Tóm tắt ngắn gọn và đầy đủ tác phẩm 'Chữ người tử tù' của Nguyễn Tuân

1. Tổng quan về giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm

1.1 Thông tin về tác giả

- Nguyễn Tuân (1910 - 1987) sinh ra trong một gia đình trí thức Nho giáo tại Hà Nội. Ông học hết bậc Thành chung (tương đương cấp THCS hiện nay) ở Nam Định trước khi trở về Hà Nội để viết văn và làm báo.

- Sau thành công của Cách mạng tháng Tám, Nguyễn Tuân đã dấn thân vào cách mạng, tình nguyện dùng bút viết để phục vụ hai cuộc kháng chiến của dân tộc. Từ năm 1948 đến 1958, ông giữ chức Tổng thư ký Hội văn nghệ Việt Nam. Ông là một nhà văn lớn, luôn tìm kiếm cái đẹp trong cuộc sống.

- Nguyễn Tuân có những cống hiến quan trọng cho văn học Việt Nam hiện đại, đặc biệt là việc phát triển thể tùy bút và bút ký đến mức độ nghệ thuật cao, làm phong phú thêm ngôn ngữ văn học dân tộc.

- Nguyễn Tuân được Nhà nước vinh danh với Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật vào năm 1996. Một số tác phẩm tiêu biểu của ông bao gồm: Một chuyến đi (1938), Vang bóng một thời (1940), Thiếu quê hương (1940), Chiếc lư đồng mắt cua (1941), Đường vui (1949), Tình chiến dịch (1950), Sông Đà (1960), Hà Nội ta đánh Mỹ giỏi (1972)...

1.2 Về tác phẩm

- Hoàn cảnh sáng tác:

- “Chữ người tử tù” ban đầu có tên là “Dòng chữ cuối cùng”, được xuất bản năm 1939 trên tạp chí Tao đàn. Sau đó, tác phẩm được in trong tập “Vang bóng một thời” (1940) với tên mới là “Chữ người tử tù”. “Vang bóng một thời” là tập hợp 11 truyện ngắn của Nguyễn Tuân, sáng tác trước Cách mạng. Các nhân vật trong tập truyện chủ yếu là những Nho sĩ cuối thời, những người tài hoa nhưng không gặp may.

- Nội dung:

+ Nhân vật Huấn Cao được khắc họa rất thành công, là một nghệ sĩ tài ba với thiên lương trong sáng, đại diện cho những người chỉ còn sống lại trong những tác phẩm nổi bật của Nguyễn Tuân trước Cách mạng.

+ Qua đó, ta thấy quan niệm thẩm mỹ của Nguyễn Tuân: trong tác phẩm của mình, ông chọn những con người tài hoa, khí phách, mang vẻ đẹp của thời đại cũ trước Cách mạng và những người lao động giản dị, thuần thục trong thời kỳ sau Cách mạng.

- Nghệ thuật:

+ Tình huống truyện độc đáo, nghệ thuật xây dựng bối cảnh, khắc họa nhân vật và sử dụng thủ pháp đối lập, ngôn ngữ đầy hình ảnh…

+ Tình huống truyện được xây dựng một cách sáng tạo với màu sắc và không khí cổ xưa, tạo nên những nét đặc sắc cho câu chuyện. Thủ pháp đối lập được nâng lên tầm cao mới: sự đối lập giữa kẻ tử tù và viên quản ngục, đặc biệt trong cảnh cho chữ cuối cùng, nơi các vị trí nhân vật bị đảo lộn để tôn vinh Huấn Cao – biểu tượng của thiên lương trong một nơi ngục tù tối tăm, bẩn thỉu và tà ác.

+ Tác giả đã vận dụng ngôn ngữ sắc sảo, giàu tính tạo hình để dựng lên các hành động, lời nói, và bối cảnh mang đậm phong cách cổ xưa, đồng thời tạo cơ hội cho nhân vật Huấn Cao thể hiện đầy đủ khí phách và bản chất của mình.

2. Những bài tóm tắt tác phẩm “Chữ người tử tù” chọn lọc hay nhất

2.1. Tóm tắt “Chữ người tử tù” (mẫu số 1)

- Huấn Cao nổi tiếng với tài viết chữ đẹp, danh tiếng của ông lan rộng đến tận tỉnh Sơn. Ông chỉ viết một bộ tứ bình và một bức trung đường cho ba người bạn. Tuy nhiên, vì chống đối triều đình, Huấn Cao bị giam chờ án tử. Tại nhà giam, viên quản ngục và thầy thơ đều ngưỡng mộ tài viết chữ của ông. Quản ngục đối xử với Huấn Cao như một bậc thầy hơn là một tù nhân. Dù vậy, Huấn Cao từ chối sự ưu ái, không muốn nhận sự biệt đãi. Trước khi bị xử án, viên quản ngục khao khát xin chữ từ Huấn Cao vì yêu cái đẹp. Đêm đó, trong cảnh ngục tù tối tăm, Huấn Cao vẫn viết chữ với phong độ tài hoa, trong khi quản ngục và thầy thơ kính cẩn cúi mình trước cái đẹp. Sau khi cho chữ, Huấn Cao khuyên quản ngục nên chuyển chỗ ở để giữ gìn phẩm hạnh trong sáng.

