Tóm tắt bài 'Bản sắc là hành trang' - Cánh diều - Ngữ văn lớp 10

1. Tóm tắt bài 'Bản sắc hành trang' sách Cánh diều lớp 10 (bao gồm phần bài tập giữa bài)

Câu 1: Ý nghĩa của tỷ lệ con số là gì?

Trả lời:

Sự khác biệt giữa con số 80 triệu người và 6000 triệu người là rất rõ ràng, điều này thể hiện sự khó khăn trong việc nhận diện và giữ gìn bản sắc cá nhân trong một thế giới đông đúc như vậy. Câu hỏi đặt ra là: làm thế nào để bảo vệ sự độc đáo của bản sắc dân tộc trong bối cảnh toàn cầu hóa?

Câu 2: Câu nào tóm tắt khái niệm về bản sắc dân tộc? Các câu còn lại trong đoạn văn có vai trò gì?

Trả lời:

Khái niệm 'bản sắc' bao gồm tất cả những đặc điểm độc đáo của dân tộc Việt Nam. Đây là sự kết hợp của các yếu tố và phẩm chất đặc biệt, tạo nên sự khác biệt và đặc trưng cho người Việt so với các dân tộc khác trên thế giới.

Các câu còn lại đóng vai trò minh họa cho luận điểm khái quát đã nêu.

Câu 3: Tác giả sử dụng hình ảnh chiếc xe Lếch-xớt và cây ô liu để truyền tải thông điệp gì?

Trả lời:

Tác giả dùng hình ảnh chiếc xe Lếch-xớt và cây ô liu để biểu thị sự tương phản giữa sự hiện đại và truyền thống.

Chiếc xe Lếch-xớt tượng trưng cho sự hiện đại và toàn cầu hóa, thể hiện sự tiến bộ và phát triển trong xã hội hiện đại.

Ngược lại, cây ô liu đại diện cho bản sắc và truyền thống, là biểu tượng của giá trị và di sản lâu đời của một dân tộc.

Từ hình ảnh đó, tác giả đưa ra một vấn đề quan trọng về việc cần thiết phải cân bằng và giảm thiểu xung đột giữa các yếu tố truyền thống và hiện đại trong xã hội ngày nay.

Câu 4: Hai đoạn cuối của phần 2 làm rõ thêm điều gì về bản sắc văn hóa?

Trả lời:

- Nêu bật vai trò quan trọng của bản sắc văn hóa

+ Được coi là một lợi thế cạnh tranh

+ Gia tăng giá trị cho sản phẩm và dịch vụ

Câu 5: Kết luận của tác giả nhấn mạnh điều gì?

Trả lời:

Tác giả nhấn mạnh rằng việc bảo tồn bản sắc dân tộc không chỉ là một nguyên tắc hành động mà còn là một phản xạ tự nhiên của mỗi cá nhân.

2. Tóm tắt bài 'Bản sắc hành trang' sách Cánh diều lớp 10 (bao gồm phần bài tập cuối bài)

Trả lời:

Tiêu đề 'Bản sắc là hành trang' mang ý nghĩa sâu sắc, nhấn mạnh rằng bản sắc chính là những đặc điểm và giá trị đặc trưng của từng quốc gia hoặc cá nhân. Bản sắc này là nền tảng quan trọng cho sự phát triển, hội nhập và mở rộng ra thế giới của mỗi quốc gia.

Tiêu đề này làm rõ vấn đề chính mà tác giả thảo luận, đó là việc bảo tồn và phát huy giá trị bản sắc dân tộc trong quá trình hội nhập toàn cầu.

Đây là một vấn đề rất quan trọng và cấp bách trong thế giới hội nhập hiện nay. Trong bối cảnh các giá trị và bản sắc truyền thống đang đứng trước nguy cơ bị mai một hoặc thay thế, việc bảo vệ và phát triển bản sắc dân tộc càng trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

Câu 2: Hãy nêu các ý chính được trình bày trong ba phần của bài viết theo gợi ý dưới đây:

Trả lời:

Câu 3: Phân tích các biểu hiện của bản sắc dân tộc Việt Nam được tác giả đề cập trong văn bản 'Bản sắc là hành trang'. Em có thể thêm những biểu hiện khác của bản sắc dân tộc nào không?

Trả lời:

Các biểu hiện của bản sắc dân tộc Việt Nam rất đa dạng và phong phú:

- Niềm tự hào về tiếng Việt: Ngôn ngữ tiếng Việt đóng vai trò quan trọng trong bản sắc dân tộc, và người Việt luôn tự hào về sự độc đáo và nét riêng biệt của tiếng Việt.

- Niềm tự hào về di sản văn hóa: Các biểu tượng văn hóa như trống đồng, tượng chùa Tây Phương, kho tàng dân ca, và các tác phẩm văn học nghệ thuật như truyện Kiều đều là những phần quan trọng của bản sắc dân tộc và được người Việt trân trọng.

