Buzz
Với việc soạn bài Bài học đường đời đầu tiên từ trang 12 đến trang 19 của sách Ngữ văn lớp 6 Kết nối tri thức, học sinh sẽ dễ dàng trả lời câu hỏi và tiếp tục quá trình soạn văn 6.
Tóm tắt bài học Bài học đường đời đầu tiên (trang 12-19) - Phần của Kết nối tri thức
* Trước khi đọc
Câu 1 (trang 12 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1 - Kết nối tri thức với cuộc sống):
- Khi đọc, hãy xem một câu chuyện hay một bộ phim mà nhân vật đã trải qua một niềm vui hoặc nỗi buồn. Bạn đã từng cảm thấy động lòng, đau lòng, muốn động viên, giúp đỡ những người gặp khó khăn hoặc buồn bã giống như nhân vật trong câu chuyện, ...
Câu 2 (trang 12 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1 - Kết nối tri thức với cuộc sống):
- Những điều mà tôi hài lòng về bản thân: Hiền lành, chăm chỉ, tuân thủ lời của ông bà và cha mẹ, đoàn kết, quý trọng bạn bè.
- Những điều mà tôi chưa hài lòng về bản thân: Thỉnh thoảng tự phụ, tự cao, thiếu cẩn thận, ...
* Khi đọc văn bản
Gợi ý trả lời các câu hỏi trong bài đọc:
1. Theo dõi: Lưu ý các chi tiết mô tả về ngoại hình, hành động của nhân vật Dế Mèn.
+ chàng dế trẻ trung và mạnh mẽ
+ đuôi cong mềm mại
+ vuốt ở chân, ở khoeo cứng lên và nhọn hoắt.
+ co cẳng, đạp phanh mạnh vào các đám cỏ
+ đôi cánh trước ngắn gọn, giờ đã trở thành chiếc áo dài, …
+ vỗ cánh… phồng phềnh, dẻo dai.
+ toàn bộ cơ thể rung rinh màu nâu bóng mỡ
+ đầu phồng ra, nổi lên từng mảng,
+ hai chiếc răng đen nhánh
+ có râu dài, uốn cong
+ trang trọng, dịu dàng đưa cả hai chân lên vuốt râu.
+ đi bước oai vệ, mỗi bước làm điệu dồn dập…
+ tức tưởi lắm, chọc phá bà con trong làng
+ ngứa chân, đá đùa với anh em trong bầy.
2. Dự đoán: Em dự đoán như thế nào về sự kiện sắp diễn ra?
- Sự kiện sắp tới là một hành động dại dột, không tốt, khiến Dế Mèn hối hận và nhớ mãi.
3. Theo dõi: Chú ý vào những câu chuyện giữa Dế Mèn và Dế Choắt.
Những câu chuyện:
- Dế Mèn:
+ Sao mày sống lơ đãng thế! Cứ thế mà mày sẽ không có nhà cửa!
+ Ôi trời ơi, mày ạ! Mày lớn rồi mà không khôn ngoan gì cả.
+ Được, mày nói thẳng ra đi.
+ Hừ! Sang nhà tao sao? Dễ nghe quá! Mày… sẽ phải trả giá!
- Dế Choắt:
+ Anh ơi, em cũng muốn khôn nhưng khôn không dễ dàng. …em mới dám nói…
+ Anh đã nghĩ đến việc em… em chạy qua…
4. Theo dõi: Khi Dế Mèn dụ Dế Choắt trêu chị Cốc, anh có nghĩ đến hậu quả không?
- Dế Mèn không một chút suy nghĩ về hậu quả.
5. Theo dõi: Điều gì đã xảy ra với Dế Choắt? Dế Mèn đã phản ứng thế nào khi chứng kiến điều đó?
- Dế Choắt bị chị Cốc hiểu nhầm nên đã bị đánh đến nặng nề.
- Dế Mèn trốn xuống đáy hang, hoảng sợ, nằm yên lặng.
6. Theo dõi: Lưu ý những từ ngữ miêu tả tình cảm của Dế Mèn.
- Dế Mèn cảm thấy kinh hoàng và đầy ân hận, hối tiếc.
* Sau khi đọc
Nội dung chính:
Bài văn mô tả về Dế Mèn hiện lên như một hình ảnh mạnh mẽ của tuổi trẻ, nhưng tính cách của anh ta vẫn còn kiêu căng, hỗn loạn. Sau khi gây ra cái chết đau lòng của Dế Choắt trong cuộc trêu chọc chị Cốc, Dế Mèn hối hận và rút ra được bài học quan trọng nhất đời.
Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc:
Câu 1 (trang 19 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1 - Kết nối tri thức với cuộc sống):
- Câu chuyện được kể từ góc nhìn của nhân vật Dế Mèn.
- Người kể chuyện sử dụng ngôi thứ nhất và gọi mình là “tôi”.
Câu 2 (trang 19 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1 - Kết nối tri thức với cuộc sống):
Các chi tiết mô tả về Dế Mèn là:
- Về ngoại hình:
+ Đôi càng mày màu đen.
