“Có ai không học mà thành công, bạn tin không? Có ai không học mà trở thành chuyên gia, bạn nghĩ sao? Bằng cấp không phải lúc nào cũng là chìa khóa duy nhất cho sự nghiệp, nó là bước nhảy vượt trội, nhưng không phải lúc nào cũng dẫn đến thành công. Điều quan trọng là kiến thức và kỹ năng chúng ta có được từ quá trình học tập.”
Cuốn sách sẽ trở thành điểm đến lý tưởng cho những người muốn tìm hiểu về học tập đại học, từ cách học đến phát triển kỹ năng, thậm chí là cách xin học bổng và du học. Đối với những sinh viên đã từng được bảo bọc từng bước ở trường phổ thông, việc chuyển sang môi trường đại học với cách tiếp cận mới sẽ đòi hỏi sự thích nghi. Cuốn sách này sẽ giúp giải quyết những khó khăn đó và tạo đà cho sự tự tin trong học tập đại học.
Khi đọc đến những trang cuối cùng của Sáng tạo ở đại học, người đọc sẽ hiểu rõ ba nguyên tắc quan trọng mà tác giả đề xuất: Đặt mục tiêu hợp lý; Lập kế hoạch hành động cụ thể và thực hiện chúng; Kiên trì và tự tin theo đuổi mục tiêu đã đề ra. Sách được xuất bản lần đầu vào năm 2012 nhưng đã được cập nhật để phản ánh thực tế học tập của thế hệ sinh viên 4.0. Cách giảng dạy và cách tiếp thu kiến thức đã thay đổi, và sách cũng thay đổi để phản ánh điều đó.
“Chặng đường đại học có thể ngắn nhưng lại quan trọng. Cuốn sách này, dựa trên kinh nghiệm của những người đã trải qua, sẽ hỗ trợ sinh viên rút ngắn con đường đến thành công trong học tập, giúp họ trở thành những chuyên gia trẻ có thực lực.”- TS. Nguyễn Đức Nghĩa – Nguyên Phó Giám đốc Đại học quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh.
Các tác giả
Tiến sĩ Nguyễn Đức Nghĩa, người đã dành thời gian quý báu để viết những dòng chữ tình cảm và chân thành giới thiệu về cuốn sách này.
Tiến sĩ Huỳnh Văn Thông, người đã đóng góp ý kiến quý báu cho việc hình thành nội dung của cuốn sách từ ngày đầu tiên, và sau đó viết chương 1 với tựa đề “Hành trình đại học”.
Thạc sĩ Huỳnh Thị Minh Châu, người đã viết chương 2 với tựa đề “Động lực học tập” và tạo ra bản đồ tư duy tỉ mỉ để làm ví dụ minh họa cho toàn bộ nội dung của cuốn sách, nhằm giúp độc giả có cái nhìn rõ ràng về nội dung.
Tiến sĩ Trương Thị Lan Anh luôn dành tâm huyết cho việc viết cuốn sách và sáng tạo chương 4 với tựa đề “Học như thế nào?”.
Phó Giáo sư – Tiến sĩ Nguyễn Thị Phương Trang, người đã biên soạn chương 5 với tựa đề “Sức mạnh của từ ngữ” và một phần của chương 7 liên quan đến việc viết luận văn tốt nghiệp.
Thạc sĩ Phan Văn Tú, người đã ứng dụng kiến thức thực tế vào việc viết chương 10 với tựa đề “Sử dụng Internet trong học tập và nghiên cứu”.
Tiến sĩ Lưu Trọng Tuấn đã tư vấn và tham gia trực tiếp vào việc viết nội dung của cuốn sách từ những ngày đầu tiên.
Thạc sĩ Nguyễn Thị Ngọc Huyền đã chia sẻ kinh nghiệm về phương pháp học Anh văn và cảm ơn những người đã chia sẻ trải nghiệm và kiến thức học tập từ thời đại đại học, từ đó giúp tác giả viết về các phương pháp học cho các ngành học khác nhau.
