Buzz
1. Giới thiệu tác giả và tác phẩm Đêm nay Bác không ngủ
1.1. Tác giả Minh Huệ
Minh Huệ (1927-2003), tên thật là Nguyễn Đức Thái, sinh ra tại Bến Thủy, nay thuộc phường Quang Trung, thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An. Ông bắt đầu sự nghiệp viết lách vào năm 1951, khi mới 24 tuổi, và đã để lại dấu ấn đáng kể trong văn học Việt Nam.
Ông đã từng giữ nhiều vị trí quan trọng trong lĩnh vực văn hóa và nghệ thuật, như Chủ tịch Hội Sáng tác Văn nghệ Liên khu IV, Trưởng ban thơ, lý luận, phê bình, và làm công tác văn học dịch tại Nhà xuất bản Văn học. Ông cũng là một Ủy viên trong Ủy ban hành chính và đảm nhiệm vai trò Trưởng ty Văn hóa của tỉnh Nghệ An.
Những tác phẩm nổi bật của ông bao gồm: Dòng máu Việt Hoa (1954); Tiếng hát quê hương (1959); Rừng xưa rừng nay (bút ký, 1962); Đất chiến hào (1970); Mùa xanh đến (1972); Ngọn cờ Bến Thủy (truyện ký, 1974-1979); Người mẹ và mùa xuân (truyện ký, 1981); Đêm nay Bác không ngủ (1976); Phút bi kịch cuối cùng (1990); Thưởng thức thơ viết về Bác Hồ (1992)…
Các tác phẩm của Minh Huệ đã làm phong phú thêm kho tàng văn học Việt Nam và ghi dấu ấn rõ nét trong sự nghiệp của một tác gia lừng danh.
1.2. Tác phẩm Đêm nay Bác không ngủ
a. Hoàn cảnh sáng tác
Bài thơ này được sáng tác vào năm 1951, lấy cảm hứng từ sự kiện trong chiến dịch Biên giới cuối năm 1950, khi Chủ tịch Hồ Chí Minh trực tiếp ra chiến trường, giám sát và chỉ huy hoạt động của bộ đội và nhân dân Việt Nam. Trong hoàn cảnh đó, bài thơ 'Đêm nay Bác không ngủ' miêu tả cảnh các chiến sĩ đang nghỉ ngơi trong các túp lều tranh giữa chiến trận.
b. Cấu trúc: 3 đoạn
Đoạn 1 (Từ đầu ... đến 'Lấy sức đâu mà đi'): Mô tả lần đầu tiên một chiến sĩ thức dậy.
Đoạn 2 (Tiếp theo ... đến 'Anh thức luôn cùng Bác'): Mô tả lần thứ ba chiến sĩ thức dậy.
Đoạn 3 (Phần còn lại): Tập trung vào suy nghĩ và cảm xúc của chiến sĩ về Chủ tịch Hồ Chí Minh.
c. Hình thức thơ
Bài thơ này được viết theo thể thơ năm chữ.
d. Ý nghĩa nội dung
Tác phẩm này kể lại một đêm Chủ tịch Hồ Chí Minh không ngủ trên chiến trường trong giai đoạn kháng chiến chống Pháp. Nó thể hiện tình cảm sâu sắc của Bác đối với nhân dân và bộ đội Việt Nam, đồng thời phản ánh sự kính trọng và lòng ngưỡng mộ của chiến sĩ đối với vị lãnh tụ vĩ đại.
e. Giá trị nghệ thuật
Bài thơ được viết theo thể thơ năm chữ, sử dụng nhiều vần liên tiếp để phù hợp với phong cách kể chuyện.
Phương pháp biểu đạt là tự sự, kết hợp linh hoạt giữa các yếu tố biểu cảm và miêu tả.
Hình ảnh và chi tiết trong bài thơ được diễn tả một cách giản dị, chân thực và cảm động, tạo nên một tác phẩm vừa sâu lắng về tình cảm, vừa có giá trị nghệ thuật.
2. Tóm tắt bài thơ Đêm nay Bác không ngủ - Minh Huệ một cách đầy đủ và ngắn gọn
Trong những năm kháng chiến chống Pháp, khi đất nước trải qua nhiều gian nan, có nhiều đêm Bác Hồ không thể ngủ. Bài thơ 'Đêm nay Bác không ngủ' của nhà thơ Minh Huệ đã ghi lại chân thực một trong những đêm không ngủ đó của Bác.
Vào một đêm khuya, trong một lán nhỏ giữa rừng, khi mọi người đã chìm vào giấc ngủ, bất ngờ một cơn mưa rừng lạnh giá trút xuống. Trong cảnh tượng đó, một chiến sĩ tỉnh dậy và thấy Bác Hồ vẫn không hề chợp mắt. Bác đang ngồi đốt lửa và cẩn thận đắp chăn cho từng người, đảm bảo giấc ngủ cho bộ đội. Khi chiến sĩ mời Bác đi nghỉ, Bác từ chối và tiếp tục trầm tư.
