Buzz
Trong thời đại đầy biến động như hiện nay, việc giữ cho tinh thần luôn tích cực có thể coi là một dạng 'tài sản'. Tinh thần tích cực dẫn đến suy nghĩ tích cực và hành động tích cực. Những người có tinh thần tích cực và những người có tinh thần tiêu cực sẽ hành động khác nhau. Nhiều nhà lãnh đạo thành công chủ yếu nhờ vào khả năng sử dụng EQ một cách tối ưu. EQ không giống với IQ, nó không phải là một đặc tính di truyền mà là một kỹ năng có thể được phát triển thông qua việc học hỏi và rèn luyện. Cuốn sách 'EQ - Hành Trình Từ Tâm Âm Đến Tinh Thần Tối Thượng' sẽ đi cùng với bạn trên hành trình cải thiện và nâng cao chỉ số EQ của mình.
Khi EQ của bạn cao hơn, bạn sẽ trở nên thay đổi, những người xung quanh bạn sẽ thay đổi, doanh nghiệp của bạn sẽ thay đổi và bạn có thể tận hưởng cuộc sống theo cách bạn mong muốn.
[Tại sao hiện nay EQ lại quan trọng]
Trong thời đại hiện nay, tinh thần tích cực đóng vai trò quan trọng như một 'tài sản' to lớn. EQ tạo ra tinh thần tích cực và hành vi tích cực. Đã có nhiều nghiên cứu về vấn đề này từ giới tâm lý học. Tuy nhiên, hầu hết các nghiên cứu tập trung vào tinh thần tiêu cực. Ví dụ, nhà tâm lý học Paul Ekman đã phân loại 6 loại cảm xúc của con người. Ngoài hạnh phúc, tinh thần con người còn bao gồm: tức giận, chán ghét, buồn bã, sợ hãi, ngạc nhiên.
Ngược lại, EQ tập trung vào việc tạo ra tinh thần tích cực bằng cách quản lý và kiểm soát tốt tinh thần. Cảm xúc như niềm vui, hạnh phúc, sự hứng khởi, lòng can đảm, và sự bình tĩnh là những tinh thần tích cực.
Trong thời kỳ biến đổi nhanh chóng như hiện nay, việc duy trì tinh thần tích cực có thể coi là một dạng 'tài sản'. Tinh thần tích cực dẫn đến suy nghĩ tích cực và tạo ra những hành động tích cực. Người có tinh thần tích cực và người có tinh thần tiêu cực sẽ hành động khác nhau. Để duy trì tinh thần tích cực, hãy nghĩ rằng, “Điều này sẽ khiến mình cảm thấy tốt hơn”, “Khó khăn này là bước đệm cho bước tiếp theo”, bạn có thể vui vẻ thử thách bản thân bằng cách đưa ra những ý tưởng mới hoặc cải thiện, cũng có thể hợp tác với các phòng ban khác để tìm ra các giải pháp cho vấn đề.
Ngược lại, nếu bạn suy nghĩ về các tinh thần tiêu cực như “Điều này quá khó”, “Không thể nào làm được” thì bạn sẽ không thể đạt được điều gì lớn lao. Không chỉ vậy, điều này còn tạo ra thêm những tinh thần tiêu cực, như “Sếp không công bằng”; “Công ty kém chất lượng”; “Tất cả đều do công ty”. Trong kinh doanh, những người thành công thường có những suy nghĩ và tinh thần như: “Tôi sẽ làm được”, “Tôi nhất định sẽ thành công”, “Mọi thứ sẽ ổn với tôi”. Những người như vậy là những người có thể duy trì tinh thần tích cực, và thông qua hành động tích cực, họ sẽ đạt được kết quả tốt.
EQ có thể được coi như hệ điều hành của con người. Đầu tiên, phải nhấn mạnh vai trò của EQ cũng như IQ và các kỹ năng, kiến thức chuyên môn.
Xung quanh bạn, liệu có ai được đánh giá bởi sếp, đồng nghiệp và cấp dưới là người có kỹ năng làm việc tốt, được tôn trọng cả về nhân cách và thực lực, và thực tế, họ đã đạt được kết quả tốt không? Những người đó cần phải có những năng lực gì? Trong lĩnh vực kinh doanh, cần phải xem xét nhiều khả năng khác nhau như IQ (chỉ số thông minh), các kỹ năng, kiến thức chuyên môn và kinh nghiệm. Tuy nhiên, những người tài năng cần thêm vào đó tính tích cực, ý thức muốn hoàn thành công việc của họ một cách tốt nhất. Để hiểu được tinh thần của người khác, bạn cần đứng từ góc độ của họ để có thể đưa ra các suy luận và đánh giá chính xác. Nhờ đó, bạn có thể tạo ra một môi trường làm việc tích cực, thu hút sự hợp tác nhiệt tình từ mọi người, từ đó đạt được kết quả mong muốn. Tuy nhiên, có những “cảm xúc con người” khó có thể diễn đạt bằng lời nói, và EQ có thể giải quyết được điều này. Do đó, EQ có thể coi là hệ điều hành của con người.