Họa sĩ Thế Thông đã dành thời gian để vẽ minh hoạ cho toàn bộ cuốn sách này.
Hành trình đại học
Học tập không chỉ là một hành trình, mà còn là một cuộc hành trình suốt đời. Đại học, đặc biệt là thời gian ở đại học, luôn được xem như là giai đoạn tích lũy nhiều giá trị nhất và tạo ra nhiều cảm hứng đặc biệt nhất trong cuộc đời. Cả giảng viên và sinh viên trong giới đại học đều là những người tiên phong trong việc đề xuất ý tưởng mới, nghiên cứu các vấn đề xã hội, hoặc ít nhất là áp dụng và cập nhật kiến thức vào cuộc sống hàng ngày. Đại học cũng là nơi giao lưu, trao đổi ý kiến và tôn trọng sự thật.
Đại học không phải là giai đoạn học cao nhất, mà là giai đoạn mà sinh viên tiếp xúc với triết lý giáo dục mới, gọi là tinh thần đại học. Đây là triết lý tập trung vào việc phát triển tư duy, sự bao quát và tự do cá nhân.
“Khi bước chân vào đại học, bạn sẽ trưởng thành trong một môi trường khuyến khích tư duy phản biện, sáng tạo và khám phá.”
Trong bối cảnh hiện nay của Việt Nam, các trường đại học cần chú ý đến yêu cầu của doanh nghiệp, đặc biệt là yêu cầu về kỹ năng thực hành để sinh viên có thể làm việc ngay sau khi tốt nghiệp.
Để trở thành sinh viên đại học đích thực, bạn cần thấm nhuần triết lý rằng đại học là nơi thúc đẩy sự sáng tạo và bạn cần hướng đến mục tiêu học tập cao hơn.
Sinh viên đại học cần phát triển những thói quen tốt như đọc sách, ghi chú, thảo luận và đặt câu hỏi. Tinh thần đại học khuyến khích bạn không ngừng tìm kiếm và khám phá kiến thức mới.
Câu chuyện của Lê Huỳnh Minh Triết, Tốt nghiệp Thủ khoa Huy chương Vàng trường Đại học Quốc tế, khóa 2013 – 2017:
“Hiện tại, tôi là nghiên cứu sinh chuyên ngành khoa học máy tính tại Đại học Adelaide – một trong những trường đại học hàng đầu của Úc và thế giới. Tôi nhận ra rằng sự chủ động, lập kế hoạch và kiên trì là ba yếu tố quan trọng giúp tôi trở thành người tôi là hôm nay.”
...Trường đã tạo điều kiện cho các chương trình ngoại khóa cho sinh viên. Ban đầu, tôi chỉ tham gia các buổi hội thảo hoặc hoạt động vì sự tò mò, nhưng một ngày nọ, tôi tình cờ dự buổi lễ chia sẻ về chủ đề 'Định hướng ở đại học'. Sau khi điều này kết thúc, có ba điều khiến tôi suy nghĩ rất nhiều:
(1) ’Muốn có NHIỀU HƠN, phải trở nên NHIỀU HƠN’
(Nếu muốn có NHIỀU HƠN, phải trở nên NHIỀU HƠN.)
(2) 'Đã đến lúc thay đổi: Nếu không ngay bây giờ, thì khi nào?’
(Đã đến lúc thay đổi: Nếu không bây giờ, thì khi nào?)
(3) 'Nguy hiểm lớn nhất đối với hầu hết chúng ta không phải là mục tiêu quá cao mà chúng ta không đạt được, mà là mục tiêu quá thấp và chúng ta đạt được.'
(Nguy cơ lớn nhất với hầu hết chúng ta là đặt mục tiêu quá cao và bỏ lỡ, cũng như nếu mục tiêu quá thấp và dễ đạt được thì cũng nguy hiểm.)
