Tóm tắt lịch sử phát triển máy tính

Máy tính là công cụ quan trọng hỗ trợ học tập, giải trí và công việc của nhiều người hiện nay. Tuy nhiên, để có được những thiết bị máy tính hiện đại như ngày nay, chúng đã trải qua một quá trình lịch sử dài và phát triển. Bạn có biết máy tính đã trải qua những cột mốc nào không? Hãy cùng khám phá tóm tắt về lịch sử phát triển máy tính trong bài viết sau.

Từ năm 1800 đến trước năm 1930: Những bước đầu của lịch sử máy tính

Năm 1801, Joseph Marie Jacquard đã phát minh ra chiếc máy dệt gỗ tự động đầu tiên tại Pháp, sử dụng thẻ gỗ đục lỗ. Đây là nền tảng quan trọng cho mô hình đầu tiên của máy tính.

Năm 1822, Charles Babbage, một nhà toán học người Anh, đã đề xuất ý tưởng về một máy tính điều khiển bằng hơi nước, có khả năng tính toán các bảng số. Ý tưởng này đã được hỗ trợ bởi chính phủ Anh nhưng không thể được thực hiện.

Năm 1890, Herman Hollerith, một kỹ sư người Mỹ, đã phát minh thành công hệ thống thẻ đục lỗ để tính toán thống kê dân số năm 1880. Việc này chỉ mất 3 năm, so với dự kiến là 7 năm nếu tính bằng tay. Hệ thống đã tiết kiệm cho chính phủ Mỹ tới 5 triệu đô la và là nền tảng cho thành lập công ty tiền thân của IBM ngày nay.

Lịch sử máy tính từ năm 1930: Sự ra đời của máy tính đầu tiên

Alan Turing, một nhà toán học người Anh, đã đề xuất ý tưởng về một cỗ máy vạn năng vào năm 1936. Máy Turing này có khả năng tính toán mọi thứ và đã đặt nền móng cho máy tính hiện đại mà chúng ta đang sử dụng.

Năm 1937, Giáo sư toán học và vật lý tại Đại học Iowa, J.V. Atanasoff, đã nỗ lực phát triển chiếc máy tính đầu tiên mà không sử dụng bánh răng, trục hay dây đai.

Lịch sử máy tính những năm 1940: Sự xuất hiện của máy tính 'khổng lồ'

Năm 1941, J.V. Atanasoff và Clifford Berry, một trong các sinh viên của ông, đã phát minh ra một loại máy tính có khả năng giải quyết đến 29 phương trình. Đây là lần đầu tiên một máy tính có khả năng lưu trữ thông tin trong bộ nhớ của nó.

Năm 1943 – 1944, hai giáo sư từ Đại học Pennsylvania là J. Presper Eckert và John Mauchly đã xây dựng hệ thống máy tính ENIAC. Chiếc máy tính này được xem như là 'tổ tiên' của các máy tính hiện đại ngày nay.

ENIAC là máy tính có thiết kế to lớn, chiếm một căn phòng có kích thước 6x12m, gồm 40 tủ cao 2,4m và sử dụng 18,000 ống chân không. Máy có khả năng thực hiện 5.000 phép tính mỗi giây và hoạt động nhanh hơn máy tính trước đó.

Năm 1946, J. Presper Eckert và John Mauchly rời Trường Đại học Pennsylvania và nhận tài trợ từ Cục điều tra dân số để xây dựng UNIVAC, là máy tính thương mại đầu tiên áp dụng trong kinh doanh và hỗ trợ chính phủ.

Năm 1947, John Bardeen, William Shockley và Walter Brattain tại Bell Laboratories phát minh ra bóng bán dẫn, công nghệ quan trọng trong chế tạo thiết bị điện tử dựa trên vật liệu rắn và không cần sử dụng chân không.

Lịch sử của máy tính những năm 1950: Ứng dụng cho nghiên cứu khoa học – kỹ thuật

Năm 1953, Grace Hopper phát minh ngôn ngữ máy tính đầu tiên, sau này được gọi là COBOL. Đây là một cột mốc quan trọng trong lịch sử máy tính. Trong cùng năm, Thomas Johnson Watson Jr., con trai của Giám đốc điều hành IBM, phát triển IBM 701 EDPM để hỗ trợ Liên Hợp Quốc theo dõi tình hình ở Triều Tiên trong chiến tranh.

Năm 1954, IBM phát triển ngôn ngữ lập trình FORTRAN dưới sự chỉ đạo của John Backus. Trong cùng năm, hệ thống phòng thủ tính toán SAGE được thiết kế để hỗ trợ Lực lượng không quân theo dõi dữ liệu radar thời gian thực.

Năm 1958, Robert Noyce và Jack Kilby công bố phát minh mạch tích hợp, hay còn gọi là vi mạch (chip) máy tính. Jack Kilby đã được trao Giải Nobel Vật lý vào năm 2000 để tôn vinh đóng góp này.

