Bạn đã biết mục đích chính của tâm lý học là gì chưa? Không phải chỉ dành cho các chuyên gia tâm lý, mà còn dành cho chúng ta, những người bình thường.
Trong khi câu trả lời nằm đâu đó trong danh sách những cuốn sách được đề cập dưới đây, trước hết hãy nghĩ xem điều gì khiến bạn nghĩ đến đầu tiên khi nhắc đến từ 'tâm lý học,... Để tôi đoán nhé, đó là làm thế nào để hiểu được tâm lý con người. Sau đó, thực hành các tài liệu đã học để xoa dịu tâm trí khi căng thẳng, giúp những người xung quanh cảm thấy tốt hơn.
Nhưng làm thế nào để bạn biết về tâm lý con người và làm thế nào để cải thiện những cảm xúc bị tổn thương? Làm thế nào để dừng việc phản bội bản thân khi bạn cảm thấy bản thân mình cần phải mạnh mẽ hơn? Để cảm thấy can đảm khi những nỗi sợ đang chạy dọc sống lưng và cố gắng nhấn chìm bạn xuống?
Có gần như hàng ngàn cuốn sách viết về chủ đề hành vi con người. Hàng ngàn các bài nghiên cứu khoa học cố gắng giải thích cách thức hoạt động và chức năng của não bộ. Các bài báo học thuật được viết bởi những nhà tâm lý học hàng đầu, những người đã cố gắng để mở cánh cửa tinh thần và cảm xúc đang điều khiển hành động của chúng ta mỗi ngày.
Theo một cách tự nhiên, nếu bạn là một người mới tìm hiểu về lĩnh vực này, bạn nên tự hỏi bản thân: Mình nên bắt đầu từ đâu? Mình nên đọc cuốn sách nào nếu mình muốn hiểu về tâm trí của bản thân cũng như của người bên cạnh? Tại sao mình cảm thấy những điều này? Và tại sao mình vẫn mắc phải những lỗi sai mà mình đã hứa sẽ không tái phạm trong quá khứ?
Không nên tiếp cận tâm lý học một cách lơ hơ. Một số người chỉ đọc nó để giải trí. Những người khác, những người làm chuyên nghiệp, đọc nó vì họ cần phải làm như vậy. Hoặc, họ muốn lợi dụng người khác.
Tâm lý học mang đến cho bạn siêu năng lực. Bạn bắt đầu nhận ra những điều được che giấu trong tâm trí con người. Những điều chưa được khám phá bởi bản thân. Điều gì đã kích động các cảm xúc? Điều gì đã tạo ra các hành động? Điều gì đã khuyến khích các hoạt động?
Nhưng chúng ta cũng không nên đọc các sách tâm lý học để lợi dụng người khác. Và không, chúng ta không đọc sách tâm lý chỉ để lừa người khác. Mà chỉ là để hiểu bản thân nhiều hơn. Chúng ta nên đọc sách tâm lý để cải thiện thế giới, để củng cố các hành động tốt của bản thân và tạo động lực để truyền đến bản thân và những người xung quanh.
Bài viết này nhằm làm rõ một điều đơn giản nhất: Đâu là những cuốn sách hay nhất mà một người tò mò về cách thức vận hành của tâm trí nên đọc.
Là một độc giả đầy nhiệt huyết, một thủ thư trực tuyến, người đã tóm tắt hơn 100 cuốn sách, tôi cũng là một nhà nghiên cứu. Tôi đã cực kỳ tò mò, về bản thân, những cuốn sách nào là nên đọc về tâm lý con người. Đó là lý do tôi đã điên cuồng lướt internet để tạo ra danh sách dưới đây.
Không kéo dài thêm nữa, dưới đây là danh sách những cuốn sách nên đọc nhất về tâm lý học mà tôi thấy cực kỳ quan trọng dành cho những ai muốn trở thành một chuyên gia tìm hiểu về cách tâm trí chúng ta hoạt động.
1.
Trí khôn cảm xúc - Daniel Doleman
Trí khôn cảm xúc là một cuốn sách nói về khả năng điều chỉnh cảm xúc của chúng ta, không quan trọng tình huống chúng ta đang đối mặt là gì. Kỹ năng để chống lại sự hấp dẫn. Bí quyết hành động một cách chuyên nghiệp để duy trì sự bình tĩnh khi bị kích thích bởi một người nào đó. Và lựa chọn để giữ lịch sự một cách hợp lý với những người có thái độ đối nghịch với bạn.
