào tuyệt đẹp nở rộ trắng xóa. Mùa hạ, cây cối xanh tươi. Mùa thu, những tấm lá vàng, lá đỏ lãng mạn, còn mùa đông thì có tuyết rơi. Tuy nhiên, Oklahoma cũng có đặc sản là những cơn bão lốc, những vòi rồng xoáy mà khi chúng quét qua thường gây ra những thiệt hại nặng nề cho vùng đất này
“Các ngôi nhà ở Oklahoma City rất đẹp, với phong cách riêng mà tôi không thấy ở nhiều thành phố khác của Mỹ.” Có lẽ do diện tích rộng và ít người, nên các ngôi nhà thường được xây dựng trên những khu đất rộng lớn. “Các ngôi nhà ở khu Nichols Hills giống như những lâu đài cổ ở Châu Âu với nhiều loại kiến trúc như Georgian, Hy Lạp, và những biệt thự ở miền quê nước Anh. Tường gạch đỏ, mái dốc, những hàng cột trắng, ống khói từ lò sưởi.. nằm giữa những khu vườn và rừng rậm bao la”
Có khoảng hơn 20 ngàn người Việt sống ở Oklahoma và đặc biệt hơn, hơn 10 ngàn người trong số đó sống tại Oklahoma City. “Tất cả các khu thương mại của người Việt tập trung trên con đường Classen. Có hai khu chợ lớn của người Việt là Cao Nguyên và Chinatown.” Tất cả các nhà hàng đều tập trung ở hai khu này. Đồ ăn và thức uống ở đây đa dạng. “Dĩ nhiên không thể so sánh được với khu người Việt ở California hay các tiểu bang khác, nhưng đủ để làm người ta nhớ về quê hương Việt Nam”
2. Idaho, Nơi 'Mặt trời đến từ những ngọn núi'
Đặc điểm nổi bật:
“Idaho nổi tiếng với những rừng cây lá vàng, những dòng sông chảy qua mà vẫn có thể thấy bầy vịt chưa đi tìm nơi trú đông và vẫn tha thần trên những lùm cây lạch nước. Cánh đồng mênh mông đã thu hoạch chỉ còn lại một màu xám xịt. Nhà thờ Mormon nơi vùng đất lạnh lẽo và hoang vu với tháp chuông trắng sáng như cột thuỷ tinh được chiếu sáng rực rỡ trong đêm tối”
Idaho được biết đến với những cánh đồng khoai tây nổi tiếng, chiếm ⅓ sản lượng khoai tây của Mỹ. Tại các siêu thị như Sam, Costco, Walmart, hầu hết các sản phẩm trên kệ chế biến từ khoai tây đều có nguồn gốc từ Idaho, mặc dù không phải tất cả.
Vực cá hồi và thác Shoshone ở Twin Falls City
Twin Falls City nằm ở đầu thác Shoshone. Đây là thành phố quan trọng của Idaho và Đông Bắc Nevada. Thành phố nhỏ với màu sắc mùa thu rực rỡ, những tán lá vàng lung linh trong gió làm xao xuyến lòng người lữ khách. Với con mắt của một người Mỹ như Anh Niệm, thành phố Mỹ rất tuyệt vời, nhưng đối với tôi, tôi vẫn nhớ quê hương và cảm thấy xúc động khi ngắm nhìn khung cảnh tuyệt vời ở Idaho.
Trung tâm của Twin Falls với những con phố nhỏ đẹp ngập tràn màu vàng rực rỡ. Đi bộ trên những con phố êm ái này, ta có cảm giác như bước vào những ngôi làng yên bình. Xe cộ ở đây cũng di chuyển chậm, không khác gì nhịp sống tại đây. Nhiều người có thể cho rằng Twin Falls và các thành phố nhỏ khác đơn giản, nhàm chán, nhưng tôi lại thích không khí yên tĩnh, giống như chiều thu vàng len lỏi trên những con phố nhỏ và xa xôi này.
Twin Falls City cũng giống như Idaho Falls, là những thành phố có thác nằm ở ngoại ô hoặc ngay trong thành phố. Do đó, tên của các thành phố được đặt theo tên các thác nước. Trên dòng sông Rắn ở Idaho, không chỉ có Shoshone mà còn có nhiều thác nước khác.
Cầu Hansen và hẻm núi địa ngục
“Cầu Hansen bắc qua sông Rắn và hẻm núi Snake River Canyon với địa hình vô cùng hiểm trở, tạo thành những vực thẳm sâu hút hồn. Thủy băng tan vào cuối kỷ băng hà đã gây ra những sự kiện khổng lồ. Dòng nước dữ đổ cuốn mọi thứ cùng với hoạt động núi lửa Yellowstone đã tạo ra những hẻm núi và vực sâu tại Idaho ngày nay.” Nếu bạn nhìn thấy hẻm núi, bạn sẽ thấy hai bên bờ vực có những vách đá magmatic đen nhám như được đẽo gọt, nhiều nếp nhăn sắc nét giống như lưỡi dao tạo thành một vực sâu và hẹp. Mặc dù đang giữa trưa, nhưng bên dưới dòng sông lại tối om như đêm đen. Chỉ có đôi chỗ có ánh sáng mờ nhạt mới thấy được những tảng băng nằm dưới dòng nước.