Lịch sử máy tính những năm 1960: Sự ra đời của máy tính để bàn đầu tiên

Năm 1960, hãng điện tử Nippon (NEC) sản xuất máy tính NEAC 2203, một trong những máy tính bán dẫn sớm nhất tại Nhật Bản, đánh dấu bước tiến quan trọng khi máy tính trở nên phổ biến cho mọi người, không chỉ dành riêng cho các nhà toán học và nhà khoa học.

Năm 1964, Douglas Engelbart giới thiệu phiên bản nguyên mẫu của máy tính hiện đại với chuột và giao diện người dùng đồ họa (GUI), đánh dấu bước tiến lớn khi máy tính trở nên dễ sử dụng hơn cho mọi người.

Năm 1964, kiến trúc sư máy tính Seymour Cray thiết kế máy tính CDC 6600, máy tính có tốc độ nhanh nhất thế giới từng biết đến và giữ vị trí này cho đến năm 1969.

Năm 1965, Công ty Thiết bị kỹ thuật số (DEC) thương mại hóa thành công sản phẩm máy tính mini đầu tiên DEC PDP-8. Máy tính này có khả năng thực hiện mọi công việc của máy tính lớn với mức giá chỉ khoảng 16,000 USD, rẻ hơn đáng kể so với IBM System/360 có giá hàng trăm ngàn USD vào thời điểm đó.

Lịch sử máy tính những năm 1970: Sự phổ biến của máy tính cá nhân

Năm 1970, Công ty Intel ra mắt sản phẩm đầu tiên của họ, chip Dynamic Access Memory (DRAM) được gọi là Intel 1103.

Năm 1971, Alan Shugart cùng nhóm kỹ sư của IBM phát minh ra “đĩa mềm”, giúp chia sẻ dữ liệu giữa các máy tính. Đây cũng là năm Kenbak-1, máy tính cá nhân đầu tiên trên thế giới, ra đời.

Năm 1973, Robert Metcalfe phát triển công nghệ Ethernet để kết nối nhiều máy tính và thiết bị khác nhau trong nhóm nghiên cứu của Xerox.

Từ năm 1974 đến 1977, nhiều máy tính cá nhân xuất hiện trên thị trường như IBM 5100, TRS-80 và Scelbi & Mark-8 Altair. Tạp chí Popular Electronics mô tả Altair 8080 là bộ máy tính mini đầu tiên trên thế giới trong số tháng 1 năm 1975.

Hai chuyên gia máy tính Bill Gates và Paul Allen đã đề xuất viết phần mềm cho Altair bằng ngôn ngữ BASIC mới. Vào ngày 4/4/1975, họ thành lập công ty phần mềm riêng của họ với tên gọi là Microsoft.

Năm 1976, Steve Wozniak và Steve Jobs đã giới thiệu máy tính Apple I, sản phẩm đầu tiên chạy trên một bo mạch chủ. Cùng năm này, máy tính Cray-1 cũng được phát hành.

Tại thời điểm đó, Cray-1 là máy tính có tốc độ hoạt động nhanh nhất trên thế giới mặc dù giá rất đắt. Đây là sản phẩm do kiến trúc sư máy tính Seymour Cray thiết kế, người đã cống hiến cả cuộc đời mình cho máy tính này.

Năm 1977, Radio Shack bắt đầu sản xuất 3.000 máy tính TRS-80 và bán chạy. TRS-80 nhắm đến người dùng không chuyên, cho phép họ điều chỉnh phần mềm để phù hợp với nhu cầu của mình.

Trong cùng năm 1977, Steve Jobs và Steve Wozniak hợp nhất công ty Apple và ra mắt sản phẩm Apple II. Máy tính này có đồ họa màu và ổ cassette âm thanh để lưu trữ dữ liệu.

Năm 1978, chương trình bảng tính đầu tiên trên máy tính – VisiCalc đã ra đời. Năm 1979, việc xử lý văn bản đã trở nên thực tế khi MicroPro International phát hành Bộ xử lý văn bản – Wordstar.

Lịch sử máy tính những năm 1980: Macintosh của Apple ra mắt

Lịch sử máy tính những năm 1980 cũng có nhiều dấu ấn quan trọng khiến nhiều người quan tâm. Năm 1981, IBM giới thiệu máy tính cá nhân đầu tiên của họ với tên gọi là “Acorn”. Máy này sử dụng hệ điều hành MS-DOS của Microsoft, được trang bị chip Intel với hai ổ đĩa mềm và màn hình màu tùy chọn.

Sears & Roebuck và Computerland đã phân phối máy tính này, đánh dấu lần đầu tiên máy tính có sẵn thông qua các nhà phân phối bên ngoài, làm cho thuật ngữ máy tính trở nên phổ biến.

Trong thời kỳ này, máy tính di động đầu tiên được thương mại hóa là Osborne 1. Với trọng lượng 10,8kg và giá dưới 2.000 USD, máy tính này đã trở nên phổ biến vì giá thành hợp lý và có thư viện phần mềm mở rộng đi kèm.

