Mẫu 01. Tóm tắt đoạn trích Hoàng Lê nhất thống chí một cách ấn tượng dành cho học sinh lớp 9
Cuối năm Mậu Thân (1788), Thăng Long và Bắc Hà rơi vào thời kỳ đau khổ khi nước ta phải đối mặt với cuộc xâm lược từ quân Thanh. Tận dụng tình hình khó khăn, Tôn Sĩ Nghị, chỉ huy 290 nghìn quân Thanh, đã chiếm đóng Thăng Long và phần lớn Bắc Hà. Đồn trú Tây Sơn dưới sự chỉ huy của tướng Ngô Văn Sở đã rút về phòng tuyến Tam Điệp - Biện Sơn theo kế sách của tiến sĩ Ngô Thì Nhậm.
Tôn Sĩ Nghị dễ dàng giành chiến thắng và trở nên chủ quan. Hắn ra lệnh cho quân sĩ nghỉ ngơi ăn tết tại Thăng Long, chuẩn bị cho kế hoạch tấn công sau tết vào 'sào huyệt của giặc, bắt sống Nguyễn Huệ'. Hắn đóng đại bản doanh tại cung Tây Long bên bờ sông Nhị và thiết lập phòng thủ xung quanh Thăng Long, đặc biệt là trên các hướng đường thiên lý và đường thượng đạo, những khu vực mà quân Tây Sơn có thể tấn công bất ngờ. Đồn Ngọc Hồi và đồn Đống Đa giữ vai trò chiến lược trên hai hướng phòng ngự này.
Trong những ngày giáp tết, người dân Thăng Long phải chứng kiến sự tàn bạo của quân giặc: áp bức, cướp bóc, hãm hiếp phụ nữ. Những kẻ bán nước không chỉ hèn mạt mà còn phản bội, dẫn đến sự nhục nhã tột cùng. Người dân đau đớn, than thở về sự hèn kém của vị vua.
Tại Phú Xuân, Quang Trung nhận được tin và ngay lập tức triển khai quân đội. Chỉ trong khoảng thời gian ngắn từ ngày 24/11 Mậu Thân (21/12/1788) đến 30/12 Mậu Thân (25/1/1789), ông đã hoàn tất mọi chuẩn bị cho cuộc chiến quyết định chống lại quân Thanh. Trong quá trình hành quân và tại Tam Điệp, Quang Trung đã thực hiện một kế hoạch chiến lược xuất sắc. Vào đêm giao thừa, quân Tây Sơn đã tấn công và tiêu diệt đồn Gián Khẩu, cách Thăng Long 90km, mở màn cho chiến dịch lớn. Sau 5 ngày đêm, quân của Quang Trung đã phá vỡ hệ thống phòng thủ của quân Thanh trên hướng đường thiên lý. Vào ngày 5 tết (30/1/1789), quân Tây Sơn đã kết hợp với lực lượng đô đốc Bảo để tiêu diệt hoàn toàn quân địch tại Ngọc Hồi - Đầm Mực.
Đồng thời, đạo quân do đô đốc Long chỉ huy đã bất ngờ tấn công và tiêu diệt đồn Đống Đa, sau đó tấn công sâu vào đại bản doanh của Tôn Sĩ Nghị tại cung Tây Long. Sự kết hợp hiệu quả giữa hai trận đánh ở Ngọc Hồi và Đống Đa khiến Tôn Sĩ Nghị bị sốc và mất hoàn toàn khả năng phản kháng, dẫn đến sự sụp đổ. Lực lượng dự bị lớn tại tổng hành dinh không thể ngăn cản sự tan rã của quân Thanh, buộc chúng phải tháo chạy trong tình trạng hỗn loạn.
