[Tóm Tắt & Review Sách] “Sức Mạnh Của Động Lực”: Nghệ Thuật Vượt Qua Những Cám Dỗ Trong Cuộc Sống

“Nếu bạn chú ý, bạn sẽ thấy như có một thế lực vô hình tồn tại trong bạn, luôn thúc đẩy và quyết định hành vi của bạn, dù bạn cố gắng chống lại và ngăn cản. Hầu hết những người có khả năng tự quan sát sẽ luôn thừa nhận rằng họ không thể kiểm soát được mọi thứ mình đang làm và có những người cảm thấy họ không thể kiểm soát cuộc sống của chính mình. Rất tiếc phải nói rằng những trường hợp như vậy thực sự tồn tại”.

A: “Tại sao bạn không dừng chơi game và bắt đầu làm việc?”

B: “Tôi đang chờ động lực”.

Động Lực

Đã từ lâu, việc mất “Động lực” trở nên rất phổ biến, là lý do hoàn hảo để trì hoãn mọi việc (vì không có động lực). Bộ ba yếu tố chi phối cuộc sống của một người bao gồm Động Lực, Thói Quen và Kỷ Luật.

Hiểu và thấu hiểu sức mạnh của động lực có nghĩa là chúng ta đang kiểm soát được ⅓ khả năng tự chủ và chi phối các hành động của bản thân chúng ta.

Làm thế nào để kiểm soát sức mạnh của động lực? Làm thế nào để chữa trị sự suy giảm động lực? Câu trả lời mà chúng ta mong muốn sẽ được tìm thấy trong cuốn sách “Sức mạnh của động lực” của tác giả Roman Gelperin, tác phẩm đã được bình chọn là “#1 best seller trong Tâm lý Nhân văn”

Giới thiệu về tác giả 

Roman Gelperin là một tác giả, nhà sử học, triết gia. Roman có bằng cử nhân tâm lý học từ Đại học Stony Brook và đang sinh sống ở Brooklyn, New York.

Ông đã xuất bản hai cuốn sách không hư cấu viết về động lực và trầm cảm. Trong tương lai gần, ông sẽ xuất bản một cuốn sách được mong đợi, một cuốn tiểu sử phân tích tâm lý của những nhân vật nổi tiếng như Alexander Solzhenitsyn, Albert Einstein.

Giới thiệu về tác phẩm 

Với lòng ham muốn khám phá về cách tâm trí con người hoạt động, cùng với những nhu cầu thực tiễn mà Roman đã nhận thấy, mọi người cần một phương pháp để kiểm soát và điều khiển hành động của mình thông qua việc kiểm soát động lực. Cuốn sách không chỉ là lý thuyết học thuật xa xỉ mà được Roman chính bản thân trải nghiệm và thử nghiệm trên bản thân mình. Do đó, tính ứng dụng của những lý thuyết trong sách rất cao. Mỗi cuốn sách ra đời với sứ mệnh và sự trăn trở của tác giả, Roman hy vọng rằng tác phẩm của mình sẽ giúp độc giả vượt qua những khó khăn và mất động lực. Nhờ đó, chúng ta sẽ không còn phải vật lộn và tự trách mình, mà có thể hiểu rõ hơn về tâm trí của mình và tìm ra giải pháp hiệu quả hơn.

Tóm tắt về tác phẩm 

Cuốn sách “Sức mạnh của động lực” không chỉ giúp mỗi người chúng ta tự cải thiện mà còn mở ra kiến thức về cơ chế tâm lý đằng sau động lực. Khi đã hiểu rõ tâm trí của chính mình, chúng ta sẽ ngừng trì hoãn, vượt qua thói quen xấu và sẵn sàng hành động để đạt được mục tiêu.

Cuốn sách gồm 7 chương, được chia thành 3 phần chính. Phần 1 từ chương 1 đến chương 5 là phần lý luận, dựa trên quan sát và bằng chứng khoa học, phần 2 là chương 6: tác giả đề xuất các biện pháp giải quyết vấn đề dựa trên kiến thức từ 5 chương trước, cuối cùng là chương 7: tác giả đưa ra các bằng chứng quan sát từ việc áp dụng các phương pháp vào thực tiễn.

Tâm trí con người là một hỗn hợp phức tạp và khó lường, vì vậy sách về tâm lý học và tâm trí thường khó hiểu. Tuy nhiên, với tài năng và kinh nghiệm của một tác giả có sách bán chạy nhất trên Amazon, Roman đã thể hiện được khả năng của mình. Sử dụng bố cục rõ ràng, ví dụ cụ thể và lập luận hợp lý, Roman đã làm cho tâm trí hỗn loạn của con người trở nên minh bạch và có tổ chức hơn.

