1. Xuất xứ và công dụng bảo vệ của vaccine AstraZeneca trước Covid-19
Vaccine AstraZeneca là thành quả của sự hợp tác giữa Hãng dược AstraZeneca và Đại học Oxford - Vương quốc Anh. Nó có tác dụng bảo vệ con người khỏi virus SARS-CoV-2, gây ra bệnh viêm đường hô hấp cấp Covid-19, giảm nguy cơ biến chứng nặng và tử vong.
Dựa trên các thử nghiệm lâm sàng, vaccine AstraZeneca có hiệu lực bảo vệ lên đến 89% trước Covid-19 sau khi hoàn thành tiêm mũi thứ 2 ít nhất 14 ngày. Người từ 18 tuổi trở lên được khuyến nghị tiêm chủng để tăng cường hệ miễn dịch chống lại virus.
Thực tế, giống như nhiều loại vaccine khác, AstraZeneca không thể bảo vệ hoàn toàn chống lại sự tấn công và biến đổi không ngừng của virus. Người đã tiêm đủ 2 mũi vaccine vẫn có thể nhiễm và lây bệnh, nhưng có nguy cơ nhập viện và tử vong thấp hơn so với người chưa tiêm.
Vaccine AstraZeneca - một trong những giải pháp hiệu quả trong đại dịch Covid-19
Theo báo cáo lâm sàng của hãng dược AstraZeneca, vaccine này giảm biến chứng nguy hiểm từ biến thể Delta của virus SARS-CoV-2 đến 92%. Biến thể này lây lan nhanh và gây ra nhiều biến chứng nặng ở bệnh nhân.
Ngoài ra, vaccine AstraZeneca cũng hiệu quả trong việc chống lại biến thể Alpha, giảm đến 86% số ca nhập viện và ít gặp trường hợp tử vong do biến thể này sau khi tiêm đủ 2 liều.
Các nghiên cứu lâm sàng đã chứng minh vaccine phòng Covid-19 của AstraZeneca an toàn và hiệu quả, đặc biệt là đối với người cao tuổi, giúp họ ít gặp phản ứng phụ. Điều này rất quan trọng vì hệ miễn dịch của người già thường yếu đi, nhưng họ lại có nguy cơ cao khi nhiễm Covid-19. Vaccine AstraZeneca vẫn tiếp tục chứng minh tính hiệu quả và an toàn khi được sử dụng trong chương trình tiêm chủng phòng Covid-19.
2. Liệu trình tiêm vaccine AstraZeneca
Tại Việt Nam, người từ 18 tuổi trở lên có thể tiêm vaccine AstraZeneca theo liệu trình sau:
-
Mũi 1: tiêm lần đầu;
-
Mũi 2: tiêm sau 8 - 12 tuần kể từ mũi 1.
Tuân theo liệu trình tiêm vaccine phòng Covid-19 đầy đủ 2 mũi
Để tạo ra đủ kháng thể chống lại viêm đường hô hấp cấp do SARS-CoV-2, người dân cần tuân thủ tiêm đủ 2 mũi vaccine theo khuyến cáo của Bộ Y tế và nhà sản xuất.
3. Chỉ định và chống chỉ định tiêm vaccine AstraZeneca
3.1. Trường hợp được chỉ định tiêm
Vaccine AstraZeneca áp dụng cho người từ 18 tuổi trở lên, có sức khỏe và điều kiện phù hợp.
3.2. Những nhóm cần đặc biệt cẩn trọng khi tiêm vaccine AstraZeneca
-
Người mắc bệnh nền, bệnh mãn tính;
-
Phụ nữ mang thai từ tuần thứ 13 trở lên;
-
Người mất tri giác và năng lực hành vi;
-
Có tiền sử dị ứng độ 2 trở lên với các dị nguyên khác;
-
Từng bị rối loạn đông máu hoặc giảm tiểu cầu;
-
Những người có các triệu chứng bất thường như:
-
Nhiệt độ dưới 35,5 độ C hoặc trên 37,5 độ C;
-
Mạch đập: dưới 60 lần/phút hoặc trên 100 lần/phút;
-
Nhịp thở: trên 25 lần/phút;
-
Huyết áp tối thiểu: dưới 60 mmHg hoặc trên 90 mmHg;
-
Huyết áp tối đa: cao hơn 30 mmHg so với huyết áp hàng ngày, hoặc dưới 90 mmHg hoặc trên 140 mmHg;
3.3. Những trường hợp nên hoãn tiêm vaccine phòng Covid-19 của AstraZeneca
-
Từng mắc Covid-19 trong vòng 6 tháng gần đây;
-
Phụ nữ đang mang thai dưới tuần thứ 13;
-
Đang mắc bệnh cấp tính.