Trong lúc tháo chạy, quân Thanh lại bị một cánh quân Tây Sơn khác tấn công ở các vùng Yên Thế, Phượng Nhãn, Lạng Giang, gây thêm tổn thất nặng nề cho kẻ thù. Sau 35 ngày chuẩn bị và 5 ngày đêm tấn công dọc theo tuyến phòng thủ dài 90 km, quân Tây Sơn dưới sự chỉ huy của Quang Trung đã thể hiện sức mạnh và tốc độ phi thường.
Chiến thắng Thăng Long vào xuân Kỷ Dậu 1789 không chỉ là một thắng lợi quân sự vĩ đại mà còn là biểu tượng cho sự phát triển và thành công của phong trào Tây Sơn. Sự đoàn kết của những người nông dân và yêu nước từ khắp nơi đã tạo nên một đội quân đa dạng nhưng đầy sức mạnh. Các nhân vật từ những người tham gia dấy nghĩa ở Tây Sơn, con cháu dân tộc Tây Nguyên, những người yêu nước từ mọi miền đất nước, đến các trí thức như Ngô Thì Nhậm, Nguyễn Thiếp và các tướng soái như Ngô Văn Sở, Phan Văn Lân, Nguyễn Văn Tuyết, đều chung tay góp sức tạo nên chiến thắng vĩ đại.
Chiến thắng này còn là thành quả của sự đoàn kết và sự hỗ trợ mạnh mẽ từ nhân dân. Trong quá trình hành quân, người dân đã cử con em tham gia nghĩa quân, cung cấp lương thực và hỗ trợ các phương tiện vượt sông. Người dân xung quanh Thăng Long còn giúp quân Tây Sơn ẩn mình, làm công cụ công phá đền Ngọc Hồi, và tham gia vào trận đánh đồn Đống Đa bằng lửa rồng.
Với chiến thuật tấn công nhanh chóng và kế hoạch chiến lược tinh vi, Quang Trung đã đánh bại quân Thanh mặc dù chỉ có hơn 100.000 quân. Chiến thắng này không chỉ thể hiện sức mạnh lãnh đạo mà còn chứng tỏ ý chí kiên cường của nhân dân. Ngay sau chiến thắng, Quang Trung đã khôn khéo phục hồi quan hệ với nhà Thanh, thể hiện khả năng ngoại giao tinh tế và khôi phục hòa bình nhanh chóng.
Mẫu 02. Kể lại đoạn trích Hoàng Lê nhất thống chí siêu hay Văn mẫu lớp 9
Nhà Tây Sơn, do ba anh em Nguyễn Huệ, Nguyễn Nhạc, và Nguyễn Lữ lãnh đạo, phản ánh một giai đoạn đầy biến động của xã hội phong kiến Việt Nam vào cuối thế kỉ XVIII. Trong bối cảnh ấy, Lê Chiêu Thông, lo lắng cho ngai vàng bị bỏ trống, đã mở đường cho quân Thanh và Tôn Sĩ Nghị xâm lược nước ta.
Vào ngày 24 tháng 11, Trần Quang Tuyết đã chạy vào thành Phú Xuân để báo tin quân Thanh xâm lược cho Bắc Bình Vương. Sau khi nhận tin, Bắc Bình Vương quyết định phát động cuộc tấn công ra Bắc để tiêu diệt quân Thanh.
Trước khi quyết định tấn công, Bắc Bình Vương đã họp các tướng sĩ. Tuy nhiên, mọi người khuyên ông nên ban lệnh ân xá khắp nơi để ổn định lòng người trước, sau đó mới phát động quân đội ra Bắc. Dù trong lòng không vui, Bắc Bình Vương vẫn đồng ý và tổ chức lễ tế trên núi Bân, trang nghiêm với áo long bào, mũ miện, chuỗi ngọc và giày vàng. Ông thể hiện sự uy nghi và trang trọng trong lễ nghi.
