Buzz
Tóm tắt bài văn Nhớ đồng trên các trang 56, 57, 58 một cách ngắn gọn nhất nhưng vẫn đầy đủ ý theo sách giáo khoa Ngữ văn lớp 11. Kết nối tri thức sẽ hỗ trợ học sinh làm bài văn lớp 11 một cách dễ dàng hơn.
Tóm tắt bài văn Nhớ đồng - ngắn gọn nhất về Kết nối tri thức
* Trước khi đọc
Câu hỏi 1 (trang 56 sách giáo khoa Ngữ văn 11 Tập 1): Theo quan điểm của bạn, quá trình phát triển của một nỗi nhớ diễn ra như thế nào?
Trả lời:
- Một nỗi nhớ thường bắt đầu từ các trải nghiệm tích cực, tạo ra cảm xúc tích cực và tình cảm yêu thương.
- Nỗi nhớ phát triển khi tình cảm ấy ngày càng mạnh mẽ, khi ta nhớ lại những ký ức được kích thích bởi các mối quan hệ tinh thần.
Câu hỏi 2 (trang 56 sách giáo khoa Ngữ văn 11 Tập 1): Hãy tưởng tượng về cách bạn bắt đầu một tác phẩm văn chương biểu hiện nỗi nhớ của bản thân. Điều gì sẽ được nêu ra đầu tiên? Tại sao?
Trả lời:
Nếu bạn khởi đầu một tác phẩm văn chương biểu hiện nỗi nhớ của bản thân, thì chủ đề của nỗi nhớ sẽ được đề cập đầu tiên vì bạn muốn người đọc hiểu được cảm xúc sâu lắng mà nỗi nhớ muốn truyền đạt cho chủ thể, đó là cảm xúc gì.
* Đọc văn bản
Gợi ý trả lời câu hỏi trong văn bản
1. Tiếng hò ảnh hưởng như thế nào đến nỗi nhớ.
- Cảm hứng của nỗi nhớ bắt nguồn từ tiếng hò. Tiếng hò càng được lặp đi lặp lại nhiều, thể hiện tình cảm nhớ nhà của tác giả với xứ Huế càng lớn, càng sâu đậm.
2. Những hình ảnh xuất hiện ở đây có điều gì đặc biệt?
- Những hình ảnh xuất hiện ở đây đều là những cảnh quê đơn sơ, gần gũi, quen thuộc hiện ra trong kí ức của tác giả về quê hương.
3. So với khổ thơ đầu tiên, khổ thơ này có điểm gì tương đồng và khác biệt?
- Tương đồng: Cả hai chỉ có hai câu thơ, đều nói về không gian buổi trưa u tịch.
- Khác biệt:
+ Khổ thứ nhất nhấn mạnh vào cảm xúc nhớ với tiếng hò.
+ Khổ thứ ba nhấn mạnh vào cảm xúc nhớ về ruộng đồng quê hương.
4. Hãy tưởng tượng về hình ảnh “bàn tay … vãi giống tung trời”.
Đó là bàn tay của những người nông dân chân chất đang làm việc chăm chỉ trên cánh đồng.
= > Bàn tay gieo trồng lên đất hình ảnh sự sống, gieo cho cuộc sống những giá trị yêu thương.
5. Đối tượng được gọi là “hồn thân” ở đây bao gồm những ai?
Đối tượng được gọi là “hồn thân” ở đây bao gồm: những người nông dân, người mẹ.
6. “Tôi” trong bài thơ này có sự phát triển như thế nào so với “tôi” trong bài thơ trước?
- “Tôi” trong bài thơ trước là tác giả trong những ngày lang thang tìm kiếm sự thật, lý tưởng sống của cuộc đời mình.
- “Tôi” trong bài thơ này là tác giả đã tìm được lẽ sống cho mình, được chiếu sáng bởi ánh sáng của mặt trời lý lịch.
