Buzz
Tóm tắt Đây thôn Vĩ Dạ gồm nội dung tóm tắt, phân tích dàn ý, cấu trúc, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật cùng với hoàn cảnh sáng tạo, sự ra đời của tác phẩm và tiểu sử, quan điểm cũng như sự nghiệp sáng tác phong cách nghệ thuật giúp học sinh học tốt môn văn 11
Tác giả
Tác giả Hàn Mặc Tử
1. Tiểu sử
- Hàn Mặc Tử (1912-1940), tên thật là Nguyễn Trọng Trí, sinh ra tại Đồng Hới, Quảng Bình.
- Sau khi cha mất sớm, ông sống cùng mẹ ở Quy Nhơn.
- Lúc 21 tuổi, ông chuyển đến Sài Gòn để bắt đầu sự nghiệp.
- Sau một thời gian làm công chức, ông mắc bệnh phong và qua đời.
2. Sự nghiệp văn học
a. Di sản văn học:
Các tác phẩm nổi bật: 'Gái quê', 'Thơ điên', 'Xuân như ý', 'Duyên kì ngộ', 'Quần tiên hội',...
b. Phong cách sáng tác
- Tâm hồn thơ ông đã biến thành những bài thơ tuyệt vời, không chỉ khơi gợi niềm đồng cảm mà còn mang lại những trải nghiệm thẩm mỹ đầy kỳ thú và niềm tự hào về sức sáng tạo của con người.
- Quá trình sáng tác thơ của ông đã phản ánh sự phát triển của thơ mới từ lãng mạn sang tượng trưng, thậm chí đến siêu thực.
Tác phẩm
Tác phẩm Đây thôn Vĩ Dạ
1. Tổng quan
a. Nguồn gốc và bối cảnh sáng tạo:
Thuộc bộ thơ “Thơ điên” viết vào năm 1938, bắt nguồn từ mối tình đơn phương của Hàn Mặc Tử với Hoàng Thị Kim Cúc.
b. Nội dung của bài thơ:
c. Cấu trúc:
- Phần 1: Bức tranh về thôn Vĩ
- Phần 2: Tâm trạng của nhà thơ
2. Phân tích chi tiết
a. Bức tranh về thôn Vĩ
* Vẻ đẹp của phong cảnh thôn Vĩ được tả trong khổ thơ đầu:
- Bài thơ mở đầu bằng một câu hỏi tu từ “Sao anh không về chơi thôn Vĩ?”, tuy nhiên thực chất đó là một lời trách móc nhẹ nhàng cũng như là một lời mời gọi tha thiết từ cô gái thôn Vĩ đối với nhà thơ
- Mô tả về cảnh thôn Vĩ: Bình minh trên Vĩ Dạ
“Chợt thấy nắng sớm tựa vàng quen” :
+ Từ ngôn từ “nắng sớm tựa vàng” nhấn mạnh vẻ đẹp của ánh nắng buổi sáng.
+ Nắng sớm tựa vàng: làm nổi bật vẻ ấm áp, rực rỡ của ánh nắng sớm.
“Vườn xanh ai mát như ngọc giữa” :
+ Khu vườn không rõ chủ nhân: từ “ai” tạo ra cảm giác bí ẩn, không xác định trong tâm trí của nhà thơ.
+ Mường tượng vườn xanh mát: thể hiện sự tươi mới, mượt mà của khu vườn ở thôn Vĩ.
+ Xanh như ngọc: so sánh tinh tế màu xanh mướt của khu vườn được ánh nắng bình minh chiếu rọi tạo nên bức tranh rực rỡ.
→ Thiên nhiên tươi mới của thôn Vĩ vào buổi sáng là một hình ảnh tinh khiết, trong lành, đầy mơ mộng và tràn đầy sức sống.
- Cuộc sống của người dân thôn Vĩ: “Những hàng trúc vượt qua mặt ruộng đồng”:
+ Ruộng đồng mênh mông: biểu tượng cho vẻ đẹp thịnh vượng, hiền lành và chân thành.
+ Dải lá trúc che khuất: lá trúc mảnh mai, gợi lên vẻ đẹp nhã nhặn, thịnh vượng và dịu dàng của người dân miền Trung.
→ Câu thơ kết hợp hài hòa giữa thiên nhiên và con người trong vẻ đẹp nhã nhặn, dịu dàng.
→ Bốn dòng thơ tạo nên một bức tranh thiên nhiên mơ màng, con người mang vẻ đẹp dịu dàng nhẹ nhàng. Đồng thời thể hiện tình yêu thiên nhiên, yêu người sâu sắc cùng những lo âu, nỗi niềm của nhà thơ.
* Hình ảnh gió, mây, sông, trăng trong khung cảnh thứ hai: Đêm Trăng Vĩ Dạ
- Khoảng không mênh mông đầy đủ gió, mây, sông, nước, trăng, hoa.
- “Gió theo dòng mây, mây theo dòng gió”: cách sắp xếp nhịp 4/3 mô tả không gian gió mây phân ly như một khung cảnh đầy ấn tượng của sự chia lìa, xa cách.