3 yếu tố quan trọng của một hành động 

Bao giờ bạn từng tự hỏi tại sao chúng ta biết rõ việc tập thể dục tốt cho sức khỏe, nhưng lại chọn xem tiktok thay vì chạy bộ? Tại sao chúng ta cảm thấy khó khăn để làm một số việc mặc dù chúng quan trọng, trong khi lại dễ dàng lạc vào những hoạt động vô bổ như xem tiktok?

Tuy nhiên, tâm trí chúng ta không phải lúc nào cũng đầu hàng. Bạn còn nhớ khi bạn phải hoàn thành một deadline, bạn thường tập trung cao độ. Vậy tại sao chúng ta lại thành công trong những lần tập trung như vậy nhưng lại trì hoãn ở những lần khác?

Để giải đáp câu hỏi này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về bộ ba nguyên tắc chi phối mọi hành động: Bản thân hành động, kết quả hành động, và động tác bắt đầu.

1. Hành động và kết quả

Thường thì khi quyết định làm một việc gì đó, tâm trí chúng ta đối mặt với sự đấu tranh giữa ý muốn hành động và kết quả của hành động đó.

Roman phân loại chúng thành hai trường hợp: Trường hợp 1 là khi bản thân hành động hấp dẫn hơn là kết quả tiêu cực của nó. Đây là lý do chúng ta thường chọn xem tiktok thay vì học, vì tâm trí tin rằng việc giải trí hấp dẫn hơn và hậu quả của việc không học không đáng lo ngại.

Trong trường hợp thứ hai, kết quả của hành động đủ mạnh để đẩy ta ra khỏi những hành động hấp dẫn hiện tại. Ví dụ, gần deadline nộp bài, chúng ta hiểu rằng không hoàn thành việc này sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng. Lúc này, việc làm và lo lắng về hậu quả trở nên quan trọng hơn việc thư giãn.

Do đó, không cần quá buồn phiền vì tại sao dự định về các thói quen lành mạnh của chúng ta thường không thành hiện thực. Đơn giản, não bộ của chúng ta thường tuân theo nguyên tắc 'tránh khó khăn, chọn thoải mái'.

1. Khởi đầu hành động 

Bản thân hành động liên quan đến việc chúng ta thích hoặc không thích một hành động cụ thể, trong khi kết quả hành động liên quan đến việc chúng ta muốn đạt được kết quả hay tránh xa một kết quả nào đó. Bây giờ, chúng ta sẽ tìm hiểu về một yếu tố quan trọng khác trong bộ 3 nguyên tắc chi phối hành động của chúng ta: 'Khởi đầu hành động'.

Khởi đầu hành động là việc chúng ta bắt đầu một hành động mới bằng cách dừng hành động hiện tại. Ví dụ, nếu bạn muốn học, khởi đầu hành động có thể là mở sách, nếu bạn muốn ngừng xem tiktok, thì khởi đầu hành động có thể là thoát khỏi ứng dụng. Điều này quyết định liệu chúng ta có thực hiện hành động chính hay không.

Từ đây, chúng ta có thể xây dựng một sơ đồ hành động gồm hai giai đoạn: Khởi đầu hành động → Hành động chính. Ví dụ, nếu bạn muốn học, hãy cố gắng khởi đầu hành động dễ dàng hơn, thay vì đặt mục tiêu học 25 phút, hãy bắt đầu với việc đọc sách trong 5 phút. Sau khi kết thúc 5 phút, bạn sẽ thấy dễ dàng hơn để tiếp tục học. Hoặc nếu bạn muốn ngừng một hành động xấu, hãy làm cho việc khởi đầu hành động trở nên khó khăn hơn, ví dụ, đặt điện thoại vào hộp và đặt nó trong phòng của bố mẹ. Khi muốn sử dụng điện thoại, bạn sẽ phải đi vào phòng của bố mẹ, điều này có thể khiến bạn từ bỏ hành động sử dụng điện thoại của mình.

Cơ chế làm việc của động lực

Dựa trên những chứng cứ mà Roman cung cấp, cảm xúc được xem là yếu tố chính quản lý hoạt động của động lực. Hai loại cảm xúc quan trọng là giảm căng thẳng và tăng khoái cảm.

