1. Chiến tranh cục bộ là gì?
Chiến tranh cục bộ là chiến lược quân sự được Mỹ áp dụng trong Chiến tranh Việt Nam giai đoạn 1965-1968. Đây là giai đoạn mà lực lượng quân đội Mỹ, đồng minh và quân đội Sài Gòn đạt đỉnh cao vào năm 1969 với gần 1,5 triệu quân. Chiến lược này nhằm thay thế chiến lược 'Chiến tranh đặc biệt' sau khi Mỹ gặp thất bại. Quân đội Mỹ tận dụng toàn bộ ưu thế về hỏa lực, công nghệ và quân số để tiêu diệt Quân Giải phóng miền Nam và thiết lập ảnh hưởng lâu dài tại miền Nam Việt Nam qua việc xây dựng chế độ Việt Nam Cộng hòa. Đây là giai đoạn khốc liệt nhất của cuộc chiến.
>> Xem chi tiết: Chiến tranh cục bộ là gì? Diễn biến chiến tranh cục bộ ở Việt Nam
2. Diễn biến chiến lược chiến tranh cục bộ
Sau khi chiến lược 'Chiến tranh đặc biệt' thất bại, Mỹ đã chuyển sang áp dụng chiến lược 'Chiến tranh cục bộ'. Mục tiêu của chiến lược này là sử dụng quân đội Mỹ làm lực lượng chính để tiêu diệt bộ đội chủ lực, trong khi quân ngụy đảm nhiệm vai trò chiếm đóng và kiểm soát dân cư nhằm đánh bại cách mạng miền Nam trong khoảng thời gian 25 - 30 tháng (1965-1967). Để thực hiện điều này, Mỹ đã điều động hơn nửa triệu quân, không tính quân đội từ các nước đồng minh, và đẩy mạnh sử dụng không quân và hải quân để tấn công dữ dội miền Bắc, nhằm ngăn chặn sự hỗ trợ từ miền Bắc và quốc tế.
Trước tình hình chiến tranh gia tăng và khó khăn trong kháng chiến, Trung ương Đảng đã tổ chức các hội nghị quan trọng (11/1965 và 12/1965) để phân tích tình hình chiến lược. Đảng khẳng định sự thất bại không thể tránh khỏi của Mỹ và kêu gọi toàn dân giữ vững chiến lược tấn công, phát huy sức mạnh toàn dân tộc, và tận dụng sự hỗ trợ quốc tế để đánh bại hoàn toàn quân xâm lược. Ngày 17-7-1966, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã kêu gọi toàn dân đoàn kết, kiên quyết chống Mỹ và cam kết xây dựng lại đất nước sau chiến thắng. Các phong trào như 'Dũng sĩ diệt Mỹ' và 'Bám thắt lưng địch mà đánh' đã dấy lên mạnh mẽ. Chiến thắng Vạn Tường vào tháng 8/1965 đã khẳng định khả năng chiến thắng của quân dân ta trong chiến lược này.
Bước vào mùa khô thứ hai, Mỹ tăng cường lực lượng lên hơn 980.000 quân, trong đó có hơn 440.000 quân Mỹ và đồng minh. Mỹ tiến hành ba cuộc hành quân lớn, nổi bật nhất là chiến dịch Gian-xơn Xi-ti nhằm tiêu diệt quân chủ lực và cơ quan đầu não của ta. Dù vậy, Mỹ vẫn thất bại trong chiến dịch này. Sau hai mùa khô, quân dân ta đã loại khỏi vòng chiến đấu hơn 240.000 địch, phá hủy trên 2700 máy bay, hơn 2200 xe tăng và xe bọc thép, cùng hơn 3400 ô tô. Các cuộc đấu tranh của quần chúng và công nhân, học sinh, sinh viên, và các tầng lớp xã hội khác đã làm gia tăng áp lực lên Mỹ và nâng cao uy tín của Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam.