Về cơ bản, cuốn sách này dạy bạn cách trở thành chủ nhân của chính cảm xúc của mình. Giới thiệu tới bạn những khái niệm giúp bạn giữ động lực kể cả khi vô vọng. Hiểu về các cảm xúc sâu hơn có thể giúp bạn điều khiển các hành động của mình sau đó. Và cuối cùng, học cách giữ một tâm thế vững vàng trong những tình huống căng thẳng.
Cuốn sách dành cho ai?
Nói rằng cuốn sách này dành cho tất cả mọi người có vẻ hơi tự tin thái quá. Nhưng đúng vậy, ai cũng có thể đọc nó. Cảm xúc là một phần không thể tách rời khỏi cuộc sống, cuốn sách này giúp bạn học cách điều khiển được những tình huống căng thẳng và cũng giúp bạn có thêm những kỹ năng đối phó với những người làm bạn kích động - kể cả là bản thân bạn.
“Cảm xúc của con người hiếm khi được diễn tả thành lời, chúng thường được thể hiện qua các dấu hiệu khác. Chìa khóa để khơi gợi cảm xúc ở người khác là ở khả năng nhận biết những hành động phi ngôn ngữ, giọng nói, cử chỉ, biểu cảm khuôn mặt,..” – Daniel Goleman
2.
Những đòn tâm lý trong thuyết phục - Robert B. Cialdini
Cuốn sách được ca ngợi bởi các nhà quảng cáo và doanh nhân, nó phù hợp với những người làm marketing và kinh doanh. Cuốn sách này là tựa sách thích hợp cho những ai đang tìm cách khiến người khác mua sản phẩm của mình. Cuốn sách có rất nhiều điều để dạy chúng ta về cách quản lý và làm việc với những người khác.
Robert đã đưa ra các cách thức đơn giản mà tinh vi để khiến người khác yêu thích bạn. Và một khi họ đã thích bạn hơn, bạn cơ bản là có thể khiến họ làm bất kỳ điều gì mà họ muốn.
Cuốn sách này dành cho ai?
Chủ yếu dành cho những nhà tiếp thị và nhà thiết kế, những người đang tạo ra các sản phẩm và muốn thuyết phục mọi người mua những sản phẩm này. Tuy nhiên, tất cả mọi người tương tác với con người hàng ngày đều có thể hưởng lợi từ các nguồn lực mà tiến sĩ Cialdini thu thập được. Có một sự thật thú vị đó là cuốn sách này đã bán được hơn 2 triệu bản.
“Chúng ta tự đánh lừa bản thân hết lần này đến lần khác để giữ cho những suy nghĩ và niềm tin của mình phù hợp với những gì chúng ta làm và quyết định.” – Robert B. Cialdini
3.
The social Animal (Động vật xã hội) – Elliot Aronson
Khi tôi đọc cuốn sách này tôi không hề hay biết mình đang cầm trên tay một tuyệt phẩm. Tôi thực sự không biết cuốn sách này đã được đề cập và ca ngợi tới mức nào. Tôi chỉ đơn giản nghĩ rằng nó thật tuyệt vời. Cuốn sách sẽ dạy bạn cách làm việc theo động lực xã hội. Elliot cung cấp cái nhìn sâu sắc mà cũng thật đơn giản, khá là hài hước về những gì các nhà tâm lý học biết về hành vi con người trong bối cảnh xã hội.
Cuốn sách này dành cho ai?
Cuốn sách này dành cho những ai quan tâm đến việc phát triển các kỹ năng để tương tác với người khác. Cuốn sách bao gồm nhiều về lĩnh vực hành vi con người. Đây là cuốn sách nên đọc nhất trong các sách tâm lý học, không chỉ dành cho những người quan tâm đến lĩnh vực này mà còn dành cho mọi cá nhân đang tìm cách trở thành một công dân tốt hơn. Dưới đây là một số bối cảnh được đưa vào cuốn sách: khủng bố, sự phù hợp, sự tuân phục, chính trị, quan hệ chủng tộc, chiến tranh, sự hấp dẫn giữa các cá nhân và sức mạnh của tín ngưỡng tôn giáo.
“Một người càng giống bạn về thái độ, quan điểm và sở thích, bạn càng thích người đó. Hai cực đối lập thì luôn thu hút nhau, nhưng chúng không thể dính chặt lấy nhau.” – Elliot Aronson
4.
