Tóm tắt Đề đọc hiểu truyện ngắn Bến quê (Kèm đáp án)

Tóm tắt đề đọc hiểu Bến quê của Nguyễn Minh Châu có đáp án đi kèm, giúp học sinh lớp 9 rèn kỹ năng trả lời câu hỏi trong phần đọc hiểu đề thi lớp 10 năm 2022 - 2023 sắp tới một cách hiệu quả.

Trong truyện ngắn “Bến quê”, tác giả Nguyễn Minh Châu thể hiện những suy ngẫm, trải nghiệm sâu sắc về cuộc sống và con người. Đề đọc hiểu Bến quê giúp độc giả hiểu sâu hơn về tác phẩm này. Bên cạnh đó, cũng có thể tham khảo bộ đề đọc hiểu các tác phẩm khác như Chị em Thúy Kiều, Cảnh ngày xuân, Mùa xuân nho nhỏ.

Tóm tắt đề đọc hiểu Bến quê

Hãy đọc đoạn trích dưới đây và trả lời các câu hỏi:

“Ở xa, hàng dương xanh mênh mông ngoài bờ đồng, tiết trời thu đang đến, tô màu đỏ nhẹ cho dòng sông Hồng, làm cho mặt nước trở nên rộng lớn hơn. Bầu trời cũng cao hơn. Ánh nắng sớm dịu dàng di chuyển từ mặt nước lên những dải bờ bên kia sông, và cả một vùng phù sa cổ kính trên bãi bồi bên kia sông Hồng hiện nay đang rực rỡ trước kính cửa sổ của ngôi nhà bác Nhĩ với một sắc vàng nhẹ nhàng xen lẫn với xanh của cây cỏ – những màu sắc quen thuộc như thịt và da, như hơi thở của đất mỡ. Suốt cả cuộc đời, Nhĩ đã đi qua mọi nẻo đường trên mảnh đất này, đây là một chân trời thân quen, nhưng cũng lạ lẫm vì chưa bao giờ chạm tới – bờ bên kia của sông Hồng ngay trước cửa sổ nhà mình.”

Câu 1: Đoạn văn trên được trích từ tác phẩm nào? Của ai? Hãy nêu hoàn cảnh sáng tác.

Câu 2: Trong đoạn văn trên, phương thức biểu đạt chính là gì?

Câu 3: Nội dung chính của đoạn văn đề cập đến vấn đề gì?

Câu 4: Trong đoạn văn, tác giả đã mô tả tâm trạng của nhân vật bằng cách nào?

Câu 5: Trong đoạn văn, tâm trạng của nhân vật Nhĩ được miêu tả như thế nào?

Câu 6: Ý nghĩa của việc sử dụng các từ 'gần gũi' và 'xa lắc' trong câu văn 'Suốt đời Nhĩ đã từng đi tới không sót một xó xỉnh nào trên trái đất, đây là một chân trời gần gũi, mà lại xa lắc vì chưa hề bao giờ đi đến – cái bờ bên kia sông Hồng ngay trước cửa sổ nhà mình' là gì?

Câu 7: Xác định các cụm từ là thành phần của câu trong câu 'Bên kia những hàng cây bằng lăng, tiết trời đầu thu đem đến cho con sông Hồng một màu đỏ nhạt, mặt sông như rộng thêm ra' và mô tả mỗi cụm từ đó là thành phần nào của câu.

Câu 8: Về cấu tạo ngữ pháp, câu 'Vòm trời cũng như cao hơn' thuộc vào loại câu nào? Hãy phân tích cấu trúc ngữ pháp của câu đó.

Câu 9: Định danh các thành phần phụ trong đoạn văn.

Câu 10: Xác định các biện pháp tu từ được áp dụng trong đoạn văn. Nêu ý nghĩa biểu cảm của các biện pháp tu từ đó.

Đáp án đề đọc hiểu Bến quê

Câu 1: Đoạn văn trích từ tác phẩm Bến quê của tác giả Nguyễn Minh Châu.

Hoàn cảnh sáng tác: Truyện ngắn Bến quê xuất hiện trong tuyển tập cùng tên của Nguyễn Minh Châu, được xuất bản lần đầu vào năm 1985.

Câu 2: Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn văn là: miêu tả và biểu cảm.

Câu 3: Nội dung chính của đoạn văn là mô tả cảnh đẹp huy hoàng ở bờ bên kia sông Hồng qua khung cửa sổ nhà của Nhĩ.

Câu 4: Trong đoạn văn, tác giả đã diễn tả nội tâm của nhân vật bằng cách:

• Gián tiếp qua môi trường xung quanh
• Trực tiếp diễn tả ý nghĩ, cảm xúc

Câu 5: Đoạn văn diễn tả tâm trạng của nhân vật Nhĩ: đồng thời gắn bó và yêu thương, đồng thời xen kẽ với chút nuối tiếc và ân hận khi ngắm nhìn cảnh thiên nhiên tại bãi bồi quen thuộc ngay trước cửa sổ nhà mình.

Câu 6: Các từ ngữ “gần gũi” và “xa lắc” trong câu văn “Trải qua cuộc đời, Nhĩ chưa bao giờ bước chân tới những vùng đất xa xôi này, nơi mà bãi bồi bên sông Hồng ngay trước cửa sổ nhà Nhĩ trở nên xa lạ. Điều này nhấn mạnh sự tương phản giữa sự gần gũi về địa lý của bãi bồi và sự xa lắc về kinh nghiệm thực tế của Nhĩ. Qua đó, tác giả muốn thể hiện một nghịch lí phổ biến trong cuộc sống.

Câu 7: Cụm từ làm thành phần câu trong câu 'Bên kia những hàng cây bằng lăng, tiết trời đầu thu đem đến cho con sông Hồng một màu đỏ nhạt, mặt sông như rộng thêm ra' là:

• Trạng ngữ: Bên kia những hàng cây bằng lăng
• CN1: tiết trời đầu thu
• VN1: đem đến cho con sông Hồng một màu đỏ nhạt
• CN2: mặt sông
• VN2: như rộng thêm ra

Câu 8: Xét về cấu tạo ngữ pháp, câu 'Vòm trời cũng như cao hơn' thuộc loại câu đơn.

Phân tích cấu tạo ngữ pháp của câu đó:

• CN: Vòm trời
• VN: cũng như cao hơn

Câu 9: Các phần chú thích trong đoạn văn là:

• “màu sắc quen thuộc như da thịt, hơi thở của đất mỡ”
• “phía bên kia sông Hồng trước cửa sổ nhà”

Câu 10: Biện pháp tu từ được áp dụng trong đoạn văn là phép so sánh.

Giá trị cảm xúc của biện pháp tu từ đó là:

• Với việc sử dụng những từ ngữ tường minh, tác giả mở ra một không gian sâu lớn: từ những đám mây bồng bềnh bên ngoài cửa sổ đến dòng sông Hồng với ánh đỏ nhẹ vào mùa thu, bầu trời và bãi cát ở bên kia dòng sông.
• Đây là một cảnh đẹp chỉ có thể hiểu được qua những cảm xúc tinh tế: những đoá hoa mảnh mai nhưng lại sáng sủa hơn, dòng sông Hồng trở nên rộng lớn hơn, bầu trời cao hơn, “những tia nắng bình minh dần dần di chuyển từ mặt nước lên những bãi cát ở phía bên kia sông…”. Những hình ảnh đó quen thuộc nhưng lại mới lạ với Nhĩ, như là anh chưa từng trải qua lần nào.