Tập hợp các thói quen
Khi bạn thường xuyên làm điều gì đó một cách đều đặn, thì chắc chắn bạn sẽ phát triển thói quen. Và không ngờ rằng những thói quen này sẽ hình thành tính cách của chúng ta - tính cách tích cực hoặc tiêu cực sẽ dần dần thể hiện trong cuộc sống hàng ngày. Vì vậy, khi bạn bước vào đại học, đó là thời điểm lý tưởng nhất để bạn phát triển những thói quen mới phù hợp với môi trường độc lập sắp tới.
Mỗi người có cách học và làm việc riêng biệt, theo thói quen và thời gian của mình. Tuy nhiên, có ba cách học phổ biến: Học qua tai, học qua mắt và học qua cảm giác.
Về cách học thứ nhất, không chỉ riêng sinh viên mà tất cả mọi người từ khi sinh ra đã trải qua. Bạn thích học qua lời giảng, qua trao đổi và phản hồi từ mọi người. Bạn thực sự hiểu bài khi ôn tập, thảo luận với nhóm bạn. Những cuộc trao đổi sẽ giúp nội dung được ghi nhớ sâu trong trí nhớ của bạn.
Cách học thứ hai là học qua thị giác. Những người thuộc nhóm này thường có khả năng nhớ hình ảnh tốt. Nếu bạn thích nhìn tranh ảnh, phim, sách, bạn thuộc nhóm này. Bạn sẽ cảm thấy dễ chịu và tiếp thu bài nhanh hơn khi tóm tắt bài theo sơ đồ hoặc hình vẽ.
Nhóm cuối cùng là nhóm có khả năng học thông qua cảm giác. Nhóm này thường là những người năng động, có khả năng cảm nhận mạnh mẽ và thích thực hành. Nếu bạn thích hoạt động thể thao, thích di chuyển, đã hoặc đang tham gia các câu lạc bộ trường, thích nghệ thuật, bạn thuộc nhóm này. Để học tốt, bạn cần phải chăm chỉ hơn so với nhóm khác. Khi học, bạn có thể vận động, đứng lên, ngồi xuống hoặc thực hiện bất kỳ động tác nào giúp bạn tiếp thu bài nhanh nhất. Đôi khi, việc vận động có thể giúp bạn hiểu bài tốt hơn, nảy ra ý tưởng hay hơn và tìm ra lời giải cho vấn đề của bạn.
Làm thế nào để học?
Theo anh Nguyễn Phương Duy, cựu sinh viên xuất sắc của trường Đại học Bách Khoa TP.HCM, phương pháp quản lý thời gian và học tập của anh là chia nhỏ từng phần nhỏ, học đến đâu là nắm vững đến đó. Việc chia nhỏ kiến thức không chỉ áp dụng cho các môn chính trị mà còn đối với tất cả các môn học khác. Kỹ thuật này giúp giảm khả năng quên bài trong kỳ thi vì bạn đã nắm vững các ý chính của từng phần.
Việc ghi nhớ kiến thức và duy trì nó trong thời gian dài là một vấn đề quan trọng đối với sinh viên. Có nhiều cách để làm điều này, nhưng cách tốt nhất là tương tác trực tiếp với kiến thức, sử dụng nó, cảm nhận, ngửi, nếm, dạy lại cho người khác, lắng nghe hoặc vẽ ra. Điều quan trọng là phải hành động nếu bạn muốn nhớ kiến thức.
“Chúng ta nhớ những gì học thông qua vị trí và tình huống học đó.”
Ngoài việc chia nhỏ kiến thức và xử lý chúng một cách tuần tự, việc nghỉ ngơi và tái tạo năng lượng sau một ngày học là quan trọng. Nếu bạn không nghỉ ngơi đúng cách và không duy trì chế độ ăn uống và hoạt động thể chất, việc học của bạn sẽ không hiệu quả.