- “Dòng nước ẩn hiện buồn bã”: nghệ thuật nhân hóa dòng sông thành một thực thể mang tâm trạng gợi cảm giác u buồn. Dòng sông không thể tự mình buồn mà nhà thơ đã gửi nỗi buồn vào dòng nước.
- “Hoa bắp rụng”: sự di chuyển rất nhẹ nhàng, “rụng” đề cập đến nỗi buồn lẻ loi, vắng vẻ.
→ Cảnh vật được nội tâm hóa để biểu lộ nỗi đau của số phận, sự chia lìa và xa cách.
“Thuyền ở nơi bến sông trăng nào đó”:
+ Sông trăng: hình ảnh mới mẻ, đẹp đẽ, đầy cảm hứng. Dòng sông bao phủ bởi ánh trăng vàng. Con thuyền, từ một thực tế hiển nhiên, trở thành một cảnh mơ mộng khi nhìn qua con mắt của thi sĩ. Thuyền đậu bên bờ sông trăng, hướng về một địa điểm nào đó trong giấc mơ. Gợi lên vẻ đẹp lãng mạn, nhẹ nhàng, tất cả đang bị cuốn vào không gian mơ mộng, như thực như hư.
+ Đại từ phiếm chỉ “ai” gợi lên cảm giác mơ hồ, xa lạ, bí ẩn.
- “Có kịp trở trăng về trong tối nay không?”: câu hỏi nghẹn ngào, lo sợ, đầy băn khoăn, phần nào đó u ám và khẩn thiết. Từ “kịp” làm cho thời gian “tối nay” trở nên ngắn ngủi hơn. Chúng ta cảm nhận được sự lo sợ, một cảm giác về sự thoái thác của hiện tại, nhấn mạnh sự mong muốn của người viết muốn đuổi kịp với thời gian.
→ Khổ thơ thứ hai đã vẽ lên bức tranh sông Hương mơ mộng, huyền ảo, làm dấy lên cảm xúc u uất, cô đơn của nhà thơ. Cảm xúc biến đổi từ niềm vui hi vọng gặp gỡ sang trạng thái lo lắng, đau buồn thất vọng khi tác giả nhớ lại và cảm nhận về số phận không may mắn của mình.
b. Tình trạng tâm lý của nhà thơ
Tâm trạng của nhà thơ qua khổ thơ cuối:
“Mơ về du khách xa lạ”:
+ Mơ: trạng thái vô thức, nhà thơ đang bị cuốn vào thế giới của giấc mơ.
+ Khách du lịch xa lạ: nhấn mạnh sự xa cách, chỉ là du khách trong giấc mơ.
- “Áo em trắng quá nhìn không rõ”: từ “quá” diễn tả sự choáng ngợp, thảng thốt; “không rõ” cực tả sắc trắng, trắng một cách kỳ lạ, bất ngờ. Đây không còn là màu sắc thực nữa mà là màu trong tâm tưởng.
- “Ở đây sương khói che phủ hình bóng”: câu thơ có thể hiểu theo hai nghĩa.
+ Về nghĩa thực, xứ Huế nắng nhiều, mưa nhiều nên nhiều sương khói và sương khói làm tăng thêm vẻ hư ảo, mộng mơ của xứ Huế.
+ Về nghĩa bóng, sương khói làm mờ ảo cả hình bóng hay chính là tượng trưng cho một mối tình mong manh, xa vời, không trọn vẹn.
- “Người nào biết được tình cảm của người kia sâu đậm như thế nào”: đại từ phiếm chỉ “người nào” mở ra hai lớp nghĩa:
+ Làm sao nhà thơ biết tình cảm của người xứ Huế có sâu đậm với mình hay không, hay chỉ mờ nhạt như cơn sương kia.
+ Liệu người xứ Huế có hay biết tình cảm của nhà thơ với Huế, với con người Huế, có thấm đầy, có gắn bó sâu sắc không.
→ Câu thơ phản ánh sự cô đơn, hụt hẫng trong tâm trí người thơ yêu thương con người và cuộc sống, đã chứng kiến nhiều bi kịch và nỗi đau. Lời thơ u mê hoặc gợi lên nỗi đau nhức nhối và tự trách của bản thân.
→ Khi nhớ về quá khứ xa xôi hay ước mơ về những điều không thể, nhà thơ càng thêm đau đớn. Điều này chứng tỏ lòng yêu cuộc sống và khát vọng yêu thương và kết nối với mọi người luôn hiện hữu trong tâm trí một con người.
b. Ý nghĩa của nội dung
Bức tranh về phong cảnh ở Vĩ Dạ cùng sự say mê cuộc sống, khao khát sống đầy đam mê nhưng cũng đầy trăn trở của nhà thơ.
d. Giá trị về nghệ thuật
- Trí tưởng tượng phong phú.
- Nghệ thuật so sánh tinh tế, sử dụng kỹ thuật nhân hóa, thủ pháp kết hợp giữa sự chuyển động và sự yên bình, cùng với việc sử dụng câu hỏi tu từ,..
- Hình ảnh sáng tạo, kết hợp giữa thực và tưởng tượng một cách tinh tế.