Cuốn sách 'Các triều đại Việt Nam' mô tả Bắc Bình Vương với hình dáng nổi bật: 'Ngài có vẻ ngoài đặc biệt với tóc quán, làn da sẫm màu, giọng nói vang vọng như chuông, mắt sáng như chớp, có thể nhìn rõ mọi thứ trong bóng tối.' Gương mặt ông thể hiện sự nghiêm nghị, oai phong lẫm liệt, khiến 'không ai dám nhìn thẳng vào ông.'
Sau khi lễ tết kết thúc, Bắc Bình Vương ra lệnh xuất quân vào ngày 25 tháng chạp năm Mậu Thân (1788). Vua Quang Trung trực tiếp chỉ huy cả bộ binh và hải quân, bắt đầu hành trình chống lại quân Thanh. Đến ngày 29, quân đội đã tới Nghệ An, vua Quang Trung đã hỏi Nguyễn Thiếp, người nổi tiếng với khả năng dự đoán, về chiến lược và khả năng thành công. Nguyễn Thiếp dự đoán: 'Trong mười ngày, quân Thanh sẽ bị đánh bại.' Vua Quang Trung rất vui mừng và gửi đại tướng Hám Hổ Hầu đi tuyển quân ở Nghệ An.
Hơn mười nghìn binh sĩ tinh nhuệ từ Nghệ An được chia thành bốn doanh: tiền, hậu, tả, hữu. Một cuộc duyệt binh lớn được tổ chức, vua Quang Trung cưỡi voi, khích lệ quân lính bằng những lời hùng hồn, khẳng định sự quyết tâm và lòng tin vào chiến thắng của đội quân chính nghĩa.
Ngày hôm sau, vua Quang Trung ra lệnh tiến quân. Vào đêm 30 tháng chạp, một bữa tiệc lớn được tổ chức để khao quân, với lời hẹn ngày mồng 7 năm mới sẽ vào Thăng Long để mừng chiến thắng. Trong bữa tiệc, mọi người vui vẻ, tận hưởng không khí lễ hội. Đúng ngày, năm đạo quân đồng loạt xuất phát, tiếng trống vang lên, hướng về Bắc. Để đảm bảo sức chiến đấu cho binh lính, vua Quang Trung quyết định sử dụng cáng làm võng, để hai người khiêng một người nghỉ ngơi, luân phiên di chuyển suốt ngày đêm.
Khi đến sông Gián, quân Tây Sơn đã khiến quân địch hoảng loạn và tháo chạy ngay khi nhìn thấy. Quân Thanh không kịp báo tin và phải rút lui. Cuộc tiến quân của quân Tây Sơn được thực hiện một cách bí mật. Vào nửa đêm ngày 30 tháng chạp năm Kỷ Dậu (1789), quân Tây Sơn đã đến đồn ở làng Hà Hồi, huyện Thượng Phúc và âm thầm bao vây làng.
Vua Quang Trung đã sử dụng loa để gọi tập hợp quân lính, và nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình từ hàng vạn binh sĩ. Trong khi đó, quân địch trong đồn không khỏi run sợ, liền xin đầu hàng, khiến toàn bộ lương thực và khí giới bị quân Tây Sơn thu giữ. Đây là một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử Việt Nam, chứng tỏ sự trỗi dậy mạnh mẽ của Tây Sơn chống lại quân Thanh và Tôn Sĩ Nghị.
Vua Quang Trung đã triển khai một chiến thuật độc đáo để đánh bại quân Thanh. Ông ra lệnh xây dựng một hệ thống pháo đài bằng cách ghép sáu mươi tấm ván thành hai mươi bức tường, được phủ bằng rơm dấp nước để tạo ra lớp bảo vệ vững chắc. Hệ thống này được vận chuyển bởi hàng ngàn lính Tây Sơn, với mỗi nhóm mười người khiêng một bức ván và hai mươi người khác cầm binh khí sẵn sàng chiến đấu.