7. Hình ảnh “cánh chim buồn nhớ gió mây” thể hiện cảm xúc gì của nhân vật trữ tình?
Hình ảnh “cánh chim buồn nhớ gió mây” biểu lộ mong muốn được tự do như cánh chim vờn gió mây ngoài trời, được bay ra ngoài cánh cửa nhà lao để trở về với bạn bè đồng môn đồng chí.
* Sau khi đọc
Nội dung chính: Bài thơ là tiếng lòng sâu lắng về cuộc sống, cuộc sống tự do và lòng say mê cách mạng của tác giả. Thể hiện khao khát tự do, tình yêu nhân dân, đất nước, và đam mê cuộc sống của chính mình.
Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc:
Câu 1 (trang 58 sách giáo khoa Ngữ văn 11 Tập 1): Theo bạn, tiêu đề “Nhớ đồng” đã bao gồm toàn bộ cảm xúc trong bài thơ chưa? Tại sao? Bạn hiểu từ “đồng” như thế nào trong tiêu đề?
Trả lời:
- Tiêu đề “Nhớ đồng” đã bao gồm toàn bộ cảm xúc trong bài thơ. Bởi vì bài thơ thể hiện sự yêu quý và nỗi nhớ sâu sắc của nhà thơ đối với quê hương, nhân dân quê nhà.
- Từ “đồng” ở đây có thể hiểu là nơi quê hương, cộng đồng quê.
Câu 2 (trang 58 sách giáo khoa Ngữ văn 11 Tập 1): Bạn có ý kiến gì về các đặc điểm hình thức trong các đoạn thơ 1, 4, 7, 13 trong văn bản? Các đoạn thơ này được sắp xếp theo “quy tắc” nào?
Trả lời:
- Đặc điểm hình thức:
+ Các đoạn thơ chỉ có 2 dòng thơ.
+ Bắt đầu bằng cụm từ “Chẳng sâu bằng…”
- Quy tắc: Tác giả viết những đoạn thơ này khi đối mặt với hiện thực đang bị giam cầm, thể hiện tâm trạng nặng nề của nhà thơ với nỗi nhớ quê hương, đồng đội, nhìn lại bản thân hiện tại và khát khao tự do cháy bỏng; sau đó, nỗi nhớ lại quay về, vòng tròn không ngừng kéo dài.
Câu 3 (trang 58 sách giáo khoa Ngữ văn 11 Tập 1): Hệ thống hình ảnh trong bài thơ đã truyền đạt được những thông điệp gì? Bạn cảm nhận và đánh giá thế nào về cách tác giả sắp xếp, kết hợp và đan xen các hình ảnh?
Trả lời:
- Hệ thống hình ảnh: thể hiện tâm trạng nặng nề của nhà thơ với nỗi nhớ quê hương, đồng đội, và khát khao tự do.
- Cách tác giả sắp xếp, kết hợp và đan xen các hình ảnh: Ban đầu là hình ảnh về cảnh quê, tiếp theo là hình ảnh về người nông dân lao động, sau đó là hình ảnh về đồng đội, cuối cùng là tác giả nhớ về chính mình ở những ngày xưa đã qua.
=> Tác giả mô tả sự nhớ nhung theo trình tự từ tổng quan đến chi tiết.
Câu 4 (trang 58 sách giáo khoa Ngữ văn 11 Tập 1): Từ “đâu” xuất hiện bao nhiêu lần và có vai trò gì trong cấu trúc của bài thơ?
Trả lời:
- Từ “đâu” xuất hiện 10 lần.
- Từ “đâu” được lặp lại liên tục ở các đoạn thơ ở đây tạo ra sức hút lớn, nhấn mạnh vào tâm trạng nhớ nhung sâu sắc về hình ảnh, ký ức đẹp của quê hương và cuộc sống ngoài kia. Nó làm sâu thêm vào tình trạng bị giam cầm, cô đơn của người tù, đồng thời khiến toàn bài thơ như là một âm thanh của tiếng hò vô tận, buồn bã của người tù.
Câu 5 (trang 58 sách giáo khoa Ngữ văn 11 Tập 1): Đánh giá tác dụng nghệ thuật của việc xen kẽ câu hỏi, câu kể và câu cảm trong văn bản.