Một người đang đói, cảm giác đói sẽ thúc đẩy anh ta tìm kiếm thức ăn; một người mệt mỏi và buồn ngủ sẽ cảm nhận động lực để tìm nơi nghỉ ngơi.

Chúng ta có thể áp dụng cơ chế này vào cuộc sống hàng ngày để tăng động lực. Phương pháp này được gọi là 'Tận dụng mặc cảm và tội lỗi'. Chúng ta sử dụng những mặc cảm và cảm giác tội lỗi như một phương tiện kiểm soát, giữ bản thân tránh xa những hành vi không đúng hoặc tiêu cực. Khi thực hiện một hành động không phù hợp, chúng ta sẽ tự cảm thấy hối hận và áy náy bản thân. Cảm giác này sẽ thúc đẩy chúng ta tránh xa hành động đó.

Bên cạnh việc tránh cảm giác tiêu cực, tâm trí cũng mong muốn thêm khoái cảm. Tâm trí luôn muốn có nhiều khoái cảm hơn và mạnh mẽ hơn.

Chúng ta có thể áp dụng nguyên lý này vào việc sắp xếp công việc hàng ngày. Luôn ưu tiên các công việc khó khăn hơn, sau đó dần giảm độ khó. Điều này sẽ thúc đẩy hiệu suất làm việc.

Các phương pháp khác để nâng cao động lực

1. Hướng tới mục tiêu luôn

Nhớ rằng, điều ta mong muốn từ một hành động không phải là hành động đó chính nó mà là kết quả của nó. Luôn nhớ về mục tiêu sẽ giúp ta dễ dàng thực hiện những hành động mà có thể cảm thấy khó khăn hoặc nhàm chán. Hãy thực hiện thói quen luôn nhắm tới mục tiêu khi bắt đầu một công việc.

1. Trì hoãn sự đáp ứng ham muốn

Một cách khác để tạo ra động lực là trì hoãn việc thỏa mãn ham muốn hiện tại và sử dụng nó như một phần thưởng sau khi hoàn thành công việc. Khi cảm thấy đói, cần nghỉ ngơi hoặc muốn check tin nhắn từ người yêu, chúng ta thường bị mất tập trung. Thay vào đó, hãy coi chúng như là thách thức để biến chúng thành động lực. Đặt ra một số mục tiêu nhỏ và thưởng cho bản thân khi đạt được chúng.

1. Phân tán sự chú ý

Nguyên lý ở đây là làm những công việc hàng ngày không hấp dẫn và thú vui không làm mất tập trung (như nghe nhạc, podcast,...). Không chỉ làm cho công việc chính trở nên dễ dàng hơn mà còn đáp ứng được nhu cầu tự nhiên của tâm trí. Tôi thường áp dụng phương pháp này khi làm việc nhà, nghe nhạc yêu thích giúp việc dọn dẹp trở nên dễ dàng hơn nhiều.

1. Tăng cường cảm giác

Một thí nghiệm được thực hiện để nghiên cứu khả năng tập trung của tâm trí. Vào mùa đông, các nhà khoa học đã cho một tình nguyện viên ngâm chân trong nước lạnh, cầm một quả trứng ấm. Họ yêu cầu tình nguyện viên lần đầu tập trung vào cảm giác của nước, lần thứ hai tập trung vào quả trứng ấm trong tay. Kết quả cho thấy tình nguyện viên cảm nhận độ lạnh ít hơn khi tập trung vào quả trứng ấm, mặc dù mọi điều kiện đều không thay đổi.

Cơ sở khoa học này chứng minh chúng ta có thể điều chỉnh khả năng chú ý của mình đến các điều dễ chịu hoặc khó chịu nhỏ nhặt để tạm thời bỏ qua những cảm giác mạnh mẽ hơn.

Ví dụ, khi người ta thoải mái trong chăn nhưng phải thức dậy, họ có thể sử dụng bất kỳ sự không thoải mái nào, cho dù nhỏ nhặt, để thúc đẩy họ làm việc, ví dụ như cảm giác ngứa. Tập trung vào sự khó chịu này khiến cho nó trở nên ngứa hơn, khiến cho họ phải bật dậy.

Kết luận

“Sức mạnh của động lực” là một tác phẩm về tâm lý học hành vi có ứng dụng cao. Nếu bạn đang gặp vấn đề về sự suy giảm động lực hoặc muốn áp dụng tâm lý học vào cuộc sống hàng ngày, cuốn sách này là một tài liệu không nên bỏ qua. Bạn sẽ không hối tiếc khi dành thời gian để đọc nó.