Vào ngày mồng 5, quân Tây Sơn tiến gần đồn Ngọc Hồi. Dù quân Thanh đã bắn pháo nhưng không gây thiệt hại. Quân Tây Sơn tận dụng gió Bắc để tạo khói, che mắt quân Thanh. Tuy nhiên, gió đổi hướng khiến khói quay lại và tự làm tổn hại quân Thanh. Quân Tây Sơn nhanh chóng tấn công, sử dụng hệ thống ván để che chắn. Khi trận chiến diễn ra, ván được quăng xuống và binh sĩ Tây Sơn xông vào đánh giặc. Quân Thanh không chống đỡ nổi và tháo chạy, tướng Sầm Nghi Đống tự vẫn. Quân Tây Sơn đã tàn sát quân địch, biến chiến trường thành nơi đẫm máu với quân Thanh đại bại.
Trước đó, vua Quang Trung đã cử một đội quân tấn công từ phía đông bờ đê Uyên Duyên, gây nhiễu loạn quân Thanh và khiến họ vội vã rút lui. Quá trình tiến quân đến Thăng Long diễn ra nhanh chóng, và vào giữa trưa ngày mồng 4 Tết, quân Thanh tại đồn Ngọc Hồi bất ngờ phải chạy về cấp báo. Tôn Sĩ Nghị hoảng loạn, không kịp đóng yên ngựa, và quân sĩ rối loạn. Quân Tây Sơn đã lợi dụng tình thế để tấn công và giết hàng vạn người, khiến sông Nhị Hà ngập trong xác chết.
Sau chiến thắng vĩ đại, quân Tây Sơn ăn mừng và chứng tỏ sức mạnh cũng như quyết tâm độc lập của dân tộc Việt Nam. Chiến thắng này đã tôn vinh hình ảnh anh hùng Nguyễn Huệ, người đã thực hiện một kế hoạch tài ba và chiến đấu kiên cường. Lễ hội Đống Đa được tổ chức hàng năm để tưởng nhớ chiến công của ông và giữ cho người dân luôn nhớ về chiến thắng lịch sử này.
Mẫu 03. Kể lại đoạn trích Hoàng Lê nhất thống chí siêu hay Văn mẫu lớp 9
Khi nhận tin quân Thanh đã chiếm đóng Thăng Long, Nguyễn Huệ vô cùng tức giận. Ông dự định dẫn quân đi ngay nhưng đã được các tướng sĩ khuyên nên bình tĩnh, giữ lòng tin của nhân dân trước khi phát động cuộc chiến ở phía Bắc. Nghe theo lời khuyên, Bắc Bình Vương đã tổ chức lễ tế trời đất ở núi Bân và chính thức lên ngôi hoàng đế với niên hiệu Quang Trung. Sau lễ, ông ra lệnh xuất quân vào ngày 25-12-1788 (âm lịch).
Trong tháng đầu tiên xuất quân ra Bắc, Nguyễn Huệ đã thực hiện nhiều nhiệm vụ quan trọng. Ông chỉ huy đại quân, tuyển mộ lính, tổ chức duyệt binh tại Nghệ An và xây dựng chiến lược đối phó với quân Thanh. Trước khi ra trận, vua đã động viên quân lính tại Nghệ An, nhấn mạnh sự quan trọng của cuộc chiến này trong việc bảo vệ đất nước.
Đến đêm 30 tháng chạp, quân Tây Sơn đã tiến quân ra Thăng Long. Vua Quang Trung tự mình dẫn đầu, cưỡi voi thúc giục quân sĩ và triển khai chiến lược. Dưới sự chỉ huy tài ba của ông, quân Tây Sơn đã đánh bại quân Thanh. Quân Tây Sơn bắt sống quân do thám tại Phú Xuyên, bao vây làng Hà Hồi, phá hủy đồn Ngọc Hồi, khiến quân Thanh hoảng loạn. Tướng quân Thanh sợ hãi chạy trốn, quân sĩ xin hàng và hoảng loạn bỏ chạy. Vua Lê Chiêu Thống và các quan phải liều mạng chạy trốn, thậm chí cướp thuyền của dân để vượt sông và chịu đói khát. Cuối cùng, quân Tây Sơn đã thắng lợi, đuổi quân Thanh và dẹp yên tình hình, để lại chiến công rực rỡ của vua Quang Trung như một niềm tự hào lớn lao của dân tộc.