+ Các vuốt ở chân và khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt.
+ Đôi cánh trước ban đầu ngắn hủn hoẳn, nhưng giờ đã trở thành một chiếc áo dài kín đáo đến chấm đuôi.
+ Đầu to ra, nổi lên từng tảng, rất bướng.
+ Hai cái răng đen nhánh giống như hai lưỡi liềm máy, nhai ngoàm ngoạp.
+ Sợi râu dài, uốn cong một cách hùng dũng.
- Hành động:
+ Thử sức mạnh của những chiếc vuốt, co cẳng đạp phanh phách.
+ Khoan thai, trịnh trọng đưa cả hai chân lên vuốt râu.
+ Đi bước oai vệ.
+ Cà khịa với tất cả mọi bà con trong xóm.
→ Lối miêu tả này thường được sử dụng trong loại truyện đồng thoại.
Câu 3 (trang 19 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1 - Kết nối tri thức với cuộc sống):
- Ước gì làm những gì ở Dế Mèn: một chàng dế có hình dáng đẹp, mạnh mẽ, cường tráng, tự tin.
- Điều không ưa ở Dế Mèn: tính cách kiêu căng, hống hách, tự phụ.
Vì: Biết được sức mạnh và vẻ đẹp của bản thân là điều tốt, nhưng Dế Mèn lại rơi vào sự tự mãn, kiêu căng đến mức tự cao tự đại, điều này có thể dẫn đến những hành động sai trái và kết cục đau lòng.
Câu 4 (trang 19 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1 - Kết nối tri thức với cuộc sống):
- Câu chuyện kể về những lời Dế Mèn nói với Dế Choắt khi đến thăm nhà và khi được Dế Choắt nhờ giúp đỡ:
+ “Tại sao mày sống phóng túng như thế! Nhà cửa đâu mà mặc kệ. … Ôi thôi, mày ơi! Mày lớn rồi mà không khôn.”
+ “Được, mày cứ nói thẳng ra đi.”
+ “Haha! Đường về nhà mày hả? Nghe có vẻ dễ thở đấy! Mày thì lúc nào cũng ngửng mũi lên trên. Thôi thì, hãy ngừng cái bài hát lủng lẳng ấy lại đi. Mày làm nghề khai mỏ thì hợp lý hơn!”
→ Dế Mèn đã thể hiện thái độ kiêu căng, khinh thường, coi thường và không hợp tác với Dế Choắt trong thời gian họ gặp gỡ.
Câu 5 (trang 19 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1 - Kết nối tri thức với cuộc sống):
- Sau khi chọc phá chị Cốc và chứng kiến cái chết của Dế Choắt, Dế Mèn trải qua một loạt cảm xúc và suy nghĩ:
+ Kinh hãi khi nghe thấy tiếng Cốc mổ Choắt: “Hoảng sợ, nằm im lìm”
+ Sửng sốt, bối rối vì hậu quả không thể lường trước.
+ Bị hoảng sợ, lo lắng, ngạc nhiên bởi cái chết và lời khuyên của Dế Choắt.
+ Hối hận, đau buồn, thương xót bạn và tự trách bản thân.
+ Đứng im lặng suy ngẫm, rút ra bài học quý giá từ trải nghiệm đầu tiên của cuộc sống.
→ Dế Mèn từ việc hung hăng, hống hách đã trở nên nhút nhát, run sợ; vẫn giữ tình cảm đồng loại, biết ăn năn và hối lỗi.
Câu 6 (trang 19 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1 - Kết nối tri thức với cuộc sống):
- Dế Mèn học được điều gì:
+ “Sống trên cõi đời, nếu mang thái độ bạo gan, hỗn láo, không suy nghĩ trước khi hành động, sẽ gặp nhiều rắc rối và nguy hiểm.”
+ Không kiêu ngạo, không tự phụ, không coi thường người khác, phải biết yêu thương và giúp đỡ những người yếu thế hơn mình.
Câu 7 (trang 19 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1 - Kết nối tri thức với cuộc sống):
- Sự miêu tả về nhân vật Dế Choắt: Một người gầy gò, yếu đuối, xấu xí, khốn khổ.
- Nếu gặp ai đó như Dế Choắt, tôi sẽ thông cảm, quan tâm, không khinh thường, hỗ trợ họ trong những thời điểm khó khăn, khốn khó.
* Viết kết nối với đọc
Bài tập (trang 19 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1 - Kết nối tri thức với cuộc sống):
Viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) kể lại một sự việc trong đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” bằng lời của một nhân vật do em tự chọn.
Đoạn văn tham khảo:
Tôi là Dế Mèn, tôi đã gây ra một bi kịch lớn với Dế Choắt. Hôm đó, sau khi trêu chọc Choắt, tôi chứng kiến cái chết của anh ta. Lúc đó, tôi cảm thấy hối hận và ân hận vô cùng. Tôi ăn năn về hành động của mình và hứa sẽ học từ bài học đau đớn đó.