Về giấc mơ và diễn giải giấc mơ – Sigmund Freud
Mục tiêu của Freud trong cuốn sách này là làm cho người vô ý thức trở nên có ý thức. Theo nghiên cứu của ông, con người thật của chúng ta, những khao khát thực sự của chúng ta, được tiết lộ thông qua các giấc mơ. Vấn đề nằm ở đâu? Những câu chuyện chúng ta mơ được mã hóa rất nhiều. Có một lý do cho điều đó. Giấc mơ là những điều mà chúng ta muốn, nhưng chúng ta vẫn chưa có, nếu bạn nhìn thấy rõ những gì bạn thiếu trong giấc mơ, nó sẽ biến thành một cơn ác mộng.
Cuốn sách này dành cho ai?
Dành cho những ai có ham muốn khám phá những suy nghĩ và khát vọng sâu nhất của bản thân. Những khát vọng bí mật được mã hóa thông qua giấc mơ của chúng ta. Cuốn sách giúp bạn hiểu điều vô ý bạn đang nắm giữ và những bước bạn cần làm để vén màn sự thật và khát vọng chân thực của mình trong thế giới vật chất này.
“Điều phổ biến trong tất cả những giấc mơ này là điều hiển nhiên. Họ hoàn toàn đáp ứng những mong muốn phấn khích trong ngày mà vẫn chưa được thực hiện. Chúng là sự hiện thực hóa những mong muốn một cách đơn giản và không che giấu.” – Sigmund Freud
5.
The man who mistook his wife for a hat and other clinical tale – Oliver Sacks
Cuốn sách này dành cho ai?
Những người muốn tìm hiểu thêm về các trường hợp lâm sàng thực tế. Những người muốn tìm cách hiểu cách tìm lại chính mình ngay cả khi mọi thứ dường như đã mất. Tác giả của cuốn sách cũng là người đứng sau tựa sách Awakenings được nhiều người biết đến. Một cuốn sách đã được chuyển thể thành phim cùng tên với sự tham gia của Robin Williams và Robert De Niro.
'Để là chính mình, chúng ta phải hiểu rõ bản thân mình – sở hữu lại câu chuyện cuộc đời của chúng ta nếu cần thiết. Chúng ta phải 'hồi tưởng' lại bản thân, hồi tưởng lại bộ phim nội tâm, câu chuyện kể, của chính mình. Một người đàn ông cần một câu chuyện kể như vậy, một câu chuyện nội tâm liên tục, để duy trì bản sắc của anh ta, bản ngã của anh ta” – Oliver Stacks
6.
Behave: The biology of Humans at Our Best and Worst – Robert M. Sapolsky
Một cuốn sách gần như không thể đọc về đối nhân xử thế. Rốt cuộc, ai có thời gian để đọc 800 trang? Tuy nhiên, người ta gọi nó là sự chắt lọc tuyệt vời của nghiên cứu hàn lâm về hành vi xã hội. Nhà sinh vật học thần kinh và nguyên sinh học nổi tiếng, Robert Sapolsky, tạo ra một bài kiểm tra xác định thể loại về cách chúng ta hành động và tại sao chúng ta làm những gì chúng ta làm.
Cuốn sách này dành cho ai ?
Những người quan tâm đến việc tìm hiểu lý do đứng sau mọi hành vi của mình. Loại tín hiệu sinh học thần kinh nào truyền chỉ một giây trước khi chúng ta làm điều gì đó? Hãy nhớ rằng nên tiếp cận cuốn sách này với sự kiên nhẫn. Hãy dành thời gian của bạn và thưởng thức từng câu.
“Tại sao các phán đoán đạo đức tự động, trực quan của chúng ta lại có xu hướng phi chuyên trị? Bởi vì, như Greene đã tuyên bố trong cuốn sách của mình, “Bộ não đạo đức của chúng ta phát triển để giúp chúng ta truyền bá gen của mình chứ không phải để tối đa hóa hạnh phúc tập thể.”
7.
Tư duy nhanh và chậm – Daniel Kahneman
n
Cuốn sách này dành cho ai?
Những người đang tìm cách để nâng cao tính hợp lý của mình và ngăn chặn những quyết định bốc đồng làm hỏng cuộc sống của họ. Thinking, Fast and Slow tự hào được đặt trên tất cả các kệ sách tâm lý học được đọc nhiều nhất trên mạng trực tuyến vì một lý do chính đáng - nó vô cùng hấp dẫn.
8.
Sang chấn tâm lý – hiểu để chữa lành – Bassel Van Der Kolk
Cuốn sách dành cho ai
Những người quan tâm đến việc giúp đỡ những người khác đang gặp khó khăn sau những trải nghiệm đau thương và điều gì để hiểu nguyên nhân gây ra chúng. Được biết - bởi độc giả và người đánh giá cuốn sách - công việc này có thể giúp bạn phục hồi sau những suy nghĩ phá hoại và thiếu động lực.