Mẫu 04. Kể lại đoạn trích Hoàng Lê nhất thống chí siêu hay Văn mẫu lớp 9
Vào ngày 24 tháng chạp năm 1788, khi nhận được tin quân Thanh đã chiếm Thăng Long, Nguyễn Huệ ngay lập tức tổ chức lễ tế trời đất tại núi Bân và công bố việc lên ngôi hoàng đế. Sau lễ tế, ông lập tức phát lệnh xuất quân, vào ngày 25 tháng chạp, cả lực lượng quân thủy bộ đã tập trung tại Nghệ An. Tại đây, Nguyễn Huệ đã gặp tiên đoán gia Nguyễn Thiếp, người đã dự đoán cuộc chiến sẽ thành công, làm vua Quang Trung rất vui mừng. Nghe tin này, Nguyễn Huệ tổ chức tuyển mộ lính và nhanh chóng có hơn một vạn binh lính tinh nhuệ.
Sau đó, quân Tây Sơn được phân chia thành bốn đội: tiền, hậu, tả, hữu, và trung. Vua Quang Trung tự mình cưỡi voi đến trại quân, chỉ huy đại quân và thể hiện rõ tài năng chiến lược của mình. Ông hướng dẫn binh lính rằng: 'Quân Thanh đang chiếm Thăng Long với mục tiêu biến nước ta thành của họ. Các bạn hãy cùng tôi ra Bắc để đẩy lùi chúng.'
Ngày hôm sau, vua Quang Trung phát lệnh tiến quân. Đến núi Tam Điệp, các tướng sĩ đã bị kêu gọi ra nhận trách nhiệm, nhưng vua đã khen ngợi sự tài ba của họ trong chiến trận. Sau đó, ông tổ chức tiệc khao quân và vào tối mùng 30 Tết, ông dẫn quân lên đường, hẹn ngày mồng 7 năm mới để vào Thăng Long tổ chức ăn mừng chiến thắng.
Quân Tây Sơn di chuyển nhanh chóng, làm cho quân địch tán loạn bỏ chạy trước sự tiến công của họ. Vào đêm mùng 3 Tết, quân Tây Sơn đã đến làng Hà Hồi và thu được nhiều lương thực cùng khí giới từ đồn. Vua Quang Trung lại tổ chức xây dựng các bức ván lớn, phủ rơm dấp nước, mỗi 20 người khiêng một bức, và vào sáng mùng 5, họ đã tới đồn Ngọc Hồi.
Quân Thanh không thể chống đỡ nổi, súng ống không có hiệu quả, và quân Tây Sơn bắt đầu tấn công. Quân Thanh hoảng loạn bỏ chạy, nhiều lính bị giày xéo mà chết. Khi quân Tây Sơn tiến vào thành, Tôn Sĩ Nghị và vua Lê hoảng hốt trong điện, Tôn Sĩ Nghị chạy trốn không kịp, còn vua Lê cũng vội vã bỏ chạy, thậm chí cướp thuyền của dân để vượt sông. Chiến thắng này đã chứng minh sức mạnh và quyết tâm của Việt Nam khi đối diện với kẻ thù mạnh mẽ.
Mytour xin gửi đến quý khách thông tin dưới đây:
- Phân tích hình ảnh vua Quang Trung qua tác phẩm Hoàng Lê nhất thống chí
- Tóm tắt Hoàng Lê nhất thống chí một cách ngắn gọn và tinh tế nhất