- Hệ thống giá trị tinh thần: Tình yêu quê hương và đời sống tâm linh phong phú, thể hiện qua việc thờ cúng tổ tiên, là những giá trị tinh thần quý giá mà người Việt rất coi trọng.

- Biểu hiện qua kiến thức và tư duy truyền thống: Cách tiếp cận kiến thức, tư duy và thẩm mỹ trong văn hóa truyền thống của người Việt cũng là một phần không thể thiếu của bản sắc dân tộc.

Câu 4: Phân tích mối liên hệ giữa hiện đại và truyền thống, giữa cái riêng và cái chung qua ví dụ về chiếc xe Lếch-xớt và cây ô liu mà tác giả nêu ra.

Trả lời:

- Mối liên hệ này có thể được hiểu như sau: Khi yếu tố chung trở nên phổ biến, thì yếu tố riêng thường ít nổi bật hơn.

=> Tuy nhiên, cần lưu ý rằng chiếc xe Lếch-xớt và cây ô-liu không nhất thiết phải xung đột hay loại bỏ lẫn nhau. Thực tế, chúng có thể tồn tại song song và thậm chí làm phong phú lẫn nhau.

=> Có thể đạt được sự cân bằng giữa hiện đại và truyền thống, giữa cái chung và cái riêng.

Câu 5: Tác giả thể hiện thái độ như thế nào đối với vấn đề bản sắc và hội nhập toàn cầu? Dẫn chứng một số câu văn hoặc đoạn văn trong văn bản để làm rõ thái độ đó.

Trả lời: Thái độ của tác giả trong bài viết được thể hiện một cách khách quan và toàn diện.

Một số câu và đoạn văn trong bài:

Chiếc xe Lếch-xớt có thể hỗ trợ việc bảo tồn cây ô liu, trong khi cây ô liu có thể làm cho chiếc xe Lếch-xớt trở nên hấp dẫn hơn.

Nếu không có quá trình hội nhập, các nghề truyền thống như múa rối nước và thổ cẩm có thể gặp khó khăn trong việc phát triển.

Ngược lại, các nhà hàng và khách sạn cao cấp sẽ kém hấp dẫn với du khách quốc tế nếu thiếu yếu tố văn hóa Việt Nam trong trải nghiệm của họ.

Câu 6: Em hiểu như thế nào về câu kết của bài viết: 'Bảo tồn bản sắc dân tộc không chỉ là một phương châm hành động, mà còn là bản năng tồn tại của chúng ta.'? Ý nghĩa của vấn đề này đối với cá nhân em là gì?

Trả lời:

Câu kết của bài viết mang ý nghĩa khẳng định sâu sắc. Đây là một lời nhắc nhở mạnh mẽ rằng việc bảo tồn bản sắc dân tộc không chỉ là nhiệm vụ mà còn là bản năng tự nhiên của mỗi người. Đây là cách để chúng ta tiếp thu và chọn lọc tinh hoa của thế giới, đồng thời giữ gìn bản sắc riêng của dân tộc trong quá trình hội nhập.

Vấn đề này có ý nghĩa quan trọng với bản thân em và đối với thế hệ trẻ nói chung. Đây là một lời nhắc nhở để chúng ta xem xét và thực hiện các hành động cụ thể nhằm bảo vệ và duy trì bản sắc dân tộc trong bối cảnh toàn cầu hóa.

3. Tóm tắt nội dung bài 'Bản sắc là hành trang' trong sách Cánh Diều

Cấu trúc bài viết 'Bản sắc là hành trang'

- Phần 1: Từ đầu đến “tan biến vào thế giới”: Khái niệm về hội nhập

- Phần 2: Từ “lẫn ngoài nước” đến hết phần này: Giá trị của bản sắc văn hóa Việt Nam

- Phần 3: Đoạn còn lại: Nhấn mạnh việc tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại.

Nội dung chính của bài viết 'Bản sắc là hành trang'

Văn bản nhấn mạnh nguyên tắc 'hòa nhập nhưng không hòa tan' của từng cá nhân tại Việt Nam. Cần tiếp thu và giao lưu với những nền văn hóa và thành tựu khoa học tiên tiến toàn cầu, nhưng cũng phải kế thừa, bảo tồn và phát huy truyền thống dân tộc, tiếp nhận một cách có chọn lọc để không đánh mất bản sắc riêng của mình.

Giá trị nội dung:

- Làm nổi bật giá trị của bản sắc văn hóa Việt Nam.

- Nhấn mạnh ý thức của mỗi cá nhân trong việc gìn giữ và bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc.

Giá trị nghệ thuật:

- Lập luận rõ ràng và mạch lạc

- Ngôn ngữ tinh tế và sắc sảo