Trái lại, IQ, kỹ năng và kiến thức chuyên môn có thể được coi là các ứng dụng, phần mềm, trong khi hệ điều hành không thể hoạt động tốt nếu thiếu các ứng dụng. Chỉ khi EQ hoạt động tốt, bạn mới có thể tận dụng tối đa các khả năng của mình như IQ, kỹ năng và kiến thức chuyên môn.
Từ sự đáp ứng đến sự thích ứng - Phát triển EQ chính là việc thay đổi bản thân. Điều này chính là động lực để bạn thích nghi với sự biến đổi mạnh mẽ của môi trường xung quanh.
[4 Kỹ Năng Xây Dựng EQ]
Hành động và suy nghĩ của chúng ta sẽ biến đổi tùy thuộc vào trạng thái cảm xúc của chúng ta tại thời điểm đó. EQ có khả năng nhận biết và cảm nhận các thay đổi trong trạng thái cảm xúc, có khả năng giải thích và áp dụng các cảm xúc đó vào các hoạt động trí tuệ. Nói một cách khác, nếu bạn có thể điều chỉnh cảm xúc của mình và sử dụng chúng một cách hợp lý, bạn sẽ đưa ra các quyết định đúng đắn.
Chúng ta có thể phân chia EQ thành 4 kỹ năng như sau, đây là việc giải thích lại lý thuyết EQ của Tiến sĩ Salovey và Tiến sĩ Mayer đã được trình bày trong chương trước.
Nhận Biết Cảm Xúc
Sử Dụng Cảm Xúc
Thấu Hiểu Cảm Xúc
Điều Chỉnh Tình Hình Cảm Xúc
Ví dụ với các biến đổi tinh thần sau:
Anh Kato vừa bị trưởng bộ phận khiển trách, anh ấy hiểu rằng trưởng bộ phận luôn kỳ vọng vào anh ấy nhưng thực sự trong lòng cảm thấy rất khó chịu. Tuy nhiên, nếu anh ấy không sử dụng EQ của mình vào thời điểm này và nói, “Tôi không phải trò đùa, liệu không phải vì anh hướng dẫn không tốt à?”, hoặc đổ lỗi cho một nguyên nhân khác, không phải do bản thân anh ấy, mối quan hệ giữa hai người có thể trở nên xấu đi. Kato không muốn điều đó xảy ra, lúc này anh ấy bắt đầu sử dụng khả năng EQ của mình, dưới đây là các thay đổi tinh thần của anh ấy.
• Trưởng bộ phận tức giận vì thất bại của mình. (Nhận biết cảm xúc).
• Bản thân cũng cảm thấy khó chịu khi bị trách mắng. (Nhận biết cảm xúc).
★
• Tuy nhiên, trưởng bộ phận chỉ muốn tốt cho mọi người, vì vậy mới thể hiện sự chỉ trích như vậy. Thực ra, ta nên biết ơn vì điều đó. (Sử dụng cảm xúc).
• Nếu đứng ở vị trí của trưởng bộ phận, chúng ta cũng sẽ nói như thế. (Sử dụng cảm xúc).
★
• Trưởng bộ phận không tức giận vì ghét bản thân. Anh ta cảm thấy thất vọng vì đã mắc phải những sai lầm không đáng có. (Thấu hiểu cảm xúc).
• Nếu chúng ta tiếp tục theo đuổi cảm xúc không thoải mái của mình, trưởng bộ phận sẽ cảm thấy tức giận hơn nữa. (Thấu hiểu cảm xúc).
★
• Trưởng bộ phận đặt niềm tin vào tôi (Điều chỉnh cảm xúc).
• Để không phụ lòng tin đó, tôi cần thật thành thật xin lỗi vì những sai lầm đã gây ra (Điều chỉnh cảm xúc).
Với suy nghĩ như vậy, Kato đã kiểm soát được cảm xúc của mình và chân thành xin lỗi: “Tôi xin lỗi. Từ bây giờ, tôi sẽ cố gắng hết sức để không phụ lòng tin của anh”. Trưởng bộ phận cũng tỏ ra thông cảm với thái độ của Kato và nói: “Tôi tin tưởng vào bạn, bạn sẽ làm được”. Và sau đó, mối quan hệ giữa họ trở nên thân thiết hơn.