“Chừng nào bạn còn giữ bí mật và ngăn chặn thông tin, thì về cơ bản, bạn đang chiến tranh với chính mình…Vấn đề quan trọng là cho phép bản thân biết những gì cần biết. Điều đó cần rất nhiều sự can đảm.' - Bessel A. van der Kolk
9.
Phi lý trí – Dan Ariely
Cuốn sách này dành cho ai?
Đối với những người muốn ngừng làm những loại sai lầm tương tự thường xuyên. Dành cho những người muốn thách thức các chuẩn mực xã hội áp đặt và khơi dậy luồng suy nghĩ có thể dẫn đến sự thay đổi đáng kể. Nghiên cứu đột phá của Dan Ariely sẽ giúp chúng ta trở nên lý trí hơn và đổi mới hơn một chút.
“Quyền sở hữu không chỉ giới hạn ở những thứ vật chất. Nó cũng có thể áp dụng cho các quan điểm. Sau khi nắm quyền sở hữu một ý tưởng - cho dù đó là về chính trị hay thể thao - thì chúng ta sẽ làm gì? Chúng ta yêu nó có lẽ nhiều hơn chúng ta nên làm. Chúng tôi giải thưởng nó nhiều hơn giá trị của nó. Và thường xuyên nhất, chúng ta gặp khó khăn khi buông bỏ nó bởi vì chúng ta không thể chịu đựng được ý tưởng về sự mất mát của nó. Khi đó chúng ta còn lại gì? Một hệ tư tưởng - cứng nhắc và không thể khuất phục.” - Dan Ariely
10.
The Evolving Self – Robert Kegan
Trong tác phẩm không được phổ biến này, tuy nhiên, bạn chắc chắn nên đọc nó, Robert Kegan giải thích cách hành vi, cũng như động lực của chúng ta thay đổi theo tuổi tác. Tác giả khám phá ra cách tiêu biểu của một cá nhân tiến hóa; cuối cùng, chúng ta sẽ ưa thích loại trải nghiệm nào; mối quan hệ của chúng ta với những vật phẩm và những người xung quanh là gì. Bằng cách tiết lộ những giai đoạn tiến hóa này, tác giả sẽ giúp chúng ta phát triển năng lực hơn về mong muốn của mình và nhận biết rằng những thứ chúng ta sở hữu không nói lên chúng ta là ai.
Cuốn sách này dành cho đối tượng nào?
Cuốn sách đặc biệt phù hợp với các bậc cha mẹ tò mò muốn hiểu con cái mình và những gì họ có thể làm để giúp chúng phát triển thành những cá nhân khiêm tốn và chu đáo hơn. Cá nhân tôi cho rằng mọi người nên đọc cuốn sách này. Nó chứa đựng rất nhiều từ ngữ khó hiểu, nhưng những ý tưởng được chia sẻ chắc chắn mang tính chuyển đổi.
“Nếu bạn muốn hiểu một người khác theo một cách cơ bản nào đó, bạn phải biết người đó đang ở đâu trong quá trình tiến hóa của họ… cách mà người đó giải quyết vấn đề thế nào là 'bản thân' và thế nào là 'người khác' về cơ bản, xác định logic cơ bản về ý nghĩa của người đó.' - Robert Kegan
Một số suy nghĩ cuối cùng
Tôi đã cố ý làm cho danh sách những cuốn sách tâm lý phải đọc này ngắn hơn - chỉ chứa 10 cuốn. Bởi vì, kiểm tra 20, 30 hoặc thậm chí 50 tên sách về tâm lý học nếu bạn không đọc chúng thì có ích gì, phải không?
Ngoài ra, tôi muốn chia sẻ rằng danh sách các cuốn sách được đề cập ở trên là kết quả của việc tham khảo nhiều nguồn ấn phẩm khác nhau với danh sách tương tự. Hơn nữa, dĩ nhiên là bao gồm những cuốn sách tâm lý học mà tôi đã đọc và tóm tắt.
Nếu bạn mới bắt đầu khám phá lĩnh vực hành vi con người và tâm lý học, mỗi cuốn sách này là một điểm khởi đầu lý tưởng.
Nếu bạn là người yêu thích và đã có kinh nghiệm đọc sách tâm lý học, tôi hy vọng bạn sẽ tìm thấy những tựa sách mới lạ và chưa từng biết đến trước đây.
Dù thế nào đi nữa, tôi tin rằng chúng ta nên dành chút thời gian để khám phá lĩnh vực tâm lý con người. Rốt cuộc, việc này giúp ta hiểu rõ hơn về cơ chế hoạt động của não bộ.