Từ những năm đầu thế kỷ 20, người ta đã xây dựng một cây cầu treo băng qua vực sâu này. Cây cầu treo chỉ rộng hơn 4m để xe và người qua lại. Khi hoàn thành, nó trở thành cây cầu cao nhất ở Bắc Mỹ. Năm 1966, người ta xây dựng một cây cầu mới bằng bê tông. Các kỹ sư đã đặt ba trụ bê tông khổng lồ, chót vót từ đáy vực lên mặt đường, cao hơn 100m, tương đương với tòa nhà 30 tầng trong khi cây cầu chỉ dài hơn 100m. Đây cũng là những trụ cầu cao nhất mà người ta đã xây dựng ở Mỹ. Ngay bên cạnh cầu có một bãi đỗ xe và nơi quan sát vực sâu của sông Rắn. Đây là một địa điểm tuyệt đẹp nhưng kỳ quái, “tôi biết chắc rằng nó sẽ gây ấn tượng mạnh với bất kỳ ai nhìn thấy Vực Địa ngục này. Tất cả những người từng chiêm ngưỡng hoặc nhìn thấy cảnh vật của Hell Canyon đều cảm thấy nghẹt thở như khi đi trên máy bay trong thời tiết xấu.” Đó là cảm giác khiếp sợ, lo sợ và muốn nôn mửa, hoàn toàn không phù hợp với những người sợ độ cao. Quang cảnh kỳ diệu xen lẫn sự ghê rợn và đầy ám ảnh. Dòng sông sâu thẳm, tối tăm dưới chân một vách đá thẳng đứng làm cho ấn tượng mạnh với những ai chiêm ngưỡng.
Nevada, Tiểu Bang Bạc của Hoa Kỳ
Đối với những người yêu thích trượt tuyết, không thể bỏ qua tiểu bang Nevada, đặc biệt là thành phố Reno. Reno, một thành phố lớn của Nevada, được biết đến với biệt danh là thành phố tuyết hay thành phố cờ bạc. Có thể nói rằng nếu bạn muốn trải nghiệm một mùa đông thực sự 'đúng nghĩa', hãy lái xe đến Reno vì thành phố này có nhiều khu trượt tuyết và từng là địa điểm chính của Thế Vận Hội Mùa Đông. Ngoài ra, Reno còn nổi tiếng với các sòng bạc của Nevada. Từ San Jose, Bắc California đến Reno chỉ mất khoảng 4 giờ lái xe, một khoảng cách gần không có gì xa xôi (ở Mỹ, việc lái xe vài ba giờ để đi làm hàng ngày là điều bình thường). Reno thu hút rất nhiều du khách từ Bắc California như San Jose, San Francisco, Sacramento... và cũng từ miền Nam California như Los Angeles, San Diego đến Las Vegas.
“Mọi người thường nói Reno nhỏ, nhưng đối với tôi, nó không hề nhỏ chút nào.” - theo quan điểm của tác giả. Đối với những ai chưa biết, thành phố này là thành phố đông dân thứ hai ở Nevada sau Las Vegas. “Trong chuyến đi xuyên bang mùa thu năm 2020, khi đi qua Reno vào buổi tối, tôi đã thấy những dải ánh sáng và những tòa nhà lấp lánh với ánh đèn đủ màu sắc làm cho thung lũng này rực rỡ, không còn những cảm giác buồn chán của các thị trấn và thành phố nhỏ khi chúng tôi đi qua tiểu bang Nevada. Nằm trong một vị trí đẹp, trong một thung lũng dưới chân dãy núi Sierra Nevada. Những ngọn núi ở đây vào cuối thu thường được phủ một lớp tuyết trắng mịn, một khung cảnh hoàn toàn khác biệt so với Las Vegas khô cằn và nóng bức.” Cũng vì thế, từ Sacramento đến Reno sẽ băng qua một rừng rậm thông màu xanh thẫm. Những con đèo tuyệt đẹp này đủ làm cho bất kỳ du khách nào đi qua đều say đắm.
III. Cảm nhận cá nhân:
Nguyễn Tiến Niệm đã giúp các độc giả nhìn thấy sự thanh nhã và tinh tế trong cách miêu tả và đánh giá về các vùng miền, sự kiện, nhân vật, hiện tượng mà ông đã trải nghiệm và chứng kiến trong chuyến hành trình dọc Mỹ suốt những năm qua. Có thể nói rằng, trải nghiệm này thật sự là một kinh nghiệm quý báu đối với độc giả, là một bài học về cuộc sống mà người đọc có thể học được qua những trang sách của ông. Đối với những người chưa từng đặt chân đến Mỹ hoặc những ai muốn khám phá thế giới xung quanh, cuốn sách này như là một 'chân kinh' giúp người đọc mường tượng được cuộc sống ở Mỹ qua cách miêu tả chân thực của tác giả. Sau khi đọc xong cuốn sách này, tôi rất khâm phục tác giả với một hành trình đầy gian nan nhưng cũng vô cùng đáng quý, và rất khuyên mọi người nên đọc cuốn sách này để ủng hộ tác giả của chúng ta.