3.4 Các trường hợp không nên tiêm
-
Từng trải qua sốc phản vệ sau khi tiêm vaccine AstraZeneca mũi 1;
-
Có bất kỳ chống chỉ định nào theo khuyến cáo của nhà sản xuất.
4. Các phản ứng phụ sau tiêm vaccine Astra cần lưu ý
Tương tự một số loại vaccine ngừa Covid-19 khác, vaccine của AstraZeneca có thể gây ra các phản ứng phụ sau tiêm như:
-
Phản ứng tại vị trí tiêm: đau, sưng, cứng, đỏ, ngứa;
-
Các phản ứng toàn thân: sốt, ớn lạnh, đau đầu, mệt mỏi, buồn ngủ, đau khớp hoặc cơ, nôn mửa, giảm cảm giác thèm ăn, tiêu chảy,...
5. Chuẩn bị trước khi tiêm và lưu ý sau khi tiêm vaccine Astra?
Chuẩn bị trước khi tiêm vaccine:
-
Nếu người được tiêm chủng đã cao tuổi và yếu đuối, nên có người thân đi cùng đến điểm tiêm;
-
Mang theo giấy tờ cần thiết như: chứng minh thư/căn cước công dân, sổ sức khỏe tiêm chủng,... theo hướng dẫn của cơ quan địa phương;
-
Cung cấp thông tin về tình trạng sức khỏe và tiền sử bệnh lý:
-
Các bệnh lý đang mắc và loại thuốc đang dùng để điều trị bệnh;
-
Phản ứng từ lần tiêm trước;
-
Các loại vaccine đã tiêm gần đây và phản ứng khi tiêm;
-
Tiền sử dị ứng với các dị nguyên khác, cường độ dị ứng;
-
Phụ nữ có thai cần thông tin về tình trạng thai kỳ hoặc kế hoạch mang thai.
Lưu ý sau khi tiêm vaccine AstraZeneca:
-
Cần ở lại quan sát ít nhất 30 phút sau tiêm tại điểm chích. Nếu có dấu hiệu lạ xuất hiện, cần thông báo ngay cho nhân viên y tế để được xử lý kịp thời;
-
Sau khi về nhà, cần tiếp tục quan sát trong vòng 48 giờ tiếp theo. Nếu gặp các dấu hiệu như:
-
Sốt cao trên 38 độ C trong 2 tiếng liên tục không hạ (mặc dù đã uống thuốc giảm sốt);
-
Sưng đau lan rộng và ngứa ở chỗ tiêm: không gắn bất kỳ vật gì vào vết tiêm;
-
Cảm giác tê ở xung quanh miệng hoặc lưỡi;
-
Khó thở ngày càng trở nên;
-
Bụng đau, buồn nôn hoặc tiêu chảy;
-
Mệt mỏi, có thể xuất hiện co giật.
Khi này, cần đến cơ sở y tế gần nhất để được can thiệp kịp thời bằng các biện pháp y tế.
-
Đảm bảo ăn uống và nghỉ ngơi đúng cách, hạn chế hoạt động mạnh:
-
Uống đủ nước (ít nhất 2 lít/ngày), đặc biệt khi bị sốt;
-
Chuẩn bị thực phẩm dễ tiêu hóa, giàu chất xơ, vitamin, nước hoa quả và đồ ăn mềm;
-
Tránh uống rượu bia và sử dụng chất kích thích trong thời gian theo dõi phản ứng của vaccine để tránh nhầm lẫn với tác dụng phụ của vaccine.
-
Nên có người ở bên cạnh thường xuyên để đảm bảo chăm sóc và xử lý kịp thời nếu có biến chứng xảy ra cho người được tiêm chủng.
Lưu ý sau khi tiêm vaccine Astra: cần quan sát chặt chẽ các phản ứng phụ!