2.2. Tóm tắt “Chữ người tử tù” (mẫu số 2)

- Truyện ngắn “Chữ người tử tù” nằm trong tập “Vang bóng một thời” của Nguyễn Tuân, thể hiện vẻ đẹp tài hoa của con người, điều mà tác giả luôn tìm kiếm. Huấn Cao, một tử tù với tài viết chữ tuyệt vời, nhận được sự biệt đãi của viên quản ngục. Mặc dù Huấn Cao không thích sự ưu ái, ông đã nhận ra tấm lòng chân thành của quản ngục và quyết định cho chữ. Trong đêm khuya, ba người tập trung vào một không gian ẩm mốc, tù túng; Huấn Cao viết chữ đẹp, còn hai người kia cúi đầu chờ đợi. Huấn Cao không chỉ có thiên lương trong sáng mà còn trân trọng phẩm hạnh của người khác. Sau khi cho chữ, ông khuyên quản ngục nên chuyển chỗ ở để bảo vệ lương tâm trong sạch. Huấn Cao vừa là anh hùng chống triều đình, vừa là người tài năng và đáng kính trọng.

2.3. Tóm tắt “Chữ người tử tù” (mẫu số 3)

- “Chữ người tử tù” kể về Huấn Cao và viên quản ngục trong những ngày cuối cùng tại nhà giam. Huấn Cao là một nho sĩ tài ba, nổi tiếng với chữ đẹp và có khả năng bẻ khóa, vượt ngục. Ông bị giam vì chống đối triều đình. Tác phẩm thể hiện sự ngưỡng mộ của viên quản ngục đối với tài năng của Huấn Cao qua lời kể của thầy thơ. Dù Huấn Cao giữ thái độ lạnh lùng, viên quản ngục vẫn khao khát xin chữ từ ông. Vào ngày cuối cùng tại nhà giam, một cảnh tượng hiếm thấy diễn ra: Huấn Cao viết chữ trên tấm lụa trắng, trong khi viên quản ngục và thầy thơ cúi đầu chờ đợi. Sau khi viết xong, Huấn Cao khuyên quản ngục nên chuyển chỗ ở để gìn giữ phẩm hạnh. Viên quản ngục xúc động và cảm ơn Huấn Cao.

2.4. Tóm tắt “Chữ người tử tù” (mẫu số 4)

Huấn Cao, người nổi tiếng với tài viết chữ đẹp, luôn là niềm mơ ước của nhiều người, nhưng không phải ai cũng có thể xin được chữ của ông. Huấn Cao thường xuyên đối kháng với triều đình tham nhũng, dẫn đến việc ông bị bắt và kết án tử hình. Trong thời gian bị giam giữ, viên quản ngục, người biết đến tài năng viết chữ của Huấn Cao, muốn có chữ của ông để treo trong nhà như một bảo vật. Dù được biệt đãi, Huấn Cao vẫn tỏ ra lạnh lùng và khinh thường viên quản ngục. Khi nhận ra sự chân thành và tình yêu nghệ thuật của viên quản ngục, Huấn Cao đồng ý cho chữ ngay trong hoàn cảnh đặc biệt của nhà tù. Dưới ánh sáng mờ ảo của nhà giam, Huấn Cao với gông xiềng vẫn viết những nét chữ tinh xảo, trong khi viên quản ngục cung kính và phục tùng. Cảnh tượng đối lập này làm nổi bật vẻ đẹp nghệ thuật vượt lên trên mọi ranh giới, và Huấn Cao còn khuyên viên quản ngục nên về quê sống để bảo vệ tâm hồn trong sáng.

2.5. Tóm tắt “Chữ người tử tù” (mẫu số 5)

“Chữ người tử tù” kể về Huấn Cao, một nho sĩ tài ba với chữ viết đẹp, đồng thời là nhà cách mạng chống đối triều đình. Bị bắt và kết án tử hình, Huấn Cao bị giam tại nhà lao tỉnh Sơn. Tài năng của ông được viên quản ngục biết đến và coi là một báu vật. Mặc dù quản ngục đối xử với Huấn Cao như một bậc thầy, Huấn Cao vẫn tỏ thái độ khinh thường. Gần đến ngày xử án, viên quản ngục khao khát xin chữ của Huấn Cao. Ban đầu, Huấn Cao không quan tâm, nhưng khi hiểu được sự yêu thích và kính trọng của viên quản ngục, ông đã đồng ý cho chữ ngay trong tù. Trong đêm tối và ẩm ướt của nhà giam, Huấn Cao viết những nét chữ đẹp đẽ, trong khi viên quản ngục cung kính như một kẻ bề dưới. Cảnh tượng này chứng tỏ cả hai đều yêu cái đẹp, vượt lên những điều tầm thường trong cuộc sống, hòa hợp với nhau qua nghệ thuật.