Bên cạnh đó, có hai vấn đề tâm lý dưới đây có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe và cản trở quá trình học tập. Thứ nhất là vấn đề “Bàn làm việc”. Hãy nhìn vào bàn học của bạn, nơi bạn thường làm bài tập hoặc hoàn thành deadline. Nó có bị rối không? Có những cuốn sách không được sử dụng bao lâu? Đôi khi, hãy dành chút thời gian để sắp xếp lại bàn học của bạn. Theo ý kiến của tôi, một bàn học sạch sẽ giúp bạn tập trung hơn, không bị phân tâm giữa các thời gian nghỉ mắt, và không gặp phải những vật dụng làm bạn cảm thấy lạc quẻ và không thoải mái.
Vấn đề tâm lý thứ hai là “Nomophobia”. Trong thời đại công nghệ, mọi thông tin đều có sẵn trên mạng. Bạn có thể dành thời gian cho điện thoại hoặc máy tính, và bị cô lập khỏi hoạt động xã hội. Thế giới gọi vấn đề này là “Nomophobia” (viết tắt của no – mobile – phone phobia). Cải thiện vấn đề này có thể mất rất nhiều thời gian và kiên nhẫn.
Bí quyết 1%
Con người không tự nhiên có kiến thức toàn diện và thành công. Chúng ta cần phải học mỗi ngày, từng chút một. Để đạt được điều này, thái độ tích cực và kiên nhẫn rất quan trọng. Hãy ghi chú và dán những mục tiêu của mình để nhắc nhở bản thân về quyết tâm. Bạn sẽ thấy kết quả tích lũy từ những nỗ lực nhỏ mỗi ngày, đó chính là bí quyết 1%.
“Mỗi ngày, bạn thay đổi ‘1%’, và tổng hợp lại, bạn sẽ thấy mình đã đi xa hơn, mạnh mẽ hơn và thông minh hơn.”
Hãy thực hiện bí quyết 1% mỗi ngày. Thay đổi hành động hàng ngày sẽ tạo ra thói quen mới và đem lại sự tiến bộ toàn diện trong học tập, tính cách và cuộc sống.
Những ý tưởng và mục tiêu trong đầu bạn là bước khởi đầu cho thành công. Đó là 1% đầu tiên. Hãy tăng dần mỗi ngày. Suy nghĩ tích cực và quyết tâm sẽ giúp bạn hiện thực hóa những hoài bão tươi đẹp mà trước đây bạn nghĩ chỉ là hão huyền.
Nỗ lực ít nhưng kiên trì sẽ có lợi hơn. Áp lực khi học song ngành gấp đôi. Hãy cân nhắc kỹ trước quyết định. Đăng ký học văn bằng hai sau khi hoàn thành chương trình đại học có thể là lựa chọn tốt.
Học văn bằng hai sau khi tốt nghiệp đại học có thể là giải pháp tốt. Dù kéo dài hơn nhưng vẫn giúp bạn đẩy chất lượng học tập lên mức cao nhất.
Vấn đề vừa học vừa làm luôn được quan tâm. Hãy tìm một công việc làm thêm phù hợp với thời gian và sức khỏe của bạn. Khi đi làm, hãy thay đổi đồng hồ sinh học của cơ thể để tránh tình trạng “ngủ thêm một tí nhưng lại là một tiếng”.
Khi bắt đầu làm thêm, hãy dành thời gian để ổn định chỗ ở và làm quen với môi trường mới. Tìm công việc phù hợp với chuyên ngành bạn đang học cũng là một lựa chọn tốt.
Trong công việc làm thêm, luôn có những rắc rối. Hãy thích nghi và điều chỉnh đồng hồ sinh học của bạn để tránh tình trạng mất giấc.
Hòa nhập vào môi trường làm việc bán thời gian đòi hỏi bạn phải thay đổi lối sống và thái độ. Hãy tự chủ động hỏi han về công việc để tránh bất kỳ sự lơ là nào từ cấp trên.
Khi gặp vấn đề đi trễ, hãy thông báo trực tiếp với cấp trên và chấp nhận trách nhiệm. Luôn giữ tính trung thực trong mọi tình huống làm việc.
Tính trung thực là điều được đánh giá cao. Thái độ và cách làm việc của bạn sẽ chứng minh sự trong sạch và đáng tin cậy của bạn.