Theo chúng tôi, EQ phát huy 4 hướng (4 khả năng cấu thành nên EQ) đóng vai trò quan trọng trong xử lý các mối quan hệ của con người. Tùy thuộc vào từng tình huống khác nhau, EQ được sử dụng để duy trì mối quan hệ giữa mọi người.
Để phát triển EQ một cách xuất sắc và duy trì việc xây dựng mối quan hệ tốt đẹp giữa mọi người, 4 khả năng này là yếu tố không thể thiếu. Dù thiếu bất kỳ khả năng nào cũng khó có thể phát triển EQ một cách hiệu quả. Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về từng khả năng trong 4 khả năng này.
[Đào tạo và phát triển EQ: Hiểu về cảm xúc của chính mình]
Tâm trạng hiện tại - hãy nhận biết nó một cách tỉnh táo
Cho đến nay, tôi đã nhiều lần nhấn mạnh về việc nhận dạng cảm xúc của một người như là một phần quan trọng của EQ.
Nhưng khi bắt đầu thực hành, điều này có thể không đơn giản như nhiều người nghĩ. Nói về “cảm xúc”, một số người có thể cảm thấy khó khăn, nhưng trước tiên, hãy thử một số bài tập, cố gắng nhận biết “cảm giác” mà bạn đang trải qua. Hãy trải nghiệm những biến đổi trong tâm trạng của bạn. Đó là một khóa học dễ dàng mà bạn có thể bắt đầu ngay hôm nay.
“Tâm trạng” ở đây là cảm giác mà bạn thường cảm nhận khi làm một việc gì đó. Tuy nhiên, thường thì mọi người không chú ý đến tâm trạng của mình lúc đó và vô tình bỏ qua nó.
Hãy nhận biết rằng đôi khi “tâm trạng” cũng thay đổi.
Tâm trạng cũng thay đổi theo thời gian. Ví dụ, trước khi gặp ai đó, bạn có thể cảm thấy “hôm nay không muốn gặp ai cả”, nhưng khi gặp họ, tâm trạng của bạn lại thay đổi và bạn “cảm thấy hạnh phúc”, nhưng cũng “cảm thấy mệt mỏi và muốn về nhà sớm”. Mỗi khi như vậy, hãy tạo thói quen nhận biết tâm trạng của bản thân và trải nghiệm sự thay đổi của tâm trạng. Ngoài ra, nếu bạn ghi chú lại hành động của mình khi tâm trạng thay đổi, bạn sẽ hiểu sâu hơn về mối quan hệ giữa “tâm trạng” và “hành động”.
Khi gặp những người mà bạn không muốn gặp, vẻ mặt bạn trở nên u ám, thậm chí bạn không thể nở một nụ cười. Nếu bạn đang cảm thấy vui vẻ, lời nói của bạn cũng trở nên tươi sáng, cuộc trò chuyện của bạn cũng trở nên sôi nổi và bạn sẽ tươi cười trong khi nói chuyện. Tâm trạng và hành vi luôn có mối liên hệ chặt chẽ với nhau.
7. Chú ý và sử dụng những “từ ngữ tích cực”
Có một số loại từ ngữ khiến bạn cảm thấy thoải mái và tích cực hơn, hãy cố gắng sử dụng những từ ngữ tích cực đó.
Hãy trò chuyện bằng cách sử dụng ít nhất 5 từ ngữ tích cực.
Những “từ ngữ tích cực” không chỉ dùng để thể hiện cảm xúc, mà còn thể hiện rất nhiều điều bạn cảm nhận và trạng thái của chúng. Ví dụ như: cảm động, vui vẻ, hạnh phúc, lộng lẫy, mĩ miều, có duyên, can đảm, rất thích, nụ cười, tỏa sáng, xinh đẹp, thú vị, hồi hộp, phấn khích, thái dương, thanh thiên, cảnh tượng tuyệt vời, lãng mạn, rộn rã, yêu, sảng khoái, xuất chúng, tươi mới, tuyệt vời nhất, đã làm được, cực kì hài lòng, tự hào, thỏa mãn, thành công lớn, thoải mái, hài hước, dễ chịu, vui lây, sôi nổi, sống động, đắc ý, may mắn, mỉm cười, phấn chấn, hân hoan,... Bạn có thể tìm thấy nhiều từ ngữ tích cực hơn khi tra cứu thêm trong từ điển, hoặc bạn có thể xem thêm trong bảng từ ngữ của chúng tôi (Chương 6). Bạn cũng có thể tham khảo thêm trên truyền hình, tạp chí hoặc phim ảnh. Ngoài ra, trong cuộc sống hàng ngày, những từ ngữ tích cực cũng được giới trẻ và trẻ em sử dụng thường xuyên.