Năm 1983, máy tính cá nhân đầu tiên có giao diện đồ họa người dùng (GUI) là Lisa với menu thả xuống và các biểu tượng. Mặc dù thất bại về mặt thương mại, sản phẩm này sau đó đã phát triển thành Macintosh. Gavilan SC là máy tính xách tay đầu tiên có màn hình lật, trở thành tiền thân của những loại máy tính xách tay ngày nay.

Năm 1985, Microsoft công bố hệ điều hành Windows chính thức, phản ứng với giao diện đồ họa người dùng (GUI) của Apple. Ngay sau đó, Commodore cũng công bố Amiga 1000 với tính năng âm thanh và đồ họa tiên tiến.

Trong cùng năm 1985, tên miền “.com” đầu tiên được đăng ký vào ngày 15 tháng 3. Đây là một bước khởi đầu quan trọng cho kỷ nguyên internet trước khi Internet trở nên phổ biến và World Wide Web ra đời.

Năm 1986, Compaq giới thiệu Deskpro 386 là dòng máy tính với kiến trúc 32-bit, cung cấp tốc độ hoạt động tương đương với máy tính mainframe.

Lịch sử máy tính những năm 1990: iMac bắt đầu xuất hiện

Năm 1990, nhà nghiên cứu Tim Berners-Lee tại CERN đã phát minh ra World Wide Web (WWW). Năm 1993, bộ vi xử lý Pentium ra mắt, thúc đẩy sự phát triển của đồ họa và âm nhạc trên máy tính cá nhân.

Năm 1994 chứng kiến sự ra đời của nhiều tựa game như Alone in the Dark 2, Command & Conquer, Theme Park, Descent, Magic Carpet, Little Big Adventure,... Điều này đã củng cố vị thế của máy tính cá nhân là một nền tảng chơi game phổ biến.

Năm 1996 là giai đoạn bước ngoặt trong lịch sử máy tính với sự xuất hiện của công cụ tìm kiếm Google, được phát triển tại Đại học Stanford bởi Larry Page và Sergey Brin.

Năm 1997, Microsoft đã đầu tư mạnh 150 triệu USD vào Apple, giúp họ vượt qua khó khăn tài chính và chấm dứt cuộc chiến tòa án với Microsoft. Apple cáo buộc Microsoft sao chép giao diện hệ điều hành của họ.

Năm 1999, thuật ngữ “Wifi” trở nên phổ biến trong ngành công nghệ thông tin, cho phép kết nối Internet không dây.

Lịch sử máy tính sau năm 2000: Sự thịnh hành của máy tính xách tay

Năm 2001, Apple công bố hệ điều hành Mac OS X độc quyền với cấu trúc bảo vệ bộ nhớ và khả năng đa nhiệm. Trong khi đó, Microsoft ra mắt Windows XP với giao diện thiết kế lại và nhiều cải tiến quan trọng.

Năm 2003, AMD giới thiệu bộ xử lý 64-bit đầu tiên - Athlon 64, đánh dấu sự tiến bộ lớn trong công nghệ xử lý. Năm 2004, trình duyệt web Firefox 1.0 của Mozilla ra mắt và cạnh tranh trực tiếp với Internet Explorer của Microsoft. Cũng trong năm này, mạng xã hội Facebook chính thức được ra mắt.

Năm 2005, các trang mạng xã hội chia sẻ bắt đầu xuất hiện. Google đã mua lại hệ điều hành di động dựa trên Android, nền tảng Linux. Vào năm 2006, Apple giới thiệu MacBook Pro đầu tiên sử dụng chip Intel lõi kép. Cùng lúc đó, Nintendo cũng giới thiệu console Wii cho phép chơi game trên máy tính.

Năm 2009, Microsoft phát hành Windows 7 với khả năng ghim ứng dụng vào thanh tác vụ và nhiều tính năng nâng cao. Ngay sau đó, vào năm 2010, Apple giới thiệu iPad, thay đổi cách sử dụng phương tiện truyền thông và mở đầu cho thị trường máy tính bảng.

Năm 2011, Google ra mắt Chromebook – máy tính xách tay chạy hệ điều hành Google Chrome OS. Hơn ba năm sau, vào năm 2015, Apple ra mắt Apple Watch và Microsoft phát hành Windows 10.

Năm 2016, máy tính lượng tử đầu tiên có khả năng lập trình lại được tạo ra. Và vào năm 2017, cơ quan DARPA phát triển chương trình “Molecular Informatics” sử dụng các phân tử làm máy tính.

Anne Fischer, quản lý chương trình tại bộ phận Khoa học Quốc phòng của DARPA, đã tuyên bố rằng: “Hóa học cung cấp một tập hợp các thuộc tính phong phú mà chúng ta có thể khai thác để lưu trữ và xử lý thông tin nhanh chóng”.

Để có các sản phẩm máy tính hiện đại ngày nay, chúng có nhiều tính năng vượt trội. Lịch sử hình thành và phát triển của máy tính rất dài và đây cũng là minh chứng cho sự sáng tạo không ngừng nghỉ của con người. Bài viết trên chỉ tóm tắt sơ lược về lịch sử máy tính. Hy vọng bạn có thể hiểu thêm về quá trình xuất hiện của máy tính ngày nay.