Tại hậu phương miền Bắc, các phong trào thi đua sôi nổi như 'Ba sẵn sàng' của thanh niên, 'Ba đảm đang' của phụ nữ, và 'Tay búa, tay súng' của công nhân đã diễn ra mạnh mẽ. Khẩu hiệu 'Tất cả chi tiền tuyến, tất cả để đánh thắng giặc Mỹ' đã tạo nên một tinh thần mới và sức mạnh mới trong toàn Đảng, toàn dân và toàn quân.
Dù Mỹ đang lâm vào thế thất bại, chúng vẫn quyết không từ bỏ âm mưu xâm lược và tiếp tục đẩy mạnh chiến tranh, khiến tình hình chiến trường ngày càng căng thẳng. Mặc dù quân ta đã giành nhiều chiến thắng, nhưng cục diện chiến trường chưa có sự thay đổi cơ bản có lợi cho ta. Hội nghị Trung ương 14 (1-1968) đã chỉ rõ: 'Kháng chiến của chúng ta cần phải tạo ra một bước ngoặt lớn giữa lúc Mỹ đang dao động về chiến lược và trong thời điểm nhạy cảm của năm bầu cử Tổng thống, để đưa cách mạng miền Nam vào một giai đoạn quyết định, giành chiến thắng cuối cùng.'
Vào mùa xuân năm 1968, với sự thay đổi có lợi về lực lượng và lợi dụng mâu thuẫn trong năm bầu cử Tổng thống Mỹ, Đảng, quân và dân ta đã phát động cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Mậu Thân 1968. Mục tiêu chính là các đô thị nhằm tiêu diệt một phần lực lượng Mỹ và quân đồng minh, gây sức ép mạnh mẽ lên chính quyền và quân đội Sài Gòn, giành quyền kiểm soát về tay nhân dân, buộc Mỹ phải đàm phán và rút quân. Vào đêm 30-31/1/1968, các lực lượng vũ trang và nhân dân miền Nam đã đồng loạt tấn công 4 thành phố, 37 thị xã, hàng trăm thị trấn, đụng độ với các cơ quan đầu não của Mỹ và ngụy, gây chấn động lớn với các trận đánh như tòa đại sứ Mỹ, dinh Độc lập và Bộ Tổng tham mưu ngụy tại Sài Gòn, và chiếm giữ thành phố Huế trong 25 ngày đêm. Nhiều cơ quan chỉ huy của địch và các tuyến phòng thủ quan trọng bị tiêu diệt, hệ thống giao thông và thông tin liên lạc bị tê liệt.
Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968 như một 'cú sốc điện' đối với đế quốc Mỹ. Dù Việt Nam là một quốc gia nhỏ bé, dân số ít, nhưng tinh thần chiến đấu kiên cường đã làm chấn động cả nước Mỹ và dư luận quốc tế. Trước tình hình đó, Tổng thống Mỹ Giôn-xơn đã phải tuyên bố bốn điểm chính để đối phó.
- Ngừng việc đưa quân Mỹ vào miền Nam, và chuyển dần vai trò chiến đấu cho quân đội Sài Gòn.
- Đơn phương ngừng các cuộc tấn công vào miền Bắc từ vĩ tuyến 20 trở ra.
- Tiến hành đàm phán với chúng ta tại Hội nghị Paris.
- Không tiếp tục ứng cử vào nhiệm kỳ Tổng thống Mỹ thứ hai.
Dù có những thiếu sót trong chỉ đạo, cuộc Tổng tiến công và nổi dậy vẫn để lại dấu ấn sâu sắc, làm suy yếu ý chí xâm lược của quân Mỹ. Mỹ buộc phải công nhận thất bại trong 'Chiến tranh cục bộ' và tuyên bố 'phi Mỹ hóa' chiến tranh xâm lược, ngừng ngay lập tức các cuộc tấn công phá hoại miền Bắc, đồng ý đàm phán tại Paris để bàn về việc chấm dứt chiến tranh.
Trên đây là những thông tin về chiến lược 'Chiến tranh cục bộ' của Mỹ tại Việt Nam. Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn đọc những kiến thức hữu ích. Cảm ơn bạn đọc đã theo dõi và quan tâm!