Trả lời:
Hiệu quả nghệ thuật của việc xen kẽ câu hỏi, câu kể và câu cảm trong văn bản:
- Gợi lên một cảm xúc sâu sắc trong lòng độc giả về nỗi nhớ thương và sự cô đơn đậm sâu trong tâm trí của nhà thơ.
- Việc sử dụng một cách thành công câu hỏi, câu kể và câu cảm cho thấy sự hiểu biết sâu sắc của nhà thơ trong hoàn cảnh tù đày.
Câu 6 (trang 58 sách giáo khoa Ngữ văn 11 Tập 1): Theo bạn, hình ảnh nào trong bài thơ là biểu tượng, rõ ràng nhất? Hãy nói rõ tính biểu tượng của hình ảnh đó?
Trả lời:
Hình ảnh trong bài thơ là biểu tượng, rõ ràng nhất là: Hình ảnh tiếng hò quê hương.
- Ngọn lửa tạo ra trong lòng nhà thơ từ một âm thanh đặc biệt - tiếng hò quê hương.
- Tiếng hò vang vọng lẻ loi, cô đơn giữa trưa im lặng, sâu lắng => Khơi dậy nỗi buồn, lạc lõng, tương tự như tâm trạng của người tù.
- Những giai điệu của tiếng hò đưa ta về với những giai điệu của dân ca Huế mộng mơ, trữ tình.
Câu 7 (trang 58 sách giáo khoa Ngữ văn 11 Tập 1): Bài thơ thể hiện điều gì về tâm trạng, phẩm chất, và lí tưởng của nhân vật trữ tình? Hãy chia sẻ cảm nhận của bạn về những cảm xúc, tâm trạng của tác giả hiện lên trong bài thơ.
Trả lời:
- Tâm trạng, phẩm chất, và lí tưởng của nhân vật trữ tình: Tác giả thể hiện sự nhớ thương mênh mông đối với quê hương, đồng bào, sự nhớ thương đậm đà. Từ đó, tác giả phản ánh khát khao tự do, hy vọng thực hiện lí tưởng độc lập cho dân tộc, tự do cho quê hương.
- Cảm nhận của bạn: Đó là cảm xúc và tâm trạng của một người chiến sĩ cộng sản yêu quê hương, yêu nước, mang trong lòng khát khao chiến đấu, giành tự do, độc lập cho dân tộc, cho tổ quốc.
Liên kết đọc – viết:
Bài tập (trang 58 sách giáo khoa Ngữ văn 11 Tập 1): Viết đoạn văn (khoảng 150 từ) giúp làm sáng tỏ mối liên hệ giữa các chi tiết, hình ảnh đã tạo nên bức tranh cảm xúc “nhớ đồng” trong bài thơ.
Tham khảo đoạn văn sau
Trong bài thơ “Nhớ đồng”, Tố Hữu đã biểu hiện cảm xúc của mình bằng những hình ảnh gần gũi và quen thuộc của quê hương Việt Nam. Những hình ảnh này tạo ra một liên kết chặt chẽ, đồng thời làm nổi bật tâm trạng của người xa quê, người làm cách mạng. Quê hương được mô tả rõ nét qua nỗi nhớ sâu sắc của tác giả. Ruộng đồng, cồn thơm, cánh đồng màu xanh mơn mởn, những hàng khoai sắn ngọt bùi... tất cả đều xuất hiện với vẻ đẹp giản dị, quen thuộc và đầy ấm áp. Nỗi nhớ quê hương, nỗi nhớ mẹ... thúc đẩy tâm trí của nhà thơ nhớ lại những ngày tháng gian khổ tìm kiếm ý nghĩa cuộc sống và niềm vui khi hiểu biết về lý tưởng Cách mạng. Trong suốt bài thơ, nỗi nhớ và tình yêu thương không ngừng, tạo nên sự cảm kích và ngưỡng mộ đối với cuộc sống thực tại cũng như những khó khăn mà các chiến sĩ cách mạng đã trải qua.