Khi anh tỉnh dậy lần thứ ba, anh cảm thấy bàng hoàng khi thấy Bác vẫn ngồi im lặng, với chòm râu không cử động. Anh khẩn thiết mời Bác nghỉ ngơi trước khi bình minh lên. Nhưng khi Bác chia sẻ nỗi lo lắng của mình, Bác nói rằng Người không thể ngủ vì lo lắng cho đoàn dân đang nằm ngoài rừng trong mưa lạnh, không có chăn chiếu, chịu đựng sự lạnh và ẩm ướt. Bác chỉ mong bình minh đến sớm để làm ấm họ.
Hiểu được nỗi lòng và tình yêu thương sâu rộng của người Cha già kính yêu, anh chiến sĩ cảm thấy vô cùng xúc động. Anh quyết định ở lại thức cùng Bác, để chia sẻ một phần nhỏ gánh nặng và sự lo lắng của vị lãnh đạo vĩ đại.
3. Tóm tắt nội dung bài thơ Đêm nay Bác không ngủ
Sau những ngày hành quân vất vả, đơn vị dừng lại nghỉ tại một cánh rừng, sống trong những túp lều tranh đơn sơ và trống trải. Ngày hôm đó, mưa rơi lặng lẽ, những giọt mưa dày đặc che phủ mái lều. Gió thổi qua khe cửa, nhẹ nhàng rút từng hơi, hòa quyện với âm thanh của rừng. Không gian trở nên lạnh lẽo và đôi khi những cơn gió lạnh như dao cắt làm đêm trở nên giá buốt. Đã khuya, tất cả các chiến sĩ đều đã ngủ say.
Tuy nhiên, bên bếp lửa, Bác Hồ vẫn trằn trọc không ngủ. Ánh lửa bập bùng, ngọn lửa hồng ấm áp xua tan phần nào cái lạnh của mùa đông. Bác ngồi lặng lẽ, nét mặt đầy trầm tư. Bộ quần áo xanh của Bác đã bạc màu theo năm tháng, đôi mắt sáng như sao nhưng đầy nếp nhăn và vết thâm quầng, chứng tích của những đêm dài không ngủ.
Bác Hồ thêm củi vào bếp, tiếng lách tách từ lửa làm bừng sáng không khí xung quanh. Sau đó, Bác đi đến từng người, ân cần đắp thêm chăn cho họ. Bác yêu thương từng chiến sĩ như một người cha lo lắng cho con cái. Một chiến sĩ thức dậy, thấy Bác chưa ngủ, hỏi nhẹ nhàng: 'Bác ơi, sao Bác chưa ngủ, ngoài trời mưa, Bác có lạnh không?'
Bác Hồ với giọng ấm áp và hiền từ đáp: 'Con cứ ngủ đi, ngày mai còn có việc phải làm, con không cần lo đâu.'
Anh nhẹ nhàng đáp: “Vâng, nhưng trong lòng vẫn không yên.”
Dưới ánh sáng của ngọn lửa, anh chiến sĩ cảm nhận được tình yêu thương bao la của Bác, vượt xa sự ấm áp của lửa. Cuộc chiến vẫn còn gian khổ, con đường phía trước còn nhiều thử thách. Nhưng Bác Hồ vẫn không thể tìm được giấc ngủ, bởi cuộc kháng chiến vẫn còn đang tiếp diễn.
Khi gà đã gáy ba lần, màn đêm trong rừng trở nên tĩnh lặng, tối đen và vắng vẻ. Dù vậy, Bác Hồ vẫn chưa nghỉ ngơi. Sau lần thức dậy thứ ba, một chiến sĩ giật mình khi thấy Bác vẫn chưa ngủ. Bác ngồi lặng lẽ, vẻ mặt trầm tư, với chòm râu vẫn nguyên vẹn. Anh đội viên lo lắng và nài nỉ: 'Bác ơi, xin Bác nghỉ đi, trời sắp sáng rồi.'
Lần này, Bác Hồ chia sẻ nỗi lo lắng của mình, rằng nếu Bác nghỉ, Bác sẽ không yên tâm. Bác lo cho nhân dân và đồng đội, lo lắng cho đoàn người phải ngủ ngoài trời, không đủ chăn và áo, bị ướt sũng. Bác chỉ mong trời sáng sớm để làm ấm họ. Giọng Bác đầy cảm xúc và xót xa.
Chiến sĩ cảm động và quyết định thức cùng Bác. Trời ngoài kia sắp sáng, bếp lửa cũng dần tắt. Đêm trôi qua, Bác Hồ vẫn không thể tìm được giấc ngủ.
Tấm lòng rộng lớn của Bác Hồ không có giới hạn, bao la như biển cả. Suốt đời, Bác cống hiến cho dân tộc, hy sinh mọi thứ vì lợi ích chung. Chúng ta kính trọng và yêu mến Bác Hồ - người cha già kính yêu của dân tộc.
Đêm nay chỉ là một trong hàng triệu đêm mà Bác Hồ không thể ngủ, và với Bác, đó chỉ là một phần trong cuộc sống thường nhật của Người.
Trên đây là toàn bộ nội dung bài viết của Mytour về việc tóm tắt bài thơ 'Đêm nay Bác không ngủ' của Minh Huệ một cách đầy đủ và ngắn gọn. Cảm ơn quý bạn đọc đã theo dõi và quan tâm!