Có một ngày, khi tôi hỏi các em nhỏ, “Hôm nay có vui không?”, câu trả lời của các em là “vui một chút”. Câu trả lời này khiến tôi cảm thấy thoải mái. Đây là một cách sử dụng từ ngữ tích cực, đó cũng được coi là một cách sử dụng. Nếu bạn trả lời rằng “ý tưởng này thật thú vị” với người đối diện thay vì các câu trả lời như “thứ này thật nhàm chán” hay “ừ, có thú vị một chút”, thì cảm xúc của cả hai sẽ không bị gián đoạn và câu chuyện vẫn có thể tiếp tục. Trẻ em là những thiên tài trong việc sử dụng từ ngữ tích cực, kể cả khi phủ định điều gì đó cũng có thể sử dụng từ ngữ đó. Chúng tôi cũng muốn học tập như vậy. Và để phát triển từ ngữ tích cực, nếu bạn có con cái, hãy cùng chúng phát triển, nếu bạn là học sinh, hãy cùng giáo viên phát triển, hoặc hãy làm điều đó cùng cấp trên hoặc vợ của bạn nhé. Sử dụng từ ngữ đó một cách có ý thức, quan sát phản ứng của người đối diện và để ý xem cảm xúc của bạn thay đổi như thế nào nhé.
19. Hằng ngày một lần, hãy làm điều gì đó để tâm trí bạn được thư giãn
Nếu mỗi ngày bạn sống giống nhau, sự đồng nhất đó sẽ làm cho cảm xúc của bạn trở nên nhạt nhẽo và ít biến đổi hơn. Hãy tự tạo ra cơ hội để nâng cao tâm trạng của mình, luôn hướng mình đến những điều tích cực hơn. Với những người kinh doanh, việc giữ cho tâm trạng luôn lạc quan là chìa khóa của thành công.
Mỗi ngày một lần, hãy thưởng cho bản thân mình một cách thoải mái, bất kể là điều gì khiến bạn cảm thấy thư giãn. “Hôm nay sẽ thưởng một bữa trưa ngon”; “Tôi sẽ mua một đĩa CD của nghệ sĩ mình yêu thích” hoặc “Hôm nay tôi sẽ chi tiêu xa hoa một chút” đều được chấp nhận. Hoặc bạn có thể “ngồi trong công viên và ngắm bầu trời trong 10 phút” hoặc “thư giãn tại một quán cà phê nào đó”.
Ví dụ về một số phần thưởng cho bản thân:
Hôm nay sẽ thưởng một bữa trưa thật hoành tráng, nên ăn thịt nướng hay lươn nhỉ?
Trên đường về nhà, tìm mua cho mình một bộ vest mới.
Hôm nay, tôi sẽ uống thả ga.
Bữa phụ lúc 3 giờ chiều sẽ đi ăn bánh ngọt tại khách sạn.
Chơi mạt chược với bạn bè.
Mua sắm tại Roppongi Hills trên đường về nhà.
Thư giãn thoải mái trong phòng tắm hơi.
Gọi điện thoại cho bố mẹ sau một thời gian dài không về quê.
Kết thúc công việc để về nhà sớm.
Khi trở về nhà, ghé qua trung tâm giải trí Pachinko.
Lên kế hoạch cho chuyến du lịch đến Hawai vào kỳ nghỉ đông.
Quan trọng là bạn nhận ra rằng đó là phần thưởng cho bản thân mình. Nếu làm như vậy, ngay cả những điều nhỏ nhặt cũng có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ. Ngoài ra, ngay cả khi bạn không thực sự thực hiện những điều đó, chỉ cần nghĩ về chúng trong đầu cũng có thể mang lại niềm vui. Sau khi thưởng cho bản thân những điều đó, hãy kiểm tra xem tâm trạng và cảm xúc của bạn thay đổi như thế nào. Hãy ghi nhớ loại phần thưởng khiến bạn cảm thấy vui vẻ và thích thú nhất.
Nhớ ghi vào sổ nhật ký 'Nhật ký hôm nay' mọi điều bạn đã làm. Ghi chú lại những điều làm bạn cảm thấy vui vẻ, điều này sẽ giúp bạn khi gặp khó khăn sau này.
Kết luận:
Cuốn sách về EQ - Từ âm vô cực đến dương vô cùng thực sự là một tài liệu đầy sáng tạo và hấp dẫn về trí tuệ cảm xúc. Tác giả đã thông minh kết hợp ví dụ thực tế vào các phần lý thuyết, giúp cuốn sách trở nên dễ hiểu và dễ nhớ hơn rất nhiều. Đây là cuốn sách phù hợp cho những ai muốn nâng cao kỹ năng giao tiếp và kiểm soát cảm xúc.
Đánh giá chi tiết bởi: Dương Đỗ - MyBook
Ảnh: MyBook
